وحید محمود قره باغ؛ زندگی مجموعه‌ای از فراز و نشیب‌ها است، همچنانکه آدمی لحظات شیرین را تجربه می‌کند، شاهد رخداد‌های نامطلوب نیز هست. به عبارتی انسان‌ها در طول زندگی خود با درد، زخم و اتفاقات ناگواری روبه رو می‌شوند. یکی از راه‌های درمان روحی افراد، تئاتر درمانی و یا پسیکودرام است. روشی که تاثیرات مثبت و سازنده‌ای بر روح و روان شخص می‌گذارد. امری که به زعم روان شناسان و اهالی هنر نمایشی تایید شده و در یک صد سال گذشته نمونه‌های موفق بسیاری را به ثبت رسانده است.
تئاتر درمانی دانشی بود که جاکوب لوئی مورنو روانپزشک رومانیایی برای اولین بار آن را مطرح کرده و گسترش داد. او فعالیت‌های خود را در اطریش و سپس آمریکا پی گرفت؛ کسی که هم عصر فروید بود و سهم بسزایی در تفکیک تئاتر درمانی و روانکاوی داشت. اما آنچه باعث شکل گیری این ایده و روش درمانی در مورنو شد مشاهده، مطالعه و تحلیل بازی‌های کودکانه بود.
او و همکارانش که در ابتدا گروه درمانی کوچکی با نام یاری به خود را بناگذاری کرده بودند در ادامه موفق به تشکیل اولین مرکز رسمی تئاتر درمانی در آمریکا شدند. او همچنین در کتابی تحت عنوان تئاتر خودجوش اساس و شیوه نـمـایـش درمانـی را به تفصیل بیان کرده است. ناگفته نماند نقش این شخصیت در گسترش زمینه‌های جامعه سنجی و روانکاوی اجتماعی بی نظیر است.
مورنو قبل از هر جایگاهی یک محقق و آموزگار بود؛ کسی که از او به عنوان یکی از بزرگترین دانشمندان علوم اجتماعی یاد می‌شود. مورنو که در ابتدا مطالعاتی در زمینه‌های پزشکی، ریاضیات و فلسفه داشت در ادامه توانست مدرک دکترای پزشکی را دریافت کند.
او همچنین گرایش بسیاری به استفاده از ظرفیت سیستم‌های جمعی جهت درمان داشت. شخصیت مورنو بی تاثیر از مقطعی نبود که جهان خلاقیت‌های فکری بزرگ و همچنین اتفاقات بزرگ تاریخی را تجربه می‌کرد. در واقع این شخصیت از تلفیق علومی، چون ماتریالیسم اقتصادی مارکس، ماتریالیسم روانی فروید و همچنین ماتریالیسم فناوری به این مهم رسیده بود. حقیقتی که در کتاب آینده دنیای انسان به بیان آن می‌پردازد.
شکل ۱- تئاتر درمانی، تلطیف روح
هر چند این موضوع در برخی کشور‌ها جا نیفتاده و فرهنگ سازی نشده است، ولی در غالب کشور‌های اروپایی، آمریکا و همچنین کشور‌های اسکاندیناوی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تئاتر درمانی روش متفاوتی برای تلطیف روح انسان است و انسان را به کاتارسیس و تعادل روانی مطلوب می‌رساند. در واقع اگر شخص صحنه‌هایی مشابه و یا مطابق با درد‌های خود را مشاهده کند، در تقلیل سطح هیجانات او بسیار موثر است. به عبارتی برون ریزی روحی شخص باعث کاهش اتفاقات ناگوار در برخورد با جامعه می‌شود. گفتنی است تقویت و بهداشت روان، ارتقا سطح یادگیری، دستیابی به مهارت‌های فردی، افزایش خود ادراکی و همچنین تقویت توانایی‌های جسمی از جمله تاثیرات تئاتر درمانی است.
در نهایت اینکه تئاتر درمانى به روش‌هایی همچون صحبت یکنفری، مطالعه رفتار جمعی بازیگران و تئاتر درمانی همراه با توهما صورت می‌گیرد. ضمن اینکه روش دو نفری، چند گانه، روش آئینه مانند، برون افکنی و پیش بینی درباره آینده بیمار، روش رویا، تئاتر درمانی از راه روانکاوی و همچنین تئاتر درمانی در تعلیم و تربیت انجام می‌گیرد. در این روش‌ها بازیگر و یا بازیگران در بررسی، تشخیص و درمان بیماری به شخص کمک می‌کند. بله، کائنات روش‌های متفاوتی برای درمان روح و جسم انسان به بشر هدیه می‌کند در حالی که آدمی فقط برخی اندک از این اسرار را می‌داند.