آمار‌هایی که در ایام نوروز از تعداد تصادفات و شمار قربانیان حوادث رانندگی منتشر می‌شود، نگران کننده است، تصادفاتی که چندین دستگاه از جمله پلیس، راهداری، هلال احمر، اورژانس و ... را بر آن داشته تا با اجرای طرح نوروزی تمام اقدامات و امکانات خود را برای کاهش آن بسیج کنند، اما همچنان نگرانی‌ها در مورد قربانیان حوادث رانندگی در ایام نوروز بالاست.
به گزارش ایسنا، هرساله با آغاز سفر‌های نوروزی، طرح ویژه پلیس و دستگاه‌های امدادی و خدماتی برای کاهش تصادفات رانندگی و به خصوص جانباختگان و مصدومان ناشی از این تصادفات اجرا می‌شود، اما متاسفانه علیرغم تمام هشدار‌ها و آماده‌باش‌ها، همچنان ایام نوروز به دلیل افزایش تعداد سفرها، یکی از پر تصادف‌ترین ایام در کشور است. تصادفاتی که وقوع آن در سال‌های مختلف سبب جانباختن چند صد نفر شده و رسیدن بهار را برای بازماندگانشان به خاطره‌ای تلخ بدل می‌کند.
تصادفاتی که البته امکان جلوگیری از اکثر آن‌ها وجود داشت، اگر رانندگان، از سرعت غیرمجاز، تجاوز به چپ، سبقت غیرمجاز و رانندگی در حالت خستگی و خواب‌آلودگی پرهیز کرده بود. چرا که آمار‌های پلیس راهور از دلیل وقوع تصادفات نشان می‌دهد که نزدیک به ۷۰ درصد تصادفات به همین دلایل رخ داده است.
بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی، در ۱۰ سال اخیر، یعنی از سال ۹۳ تا سال۱۴۰۲، تعداد کشته شدگان تصادف در تعطیلات نوروزی، به ترتیب ۱۰۸۴، ۹۶۸، ۹۶۴، ۸۷۴، ۱۰۳۴، ۹۱۴، ۵۳۴، ۱۰۸۰، ۱۱۴۶ و ۱۲۱۷ نفر بوده است. به عبارتی می‌توان گفت که در مجموع در ۱۰ سال اخیر، ۹ هزار و ۸۱۵ نفر در ایام نوروز و احتمالا با شادی سفری را آغاز کرده‌اند که هیچگاه از آن بازنگشته و سوغاتشان برای بازماندگان اندوه بوده است.
آمار‌های به دست آمده از شمار قربانیان حوادث رانندگی در ایام نوروز که معمولا در بازه زمانی یک هفته قبل از شروع تعطیلات تا یکی دو روز پس از پایان تعطیلات و در پوشش طرح نوروزی به دست آمده، حاکی از آن است که دستکم در یک دهه گذشته، بیشترین آمار قربانیان حوادث رانندگی در ایام نوروز مربوط به طول اجرای طرح نوروزی ۱۴۰۲ بوده است. درطول اجرای طرح نوروزی سال ۱۴۰۲ و در بازه زمانی ۲۰ روزه، ۱۲۱۷ نفر در تصادفات رانندگی در سراسر کشور جان خود را از دست دادند. این عدد در سال ۱۴۰۱، ۱۱۴۶ نفر بود. این آمار نشان می‌دهد که آمار کشته شدگان تصادفات رانندگی در نوروز سال ۱۴۰۲، بیش از شش درصد در مقایسه با طرح نوروزی ۱۴۰۱ افزایش داشته است.
همچنین نوروز سال ۱۴۰۱ را هم می‌توان پس از سال ۱۴۰۲ دومین نوروز دارای بیشترین جانباخته حوادث رانندگی در ۱۰ سال اخیر دانست. در سال ۱۴۰۱ همانطور که گفته شد، ۱۱۴۶ نفر در تصادفات جان خود را از دست دادند. اگر این سال هم با مدت مشابه طرح نوروزی در سال ۱۴۰۰ که شمار کشته‌شدگان ۱۰۸۰ نفر بود، مقایسه شود، متوجه می‌شویم که در نوروز سال ۱۴۰۱ هم با افزایش ۱۱ درصدی جانباختگان حوادث رانندگی مواجه بودیم.
بر اساس آمار‌های پزشکی قانونی در طرح نوروزی سال ۱۴۰۲، تعداد ۱۲۸ نفر در سیستان و بلوچستان، ۱۱۱نفر در فارس، ۸۹ نفر در استان کرمان و ۷۸ نفر در تصادفات رخ داده در تهران، جان خود را از دست داده‌اند. در طرح نوروزی سال ۱۴۰۱ نیز،۱۲۴ در سیستان و بلوچستان، ۹۴نفر در فارس، ۹۲نفر در کرمان و ۷۹ نفر نیز در خراسان رضوی نفر جان خود را از دست دادند. همچنین در سال ۱۴۰۰ نیز، استان‌های فارس، کرمان و سیستان و بلوچستان به ترتیب ۹۹،۹۵ و ۸۶ کشته را در تصادفات نوروزی به خود اختصاص داده‌اند.
در سال ۱۴۰۲، کمترین میزان فوتی‌های تصادفات هم در استان‌های ایلام و کردستان و در سال ۱۴۰۱ در استان چهارمحال و بختیاری و اردبیل به ثبت رسیده است.
این آمار نشان می‌دهد که استان‌های سیستان و بلوچستان، فارس و کرمان بیشترین فوتی در تصادفات را در ایام نوروز به خود اختصاص داده‌اند. آماری که احتمالا با تصور رایج مبنی بر اینکه جاده‌های کوهستانی، خطرناک‌ترند همخوانی ندارد. موضوعی که رئیس پلیس راه کشور درباره آن توضیح داده است.
سردار حسن مومنی، رئیس پلیس راه کشور در گفتگو با ایسنا درباره علت این حوادث گفت: در استان‌های سیستان و بلوچستان فارس و کرمان چند علت باعث افزایش تصادفات است. علت اول کفی بودن جاده است. به این معنا که جاده‌های این استان‌ها بسیار طولانی و مستقیم هستند که باعث خواب آلودگی راننده می‌شود. علت بعدی جدا نبودن لاین‌های رفت و برگشت و در واقع نبود جداکننده در جاده‌ها است که باعث بروز تصادفات می‌شود. اما در کنار این موارد همچنان خستگی و خواب‌آلودگی و راننده با سرعت غیرمجاز است که موجب مرگ مسافران شده است.
وی ادامه داد:در جاده‌های کفی یا همان کویری و مسطح، راننده با این تصور که پیج و خم زیادی در مسیر نیست، با دقت کمتری به رانندگی ادامه می‌دهد. این موضوع نشان می‌دهد که رانندگان باید دقت کافی و همچنین استراحت کافی را در تمام جاده‌ها مورد توجه قرار دهند و علاوه بر آن هیچگاه فریب مسطح بودن مسیر و افزایش سرعت فراتر از حد مجاز را نخورند.
همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد در دو سال مذکور، تعداد جانباختگان تصادفات درون شهری در پایتخت بیش از سایر استان‌ها است. به طوریکه در طرح نوروزی سال ۱۴۰۲، تعداد ۵۶ نفر و در طرح نوروزی سال ۱۴۰۱ هم ۴۱ نفر در درون معابر شهر تهران جان خود را بر اثر تصادفات از دست داده اند. این در حالیست که در بررسی آمار‌های پزشکی قانونی مشخص شد دو استان سیستان و بلوچستان و کرمان بیشترین میزان جان باختگان در تصادفات برون شهری را در دو سال اخیر به ثبت رسانده‌اند. این موضوع نیز موید همان نکاتی است که سوی رئیس پلیس راه کشور مطرح شد.
سرهنگ رابعه جوانبخت رئیس اداره تصادفات پلیس راهور تهران بزرگ در گفتگو با ایسنا می‌گوید: رانندگان تهرانی که در شرایط عادی بیشتر زمان خود را در خیابان‌های پرترافیک می‌گذرانند، در ایام نوروز که خیابان‌ها و معابر بسیار خلوت‌تر از حالت عادی است؛ سرعت خود را افزایش می‌دهند که متاسفانه باعث بروز تصادفات می‌شود. همچنین بررسی‌های آماری نشان می‌دهد بیشتر تصادفات نوروزی تهران، از ساعت ۱۲ بامداد تا ۵ صبح رخ می‌دهد که این آمار به این معناست که افراد یا مدیریت زمان سفر‌های خود را ندارند و یا با دیروقت در مهمانی بودن و با خستگی و خواب آلودگی پشت فرمان نشستن و عدم توجه کافی به جلو، باعث بروز تصادفاتی می‌شوند که جان خودشان و سایر شهروندان را به خطر می‌اندازد.
وی افزود:همچنین در برخی موارد مشاهده شده رانندگان با پلاک سایر استان‌ها که به مسیر‌های شهر تهران آشنایی ندارند؛ باعث بروز تصادفات می‌شوند، زیرا به عنوان مثال در اتوبان‌های بزرگ دنده عقب می‌روند تا مسیر خود را اصلاح کنند که این مسئله نیز باعث بروز تصادف می‌شود؛ بنابراین از جمله علت‌های تصادفات نوروزی تهران می‌توان به سرعت زیاد، خواب آلودگی، تغییر مسیر ناگهانی و عدم توجه کافی به جلو اشاره کرد که متاسفانه باعث افزایش آمار جان باختگان شهروندان تهرانی می‌شود.
جوابخت گفت: از آن جایی که سفر‌های برون شهری معمولا نیازمند رانندگی‌های چندساعته است، این موضوع می‌طلبد که رانندگان به اندازه کافی یعنی هر ساعت رانندگی نیم ساعت استراحت کنند. همچنین سایر سرنشینان نیز باید به این مسئله توجه کنند که راننده ربات نیست و سالم رسیدن به مقصد خیلی مهم‌تر از زودتر رسیدن است؛ بنابراین توصیه می‌کنیم در سفر‌های نوروزی، ایمنی را بسیار مدنظر قرار دهند.
پلیس، اما بنا دارد تا با قاطعیت با تخلفات رانندگی حادثه‌ساز در طول نوروز برخورد کند. به گفته سردار احمدرضا رادان، فرمانده فراجا، تنها ده درصد از رانندگان قوانین را رعایت نمی‌کنند، اما همین افراد جان تمام کاربران ترافیک را به خطر می‌اندازند، از این پلیس در صورت مشاهده هرگونه تخلف حادثه ساز، خودرو این افراد تا پایان تعطیلات توقیف خواهد کرد.
همچنین رادان در پاسخ به پرسشی درباره فعالیت گشت‌های نامحسوس پلیس نیز ادامه داد: قطعا تعداد گشت‌های نامحسوس پلیس در جاده‌ها در ایام نوروز نسبت به قبل بیشتر خواهد شد و ناوگان عمومی و ناوگان شخصی ما نیز تحت پوشش قرار خواهند گرفت و ما بر آن‌ها نظارت خواهیم داشت تا قوانین و مقررات را به درستی و به طور کامل رعایت کنند تا شاهد آغاز سال نو در ایمنی کامل باشیم.
بابک محمودی، رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر نیز گفتگو با ایسنا گفت: هر ساله حدود ۵۰ درصد ماموریت‌های امداد و نجات این سازمان در ایام نوروز، مربوط به حوادث و تصادفات جاده‌ای است که این مسئله می‌طلبد رانندگان توجه و دقت بیشتری به خرج دهند تا کمتر شاهد اتفاقات ناگوار در ایام نوروز باشیم.
به گفته وی در برخی تصادفات، به قدری به خودرو خسارات سنگین وارد شده است که نیرو‌های امدادی مجبور می‌شوند برای نجات جان سرنشینان، از ابزار‌های مختلف برای بریدن قطعات مختلف خودرو استفاده کنند؛ زیرا در خوردو‌ها دیگر قابل استفاده نیست.
سید جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش نشانی شهر تهران نیز در گفتگو با ایسنا به ارائه توصیه‌هایی قبل از شروع سفر پرداخت و گفت: اگر با خودرو شخصی به سفر می‌روید، قبل از شروع حرکت، از سلامت آن مطمئن شوید. همچنین برخی لوازم مورد نیاز مانند زنجیرچرخ را در شهر‌های برفی حتما همراه خود داشته باشید. همچنین در برخی مواقع مشاهده می‌شود که کودکان سر و دستان خود را از پنجره‌ها یا کروکی سقف خودرو بیرون می‌آورند که این کار بسیار خطرناک است؛ بنابراین از والدین درخواست می‌کنیم بر رفتار‌های کودکان خود نظارت داشته باشند.
حالا در روز‌های نخست سال قرار داریم، هنوز آمار جانباختگان حوادث رانندگی به آمار‌های سال‌های گذشته نرسیده و از این رو می‌توان به کاهش آن امید داشت. گرچه تمام انتقادات به کیفیت برخی خودرو‌ها و شرایط جاده‌ها و ... وجود دارد، اما واقعیت این است که در همین شرایط فعلی نیز ترمز کاهش جانباختگان حوادث رانندگی در زیرپای رانندگان است و باید دید که آیا در پایان تعطیلات نوروزی می‌توان از جان‌های بیشتری در برابر حوادث محافظت کرد یا آمار جانباختگان حوادث رانندگی در نوروز امسال رکورد سلال ۱۴۰۲ را نیز خواهد شکست.