هیپوتانسیون ارتواستاتیک که فشارخون وضعیتی نیز نامیده می‌شود نوعی فشار خون پایین است که در زمان بلند شدن از حالت نشسته یا دراز کشیده اتفاق می‌افتد. هیپوتانسیون ارتواستاتیک ممکن است باعث شود که شما احساس سرگیجه و یا گیجی داشته باشید و حتی ممکن است غش کنید.
به گزارش ایسنا، این افت فشار خون وضعیتی ممکن است ملایم و خفیف باشد و برای کم‌تر از چند دقیقه طول بکشد با این حال با دوام طولانی می‌تواند مشکلات جدی‌تر را نشان دهد.
هیپوتانسیون ارتواستاتیک اتفاقی (حاد) معمولاً با چیزی واضح مثل کم آبی بدن یا استراحت طولانی مدت ایجاد می‌شود و به راحتی تحت درمان قرار می‌گیرد. هیپوتانسیون ارتواستاتیک مزمن معمولاً نشانه یک مساله سلامتی دیگر است، پس درمان هایش متفاوت خواهد بود.
علائم و نشانه‌های کاهش فشار خون وضعیتی شامل موارد زیر هستند:
-احساس گیجی و سرگیجه بعد از ایستادن
-دید تار
-ضعف
-خستگی مفرط
-گیجی
-حالت تهوع
سرگیجه اتفاقی یا گیجی ممکن است نسبتاً کم باشد که با کمبود خفیف آب بدن، یا قند خون پایین و یا بیش از حد داغ شدن تحریک می‌شود. همچنین ممکن است در زمان ایستادن بعد از نشستن طولانی اتفاق بیفتد. اگر این نشانه‌ها تنها گاهی اتفاق می‌افتند، احتمالاً هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.
برای مراجعه به پزشک بسیار مهم است که علائم مکرر هیپوتانسیون ارتواستاتیک را تجربه کنید، چون آن‌ها می‌توانند مشکلات جدی را منجر شومد.
اگر شما آگاهی خود را از دست بدهید، حتی برای چند ثانیه، مراجعه به پزشک برایتان خیلی ضروری است سپس به این فکر بیفتند که چه مدت دوام دارد و در آن زمان چه کار می‌کردید، علائم بیماری خود را ثبت کنید. اگر این موارد در زمان‌های خطرناک رخ می‌دهند، مانند رانندگی، این موضوع را با پزشک خود درمیان بگذارید.
هنگامی که بلند می‌شوید، جاذبه باعث وجود خون در پا‌ها و شکم شما می‌شود این باعث کاهش فشار خون می‌شود، چون خون کمتری به قلب شما گردش می‌کند. به طور معمول، سلول‌های مخصوص (بارورسپتورها) نزدیک قلب و رگ‌های گردن این فشار خون را احساس می‌کنند.
بارورسپتورها سیگنال‌هایی به مرکز مغزتان ارسال می‌کنند که باعث می‌شود قلب شما سریع‌تر بتپد و خون بیشتری را پمپ کنید، که فشار خون را تثبیت می‌کند. همچنین این سلول‌ها رگ‌های خونی را محدود کرده و فشار خون را افزایش می‌دهند.
کاهش فشار خون وضعیتی زمانی رخ می‌دهد که یک چیز فرآیند طبیعی بدن را در خنثی کردن فشار خون پایین قطع می‌کند. بسیاری از شرایط متفاوت می‌تواند منجر به هیپوتانسیون ارتواستاتیک شود، از جمله:
کم آبی بدن
تب
استفراغ
نوشیدن مایعات ناکافی
اسهال شدید
ورزش شدید با عرق بیش از حد
کم آبی خفیف ممکن است موجب بروز علائمی نظیر ضعف، گیجی و خستگی شود.
برخی مشکلات قلبی که می‌تواند منجر به فشار خون کم شود، شامل ضربان قلب بسیار کم (برادی کاردی)، مشکلات دریچه قلب، حمله قلبی و نارسایی قلبی است. این مشکل از واکنش بدنتان به اندازه کافی برای پمپ کردن خون بیشتر در هنگام ایستادن جلوگیری می‌کند.
مشکلات تیروئیدی، نارسایی کلیوی (بیماری ادیسون) و قند خون پایین (هیپوگلیسمی) می‌تواند منجر به هیپوتانسیون ارتواستاتیک شود که می‌تواند به اعصاب آسیب برساند که به ارسال سیگنال‌ها در تنظیم فشار خون کمک می‌کند.
برخی از اختلالات سیستم عصبی، مانند بیماری پارکینسون، آتروفی سیستم چندگانه، نقص بدنی لوی، نارسایی خودایمنی خالص و آمیلوئیدوز می‌تواند سیستم تنظیم فشار خون معمولی شما را مختل کند.
برخی افراد بعد از خوردن غذا فشار خون کمی را تجربه می‌کنند (فشار خون خیلی پایین). این شرایط در بزرگسالان مسن‌تر معمول است.
عوامل خطر برای هیپوتانسیون ارتواستاتیک، عبارتند از:
سن:
هیپوتانسیون ارتواستاتیک یا همان کاهش فشار خون وضعیتی در افرادی که ۶۵ ساله و مسن‌تر هستند، رایج است.
سلول‌های ویژه (بارورسپتورها) در نزدیکی قلب و شریان‌های های گردنی که فشار خون را تنظیم می‌کنند، می‌توانند با افزایش سن شما کندتر شوند. هم چنین ممکن است برای یک قلب سالخورده سخت‌تر باشد، که سریع می‌تپد و افت فشار خون را جبران می‌کند.
داروها:
این‌ها شامل دارو‌هایی هستند که برای درمان فشار خون بالا یا بیماری‌های قلبی مورد استفاده قرار می‌گیرند، مانند دیورتیک ها، مسدود کننده‌های β، مسدود کننده‌های آنتن، مسدود کننده‌های کانال کلسیم، مهار کننده‌های اینتگراز (ACE) و نیترات ها.
دارو‌های دیگری که ممکن است احتمال ابتلا به هیپوتانسیون ارتواستاتیک را افزایش دهند، شامل دارو‌هایی هستند که برای درمان بیماری‌های پارکینسون، دارو‌های ضد افسردگی، دارو‌های روانپزشکی خاص، شل کننده‌های ماهیچه ای، دارو‌های تجویزی برای درمان اختلال عملکرد نعوظ و مواد مخدر می‌باشند.
استفاده از دارو‌هایی که برای درمان فشار خون بالا در ترکیب با دارو‌های غیر تجویزی ممکن است باعث فشار خون پایین شوند.
بیماری‌های خاص:
برخی مشکلات قلبی، مانند مشکلات دریچه قلب، حمله قلبی و نارسایی قلب؛ برخی از اختلالات سیستم عصبی، مانند دیابت، و بیماری‌هایی که آسیب عصب (نوروپاتی)، مانند دیابت، خطر فشار خون پایین را افزایش می‌دهند.
قرار گرفتن در معرض گرما بیش از حد:
بودن در یک محیط گرم می‌تواند باعث تعریق شدید و احتمالاً منجر به کمبود آب بدن می‌شود که می‌تواند فشار خون شما را کاهش دهد و باعث ایجاد فشار خون پایین شود.
برای مدت طولانی در تخت بودن:
اگر برای مدت طولانی در رختخواب بمانید، ممکن است ضعیف شوید. زمانی که سعی می‌کنید بایستید، ممکن است هیپوتانسیون ارتواستاتیک را تجربه کنید.
بارداری:
از آنجا که سیستم گردش خون شما به سرعت در طول دوران بارداری گسترش می‌یابد، فشار خون به احتمال زیاد افت می‌کند. این نرمال است و فشار خون معمولاً بعد از زایمان به سطح قبل از بارداری باز می‌گردد.
مشکلات و عوارض کاهش فشار خون وضعیتی:
بیماری مزمن هیپوتانسیون ارتواستاتیک می‌تواند موجب مشکلات جدی، به ویژه در بزرگسالان مسن شود. این موارد عبارتند از:
افتادن
پایین افتادن در نتیجه غش کردن (سنکوپ) یکی از پیچیدگی رایج افراد با هیپوتانسیون ارتواستاتیک است.
نوسانات فشار خون هنگام ایستادن و نشستن در نتیجه هیپوتانسیون ارتواستاتیک می‌تواند عامل خطر سکته ناشی از کاهش انتقال خون به مغز باشد.
هیپوتانسیون ارتواستاتیک می‌تواند عامل خطر بیماری‌های قلبی و عروقی مانند درد قفسه سینه، نارسایی قلبی یا مشکلات قلبی باشد.
تشخیص فشار خون وضعیتی:
هدف اصلی شما در ارزیابی هیپوتانسیون ارتواستاتیک یافتن علت اصلی و تعیین درمان مناسب برای هر گونه مشکلات سلامتی است که ممکن است باعث فشار خون پایین شما شود. علت همیشه ناشناخته نیست و پزشک شما ممکن است سابقه پزشکی تان را بررسی کند، علائمتان را بررسی کرده و یک معاینه فیزیکی انجام دهد تا به تشخیص بیماری شما کمک کند.
پزشک همچنین ممکن است یک یا چند مورد از مواردی که در ادامه بخش سلامت نمناک و در بحث کاهش فشار خون وضعیتی گفته شده است را توصیه کند:
اندازه گیری فشار خون
پزشک فشار خون شما را در حالیکه شما نشسته اید و ایستاده اید اندازه گیری خواهد کرد و عدد‌ها را با هم مقایسه خواهید کرد. هیپوتانسیون ارتواستاتیک را تشخیص خواهد داد اگر یک کاهش ۲۰ میلی متر جیوه (Hg ") در فشار خون سیستولی شما یا افت ۱۰ میلی متر Hg در فشار خون دیاستولی به مدت دو یا پنج دقیقه در حالت ایستاده، و یا در صورت ایستادن نشانه و نشانه‌ها تشخیص دهد.
تست‌های خون
این تست‌ها می‌توانند اطلاعاتی در مورد سلامت کلی شما، از جمله قند خون پایین (هیپوگلیسمی) و یا سطح گلبول‌های قرمز خون (کم خونی) فراهم کنند که هر دو ممکن است باعث فشار خون پایین شوند.
الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG) این تست غیر تهاجمی ریتم قلب و یا ساختار قلب را تست می‌کند و مشکلات مربوط به تامین خون و اکسیژن را به ماهیچه‌های قلب شما می‌دهد.
در طی این درد، تست غیر تهاجمی، وصله‌های چسبی (الکترودها) به پوست سینه، بازو‌ها و پا‌ها متصل می‌شوند. این وصله‌ها سیگنال‌های الکتریکی قلب شما را تشخیص می‌دهند و آن‌ها را روی کاغذ گراف ضبط یا روی صفحه نمایش می‌دهد.
گاهی اوقات، اختلالات ضربان قلب می‌آیند و می‌روند و ECG هیچ مشکلی پیدا نمی‌کند. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است از شما خواسته شود یک مانیتور ۲۴ ساعته را برای ثبت فعالیت الکتریکی قلبتان داشته باشید.
اکوکاردیوگرام
در این تست غیر تهاجمی، امواج صوتی برای تولید تصویر ویدیویی از قلبتان مورد استفاده قرار می‌گیرند. امواج صوتی قلب از یک دستگاه مبدل دستور می‌گیرد که بر روی قفسه سینه شما قرار دارد.
امواج صوتی که از قلب شما بازتاب می‌شوند و از دیوار سینه شما منعکس خواهند شد و به صورت الکترونیکی پردازش می‌شوند، تا تصاویر ویدئویی قلب تان را برای تشخیص بیماری قلبی اساسی فراهم کنند.
تست استرس
تست استرس زمانی انجام می‌شود که ورزش می‌کنید، مانند راه رفتن بر روی تردمیل. یا ممکن است به شما دارویی داده شود تا اگر قادر به ورزش نیستید، قلب خود را سخت‌تر کار بیندازید. زمانی که قلبتان سخت‌تر کار می‌کند، با الکتروکاردیوگرافی، اکوکاردیوگرافی یا سایر تست‌ها نظارت خواهد شد.
تست میز شیب دار
تست میز شیب دار، نحوه واکنش بدن به تغییرات در موقعیت را ارزیابی می‌کند. شما روی یک میز صاف قرار می‌گیرید که در سمت بالایی بدن شما شیب دار می‌شود، که حرکت از یک سمت افقی به موقعیت ایستاده را شبیه سازی می‌کند. فشار خون شما به طور مرتب در زمان کج شدنتان اندازه گیری می‌شود.
مانور والسالوا
این آزمایش غیر تهاجمی عملکرد سیستم عصبی ارادی شما را با تحلیل قلب و فشار خون پس از چندین دوره تنفس عمیق بررسی می‌کند. شما عمیقاً نفس می‌کشید و هوا را از میان لب‌های خود بیرون می‌دهید، انگار که تلاش می‌کنید یک بالون خشک را باد کنید.
هدف درمان هیپوتانسیون ارتواستاتیک، احیای فشار نرمال خون است. این کار معمولاً شامل افزایش حجم خون، کاهش تجمع خون در پایین پا‌ها و کمک به رگ‌های خونی برای گسترش و انتقال خون در بدن است.
برای کاهش فشار خون وضعیتی یا همان هیپوتانسیون ارتواستاتیک ملایم، یکی از ساده‌ترین درمان ها، نشستن یا دراز کشیدن بلافاصله پس از احساس سرگیجه است. سپس علائم شما به تدریج کاهش می‌یابند.
زمانی که فشار خون پایین توسط دارو ایجاد می‌شود، درمان معمولاً شامل تغییر دوز دارو و یا توقف کامل آن است.
درمان هیپوتانسیون ارتواستاتیک شامل موارد زیر است:
ممکن است پزشک شما چندین تغییر سبک زندگی، از جمله نوشیدن آب کافی، قطع مصرف الکل، جلوگیری از گرمای بیش از حد، بالا بردن سر تخت، اجتناب از گذشتن پا‌ها روی هم در هنگام نشستن، و به آرامی ایستادن را توصیه کند.
اگر فشار خون بالایی ندارید، پزشک می‌تواند مقدار نمک را در رژیم غذایی شما افزایش دهد. اگر فشار خون شما بعد از خوردن غذا افت می‌کند، ممکن است پزشک غذا‌های کم و کم کربوهیدرات را توصیه کند.
جوراب‌های فشرده و بند‌های لباس و یا شکم ممکن است به کاهش جمع شدگی خون در پا‌ها کمک کند و علائم هیپوتانسیون ارتواساتیک را کاهش دهد.
دارو‌های متعددی، چه به تنهایی و چه چندتایی استفاده می‌شوند و می‌توانند برای درمان هیپوتانسیون ارتواستاتیک مورد استفاده قرار گیرند.
به عنوان مثال، مصرف داروها اغلب برای کمک به افزایش میزان مایع در خون شما مورد استفاده قرار می‌گیرد که فشار خون را افزایش می‌دهد. میدودرین فشار خون را با محدود کردن گسترش رگ‌های خونی شما افزایش می‌دهد.
دروکسیدوپا (نورترا) را می‌توان برای درمان هیپوتانسیون ارتواستاتیک مرتبط با بیماری پارکینسون، سیستم آتروفی چندگانه یا نارسایی خودایمنی تجویز کرد.
دارو‌های دیگر مانند پیریدوستیگمین (رگونول، مستینون)، دارو‌های ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)، کافیین و اپوتین (اپوژن، پروکریت، و غیره) هم گاهی اوقات به تنهایی یا با دارو‌های دیگر برای افرادی که تغییر سبک زندگی یا سایر داروها به آن‌ها کمک نمی‌کند، استفاده می‌شوند.