فرارو- تنها چهار ماه پیش مشخص نبود که آیا مسعود پزشکیان اصلاحطلب حتی اجازه دارد برای مجلس ایران نامزد شود یا خیر، اما اکنون پزشکیان پس از کسب یک پیروزی غیرمنتظره در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در روز جمعه، قرار است اولین رئیس جمهور اصلاح طلب جمهوری اسلامی در دو دهه اخیر شود. این مرد ۶۹ ساله با وعده تغییر در سیاستهای داخلی و خارجی تهران، رقیب تندرو خود، سعید جلیلی را شکست داد.
به گزارش فرارو به نقل از روزنامه روزنامه فایننشال تایمز، موفقیت پزشکیان در انتخابات، اردوگاه اصلاحطلبان به حاشیه رانده شده را جوان کرده است، که در ابتدا از تایید کاندیداتوری او پس از یک رشته انتخابات که در آن سایر اصلاحطلبان منع شده بودند، متعجب بودند.
اکنون آنها در حال بازگشت به قدرت هستند، اصلاح طلبان امیدوارند که با کم کردن قدرت محافظه کاران ایدئولوژیک و انجام اصلاحات اجتماعی و اقتصادی، جهت را تغییر دهند.
پزشکیان در اولین واکنش عمومی خود به پیروزی خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: مسیر دشوار پیش رو بدون همکاری، همدلی و اعتماد شما هموار نخواهد بود. دستم را به سوی شما دراز میکنم و به شرافتم سوگند میخورم که در این راه تنهایتان نخواهم گذاشت. تنهایم نگذارید.
وظیفه پزشکیان و حامیانش خیلی سخت است. این جراح قلب وارث یکی از شدیدا تحریمشدهترین اقتصادهای جهان است که بیشترین قدرت در اختیار دولت نیست.
پزشکیان در طول مبارزات انتخاباتی متعهد شد که با ایالات متحده و کشورهای اروپایی برای پایان دادن به بنبست هستهای ایران با غرب مذاکره کند و برای کمک به اقتصاد، لغو تحریمها را تضمین کند. او همچنین متعهد شد که محدودیتهای اجتماعی مانند سانسور و نوع برخورد با بیحجابی را تعدیل کند.
سعید لیلاز، اقتصاددان و تحلیلگر طرفدار اصلاحات، میگوید: امروز نقطه عطفی در گذار ایران از سنت به مدرنیته است، جایی که رهبران ارشد در نهایت تصدیق میکنند که وظیفه تکنوکراتها اداره دولت است.
پزشکیان روز شنبه در نطق پیروزی خود از آیت الله خامنهای تشکر کرد و گفت اگر حمایت رهبری نبود به او اجازه موفقیت نمیدادند.
تراژدی شخصی زندگی پزشکیان و احتمالاً دیدگاه او را تغییر داده است، زمانی که همسر و پسرش سه دهه پیش در یک تصادف رانندگی کشته شدند. پزشکیان ترجیح داد دوباره ازدواج نکند و یک دختر و دو پسر دیگر را بزرگ کند. در طول مبارزات انتخاباتی خود بارها و بارها به این تجربه پرداخت و اغلب در حین صحبت کردن اشک میریخت. او به هوادارانش گفت: همانطور که به خانوادهام وفادار بودم، به شما هم وفادار خواهم بود.
پزشکیان که از حقوق زنان صحبت میکرد، گفت که او هرگز در حین بزرگ کردن دخترش سعی نکرده او را مجبور به انجام کاری کند.
پزشکیان در دو دوره محمد خاتمی، آخرین رئیس جمهور اصلاح طلب، از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴، ابتدا به عنوان معاون وزیر بهداشت و سپس به عنوان وزیر بهداشت به شهرت رسید. در سالهای پس از آن، وی نماینده مجلس بوده است، در حالی که به عنوان جراح در بیمارستانهای دولتی کار کرده است نه خصوصی.
تحلیلگران گفتهاند که به عنوان رئیس جمهور، توانایی پزشکیان برای پیشبرد تغییرات به شدت به روابط او با رهبر جمهوری اسلامی ایران وابسته است؛ چرا که انتظار میرود در جاهای دیگر با مقاومت شدید تندروها روبرو شود.
لیلاز، تحلیلگر اصلاح طلب، گفته است که پزشکیان قصد مقابله با رهبری را ندارد و این رویکرد «کلید موفقیت او» خواهد بود.
روسای جمهور قبلی که به دنبال اجرای برنامههای اصلاح طلبان بودند - مانند حسن روحانی میانه رو که توافق هستهای ۲۰۱۵ را با قدرتهای جهانی امضا کرد و خاتمی - گفته اند که به دلیل مقاومت در داخل شکست خورده اند.
پزشکیان و تیمش اصرار دارند که دولتشان با به حاشیه راندن تندروها در هر دو اردوگاه اصلاح طلب و تندرو و تقویت وحدت در درون حاکمیت، متفاوت خواهد بود.
یک دیپلمات ارشد غربی در تهران گفته است: ما با علاقه به صحبتهای پزشکیان گوش میدهیم، اما باید شاهد اقدام باشیم.
این دیپلمات گفت: پزشکیان منطقی صحبت میکند. ولی ... او چگونه میخواهد این کار را انجام دهد؟
متقاعد کردن ایرانیانی که بدبین هستند بر اینکه تغییر در راه است دشوارتر خواهد بود. فرید، راننده تاکسی در تهران گفت: رای پزشکیان مشروط بود. اگر او نتواند زندگی ما را بهبود بخشد، رای خود را پس خواهند گرفت.