یک ژنرال ارشد اوکراینی روز دوشنبه گفت که ارتش اوکراین با وضعیت «بحرانی» در شمال شرق کشور مواجه است و با کمبود نیرو دست به گریبان است، آن هم زمانی که تلاش می‌کند حمله روسیه را (که چند روزی است در حال پیشروی است) دفع کند. نیروهای روسی هفته گذشته از مرز عبور کردند تا خط حمله جدیدی را در نزدیکی خارکیف، دومین شهر بزرگ اوکراین پس از کی‌یف باز کنند و حداقل ۹شهرک و روستا را تصرف و هزاران غیرنظامی را مجبور به فرار کردند.
به گزارش دنیای اقتصاد، «کنستانت مهوت»، «ماریا وارنیکووا» و «مایل شویرتز» در گزارش ۱۴مه در نیویورک‌تایمز نوشتند، ژنرال کیریلو بودانوف، رئیس سازمان اطلاعات نظامی اوکراین، در یک تماس ویدئویی از یک پناهگاه در خارکیف گفت: «وضعیت در آستانه است. هر ساعت این وضعیت به سمت بحرانی‌تر شدن پیش می‌رود.» ارزیابی تیره و تار او منعکس‌کننده نظرات سایر افسران اوکراینی در روزهای اخیر بود، مبنی بر اینکه چشم‌انداز نظامی کشور در حال رنگ باختن است.
اوکراینی‌ها علاوه بر اینکه تعدادشان بیشتر است، اما با کمبود شدید تسلیحات، به‌ویژه مهمات توپخانه‌ای مواجه هستند و ۶۰.۸میلیارد دلار تسلیحات از ایالات متحده -که سه‌هفته پیش پس از ماه‌ها بن‌بست کنگره تصویب شده بود- به آهستگی شروع به رسیدن کرده است.
ژنرال بودانوف، مانند اکثر مقامات و کارشناسان نظامی اوکراینی گفت که معتقد است حملات روسیه در شمال شرق برای سوق دادن ذخایر ناچیز سربازان اوکراین به آن‌سو و منحرف کردن آن‌ها از جنگ در مناطق دیگر است. وی اذعان کرد که این دقیقا همان چیزی است که اکنون در حال رخ دادن است. او گفت ارتش اوکراین در تلاش است تا نیروها را از دیگر مناطق خط مقدم برای تقویت دفاع خود به شمال شرق هدایت کند؛ اما یافتن نیرو دشوار است.
او با اشاره به یک دژ اوکراینی در حدود ۱۲۰مایلی جنوب که نیروهای روسی در هفته‌های اخیر به آن حمله کردند، گفت: «همه نیروهای ما یا اینجا هستند یا در «چاسیویار». من از هر چیزی که داشتیم و داریم استفاده کرده‌ام. متاسفانه، دیگر نیروی ذخیره نداریم. » ژنرال بودانوف ارزیابی کرد که نیروهای اوکراینی طی چند روز آینده قادر خواهند بود خطوط خود را تقویت و جبهه را تثبیت کنند. اما او انتظار دارد روسیه حمله جدیدی را در شمال خارکیف در منطقه «سومی» انجام دهد.
درگیری روز دوشنبه در حومه «ووچانسک»، شهر کوچکی در حدود پنج مایلی مرز اوکراین و روسیه در شمال شرقی خارکیف جریان داشت. به گفته «دنیس یاروسلاوسکی»، یک ستوان ارشد و فرمانده واحدی که در حال حاضر در آنجا می‌جنگد، حملات هوایی روسیه ادامه دارد و در حال کوبیدن این شهر هستند.
ستوان یاروسلاوسکی صبح روز دوشنبه در یک مصاحبه تلفنی گفت: «آن‌ها هر سه دقیقه، پنج تا هفت بمب پرتاب می‌کنند.» «ووچانسک» قبل از جنگ جمعیتی حدود ۱۷هزار نفر داشت و مقامات محلی در تلاش برای تخلیه ۲۰۰ تا ۳۰۰ساکن باقی مانده بودند.
«هرهوری شچربان» داوطلبی که صبح روز دوشنبه در ووچانسک بود، گفت که بیش از ۲۰۰درخواست برای تخلیه یک‌شبه دریافت کرده است. او گفت: «ما در حال رانندگی هستیم تا آدرس‌ها را پیدا کنیم. روسیه این جاده را که برای تخلیه استفاده می‌شود، گلوله‌باران می‌کند. شما مدام می‌توانید صدای انفجار را بشنوید.»
پیشروی در ووچانسک به دنبال هفته‌ها هشدار مقامات اوکراینی مبنی بر تجمع نیروهای روسیه در مرزها با هدف آغاز یک حمله جدید در شمال شرق بود. این هشدارها در اوایل صبح جمعه زمانی که نیروهای روسی از مرز در امتداد دو خط اصلی عبور کردند -یکی بلافاصله در شمال خارکیف و دیگری در حدود ۱۲ مایلی شرق، در اطراف ووچانسک- به واقعیت تبدیل شدند.
بر اساس نقشه‌های آنلاین میدان نبرد که توسط «موسسه مطالعات جنگ»، یک اندیشکده مستقر در واشنگتن، ارسال شده است، نیروهای روسی تاکنون موفق شده‌اند حدود پنج مایل به داخل خاک اوکراین بیایند و حدود ۵۰مایل مربع زمین را تصرف کنند. ستاد کل اوکراین در بیانیه‌ای در اوایل روز دوشنبه اذعان کرد: «دشمن در حال حاضر به موفقیت تاکتیکی دست یافته است.»
سپس در همان روز افزود که نیروهای روسی به شهرک دیگری به نام «لوکیانتسی» نزدیک‌تر شده‌اند. به گفته رئیس‌جمهور ولودیمیر زلنسکی، در نشانه‌ای احتمالی از مشکلات اوکراین در میدان نبرد، فرمانده اوکراینی مسوول جبهه شمال شرق روز دوشنبه برکنار و جایگزین شد.
کارشناسان نظامی و مقامات اوکراینی می‌گویند که نیروهای روسی تاکنون عمدتا در مناطقی که دارای دفاع کم و عمدتا خالی از سکنه هستند پیشروی کرده‌اند و این پیشرفت نسبتا سریع را توضیح می‌دهد. آن‌ها خاطرنشان می‌کنند که مرز در شمال شرقی اوکراین در تمام طول جنگ مورد گلوله‌باران منظم روسیه قرار گرفته است که این امر ایجاد مواضع و استحکامات را دشوار و بسیاری از غیرنظامیان را مجبور به فرار کرده است.
با این حال، نیروهای روسی در حال نزدیک شدن به مناطق پرجمعیت‌تری هستند و ممکن است شدت نبرد افزایش یابد. به گفته «اوله سینیهوبوف»، رئیس اداره نظامی منطقه خارکیف، مقامات محلی تاکنون نزدیک به ۶هزار نفر را از روز جمعه تخلیه کرده‌اند. «تتیانا پولیاکوا» که در طول شب از جمعه تا شنبه از ووچانسک تخلیه شد، در توصیف بمباران بی‌امان شهر گفت: «آنجا جهنم است. باور کنید من بعد از زندگی در ووچانسک از ابتدای جنگ همه چیز را دیدم. گلوله‌باران را دیدم. من همه چیز را دیدم؛ اما هرگز به‌شدت ووچانسک نبود.»
خط مقدم در منطقه به سرعت در حال جابه‌جایی است و بسیاری از شهرک‌ها در آنچه مقامات اوکراینی «منطقه خاکستری» نامیده‌اند -مناطق مورد مناقشه بین مواضع اوکراین و روسیه- باقی مانده‌اند. غیرنظامیان اوکراینی روز دوشنبه گفتند که درگیری در نزدیکی «لیپتسی»، روستایی در شمال خارکیف رخ داده است که نشان می‌دهد نیروهای روسی ممکن است تا ۱۰مایلی شهر پیشروی کرده باشند.
«کریستینا گاوران» ۳۲ساله که پس از یک ماموریت تخلیه به لیپتسی در خارکیف نفسی تازه می‌کرد، گفت: «ما با سرعتی که در توان داشتیم بیرون می‌رفتیم؛ زیرا می‌توانستیم صدای شلیک سلاح‌های سبک را در آنجا بشنویم.» او تخمین زد که کمتر از ۱۰۰نفر در این روستا باقی مانده‌اند که قبل از جنگ ۴هزار نفر جمعیت داشت.
ژنرال بودانوف گفت که هدف روس‌ها در شمال شرق ایجاد وحشت و سردرگمی در منطقه است. او گفت: «در حال حاضر وظیفه ما تثبیت خط و سپس عقب راندن آن‌ها از مرز است.» او افزود که هجوم نیروهای ذخیره اوکراینی توانسته بود «تا حدی برنامه‌های آن‌ها را مختل کند.» اینکه آیا این تحرکات نیروها باعث تضعیف دفاع اوکراین در سایر بخش‌های خط مقدم می‌شود یا خیر، باید دید. به گفته «فرانتس استفان گادی»، تحلیلگر نظامی مستقر در وین، هدف اصلی روسیه این است که نیروها را از «چاسیو یار» - شهری در ارتفاعات استراتژیک که در آن اوکراینی‌ها هفته‌ها برای جلوگیری از حمله روسیه در آن جنگیده‌اند- دور کند.
این برای دفاع از بخش تحت کنترل اوکراین از منطقه جنوب شرقی دونباس که روسیه امیدوار است آن را تصرف کند، کلیدی است. «پاسی پاروینن» تحلیلگر گروه پرنده سیاه، یک سازمان مستقر در فنلاند که تصاویر ماهواره‌ای و محتوای رسانه‌های اجتماعی از میدان جنگ را تجزیه و تحلیل می‌کند، گفت که اوکراین نیروهای کمکی را به شمال شرق فرستاده است که آن‌ها را از واحدهایی -مانند تیپ هجومی ۹۲- که اخیرا در چاسیو یار در حال نبرد بودند، گرفته است.
اما پاروینن خاطرنشان کرد که این امکان وجود داشت که اوکراین از عناصر تیپی که در خارکیف بودند -پادگان اصلی آن‌ها- استفاده کرده باشد، نه اینکه نیروهای دفاعی چاسیویار را تخلیه کند. تحلیلگران نظامی می‌گویند که روسیه هنوز تعداد زیادی از نیروها را برای حمله وارد نکرده است -احتمالا فقط چند هزار سرباز را مستقر می‌کند- و این خیلی به حرکت بعدی مسکو بستگی دارد. با داغ شدن جنگ در منطقه، درگیری برون‌مرزی احتمالا تشدید خواهد شد.
مقامات روسیه روز دوشنبه گفتند که گلوله‌باران اوکراین باعث کشته شدن ۱۹غیرنظامی در منطقه بلگورود روسیه در آن سوی مرز خارکیف شد. ژنرال بودانوف گفت که انتظار دارد حملات در منطقه خارکیف سه یا چهار روز دیگر ادامه داشته باشد و پس از آن نیروهای روسی به‌شدت در جهت «سومی»، شهری در حدود ۹۰ مایلی شمال غربی خارکیف، پیشروی کنند.