علیرضا سلطانی استاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد سیاسی در یادداشتی خطاب به رئیس جمهور منتخب نوشت:بدنه مدیریتی آلوده به سیاسی کاری کشور نیازمند پوست اندازی است. با این کار سرمایه اجتماعی کشور را با بازکردن در‌های مدیریتی کشور به روی جوانان، متخصصان و صاحبان فکر و اندیشه نو، ارتقا بخشید. این مهم از اقدامات ماندگار دولت شما خواهد بود.
در یادداشت علیرضا سلطانی آمده است:
جناب آقای پزشکیان، شما در یکی از حساس ترین، و سخت‌ترین شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران و در یکی از رقابتی‌ترین و متفاوت‌ترین انتخابات، به ریاست جمهوری اسلامی ایران انتخاب شده اید. به احتمال قوی در هنگام ثبت نام برای انتخابات و حتی قبل از اعلام اسامی نامزد‌ها از سوی شورای نگهبان، شانسی برای انتخاب شدن به عنوان رئیس جمهوری برای خود قائل نبودید، اما هرچه اسم آن را بگذارید چه شانس و اقبال، چه تقدیر و چه عقلانیت و اراده آگاهانه مردم، شما الان رئیس جمهوری اسلامی ایران هستید.
به طور قطع می‌دانید که با توجه به شرایط امروز ایران، چه مسئولیت سنگین و سختی را بر دوش گرفته اید و چه نگاه ها، امید‌ها و انتظارات در ایران و خارج از ایران به شما دوخته شده است.
جناب آقای رئیس جمهور منتخب، شما از یک طرف مسئول اجرای وظایف تعیین شده رئیس جمهوری در قانون اساسی و رفع مخاطرات و چالش‌های اجرای آن‌ها هستید و از طرف دیگر مسئول رتق و فتق چالش‌ها و بحران‌های انباشت شده و به ارث رسیده از دولت‌های قبل می‌باشید.
به طور قطع می‌دانید که در مقایسه با دولت‌های بعد از جنگ، شما در سخت ترین، پرچالش‌ترین و پراضطراب‌ترین شرایط، مسئولیت اجرایی کشور را بر عهده گرفته اید. شاخص‌های اقتصادی در پایین‌ترین سطح، فقر و شکاف‌های اجتماعی در بدترین شرایط، شکاف میان حاکمیت و مردم در بالاترین میزان، توامندی‌ها و ظرفیت‌های توسعه‌ای در پایین‌ترین حد و تنش‌ها و چالش‌های خارجی هم در بالاترین سطح قرار دارد. در عین حال کشور با چالش‌های حل نشده بسیاری در حوزه‌های سیاسی و فرهنگی از جمله حقوق اقلیت ها، حقوق زنان، مساله حجاب و همچین رابطه با آمریکا در حوزه خارجی مواجه است که عدم تعیین تکلیف آن‌ها می‌تواند کشور را با تلاطم زیادی مواجه کند و بار مسئولیت حل آن‌ها بر دولت شما سنگینی می‌کند.
آقای پزشکیان به خوبی می‌دانید که شما با رای تنها ۲۷ درصد واجدان حق رای به این سمت انتخاب شده اید و در واقع حدود ۷۳ درصد واجدان رای به شما رای نداده اند. طبعا شما به عنوان رئیس جمهور باید بیش از آنکه به فکر رای دهندگان به خود باشید، باید به فکر جذب ۷۳ درصدی باشید که رای نداده اند. رای ۲۷ درصدی شما، خللی قانونی در مسیر ریاست جمهوری شما نیست، اما تداوم بی تفاوتی و قهر ۶۰ درصد مردمی که در مرحله اول پای صندوق رای نیامدند (که اگر فقط ۵ درصد از آن‌ها آمده بودند در مرحله اول پیروز می‌شدید)، یک خطر جدی برای دولت شما و برای آینده کشور و جمهوری اسلامی است.
شما باید در برنامه ریزی کلان دولت خود، جذب و جلب درصدی هرچه بیشتر از این تحریم کنندگان و بی تفاوت‌های اکثریت را در اولویت قرار داده و در فکر آشتی دوباره این اکثریت با نظام سیاسی و حاکمیت باشید. این آشتی طبیعتا با شعار و حرف امکان پذیر نیست چه اینکه دولت‌های قبل با شعار‌ها و حرفهای جذاب تر، نه تنها توفیقی در پرکردن این شکاف نداشتند بلکه به تشدید آن کمک کردند. جذب اکثریت خاموش و بی تفاوت طبعا در موفقیت دولت در اجرای سیاست‌های داخلی و مهمتر در حوزه سیاست خارجی آنهم با دولت احتمالی آینده آمریکا بسیار تاثیر گذار خواهد بود.
آقای رئیس جمهور منتخب، حتما می‌دانید که ۱۳/۵ میلیون نفری که به رقیب جدی با سیاست‌ها و برنامه‌های کاملا متضاد رای دادند، به لحاظ فکری و ایدئولوژیک از انتخاب شما راضی نیستند و بهتر است بگوییم بسیار ناراحت هستند. بخشی از این ۱۳/۵ میلیون نفر شاید در گذر زمان و در نتیجه آشنایی بیشتر با خلق و خو و صداقت شما، همراهی کنند، اما واقعیت این است که بخشی مهمی از این طیف که در نگاه سیاسی و ایدئولوژیک خود بسیار مصر و مصمم بوده و بعضا در قالب تشکل‌های خاص و اتصال به مراکز و عناصر رسمی و غیررسمی قدرت، از قدرت مانور و تاثیرگذاری بالا در روند‌ها و مسائل کشور برخوردارند، به راحتی با شما و دولت شما کنار نیامده و تلاش خواهند کرد در مسیر برنامه‌های دولت اخلال ایجاد کنند.
هرچند این واقعیت را نیز نباید از یاد برد که کشور به سطحی از بحران و چالش رسیده که برخی زعمای گروه مذکور نسبت به ادامه این وضعیت ابراز نگرانی کرده و بر ضرورت تغییراتی در ریل حکمرانی کشور برای عبور از بحران‌ها و چالش‌ها جهت حفظ حاکمیت و جامعیت نظام سیاسی اذعان دارند.
بر این مبنا می‌توان امیدوار بود که سطحی از همکاری و شاید اخلال کمتر در روند حکمرانی دولت چهاردهم از این گروه، مشاهده گردد که البته این رفتار نیز مستلزم هوشمندی و مدیریت موثر دولتمردان در همکاری و تعامل با آن‌ها ست.
اما عقل و منطق حکم می‌کند که نباید به جماعت یا جریانی که با تفکر حجتیه کار می‌کند و به پایداری در افکار و علقه‌های خاص، واپس گرا و متحجرانه اعتقاد دارد، نباید اعتماد کرد و چه بسا برای جلوگیری از نهادینه شدن این تفکر و تاثیرگذاری منفی بر روند رشد و پیشرفت کشور و جامه عمل پوشاندن به شعار‌های اعلامی در جریان انتخابات، مبارزه با آن‌ها ضرورتی اجنتاب ناپذیر باشد.
جناب آقای رئیس جمهور، خوب می‌دانید که سالهاست مردم ایران با جریان‌های غالب سیاسی ایران که به اصولگرا و اصلاح طلب خوانده می‌شود، فاصله گرفته و امید خود را برای نقش آفرینی آن‌ها در جهت تامین و تحقق حقوق مردم از دست داده اند.
شرایط به گونه‌ای شده که طیف‌های اصیل و ریشه دار این دوجریان اصیل خود نیز از نقش آفرینی مثبت در جهت توسعه و پیشرفت کشور و جلب رضایت مردم ناامید شده و به کنج عزلت و انزوا خزیده و طیف‌هایی جدیدی با عناوین جدید و پرطمطراقی وارد میدان شده اند، اما آن‌ها نیز جز اقلیتی در جذب و جلب اکثریت مردم ناتوان ظاهر شده اند. قهر ۶۰ درصدی با صندوق‌های رای در انتخابات اخیر و ۳ انتخابات پیش از آن به خوبی گویای این امر است.
درست است که شما با کمک و حمایت جریان سیاسی اصلاحات به پیروزی در این انتخابات رسیدید، اما بپذیرید حرکت در مدار جریان‌های سیاسی با توجه به باور‌های عمومی، جز توقف، اختلاف، ناکاآرمدی و از دست رفتن زمان، نتیجه‌ای برای دولت شما نخواهد داشت.
خود و دولتتان را محدود به جریان‌های سیاسی نکنید و تلاش نماید بر مبنای شعار محوری که در جریان تبلیغات انتخابات به مردم دادید، کابینه‌ای جوان و پرتلاش با وزرا و همکارانی متخصص، کارشناس و باتجربه بدول ملاحظات و پایگاه سیاسی آن‌ها و صرفا بر مبنای تعهد و اعتماد به جنابعالی، دولت و مردم، تشکیل دهید.
طیف وسیعی از افرادی که شناسنامه سیاسی مشخصی ندارند، اما سرشار از انگیزه، توانمندی، نوآوری و خلاقیت می‌باشند که می‌توانند بار اصلی عبور کشور از بحران‌ها و مخاطرات را بر دوش کشند. دولت و بدنه مدیریتی آن را از اقلیتی طماع، پرافاده و بی خاصیت رها سازید.
گروهی که در دهه‌های اخیر همواره صاحب منصب و مدیریت بوده اند، اما جز رکود و توقف و افزایش فساد نتیجه‌ای برای کشور نداشتند. بدنه مدیریتی آلوده به سیاسی کاری کشور نیازمند پوست اندازی است. با این کار سرمایه اجتماعی کشور را با بازکردن در‌های مدیریتی کشور به روی جوانان، متخصصان و صاحبان فکر و اندیشه نو، ارتقا ببخشید. این مهم از اقدامات ماندگار دولت شما خواهد بود.
آقای پزشکیان شما در جریان تبلیغات انتخابات، صادقانه و مکرر اعلام نمودید برنامه مشخص و مدونی برای اجرا جز برخی سیاست‌های کلی در برای اصلاح روند‌ها در حوزه فرهنگی، سیاسی، مدیریتی و سیاست خارجی ندارید و بر خلاف نامزد‌های دیگر که برنامه‌های جزئی در حوزه‌های معیشتی و اقتصادی داشتند (که اتفاقا علی رغم جذاب بودن مانند اعتبار طلا و طرح‌های معیشتی، مورد اقبال مردم واقع نشد)، بر برنامه هفتم توسعه و سیاست‌های کلی نظام در حوزه‌های مختلف به عنوان مبنای کار دولت چهاردهم تاکید کردید.
مردم نیز علی رغم جذابیت برنامه‌ها و وعده‌های رقبا در جریان رقابت‌های انتخاباتی و مناظره ها، رویکرد شما را ترجیج دادند و شما را انتخاب کردند، اما واقعیت این است که کشور با توجه به جمع چالش‌ها و بحران‌هایی که با آن دست به گریبان است و انتظارات طبیعی و اولیه مردم برای برخورداری از یک زندگی عادی، صرف تاکید بر برنامه هفتم و سیاست‌های کلی نظام، چرخ مملکت و کشور نمی‌چرخد.
شما به خوبی می‌دانید برنامه هفتم توسعه با ۲ سال تاخیر و با چه شرایط سخت و طولانی در اختلافات دولت و مجلس، شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسید و اخیرا برای اجرا ابلاغ شد.
جدای از نقدی که به روند برنامه ریزی توسعه‌ای به شکل سنتی ۵ ساله وارد است (که نظام برنامه ریزی توسعه‌ای ایران همچنان به آن گرفتار است)، برنامه هفتم در زمره ضعیف‌ترین برنامه‌های توسعه‌ای ایران قبل و بعد از انقلاب است. این برنامه فاقد چارچوب راهبردی، اهداف و رویکرد‌های عملیاتی و کیفی و الزامات اجرایی است. بخش اعظم برنامه هفتم کپی برداری از برنامه‌های قبل و تکرار مکررات است و به بازار، فعالان اقتصادی و کارآفرینان نقشه راه مشخصی برای پیشبرد اهداف توسعه‌ای نمی‌دهد.
این برنامه از ابتدا در دولت ناقص و ضعیف متولد شد و این مساله باعث گردید که اختلاف میان دولت و مجلس بر سر محتوا و ساختار برنامه بالا گرفته و بار‌ها این برنامه بین دولت و مجلس رد و بدل گردد و حتی پای شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت هم به ماجرا باز گردد. نهایت بعد از ۲ سال متنی به عنوان برنامه مصوب شده که فاقد جهت گیری‌های مشخص رشد و توسعه کشور است و مبناقرار گرفتن آن برای کشور در این مقطع خاص، هزینه‌های زیادی در پی دارد.
درخواست می‌گردد با شروع به کار دولت ضمن بررسی دقیق و کارشناسی برنامه هفتم، نقاط قوت و ضعف احصا شده و لایحه‌ای برای اصلاح ان متناسب با سیاست‌های کلی دولت چهاردهم به مجلس ارائه گردد.
سیاست‌های کلی نظام در حوزه‌های مختلف که در سال‌های گذشته به تناوب از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده نیز به نظر می‌رسد به دلیل گذشت زمان و بی توجهی دولت ها، اثر گذاری خود را از دست داده و لازم است این سیاست‌ها مورد بازبینی و بازتعریف قرار گیرند تا در صورت مبناقرارگرفتن، اثربخش و قابل اجرا باشند.
علاوه بر این انتظار است بلافاصله بعد از تشکیل و استقرار دولت چهاردهم، تیم کارشناسی و سیاستگذاری دولت، برنامه‌های عملی و واقعگرایانه برای تعیین نقشه راه حرکتی دولت و بازار و همچنین عناصر و شرکت‌های خارجی، تدوین و ارائه نماید. برنامه‌هایی که با برند دولت چهاردهم همراه باشد.
جناب آقای رئیس جمهور، به خوبی می‌دانید که سیاست خارجی پاشنه آشیل دولت‌ها در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی داخلی بوده است. تجربه دو دهه گذشته ایران که مشخصا نشان از سایه سنگین پرونده هسته‌ای بر مناسبات خارجی و به دنبال آن بر اقتصاد کشور و معیشت مردم دارد، این اجماع را در بین نخبگان، کارشناسان و دوستداران واقعی ایران ایجاد کرده که زمان برای کوتاه کردن سایه پرونده هسته‌ای از سر ایران و روابطش با دنیا فرا رسیده است.
حال که تیم عملگرا، دوراندیش و حرفهای سیاست خارجی به رهبری دکتر ظریف در کنار شما قرار گرفته، با اتخاذ سیاست‌های عملی، توسعه گرا و بدون شعارپردازی، گام در مسیر رفع تنش‌های خارجی و بهبود مناسبات سیاسی و اقتصادی با همه کشور‌ها دنیا با شاخص منافع ملی برداشته و بدون در نظر گرفتن فشار‌های داخلی و خارجی، سیاست خارجی ایران را به مسیر درست، عقلانی و متناسب با منافع ملی کشور هدایت کنید. این مهمترین و حساس‌ترین کارکرد دولت چهاردهم است که باید از فرصت آن استفاده کرد.
جناب آقای رئیس جمهور، ایران فقط محدود به مرز‌های سیاسی تعیین شده امروزی نیست، ایران یک جغرافیای بزرگ فرهنگی، تمدنی و تاریخی است که متاسفانه در دهه‌های اخیر این دامنه و گستره جغرافیایی و تاریخی در پرتو ملاحظات و تنگ نظری‌های خاص سیاسی و ایدئولوژیک مورد فراموشی قرار گرفته و از ایران بزرگ چیز بزرگی باقی نمانده است. جدای از مردمانی که امروزه در جغرافیای رسمی ایران زندگی می‌کنند، چشم امید بسیاری از دوستداران، وابستگان ایران فرهنگی و تمدنی بزرگ به ایران برای بالندگی و زندگی دوباره دوخته شده است. این فرصت را نیز دریابید و به فکر احیای ایران بزرگ باشید؛ و نکته پایانی اینکه جناب آقای پزشکیان شما قطعا از شخصیت و ظرفیت بزرگی برخوردار بوده و هستید که مردم به شما اعتماد کرده و به مسند ریاست جمهوری انتخاب نمودند، اما بدانید ظرفیت و پشتوانه اصلی شما، اعتماد و حمایتی است که از مردم و رای دهندگان دارید. پس با توکل به خدا و با اعتماد به نفس به تکیه بر ظرفیت کارشناسی کشور در مسیر مدیریت اجرایی قرار گیرد و در این مسیر به پشتوانه مردم تردید و هراسی به خود راه ندهید. مردم به شما برای اصلاح نظام حکمرانی و بهبود شرایط معیشتی امید بسته اند. با صداقت، شفافیت و عقلانیت امید مردم را محقق کنید.