جواد نکونام دنبال چیست؟

هفته بیست‌و‌هشتم رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران شبیه به درامی تصورناپذیر برگزار شد و به پایان رسید. این هفته، استقلال، صدرنشین لیگ، راهی قائمشهر شد تا مقابل نساجی صف‌آرایی کند و پرسپولیس هم در ورزشگاه آزادی میزبان تیم استقلال خوزستانی بود که خطر سقوط به دسته پایین‌تر تهدیدش می‌کرد.

استقلال پیش از شروع بازی‌های این هفته، با یک امتیاز اختلاف، بالاتر از پرسپولیس صدرنشین بود و ابتکار عمل را در دست داشت. البته با به صدا درآمدن سوت شروع رقابت‌ها، شرایط برای استقلال تهران بهتر هم شد؛ پرسپولیس در همان نیمه نخست در سناریویی باورنکردنی با سه گل مقابل استقلال خوزستان شکست خورد تا خوش‌بین‌ترین هوادار این باشگاه هم خیال برد را در سر نپروراند.

در آن سو، استقلال در قائمشهر هم به لطف شنیدن چنین خبری، احتیاط بیش از اندازه را در دستور کار قرار داد تا مگر روی اتفاق به گل برتری برسد و در فاصله دو هفته مانده به پایان، با چهار امتیاز اختلاف در مقایسه با پرسپولیس، به قهرمانی نزدیک‌تر شود، ولی درام ماجرا وقتی شکل گرفت که پرسپولیس در نیمه دوم بازگشتی عجیب‌و‌غریب رقم زد و بازی را برد و استقلال هم که در محتاط‌ترین شکل ممکن بود، با همان نتیجه مساوی به کار خود پایان داد.

برخلاف سوت آغازین، سوت پایان بازی که به صدا درآمد، نمایش‌نامه هم تغییر کرد؛ این بار دیگر پرسپولیس بالاتر از استقلال، صدرنشین لیگ برتر بود و حالا برخلاف هفته گذشته، ابتکار عمل برای قهرمانی، دست شاگردان اوسمار ویرا است. شاید چنین وارونگی باورنکردنی است که جواد نکونام، بازیکنان استقلال و مجموعه این باشگاه را بر آن داشت تا پس از بازی، چهره‌ای نشان دهند که کمتر کسی انتظارش را در این برهه داشت. برای مرور آنچه بر سرمربی استقلال گذشت، کافی است تا بخشی از صحبت‌های نکونام در کنفرانس خبری مرور شود. «یک روزی یک نفر حرف درستی زد، اینکه یک جام برای یک تیم است و یک جام برای تیم‌های دیگر. ما برای جام شرافت، پاکی و مردانگی می‌جنگیم و در لیگی که ما می‌جنگیم، برنده هستیم و آن یکی جام مبارک آن تیم دیگر باشد و کسانی که آن تیم را دوست دارند.... دوستان فکر نمی‌کردند ما رقیب‌شان باشیم، ولی دیدند برای همه لقمه گلوگیری هستیم. آمدند شروع به اذیت کردند. هیچ‌کس در ایران فکر نمی‌کرد این اتفاق بیفتد. همه شروع کردند به اذیت‌کردن و آخر فصل دیدند بله، این تیم می‌تواند و شخصیت را دارد، ولی نگذاشتند و نمی‌خواهند. باز هم می‌گویم نمی‌خواهند».

مرور همین چند جمله به‌خوبی مشخص می‌کند که جواد نکونام اوقات بدی را تجربه کرده است، ولی هنوز مشخص نیست که اگر او و تیمش می‌توانستند در قائمشهر برنده شوند، باز هم سناریوی نمی‌خواهند، نمی‌گذارند و جام شرف و جام دیگر مطرح می‌شد یا خیر؟

البته وقتی صحبت از جواد نکونام می‌شود، مسئله در حد کری‌خوانی نباید تقلیل پیدا کند. او سرآمد مربیان نسل جدید فوتبال ایران است که انتظار می‌رفت (می‌رود) فارغ از تن‌دادن به موارد این‌چنینی، نگاهی حرفه‌ای‌تر به امور تیمش داشته باشد. کار به حدی جدی شده که باید به فکر یافتن پاسخی برای این سؤال مهم بود: جواد نکونام دنبال چیست؟

او که روزمه پرباری در عرصه ملی داشته و سال‌ها بازوبند کاپیتانی را بر بازو بسته، در مدت‌زمان اندکی که وارد عرصه مربیگری شده، به‌خوبی نشان داده پتانسیل تبدیل‌شدن به یکی از خوب‌ها را دارد. دانش، تلاش و میل به پیشرفت نزد نکونام، این نوید را می‌داد (می‌دهد) که بتواند متر و معیار جدیدتری از مربیگری در ایران را ترسیم کند و بر کلیشه‌ها اصرار نورزد، اما او در اقدامی بحث‌برانگیز، آن‌هم در شرایطی که هنوز تیمش بخت زیادی برای قهرمانی دارد، ظاهرا تسلیم شده و از همین حالا به جای پرداختن به اصل داستان، مسیر فرعی را برگزیده است. آیا این مربی که قطعا باید تفکرات حرفه‌ای‌اش بر دیگر امور بچربد، پذیرفته که دیگر شانسی برای قهرمانی ندارد؟

استقلال هفته آینده باید در تهران به مصاف گل‌گهر برود که روی کاغذ بازی چندان دشواری محسوب نمی‌شود. در عوض، پرسپولیس باید به قزوین سفر کند و دیدار دشواری مقابل شمس‌آذر داشته باشد. حالا اگر پرسپولیس نبرد و استقلال برنده شود، آیا باز هم جام شرف و جام دیگر برای نکونام مطرح می‌شود یا اینکه قهرمان‌کردن این تیم برایش اولویت دارد؟ عجیب است که چهره‌ای مانند نکونام، به‌سرعت اسیر مسیر فرعی شده و از تلاش برای رسیدن به عنوان قهرمانی دلسرد شده است. اصلا همان‌طورکه خودش عنوان کرده، چه کسی فکرش را می‌کرد تیم او بتواند تا هفته‌های آخر برای قهرمانی بجنگد، چه برسد به آنکه یکی از بخت‌های اصلی قهرمانی باشد.

کسی فراموش نکرده که ابتدای فصل، در بازار نقل و انتقالات، استقلالِ جواد نکونام از بقیه مدعیان ضعیف‌تر عمل کرد، ولی به لطف دانش همین مربی، او انسجام تیمی را بیشتر کرد و تیمی را که گفته می‌شد در بهترین حالت ممکن چهارم می‌شود، صدرنشین کرد. حالا چه اتفاقی افتاده که در فاصله اندک مانده به پایان، آن‌هم در شرایطی که هر دو بازی استقلال در مقایسه با پرسپولیس ساده‌تر هستند، جواد نکونام نمایشی متفاوت در کنفرانس‌های خبری به راه انداخته است؟ آیا او از همین حالا در پی آماده‌کردن ذهن هواداران استقلال است که در صورت ناکامی در رسیدن به عنوان قهرمانی، این موضوع را به موارد بیرونی ربط دهد؟ اگر چنین است که به طور مشخص ثابت می‌شود تفکرات حرفه‌ای در اصول کاری‌اش هنوز نهادینه نشده و وعده ظهور یک سرمربی جدید و متفاوت را باید ابتر دانست. اگر هم چنین نیست که چه دلیلی دارد به جای تمرکز روی قهرمانی استقلال در این مقطع حساس، جوی ناخوشایند به راه بیندازد که شاید لطمه‌اش را در این برهه در وهله نخست خودش بخورد و سپس، هواداران بی‌شمار استقلال. نکونام باید تا دیر نشده انتخاب کند: می‌خواهد یک مربی تکراری مثل پیشینیان باشد یا یک مربی حرفه‌ای برای نسل جدید.