استرس بخشِ جدایی‌ناپذیر زندگی انسان است و با وجود آنکه بشر امروزی پیشرفت‌های بسیاری جهت تسهیل سبک زندگی خود داشته، اما مشکلاتش از بین نرفته و فقط شکل آن‌ها تغییر کرده است. به دلیل وجود دغدغه‌های مختلف، مدیریت استرس برای اغلب افراد کار دشواری است و ناتوانی در مدیریت آن، سلامت روان انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
به گزارش ایسنا، هنگامی که با یک موقعیت تهدیدکننده مواجه می‌شوید، سیستم عصبی سمپاتیک - بخشی از سیستم عصبی مرکزی بدن که عملکرد‌هایی مانند ضربان قلب، تنفس و فشار خون را تنظیم می‌کند - باعث تحریک واکنش «جنگ یا گریز» می‌شود. هورمون استرس موسوم به «کورتیزول» نیز بدن را هوشیار و آماده مقابله با خطر احتمالی می‌کند.
استرس در عین حال باعث تغییرات فیزیولوژیکی مانند افزایش سطح هوشیاری، تنفس و ضربان قلب سریع‌تر، فشار خون بالا، افزایش کلسترول خون و افزایش تنش عضلانی می‌شود.
وقتی استرس پاسخ جنگ یا گریز را در سیستم عصبی مرکزی فعال می‌کند، می‌تواند بر سیستم گوارش تأثیر بگذارد: اسپاسم مری، افزایش اسید معده و سوء‌هاضمه، ایجاد حالت تهوع و اسهال یا یبوست از جمله این موارد هستند.
در موارد جدی‌تر، استرس ممکن است باعث کاهش جریان خون و اکسیژن به معده شده و منجر به گرفتگی، التهاب یا عدم تعادل باکتری‌های روده شود.
همچنین می‌تواند اختلالات گوارشی جدی را تشدید کند از جمله سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، بیماری التهابی روده (IBD)، زخم معده و بیماری رفلاکس معده به مری (GERD).
بهتر است افراد در طول شبانه روز ساعاتی را برای استراحت کردن در نظر بگیرند تا از استرس دور باشند.
یادگیری نحوه مدیریت استرس نیاز به تمرین دارد، اما در ادامه به نقل از «وب ام دی» به چند مورد از آن‌ها خواهیم پرداخت.
ورزش منظم یکی از بهترین راه‌ها برای آرامش بدن و ذهن شماست. به علاوه، ورزش باعث بهبود خلق و خوی شما می‌شود. اما باید اغلب این کار را انجام دهید تا نتیجه بدهد.
تا ۲ ساعت و ۳۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط مانند پیاده روی سریع یا ۷۵ دقیقه ورزش شدیدتر مانند شنا، دویدن یا ورزش‌های دیگر انجام دهید.
روی تعیین اهداف تناسب اندام که می‌توانید به آن‌ها برسید تمرکز کنید. بیشتر از همه به یاد داشته باشید که انجام هر تمرینی بهتر از انجام ندادن آن است.
وقتی استرس دارید، ماهیچه هایتان منقبض می‌شوند. شما می‌توانید به خودی خود به شل شدن آن‌ها و شاداب کردن بدن خود کمک کنید:
- کشش
- ماساژ گرفتن
- حمام کردن یا دوش آب گرم
- داشتن یک خواب خوب شبانه
چند نفس عمیق می‌تواند استرس را فوراً از شما دور کند. زمانی که در انجام تمرینات تنفسی ماهر شوید، شگفت زده خواهید شد که چقدر احساس بهتری دارید. فقط این ۵ مرحله را دنبال کنید:
- در وضعیتی راحت بنشینید و دستان خود را روی پا‌های خود قرار دهید و پا‌های خود را روی زمین قرار دهید. یا می‌توانید دراز بکشید.
- چشمانتان را ببندید.
- خود را در مکانی آرام تصور کنید. این می‌تواند ساحل، یک زمین چمن زیبا یا هر جایی که به شما احساس آرامش می‌دهد باشد.
- به آرامی تنفس عمیق انجام دهید.
- این کار را هر بار ۵ تا ۱۰ دقیقه انجام دهید.
داشتن یک رژیم غذایی منظم و متعادل به شما کمک می‌کند تا به طور کلی احساس بهتری داشته باشید. همچنین ممکن است به کنترل خلق و خوی شما کمک کند. وعده‌های غذایی شما باید سرشار از سبزیجات، میوه، غلات کامل و پروتئین بدون چربی برای تامین انرژی باشد. همچنین هیچکدام را نادیده نگیرید، زیرا می‌تواند شما را در خلق و خوی بد قرار دهد که به دنبال آن می‌تواند استرس را تشدید کند.
۵. سرعت زندگی خود را کاهش دهید
زندگی مدرن بسیار شلوغ است و گاهی اوقات ما فقط باید سرعت خود را کم کنیم و آرام باشیم. به زندگی خود نگاه کنید و راه‌های کوچکی برای انجام این کار پیدا کنید. مثلا:
ساعت خود را ۵ تا ۱۰ دقیقه جلوتر تنظیم کنید. به این ترتیب کمی زود به مکان‌ها خواهید رسید و از استرس دیر رسیدن دوری خواهید کرد.
وقتی در بزرگراه رانندگی می‌کنید، به لاین آهسته بروید تا بتوانید از عجله کردن جلوگیری کنید.
کار‌های بزرگ را به کار‌های کوچکتر تقسیم کنید. برای مثال، اگر مجبور نیستید سعی نکنید به همه ۱۰۰ ایمیل دریافتی خود پاسخ دهید و فقط به تعدادی از آن‌ها پاسخ دهید.
باید برای زمان‌هایی برای استراحت برنامه ریزی کنید تا ذهن خود را از استرس دور کنید. اگر فردی هستید که دوست دارید هدف گذاری کنید، ممکن است استراحت کردن در ابتدا برای شما سخت باشد، اما به آن پایبند باشید. کار‌های آرامش‌بخشی که می‌توانید انجام دهید عبارتند از:
- مراقبه
- یوگا
- دعا
- گوش دادن به موسیقی مورد علاقه
- گذراندن زمان در طبیعت
باید زمانی را برای انجام کار‌هایی که از آن‌ها لذت می‌برید اختصاص دهید. سعی کنید هر روز کاری انجام دهید که احساس خوبی به شما بدهد و این به کاهش استرس شما کمک می‌کند. لازم نیست زمان زیادی باشد - حتی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه هم موثر است. سرگرمی‌های آرامش بخش شامل موارد زیر است:
- خواندن کتاب
- بافندگی
- انجام یک پروژه هنری
- تماشای یک فیلم
- انجام پازل
اگر موضوعاتی شما را آزار می‌دهند، صحبت در مورد آن‌ها می‌تواند به کاهش استرس‌تان کمک کند. می‌توانید با اعضای خانواده، دوستان، پزشک یا یک درمانگر صحبت کنید.
همچنین می‌توانید با خودتان صحبت کنید. به این کار «خودگویی» یا «واگویه» می‌گویند و همه ما آن را انجام می‌دهیم. اما برای اینکه خودگویی به کاهش استرس کمک کند، باید مطمئن شوید که مثبت است و نه منفی؛ بنابراین وقتی استرس دارید به آنچه فکر می‌کنید یا می‌گویید از نزدیک گوش کنید. اگر به خود پیامی منفی می‌دهید، آن را به پیام مثبت تغییر دهید. به عنوان مثال، به خود نگویید «من نمی‌توانم این کار را انجام دهم» در عوض به خود بگویید: «من می‌توانم این کار را انجام دهم» یا «من بهترین کاری را که می‌توانم انجام می‌دهم».
بپذیرید که هر چقدر هم تلاش کنید نمی‌توانید کار‌ها را به طور کامل و عالی انجام دهید. شما همچنین نمی‌توانید همه چیز را در زندگی خود کنترل کنید. پس به خودتان لطفی کنید و فکر نکنید که می‌توانید کار‌های زیادی انجام دهید. فراموش نکنید که حس شوخ طبعی خود را حفظ کنید. خنده به شما کمک می‌کند تا احساس آرامش کنید.
دریابید که بزرگترین دلایل استرس در زندگی شما چیست. آیا شغل شما، رفت و آمد شما، تکالیف مدرسه و دانشگاه شماست؟ اگر می‌توانید تشخیص دهید که آن‌ها چیست، ببینید آیا می‌توانید آن‌ها را از زندگی خود حذف کنید یا دست‌کم آن‌ها را کاهش دهید یا خیر.
اگر نمی‌توانید دلایل اصلی استرس خود را شناسایی کنید، سعی کنید یک دفترچه استرس داشته باشید. زمانی که بیش از همه مضطرب می‌شوید، یادداشت کنید و ببینید آیا می‌توانید یک الگو را برای استرس خود تعیین کنید، سپس راه‌هایی برای حذف یا کاهش آن محرک‌ها پیدا کنید.