با پخش سریال گیلدخت، بسیاری از تماشاگران این سوال را می‌پرسند که تقی خان فومنی کیست؟ آیا سریال گیلدخت واقعیت دارد؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد تقی‌خان سریال گیلدخت با تقی خان در زمان مظفرالدین شاه که معروف است، متفاوت است. اما یک شخصیت فومنی که معروف به گیلانشاه است را می‌توان در تاریخ گیلان پیدا کرد. در ادامه اطلاعات بیشتری در این موضوع کسب کنید.
به گزارش گفتنی، تقی خان فومنی در سریال گیلدخت یک شخصیت جدی، اما رئوف است که تلاش می‌کند تا در برابر ظلم آصف ایستادگی کند. این ماجرا زمان قاجار را به تصویر کشیده است.
محمود پاک نیت بازیگر نقش تقی خان در سریال گیلدخت است که سابقه ایفای نقش‌های تاریخی در این سبک را در کارنامه دارد. تقی خان سریال گیلدخت شخصیتی است خوش قلب، اما در عین حال مصمم که از هر خطای رعیت جماعت غیر دست درازی به حریم خانواده و ناموسش چشم پوشی می‌کند.
او با تمام پافشاری بر تغییر نیافتن حکم‌هایی که در عمارتش صادر می‌کند تنها از یک نفر حرف شنوی دارد و آن هم خانم گل دایه دوران کودکی خود است. تقی خان مورد ظلم قرار گرفته است و در تلاش است تا این ماجرا را به گوش عمارت شاهی تهران برساند تا بلکه بتواند در برابر دشمنان دوباره بایستد.
به نظر می‌رسد سریال گیلدخت از روی واقعه واقعی ساخته نشده و بیشتر داستانی است. اما می‌توان کلیتی در آن پیدا کرد که با تاریخ تطابق دارد؛ مانند ظلم در جامعه، قدرت شاهزاده ها، فضای حکومت قاجار و… که در این سریال به تصویر کشیده شده است. در ادامه به معرفی یکی از شخصیت‌های تاریخی گیلان پرداخته ایم.
در کتاب «گیلانشاه: زندگی و زمانۀ امیر هدایت‌الله خان گیلانی» اینگونه آمده است: «امیر هدایت‌الله خان گیلانی» یکی از برجسته‌ترین رجال حکومتی منتفذ، ثروتمند و قدرتمند گیلان است که در یکی از مهم‌ترین دوره‌های تاریخ ایران، بر مسند حکم‌روایی گیلان‌زمین تکیه زده بود.
پرداختن به زندگی و کارنامۀ رجال سیاسی و اظهارنظر دربارۀ آنها، بدون ذهنیت‌های از پیش تعیین‌شده و پیش‌داوری‌های موجود دربارۀ حیات سیاسی آنان کاری دشوار است؛ به‌ویژه رجالی که نقشی مهم در تحولات سیاسی یک سرزمین ایفا کرده‌اند.
این کتاب شرح حال و زندگی سیاسی «امیر هدایت‌الله خان گیلانی» یکی از برجسته‌ترین رجال حکومتی منتفذ، ثروتمند و قدرتمند گیلان است که در یکی از مهم‌ترین دوره‌های تاریخ ایران، بر مسند حکم‌روایی گیلان‌زمین تکیه زده بود.
امیر هدایت‌الله خان گیلانی مشهور به «گیلانشاه» مردی باهوش و کاردان بود که توانست در دوران پرتلاطم کشمکش‌های زندیه و قاجاریه بر سر میراث نادرشاه افشار، گیلان را از بسیاری از گزند‌های انتقال قدرت به دور دارد. مردی که به ادعای تاریخ، به گشاده‌دستی و بخشش، شهرتی فراتر از مرز‌های گیلان یافت.
امیر هدایت‌الله خان که به سه نسبت فومنی، رشتی و گیلانی شناخته شده است، در حدود سال ۱۱۵۶ در شهر رشت دیده به جهان گشود. نسبت‌هایش اشاره به خاستگاه خانوادگی‌اش، محل تولد و نشو و نمایش رشت و قلمرو حکومتش گیلان دارد.
مردم به اختصار او را «هدایت‌الله خان» می‌خواندند و گاه با عناوین گیلانشاه، اتل‌خان و اتورخان از او یاد کرده‌اند. او فرزند آقاجمال‌الدین فومنی معروف به حاجی‌جمال حکمران گیلان در عهد زندیه بود. پدربزرگش نیز به نام آقاکمال فومنی از مالکان و منتفذان گیلان بود و بانویی از خاندان صفویه را در حبالۀ نکاح داشت و به همین مناسبت در سلطنت شاه سلطان حسین صفوی به حکومت رشت منصوب شد.
هدایت‌الله خان در سیزده‌سالگی به حکومت گیلان تعیین شد؛ ولی تا رسیدنش به سن رشد، رتق و فتق امور گیلان با وزیرش حاجی‌نقی نایب کسما بود. او پس از به‌دست گرفتن قدرت، انتقام سختی از خاندان شفتی گرفت که قاتلان پدر و پدربزرگش بودند. او در سال ۱۲۰۱ و در درگیری با نیرو‌های آقامحمدخان قاجار درگذشت.