پاکنژاد را بدنه صنعت نفت ایران به خوبی می‌شناسند. مدیری که کار در صنعت نفت را از سطوح پایین آغاز کرد و در جایگاه مدیریت، چه در ستاد و چه در میدان منشا آثار بزرگ و ماندگاری شد. چیزی که او را در بدنه صنعت نفت به عنوان یک مدیر تکنوکرات نفتی شناسانده است.
به گزارش تابناک، او در این گفتگو بیش از صنعت نفت، به جایگاه خودش در این صنعت طی سال‌های طولانی پرداخته، جایگاهی که ـ شاید بخاطر چهره تخصصی، کارشناسی و نه‌چندان سیاسی اوـ از دید افکار عمومی پنهان مانده است.
با مطرح شدن نام شما به عنوان کاندیدای وزارت نفت این گمانه مطرح شده است که شما از تیم آقای زنگنه هستید نسبت شما با ایشان چیست؟
اقای زنگنه شانزده سال وزیر نفت ایران بودند و بسیاری از مدیران نفتی که حتی مخالف ایشان هستند سال‌ها مدیر ایشان بوده اند. من واقعا متوجه نمی‌شوم تیم زنگنه بودن یعنی چه؟ یعنی دیگران تیم آقای زنگنه نبودند و من فقط تیم ایشانم؟ در وزارت نفت حدود ۱۵۰ مدیر ارشد داریم که با نظر وزیر نفت تعیین میشوند. از مدیران ستادی گرفته تا مدیران گاز استانی... با این حساب در این شانزده سال میشود یک لیست هزار نفری ازمدیران نفتی تهیه کرد که در دوران وزارت آقای زنگنه در سمت‌های ارشد مشغول بوده اند. حال اگر هر کس از این لیست هزار نفری بخواهد مسئولیت بگیرد باید بگوییم عضو تیم زنگنه است؟ با این منطق هزار نفر از نفتی‌های ارشد و شناخته شده تیم آقای زنگنه هستند.
بله خیلی‌ها هستند من هم یکی از اینها.. باید به این نکته هم توجه داشت که مدیرانی امثال مهندس زنگنه منظومه‌ای از رفتار و سیاست‌های درست وبعضا نادرست هستند که ذات اجرا ومدیریت همین است. دیکته نانوشته نداریم. بحث اصلی این است که اگر نقاط مثبتی بوده است حتما بهره ببریم اگر اشکالاتی بوده که حتما بوده اجتناب کنیم. من اتفاقا در هر دوره‌ای نسبت به وزرای مختلف رویه نقد و نظر را داشتم و چشم بسته سیاست‌های وزیر را تایید نمیکردم.
آقای زنگنه یکی از شخصیت‌های تاثیرگذار تاریخ نفت کشور است، اما بار‌ها من در جلسات منتقد سیاست‌های ایشان بودم. اتفاقا همین نقد‌ها شاید باعث شد من سال ۹۷ مدیرعامل شرکت نشوم. این البته یک گمانه است که مطرح شده است و اعتقادی به آن ندارم، ولی در بین بدنه نفت که خیلی به من لطف داشتند این موضوع آن زمان مطرح شد.
موضوع ناترازی گازی بحث مهمی است که این روز‌ها در افکار عمومی مطرح است و نگرانی عمده‌ای در کشور ایجاد کرده. راه حل عملیاتی و روشن شما چیست؟
بله وزیر نفت طبق قانون اساسی موظف به تولید نفت وگاز است. ما در کوتاه مدت باید چاه‌های فاز یازده را به مدار تولید بیاوریم که همین زمستان مشکل کمبود گاز را حل کنیم. همچنین باید به تولید گاز از مناطق مرکزی نگاه داشته باشیم. اما مد نظر داشته باشید که رفع مساله ناترازی یک کار حداقل چهار ساله است. اما این طور هم نیست که نشود کاری کرد که خدمت شما عرض کردم.
یعنی این زمستان با وجود وزیری، چون شما کمبود گاز نداریم؟
یکی از رفتار‌های آقای دکتر پزشکیان در ایام انتخابات این بود که صادقانه به مردم واقعیت را گفتند. ما اگر بناست در منظومه فکری و گفتمانی ایشان حرکت کنیم باید با مردم صادقانه حرف بزنیم. در مورد سوال شما هر کس چنین قولی بدهد دروغ محض گفته و مردم را فریب داده است. ماتقریبا ۲۵۰ میلیون متر مکعب گاز کمبود داریم. یعنی حداقل هشت تا نه فاز پارس جنوبی... با روش‌هایی که گفتم در کوتاه مدت شدت ناترازی که به صنعت و پتروشیمی‌ها ضربه میزند را میتوانیم کم کنیم، اما راه حل اصلی فشار افزایی و توسعه میادین گازی است که باید محور توسعه صنعت نفت باید باشد. اگر این موضوع را جدی نگیریم ایران از مدار توسعه دیگه کاملا خارج میشود.
توسعه میادین گازی مگر بدون سرمایه گذاری قابل حل است؟
نه ممکن نیست.
خب با این وضع روابط خارجی چگونه میتوان به این هدف رسید؟
این فقط مساله نفت در کشور نیست. رییس جمهور عزیز در برنامه‌های مرتبط با تبلیغات انتخاباتی به این موضوع اشاره مشخص و دقیق داشتند که ما به خاطر پایین بودن سطح تکنولوژی و کمبود منابع مالی تولید نفت وگاز مان پایین است. باید چارچوب برنامه‌های دولت و سیاست خارجی نظام این مساله را حل کرد. مساله فقط نفت نیست. همه صنایع همین مساله را دارند و همه درگیر این مشکل هستند که توسعه را چگونه پیش ببرند؟ سیاست خارجی دولت قرار است بر توسعه روابط خارجی و برداشتن تحریم‌ها حرکت کند که قطعا ما از این فضای فراهم شده با دیپلماسی انرژی بیشترین بهره را میبریم.
یعنی بدون حل شدن روابط خارجی همه چیز قفل میشود؟
نه! کسی معطل روابط خارجی نمیماند. ما ظرفیت شگفت انگیزی در داخل برای فعال کردن داریم که مورد نظر من است.
بحث من این است که مساله تحریم و روابط خارجی فقط مشکل نفت نیست مشکل کلی است و در همان قالب کلی باید حل شود. ولی ما در نفت معطل چیزی نمی‌مانیم.
ناترازی بنزین چطور؟
مساله اصلی ما در بنزین فربه بودن مصرف بنزین است که میتوانیم با روش‌های مختلف با همکاری صنایع خودرو این مصرف را کنترل و کاهش دهیم. واقعا در خصوص بنزین وزارت نفت مظلوم واقع شده است. تولید روزانه ۱۱۴ میلیون لیتر است. این میزان تولید در مقیاس جهانی تولید بالایی است، ولی مصرف ما تقریبا دوبرابر متوسط جهانی است. خودرو‌های ما دو برابر متوسط جهانی مصرف میکنند. یعنی در واقع مساله ما نیستیم. ما کم تولید نمیکنیم که از ما سوال میشود. مصرف خارج از قاعده است. ما برای بهینه کردن مصرف هم میتوانیم مشوق‌هایی در نظر بگیریم، ولی کل دولت و صنعت کشور برای این موضوع باید وارد شوند. فقط ما مسئول نیستیم، اما حتما خودمان را موظف به افزایش تولید و پالایشگاه سازی میدانیم با این. وجود اگر قرار باشد ما برای کنترل مصرف فکری نکنیم این طور میشود که ما فقط تولید میکنیم و مصرف هم برای خودش سالی ده درصد رشد میکند و ناترازی ادامه دار میشود. ما موظف به تولیدیم که چنین میکنیم و افزایش هم میدهیم.
موضوع ناترازی بیشتر از همه چرا متوجه وزارت نفت است؟
ما به شکل جدی ده سال است که در این حوزه توسعه موثر نداشتیم. هم رشد مصرف را با روش‌های مختلف افزایش دادیم هم اینکه تولید و نگه داشت تولید را درست مدیریت نکردیم. اصل موضوع هم به سرمایه گذاری برمیگردد. یک نکته‌ای که هست لازم است مجلس در توسعه نفت وگاز و کنترل مصرف یارای دولت و نفت باشد. بدون این همراهی واقعا نمیتوان مشکلات جدی را حل کرد. ما تحریم هستیم اگر میخواهیم بر این تحریم فایق بیاییم همکاری و روابط گرم مجلس و نفت را میطلبد. من روی همکاری مجلس خیلی حساب کردم. چون نمایندگان قطعا دلسوزان نظام ومردم هستند... بله ناترازی مشکل جدی است. مناسب ایران نیست که گاز را زمستان نتوانیم برای مردم و صنعت مان تامین کنیم