رهبر معظم انقلاب همواره به جایگاه و نقش اساسی مجلس خبرگان تاکید داشتند و در بیانات خطبه‌های نماز عید سعید فطر سال ۱۳۸۵، انتخابات مجلس خبرگان را مهم‌ترین و حساس‌ترین انتخابات در کشور عنوان کردند و افزودند: اهمیت انتخابات خبرگان -که شاید هیچ کدام از انتخابات‌های کشور به این درجه‌ی از اهمیت و حساسیت نباشد- در این است که با این انتخابات، مردم افراد خبره‌ی مورد اعتماد خودشان را انتخاب می‌کنند تا این‌ها آماده‌ی به کار باشند برای لحظه‌ی حساس فقدان رهبری در کشور.
با توجه به منویات رهبر انقلاب در رابطه با اهمیت و جایگاه مجلس خبرگان رهبری و با توجه به نزدیک بودن به انتخابات دوره ششم این مجلس، در گفت وگویی با آیت الله حسینعلی سعدی عضو کنونی مجلس خبرگان رهبری به اهمیت و جایگاه مجلس خبرگان رهبری پرداخته ایم.
آیت الله سعدی رئیس سابق دانشگاه امام صادق، مجتهد، استاد تمام دانشگاه و مدرس حوزه علمیه نیز است.
مشروح گفت وگوی فارس با آیت الله سعدی در ادامه آمده است:
فارس: سلام علیکم، ممنون از اینکه وقتتان را در اختیار خبرگزاری فارس قرار دادید، سپاسگزاریم؛ برای اولین سوال بفرمائید انتخابات و مشارکت مردم در انتخابات تا چه میزان اهمیت دارد؟
آیت الله سعدی: اولاً از جنابعالی و همه همکارانتان تشکر میکنم که به رسالت رسانه که مدیریت تصویر و ادراک است تا اکنون بحمدالله خوب پرداختید و هم دعا می‌کنیم از اینجا به بعد نیز با توفیقات بیشتر به این مسئله بپردازید.
نکته‌ای که به عنوان مقدمه و ضرورت لازم است که عرض کنم مسئله حضور در انتخابات است؛ مایل هستم حضور در انتخابات را از دو جهت تحلیل کنم. یک جهت اینکه دلایل ضرورت و اهمیت مشارکت چیست؛ و موضوع دومی که بد نیست تحلیل شود این است که دلیل اصرار جریان معاند و دشمنان در همه ادوار برای خلوت کردن صندوق‌ها چیست.
به نظر بنده اگر خوب بتوانیم عملکرد جریان بدخواه مردم و بدخواه نظام را تحلیل کنیم بخش عمده‌ای از دلایل حضور و ضرورت حضور معلوم میشود. ابتنای حکمرانی در جمهوری اسلامی ایران بر اراده مردم است یعنی یک پایه اساسی نظام جمهوری اسلامی جمهوریت و مردم سالاری است.
در مقدمه قانون اساسی جمهوری اسلامی طرح نوین نظام حکومتی را مطرح میکند؛ یعنی بر اساس خواست مردم یک مدل حکمرانی نوعی را در جهان اندیشه در دوران معاصر از سوی امام رحمت الله علیه مطرح شد که گرچه که دخالت رای مردم در حکمرانی را تامین میکند منتها این به معنای مشارکت در نظام‌های لیبرالیستی نیست. تفاوت‌ها و تمایزهایش و اتفاقاً من اصرارم این است که خلوص جمهوریت و تکیه حکمرانی بر رای مردم در این نظریه نوین خیلی بیشتر و جدی‌تر است. یعنی ادعای ما این است که در این جمهوری اسلامی، مردم سالاری دینی و نقش اراده مردم در حکمرانی پررنگ‌تر است که حالا وجوهش را عرض خواهم کرد.
در مقدمه قانون اساسی مطرح شده است که قانون اساسی باید برود دنبال نفی هرگونه استبداد فکری و اجتماعی، سپردن سرنوشت مردم بدست خودشان؛ همچنین قانون اساسی زمینه چنین مشارکتی را برای مردم و برای تصمیم‌گیری‌های سیاسی سرنوشت‌ساز مهیا کند.
اصل دوم خیلی به‌وضوح این مسئله را مطرح کرده، در بند هشت اصل سوم نیز مطرح شده که دولت جمهوری اسلامی ایران موظف به مشارکت عامه مردم در تعیین سرنوشت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش است.
اصل ششم به تصریح می‌گوید در جمهوری اسلامی ایران امور کشور باید به اتکاء آراء عمومی از راه انتخابات اداره شود. جالب این است که در قانون اساسی اولین فصل بعد کلیات، فصل سوم حقوق ملت است.
خب من نکته‌ای را که مخصوصاً به نسل جوانمان باید عرض کنم این است که ناموس ملی ما، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که طراحی هندسه حکمرانی نوین کرده و این نظام حکومتی نو را معرفی کرده، یک تکیه‌ی سنگین به رأی مردم در اداره امور و حکمرانی جامعه کرده است. این یک دستاورد مهم است که ما بخواهیم از پایگاه دین، احکام الهی و از پایگاه اسلامیت نقش‌آفرینی مردم را پررنگ کنیم.
این یک ویژگی‌هایی دارد و تمایزاتی در رای و اثربخشی رأی مردم درست میکند در یک نظام لیبرالیستی با نظام جمهوری اسلامی. من چندتا از نمونه‌هایش را بگویم؛ اگر ما از پایگاه دین بخواهیم از اراده مردم دفاع نکنیم، شما به انحاء مختلف میبینید در نظام‌های مختلف، فریب افکار عمومی نیز مطرح میشود؛ مقام معظم رهبری فرمودند در نظام جمهوری اسلامی رأی مردم حق الناس است و باید صیانت شود. اینکه صندوق مبنای حکمرانی و اداره‌ی امور عمومی کشور باشد این‌ها بحث‌های مهمی است.
ولی اگر حق‌الناس دانستیم، پیش‌از صندوقم هم هست، نمی‌تواند کسی با استبداد فکری و تدلیس و با فریب افکار عمومی، با یک حرف‌هایی که گاهی اوقات شما نگاه می‌کنید خود زننده آن حرف و گوینده آن حرف هم اعتقادی به حرفش ندارد، ولی به‌خاطر بعضی از کار‌های سیاسی و تاکتیک‌هایی که اجرا می‌کنند بعضی از حرف‌ها گفته میشود.
واقعاً جای تقدیر است؛ این به بنده طلبه و شاید بعضا به بعضی از همکاران رسانه‌ای مربوط است که در مدیریت تصویر نتوانستیم آن‌گونه که باید عمل کنیم اقدام کنیم، در تاریخ باید ثبت کنند نقش‌آفرینی یک فقیه یعنی رهبر حکیم انقلاب اسلامی در صیانت از رأی مردم را؛ چه آن موقع که رأی در صندوق آمد، عده‌ای خواستند مصادره کنند، عده‌ای خواستند ایجاد شبه کنند، محکم یک فقیه از رأی مردم صیانت کرد؛ یعنی مسئولیت و وظیفه رهبری بر اساس بحث‌های شرعی و بحث قانون اساسی کنترل و هدایت جریان کلان نظام اسلامی است؛ خب یک پایه جمهوریت است.
این در تاریخ فقه سیاسی شیعه ثبت شد که رهبر انقلاب صیانت کرد از رأی مردم در صندوق و تئوری؛ این یک نظریه‌ی واقعاً راقی است.
خب ما این را باید به نسل جوانمان منتقل کنیم، یک بخشی از این که حضور مردم را ما می‌تونیم تأمین کنیم به مدیریت ادراک و تصویر است که مربوط به شما رسانه‌ای‌ها است. زحمت شماهاست.
اینکه مقام معظم رهبری فرمودند خواص نقش‌آفرینی کنند یعنی آن‌هایی که می‌توانند ادراک جامعه را مدیریت کنند با ضرورت اینکه حکمرانی با حضور مردم اگر هم با اشکالی مواجه است، آن اشکالات مرتفع میشود و نیامدن پای صندوق هیچ مسئله‌ای را حل نمی‌کند. اینکه رهبر انقلاب تأکید می‌کنند بر اینکه حق مدنی و حق شرعی مردم است که پای صندوق حضور پیدا کنند وجه‌اش این است؛ چون قانون اساسی که میثاق ملی ما است و خواست ملی ما را در قالب حقوقی منعکس کرده، حکمرانی را مبتنی بر اراده مردم کرده است.
خب اشکالاتی داریم، مبدأ تحول از صندوق باید شروع شود؛ یعنی هر کسی نقد، مطالبه و اندیشه‌ای دارد، اگر نظام، جمهوری اسلامی است و متکی به آراء مردم، قواعد بازی و نقش‌آفرینی را هم باید روشن کنیم. اینکه نیست یک عده‌ای واقعاً با ایجاد استبداد_من اصلاً از این کلمه می‌خواهم استفاده کنم_ هر جا که مردم نظر آن‌ها را نپسندیدند، بخواهند صندوق، حضور و رأی مردم را به انحاء مختلف از معادلات حکمرانی خارج کنند که اصلاً این پذیرفته نیست.
ما باید با نسل جوانمان گفتگو کنیم و باید واقعاً مشخص کنیم، این به‌نظرم مهم‌ترین دلیل بر حضور است؛ اگر می‌خواهیم منافع ملی ما تأمین شود و اگر می‌خواهیم مشکلات اساسی ما حل شود تنها راه حضور پای صندوق است و اظهار رأی و اراده در پای صندوق.
فارس: نسبت مجلس خبرگان با این مردم چطور تعریف میشود و جایگاه مجلس خبرگان در این نظام نوینی که شما فرمودید چطور است.
آیت الله سعدی: بله؛ این راهم در ادامه بعد از پایان این بخش عرض خواهم کرد.
من واقعا یک سوال دارم از همه فرهیختگان، همه دانشجویان و از همه اهل تحلیل و مطالعه؛ دلیل و تحلیل این‌همه هجمه برای اینکه مردم پای صندوق رأی نیایند چیست؟ خب چرا؟ چرا این‌همه فشار رسانه‌ای، فشار روانی در حوزه نظریه‌پردازی، در حوزه رسانه و مدیریت افکار و این جنگ ادراکی است، این‌ها دلیلش چیست؟ واقعاً از روی دلسوزی است، واقعاً از روی اعتقاد به منافع مردم است، واقعاً از روی اعتقادشان و اعتمادشان به نقش‌آفرینی مردم در حکمرانی است؟ شما که این استاندارد‌های دوگانه شان را در دنیا میبینید و امروز پوشیده و مغفول برای هیچ‌کس نیست.
این اصرار به‌نظر من یک دلیل عمده دارد وآن این است که بدخواهان نظام و مردم، تأمین منافع ملی ما را معارض با منافع نامشروع خودشان می‌دانند؛ یعنی اگر اینجا ژاندارم تأمین منافع آن‌ها باشند دیگه کاری ندارند که اینجا رأی مردم بود یا نبود. خوب است که واقعاً کشور‌های منطقه را نگاه کنند، به تعبیر شیرین مقام معظم رهبری بعضی از این کشور‌هایی که مورد حمایت نظام سلطه هستند، فرق صندوق میوه و صندوق رأی را نمی‌دانند؛ واقعاً اگر مدافع حضور مردم‌اند و حکمرانی مردم پایه برایشان مسئله است، خب برای خیلی از این جا‌هایی که واقعاً رأی در نظامشان نیست باید برایشان سوال ایجاد کند. به نظر بنده باید بتوانیم این را منتقل کنیم و این تصویر و ادراک را مدیریت کنیم که منافع ملی ما وابسته با حضور است؛ وقتی گفتیم منافع ملی یعنی تمام گرایش‌ها با تمام اختلاف‌هایی که دارند، اختلافات مبنایی، فکری اندیشه‌ای ای و گفتمانی.
در رابطه با فرمایش حضرت‌عالی که مجلس خبرگان کجای این قضیه است، اتفاقا می‌خواهم عرض کنم که نقطه اوج اتصال جمهوریت و اسلامیت، نماد مردم‌سالاری دینی مجلس خبرگان رهبری است. یک بخشی را در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران طراحی کردیم که بالاترین مقام در اداره جامعه و رهبری جامعه، منتخب مجلس خبرگانی است که منتخب مردم است.
این یعنی نقش‌آفرینی رأی مردم در بالاترین سطح اداره جامعه؛ یعنی حضور مردم در بالاترین سطح مدیریت کشور. خب انتخابات ریاست‌جمهوری را داریم، نمایندگان مجلس را داریم که حالا این انتخابات اسفند، هم مجلس خبرگان است و هم مجلس شورای اسلامی. کار مجلس خبرگان در تحقق این نظام نوین حکمرانی کار بسیار اساسی است؛ نقطه‌ی اتصال مردم‌سالاری با بحث دینی بودن، جمهوریت و اسلامیت نظام و صیانت از این راهبرد‌های کلان است.
ببینید مجلس خبرگان یک لنگر اطمینان برای نظام است؛ شما حساب کنید تمامی این شعارها، تمام این اندیشه‌ها، تمام این خون‌ها و زحمت‌ها تمثل پیدا کرد در نظام نوپای جمهوری اسلامی. تحلیل‌های آن موقع را هم شما نگاه کنید میبنیید که خیلی‌ها مترصد بودند بعد از رحلت امام ره اتفاقاتی رقم بخورد، خودشان هم تحلیل و پیش بینی میکردند که نظام شکست می‌خورد. یک خبرگان عالم، انقلابی، بصیر و هوشمند می‌تواند صیانت کند از هویت نظام. هویت ما جمهوریت و اسلامیت است. اگر خدای‌نکرده خللی در این انتخاب ایجاد بشود _ مرحوم امام ره در تذکر و هشداری که به خبرگان دادند فرمودند کوچک‌ترین غفلت بزرگ‌ترین آسیب را به جمهوری اسلامی و به اراده‌ی عمومی مردم وارد میکند_ مردم ما از زیر بار سلطه تاریخی استبداد تاریخی نجات پیدا کردند.
بنا شده حکمرانی مبتنی بر اراده مردم باشد و استبداد و ستعمار نباشد، خودشان منافع خودشان را تأمین کنند و دفاع کنند. اگر خدای‌نکرده کوچک‌ترین غفلتی در این رأس هرم اتفاق بیفتد بزرگ‌ترین سیلی و آسیب را مردم و نظام خواهند خورد. خب یک انتخاب هوشمند، انتخاب مقام معظم رهبری بود؛ هم جمهوریت نظام را که من دو بخش هم در حوزه عمل و هم در حوزه نظر و تئوری عرض کردم، تأمین کرده و هم از مسیر کلان حرکت نظام صیانت کرده است؛ این میشود آن کارکرد اصلی مجلس خبرگان. البته در مجلس پنجم، مجلس کنونی خبرگان رهبری، مقام معظم رهبری یک ظرفیت جدیدی را هم فراروی خبرگان گذاشتند و فرمودند که مجلس خبرگان هیئت اندیشه‌ورز تشکیل بدهد و مسیر کلان و راهبردی نظام را رصد و پایش کند.
پیشرفت‌ها و پس رفت‌ها را ببینید و آن جا‌هایی که نیاز به ورود است ورود و هدایت کند و این هیئت اندیشه ورز می‌تواند در اول آن هندسه حکمرانی را طراحی کند، در مرحله دوم حرکت کلان را پایش کند و در مرحله سوم نقش‌آفرینی کند. تجلی اراده مردم شود در آن مسیر کلان و راهبردی نظام، البته مجلس خبرگان رهبری براساس قانون اساسی مسئولیت ورود در کار‌های خرد و اجرایی را ندارد. ما در حکمرانی می‌گوییم یک بخش مهم حکمرانی قاعده گذاری است، خب مجلس شورای اسلامی قاعده گذاری میکند و مردم واقعاً اهمیت مجلس را بدانند و بیایند در مجلس.
این کار مجلس شورای اسلامی است، بعضی از کار‌ها کار وزرا و هیئت دولت است که کار اجرایی باید انجام بدهند، منتها ایشان فرمودند میتوانید این مسیر کلان را با تأسیس مجموعه‌ای به نام هیئت اندیشه ورز هدایت کنید و این ظرفیت را هم که ظرفیت جدیدی است فراروی مجلس خبرگان داشته باشید که ان‌شاءالله امیدواریم در مجلس ششم ارتقا پیدا کند و بهتر بتواند در این مسئله نیز نقش آفرینی کند.
فارس: این وظایفی که برای خبرگان چه در قانون اساسی چه در کلام امامین انقلاب مطرح شده است چه نسبتی با واقعیت فعلی مجلس خبرگان دارد، چه وظیفه انتخاب و چه وظیفه نظارت و چه این نکته‌ای که الان فرمودید، این سه در چه شرایطی موجود قرار دارند و در چه وضعیتی هستند؟
آیت الله سعدی: بگذارید سوال شمارا یک مقدار صریح پاسخ بدهم، چون این یک سوالی است که واقعا خبرگان چه میکند.
این بخشی را که بنده توفیق حضور داشتم، براساس قانون اساسی از اصل هفتاد و یک که ورود میکند، اصل صد و هفت، اصل صد و نه و اصل صد و یازده وظایفی را برای مجلس خبرگان مشخص کرده است.
وظیفه اول تعیین رهبری است، وظیفه دوم _ که حالا جنابعالی هم اشاره کردید کلمه‌ی نظارت در قانون اساسی نیست، شرایطی را برای رهبری قانون اساسی مشخص کرده، قانون اساسی مطرح میکند در اصل صد و یازده که اگر رهبری فاقد شرط و یا ناتوانی در ایفای وظایف شود، تشخیص این مسأله برعهده خبرگان است؛ مستلزم مراقبت بر اوصاف و شرایط است.
ببینید ما وظایفی را در قانون اساسی برای رهبری مشخص کردیم و مردم هم به این قانون اساسی رأی دادند که میثاق ملی ما است.
من یک سوال دارم، اگر مجلس خبرگان مراقبت بر حرکت کلام و نقش‌آفرینی و راهبری رهبری را مطالعه کرد و دید این مدیریت کلان به‌نحو احسن دارد اتفاق می‌افتد چه باید کند؟ در حوزه راهبری امروز جزء معدود رهبران موفق دنیا رهبر حکیم انقلاب اسلامی است؛ من اگر فرصت باشد به برخی از حوزه‌ها را ورود کنم که رهبری معظم انقلاب_ من بحث صیانت از جمهوریت نظام را مطرح کردم_ من یک سوال از جنابعالی به‌عنوان یک اهل خواص حوزه رسانه می‌پرسم. هزینه‌ای که رهبری برای صیانت از جمهوریت نظام داد، آیا هزینه کمی بود؟
آن وقتی‌که یه عده‌ای محکم بر طبل ابطال صندوق می‌کوبیدند، چه کسی و حتی می‌خواهم بگویم در برخی از سطوح تنها، صیانت کرد از رأی مردم؟ جمهوریت صیانت می‌خواهد، در قانون اساسی کار اصلی رهبری نظام، ریل‌گذاری مسیر و هدایت و راهبری کلان و کنترل حرکت نظام در مسیر راهبردی است؛ یعنی مقام معظم رهبری اگر یکجایی دید انحرافی کلانی اتفاق افتاده باید ورود کند و الا فلان مسئله خرد اجرایی فلان سازمان که رهبری مستقیم ورود نمی‌کند. در ریل‌گذاری کلان یک بحث دفاع از جمهوریت است که خب نقش‌آفرینی کردند.
در بحث ریل گذاری‌های کلان در حوزه‌های مختلف، خب اگر انسان نگاه بکند_ این جمهوریت و اسلامیت _ ما موارد متعددی داریم که یک جا‌هایی شاید یک تعرض‌هایی به کلان حرکت و اسلامیت نظام می‌بایست وارد میشد، خب ورود میکند و رهبری نقش‌آفرینی میکند؛ خبرگان هم مراقبت از اوصاف و شرایط و راهبری کلان و این مسائل را دارد. خب چه باید کرد؟ این راه جز تسدید است؟ اینکه امام (ره) فرمودند بعضی‌ها سؤال می‌کنند آقا خبرگان تضعیف رهبری است؟ این جمله امام الان تقریباً برجسته و کلیشه شده که مجلس خبرگان تقویت رهبری است.
مجلس خبرگان باید وظیفه قانونی خودش را که مراقبت از اوصاف است را داشته باشد؛ وقتی می‌بیند حکمرانی به بهترین وجه اتفاق می‌افتد این ناسپاسی و ناشکری است که ما بگوییم مجلس خبرگان وظیفه‌اش تصدید و تقویت است. آیا خبرگان نقش آفرینی ندارد، دارد_حرکات کلان را کنترل نمی‌کند، میکند.
در مجلس خبرگان کمیسیون‌هایی وجود دارد که این باید گفتگو شود، فرض بفرمایید کمیسیون اقتصادی مجلس خبرگان؛ کمیسیون اقتصادی مجلس خبرگان کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیست که بحث بودجه را بررسی کند، حرکت کلان را بررسی میکند. فرض کنید در خلق پول، کاهش ارزش پول ملی و بحث‌های کلان اسلامیت مسیر اقتصادی نظام، مجلس خبرگان یک جا‌هایی واقعاً مدیران را می‌خواهد و به آن‌ها در بحث کلان تذکراتی میدهد؛ تقنین ندارد که معارض با کمیسیون اقتصادی مجلس شود. یک تفاوتی وجود دارد که بخاطر این تفاوت ما معتقد هستیم گسست نسلی دیگر نمیشود اسم آن را گذاشت. تفاوت ادبیات است، این دوران پسا نوگرایی است. ادبیات منطق و فرهنگ تفاوت کرده است که باید این را بپذیریم. یک روایتی منصوب به امیرالمومنین (ع) است که لا تقسروا اولادکم على آدابکم فانهم مخلوقون لزمان غیر زمانکم
آداب و رسوم خود را به فرزندانتان تحمیل نکنید زیرا آنان براى زمانى غیر از زمان شما آفریده شده اند.
خب حالا چه باید کرد؟ کسانی باید وارد میدان شوند که بتوانند مفاهمه را ایجاد کنند. سوالات را فهم کنند. یکی از ویژگی‌های این نسل این است که حل مسأله را از طریق گفتگو می‌پذیرد؛ گفتگو کنیم با این نسل. هرکجا نقش آفرینی شد اثر آن را ما دیدیم، ما این محاسن نسل جدیدمان را کمتر می‌بینیم. مقام معظم رهبری به خوبی جوانان را توصیف کردند که فرمودند این جوان‌ها معتقد به همان اعتقادات نسل انقلاب آفرین هستند؛ رهبر انقلاب اسم این نسل را گذاشته نسل اسلام و انقلاب، خیلی تحلیل دقیقی است.
البته یک جا‌هایی دشمن در جنگ ادراکی کار‌هایی را هم انجام میدهد، کسانی که می‌توانند تصویر خلق کنند و ادراک درست کنند باید ورود کنند. خبرگان چه باید کند، بنده معتقد هستم در صیانت از کلان نظام، خبرگان باید در مدیریت تصویر وارد گفتگو با نسل جوان شود. باید برود در محیط‌های علمی. اجلاس خبرگان در اسفند گذشته که مجلس خبرگان رفتند به دیدار مقام معظم رهبری، ایشان یک مسئله‌ای را مطرح کردند که فرمودند شما یک جایگاه حقوقی دارید که نماینده مجلس خبرگان هستید که یک وظایف قانونی دارید و یک پایگاه اجتماعی دارید. استاد دانشگاه هستم یک نفر امام جماعت و یک نفر تریبون‌دار و اهل قلم است. بنده سال گذشته در سه شب احیای ماه رمضان به دوستانمان گفتم که برنامه‌ریزی کنید در بین دانشجو‌ها مراسمات را شرکت کنم. این ارتباطات باید برقرار شود و سوالات آن‌ها شنیده شود و با ادبیات خودشان اقناع شوند.
البته یک جا‌هایی اشکالاتی وجود دارد که کسی ادعا نکرده که مثلا ما در حوزه اجرا و تقنین هیچ اشکالی نداریم. همه این‌ها در جای خود محفوظ است منتها ما یک مقدمات مشترک داریم که چالش‌ها و مشکلات وجود دارد، چه باید کرد، ما یک توصیف و یک تجویز داریم. سیاست دشمن قهر با صندوق و عدم مشارکت بوده که این کاملاً غلط است. چه باید کرد، باید با این نسل ارتباط گرفت و از ابتکار این نسل در حل مسائل استفاده کرد.
مجلس خبرگان نیز خودش هم می‌تواند وارد عمل شود و خیلی از این کار‌ها را می‌تواند انجام بدهد و در همان مسیری که عرض کردم با ایجاد مفاهمه با این نسل ورود کند، هرجا این نسل اسلام و انقلاب و این نسل جوان را تجربه کردیم دیدیم آورده‌ای برای نظام داشته است. این نسل، نسلی مبتکر، خلاق وخوش فکر هستند.
واقعا این نسل در خلق ایده و ایده پردازی حتی با نسل دوره ما نیز قابل مقایسه نیست. این نسل خلاق، ایده پرداز و ذهن جوان دارد. حکمرانی و این خلق ایده بر نرم افزار‌های حکمرانی را بسپاریم به این نسل جوان و با این‌ها گفتگو کنیم که به نظر بنده از این پیج تاریخی نیز عبور خواهیم کرد. علارغم تمام این سیاه نمایی‌ها آینده روشن است.
تحلیل‌های پیش از ۲۲ بهمن و بعد از آن را که نگاه میکنم، تحلیل به حضور به این اندازه نبود. اجماع این بود که امسال در ۲۲ بهمن، مشارکت خیلی بهتر بوده است. حتی آن‌هایی هم که در جریان معاند هستند نتوانستند انکار کنند و این حضور را تمکین کردند و تسلیم شدند. رسانه‌ها باید کار کنند، معدل حضور مجلس با معدل حضور ریاست جمهوری متفاوت است، همچنین با معدل حضور خبرگان در سابق نیز متفاوت بوده؛ در این موضوع هم باید تصویر درستی ساخته شود. پیش بینی بنده است این است حضور مردم دوباره باطل السحر خواهد شد.
مقام معظم رهبری در سال‌های اخیر فرمودند که مردم ما صبار شکور هستند؛ واقعا همین طور هستند.
در تمام حوزه‌ها همراهی کردند، اتفاقا مردم جا‌هایی انتقاد دارند که از مطالبات بنیادین و راهبردیشان زاویه گرفته شده است. برای این مردم خوب آرزومندیم یک مجلس شورای اسلامی خوبی شکل بگیرد؛ مجلس قوی می‌تواند خیلی از مشکلات را حل کند، قاعده گذاری و ریل گذاری کند و نظارت کند بر اجرا. مجلس بر اساس قانون اساسی خیلی اختیار دارد و امام (ره) هم فرمودند که مجلس در رأس همه امور است، از دل مجلس قوی خیلی از مشکلات می‌تواند حل شود.
فارس: خیلی ممنون از وقتی که در اختیار ما قرار دادید
آیت الله سعدی: در پناه خدا