یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که ظهور کشاورزی در اواخر عصر حجر اروپا، انتقال آرامی از سبک زندگی شکارچی-گردآورنده نبود، بلکه یک تسخیر خونین بود که باعث شد جمعیت‌های عشایری توسط مهاجران کشاورز، طی چند نسل از بین بروند.
به گزارش همشهری‌آنلاین، در حقیقت، دو بار در طی هزار سال، جمعیت جنوب اسکاندیناوی به طور کامل با تازه واردان به این منطقه جایگزین شد، که بقایای آن‌ها هیچ اثری از پیشینیانشان در پروفایل‌های DNA که توسط یک تیم بین‌المللی از محققان تجزیه و تحلیل شد، وجود ندارد.
آن بیرگیت نیلسن، نویسنده مطالعه و دیرینه‌اکولوژیست از دانشگاه لوند، توضیح می‌دهد: «این انتقال قبلا صلح‌آمیز اتفاق افتاده است. با این حال، مطالعه ما خلاف این را نشان می‌دهد. علاوه بر مرگ خشونت‌آمیز، احتمالا عوامل بیماری‌زای جدید دام‌ها بسیاری از گردآورنده‌ها را نابود کرده‌اند.»
این تیم با استفاده از تکنیکی به نام توالی‌یابی شاتگان، نمونه‌های DNA از ۱۰۰ مورد بقایای انسانی را که در دانمارک یافت شد، تجزیه و تحلیل کردند. این بقایای ۷۳۰۰ ساله از دوره میان‌سنگی (یا عصر حجر میانی، زمانی که سبک زندگی شکارچی-گردآورنده شروع به زوال کرد)، دوره نوسنگی (یا عصر حجر جدید زمانی که انسان‌ها در سبک زندگی کشاورزی جا افتادند) و عصر برنز اولیه را در بر می‌گیرد.
تمرکز بر یک منطقه خاص – که اتفاقا دارای آب و هوای مناسب هم برای علوفه، هم برای کشاورزی و حفظ بقایای انسان است – به محققان این امکان را داد که جریان‌های ژنی بین جمعیت‌ها را در کنار تغییرات پوشش گیاهی که نشان‌دهنده نحوه استفاده آن‌ها از زمین است، ترسیم کنند.
تجزیه و تحلیل نشان می‌دهد که حدود ۵۹۰۰ سال پیش، یک جمعیت کشاورز، شکارچیان، دامداران و ماهیگیران را که قبلا در اسکاندیناوی ساکن بودند، بیرون کردند و جنگل‌ها را برای ساختن زمین‌های کشاورزی قطع کردند.
تحقیقات قبلی (مقایسه DNA تعدادی اسکلت) نشان داده بود که اولین کشاورزان اسکاندیناویایی حدود ۳۰ درصد از ژنوم خود را از شکارچیان به ارث برده‌اند، که به این معنی است که جمعیت آن‌ها مخلوط شده است - نه اینکه یکی دیگری را از بین ببرد.
در عوض، شواهد باستان‌شناسی فراوانی نشان می‌دهد که این اتفاقی خشونت‌آمیز بوده است، و مطالعه جدید نشان می‌دهد که DNA شکارچی-گردآورنده اساسا پاک شده و به سختی در ژنوم اولین کشاورزان اسکاندیناوی قابل تشخیص است.
اما تسلط آن‌ها نسبتا کوتاه مدت بود. کشاورزان، همچنین به عنوان فرهنگ «Funnelbeaker»، حدود ۱۰۰۰ سال دیگر زندگی کردند تا اینکه موج دیگری از تازه‌واردان از استپ‌های شرقی به آن‌جا نقل مکان کردند.
تازه‌وارد‌ها اصل و نسب خود را از یامنایا، مردمی گله‌دار با منشاء جنوب روسیه، گرفته بودند. آن‌ها به سرعت جایگزین «Funnelbeaker»ها شدند و گروه فرهنگی جدیدی به نام فرهنگ «Single Grave» ایجاد شد.
نیلسن با اشاره به اینکه چگونه مشخصات DNA اولین کشاورزانی که در دانمارک مستقر شدند، اساسا از جمعیت دانمارکی امروزی پاک شده است، می‌گوید: «این بار نیز گردش سریع جمعیت وجود داشت، بدون اینکه نسلی از پیشینیان وجود داشته باشد. ما باقیمانده DNA زیادی از سوئد نداریم، اما آنچه وجود دارد نشان‌دهنده روند مشابهی است.»
شواهد باستان‌شناختی گسترده‌ای که قبل از این مطالعه کشف شده بود، این انتقال را از فرهنگ قیفی به فرهنگ تک‌گور نشان می‌داد، اما رابطه بین این دو گروه اغلب مورد بحث بود. اکنون، با درک بهتر اصل و نسب مردم دانمارک و سوئد، محققان امیدوارند که بتوانند نشانگر‌های ژنتیکی را در DNA باستانی کشف کنند که می‌تواند الگو‌های سلامت امروزی را توضیح دهد.