خانهمسافرها به‌عنوان یکی از اماکن اقامتی درحالی در قالب خانه‌های استیجاری از دهه‌های قبل مشغول به فعالیت هستند که همواره روال صدور مجوز این مجموعه‌های خدماتی با ابهام و چالش روبرو بوده است.
به گزارش ایلنا، در سال ۱۴۰۱ با وجود مخالفت معاونت گردشگری، صدور مجوز خانه- مسافر‌ها ثبت محور شد. اتفاقی که مشکلات زیادی را بر سر راه گردشگران و دستگاه‌های صدور مجوز قرار داد به طوری‌که امکان نظارت و پیگیری را از دستگاه صادرکننده مجوز گرفت. اما به گفته معاون دفتر نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری، در ۲۵ فروردین امسال روال صدور مجوز از ثبت محور به تایید محور تغییر کرده و با تغییر مجوز ثبت محور به تایید محور، اطمینان از شرایط ایمنی و بهداشتی خانه - مسافر‌ها حاصل شده است.
«اسماعیل برات» معاون دفتر نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری در رابطه با شیوه فعالیت خانه -مسافر‌ها و روال صدور مجوز آن‌ها گفت: خانه-مسافر‌ها یکی از مجموعه‌های خدماتی محسوب می‌شوند که نه در قالب هتل فعالیت می‌کنند نه در قالب بوم‌گردی. این مجموعه‌های خدماتی تعاریف و خدمات خاص خود را دارند و هم‌اکنون در چهارچوب تعاریف خود درحال فعالیت هستند.
او درخصوص وجه تمایز خانه مسافر نسبت به سایر تاسیسات گردشگری می‌افزاید: در واقع وجه تمایز خانه مسافر نسبت به دیگر تاسیسات گردشگری این است که کاربری خانه مسافر مسکونی است به عبارتی یک واحد اقامتی مستقلی است که دارای کاربری مسکونی و مالکیت خصوصی است که پس از گرفتن مجوز و پروانه فعالیت، مجاز به پذیرش و اسکان گردشگران است. اتفاقی که در همه جای دنیا مرسوم و مورد استفاده گردشگران است.
آنطور که برات می‌گوید: هر کدام از واحد‌ها و اماکن گردشگری دارای امکانات خاصی هستند و مسافران خاص خود را دارند. به‌عنوان مثال خراسان رضوی به دلیل حضور زائرین و رونق گردشگری زیارتی و استقبال مسافران از هتل آپارتمان، بیشترین هتل آپارتمان را در کل کشور به خود اختصاص داده است. درحال‌حاضر مسافران زیادی هستند که از خانه- مسافر‌ها استقبال می‌کنند.
به گفته معاون نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، معاونت گردشگری وقت در اواسط دهه ۸۰ تلاش کرد تا خانه‌هایی که مردم بومی و محلی به صورت استیجاری به مسافران و گردشگران اقامت می‌دادند را ساماندهی کند چراکه در ایام پیک سفر به دلیل ازدحام مسافران ظرفیت هتل‌ها، بوم‌گردی‌ها، مهمانپذیر‌ها و دیگر تاسیسات گردشگری پاسخگوی نیاز‌های مردم نبود و نمی‌توانست بخش زیادی از نیاز گردشگران را پوشش دهد. از همین رو، سال ۱۳۹۴ با تصویب هیات وزیران خانه مسافر‌ها در زمره مصادیق تاسیسات گردشگری قرار گرفتند.
او با تاکید بر اینکه روند فعالیت و صدور مجوز خانه مسافر‌ها با تایید وزارت میراث‌فرهنگی تا سال ۱۴۰۱ همراه بود، ادامه داد: از سال ۱۳۹۴ خانه مسافر‌ها همانند هتل‌ها و دیگر اماکن اقامتی مجوز فعالیت از سوی وزارت میرافرهنگی داشتند و درحال فعالیت بودند تا اینکه سال ۱۴۰۱ هیات مقررات‌زدایی کسب و کار با محوریت وزارت اقتصاد در شصت و هفتمین جلسه خود با وجود مخالفت معاونت گردشگری مجوز خانهمسافرها را ثبت محور اعلام و تصویب کرد.
برات با اشاره به اینکه صدور مجوز خانه مسافر‌ها براساس ثبت محور دارای اشکالات فنی و حقوقی بود، تاکید کرد: با توجه به اینکه دو نوع مجوز داریم ثبت محور و تایید محور، با ثبت محور شدن خانه مسافر‌ها مشکلات زیادی به وجود آمد به گونه‌ای که امکان رصد، نظارت و استعلام از دستگاه صادرکننده مجوز گرفته شد و با درخواست و ثبت مدارک مراجعه کننده در سامانه درگاه ملی، مجوز صادر می‌شد.
او ادامه داد: در برخی از کسب و کار‌ها مثل صنایع‌دستی که ارتباط مستقیمی با موضوع امنیت و بهداشت ندارند مجوز ثبت محور خیلی هم خوب است، اما از نظر وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خانه مسافر‌ها اماکنی هستند که مردم با اعتماد به پروانه‌ای که دولت به آن‌ها می‌دهد، به این مراکز مراجعه می‌کنند و از خدمات آن‌ها استفاده می‌کنند که در صورت بروز هر گونه مشکلی به ویژه به لحاظ ایمنی، دستگاهی نمی‌توانست پاسخگو باشد. این درحالی است که به لحاظ حقوقی نیز خانه مسافر در مصوبه هیات وزیران ثبت بود و هیات مقررات‌زدایی نمی‌توانست مصوبه هیات وزیران را نقض کند از سوی دیگر قانون تسهیل کسب و کار هم معتقد است که فهرست تایید محور‌ها باید به تایید و تصویب هیات وزیران برسد و پس از آن تمام مجوز‌ها ثبت محور تلقی شود.
این مسئول تاکید کرد: در نهایت اواخر سال ۱۴۰۲ فهرست‌ها به دولت ارسال شد و مورد بررسی قرار گرفت به‌گونه‌ای که ۲۵ فروردین امسال خانه مسافر‌ها در فهرست مجوز‌های تایید محور قرار گرفت و از سوی معاون اول ابلاغ شد.
او گفت: درحال حاضر خانه مسافر‌ها همانند دیگر اماکن اقامتی مثل هتل‌ها و اقامتگاه‌های بوم گردی مجوز می‌گیرند. مجوز تایید محور این امکان را فراهم کرد که دستگاه صادرکننده مجوز با بررسی و نظارت از شرایط ایمنی و بهداشتی، بحث گران فروشی و نرخ نامه و موضوع واگذاری و فروش ملک را رصد و پیگیری کند.
برات تاکید کرد: پس از آنکه این مصوبه ابلاغ شد کاربرگ شرایط صدور مجوز خانه مسافر‌ها به صورت تایید محور را در قالب نامه‌ای به وزرات اقتصاد ارسال کردیم تا در صورت نیاز در هیات مقررات‌زدایی تصویب کنند تا در درگاه ملی نیز مجوز خانه مسافر‌ها به صورت تایید محور صادر شود.
این مسئول افزود: به تعدادی از خانه مسافر‌ها که به صورت ثبت محور نیز مجوز گرفته بودند پس از آنکه تایید گرفتیم مهلت داده می‌شود تا آن‌ها هم شرایط خود را دوباره تطبیق دهند تا مجوز خود را به صورت تایید مجور بگیرند.