فرارو- مراکز پزشکی برنامه‌هایی را برای شناسایی احتمال بروز زوال شناختی بیماران و توصیه راه‌هایی برای به تاخیر انداختن یا پیشگیری از آن را آغاز کرده اند. اکثر بیمارانی که به آن کلینیک‌ها مراجعه می‌کنند در فاصله سنی ۴۰ تا ۶۰ سالگی قرار دارند. برخی از کلینیک‌ها حتی مراجعه کنندگانی در سن ۱۸ سالگی را پذیرش می‌کنند!
به گزارش فرارو به نقل از وال استریت ژورنال، در امریکا برای ویزیت در چنین کلینیک‌هایی بیمه برخی از خدمات را پوشش می‌دهد در غیر این صورت هزینه آزمایش‌ها و ویزیت‌ها می‌تواند از صد‌ها تا هزاران دلار متغیر باشد. پزشکان در آن کلینیک‌ها به بیماران توصیه می‌کنند تا تغییرات شخصی سازی شده در شیوه زندگی ایجاد کنند تغییراتی مانند ایجاد تمرینات مقاومتی یا خوردن بیش‌تر سبزیجات برگدار. کلینیک‌های مذکور هم چنین دارو‌هایی را برای درمان بیماری‌های مرتبط با خطر آلزایمر مانند استاتین‌ها به منظور کلسترول بالا توصیه می‌کنند. با این وجود، هیچ گونه تضمینی برای پیشگیری از بیماری یا سایر اشکال زوال عقل وجود ندارد و برخی از پزشکان نسبت به این برنامه‌ها تردید دارند.
یک پزشک مراقبت‌های اولیه ممکن است اقدامات مشابهی را در طول معاینه سالانه توصیه کند، اما یک کلینیک پیشگیرانه زوال عقل یک قدم فراتر می‌رود. پزشکان خطرات فردی زوال عقل را مورد بررسی قرار می‌دهند تا مشکلاتی را که بیماران ممکن است از آن آگاه نباشند بررسی کنند و به آنان کمک می‌کنند تا مدت‌ها پیش از ظاهر شدن علائم توصیه‌های خود را انجام دهند.
دکتر "زالدی تان" سرپرست برنامه جدید حافظه و پیری سالم در کلینیک سیدرز - ساینای می‌گوید:"اگر هر پزشک مراقبت‌های اولیه در هر بخش مراقبت‌های اولیه پیشگیری را به خوبی انجام می‌داد پس ممکن است نیازی به وجود این برنامه نباشد، اما ما می‌دانیم که این اتفاق رخ نمی‌دهد".
اگرچه هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از زوال عقل وجود ندارد، اما محققان در حال یادگیری بیش‌تر در مورد ارتباط بین عوامل عمدتا تحت کنترل ما و زوال شناختی هستند. طبق پژوهشی که در سال ۲۰۲۰ به سفارش مجله پزشکی لنست انجام شد تقریبا ۴۰ درصد موارد زوال عقل در سطح جهان را می‌توان با توجه به شیوه زندگی و عوامل محیطی مانند کم‌تر قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا و جلوگیری از مصرف بیش از حد مشروبات الکلی به تاخیر انداخت یا از بروز آن پیشگیری کرد.
کلینیک‌های پیشگیری از زوال عقل و کاهش خطر ناشی از آن در حال حاضر در مکان‌هایی مانند وایل کورنل مدیسن، بیمارستان نیویورک - پرسبیترین، دانشگاه آتلانتیک فلوریدا، کلینیک کلیولند و بیمارستان عمومی ماساچوست در تلاش هستند تا با افزایش سن جمعیت، نیاز‌های پزشکی رو به رشد را برطرف سازند.
بر اساس گزارش انجمن آلزایمر امریکا انتظار می‌رود تعداد آمریکایی‌هایی که مبتلا به آلزایمر هستند تا سال ۲۰۶۰ میلادی به میزان دو برابر افزایش یافته و از حدود ۶.۷ میلیون نفر امروز به بیش از ۱۳ میلیون نفر برسد. سن بزرگترین عامل خطر برای زوال عقل است و طبق برآورد اداره سرشماری پیش بینی می‌شود که بیش از ۱ نفر از هر ۵ آمریکایی تا سال ۲۰۳۰ در رده سنی ۶۵ سال یا بیش‌تر خواهد بود. در سیدرز - ساینای هر بیمار بالای ۶۵ سال می‌تواند به آن کلینیک مراجعه کند. افراد ۴۰ ساله با حداقل دو عامل خطرزا برای زوال عقل مانند سابقه خانوادگی این بیماری یا فشار خون بالا درمان نشده نیز می‌توانند به آن کلینیک مراجعه نمایند.
بیماران از نظر واجد شرایط بودن غربالگری می‌شوند سپس به سوالاتی در مورد تغذیه، فعالیت بدنی و تجربیات دوران کودکی پاسخ می‌دهند. آنان تحت معاینات فیزیکی، شناختی و عصبی قرار می‌گیرند و می‌توانند آزمایش ژنتیکی انجام دهند یا امتیاز خطر چند ژنی را دریافت کنند که عددی است که نشان دهنده احتمال ابتلای فرد به بیماری بر اساس ژن هایش می‌باشد.
برای "کریسی گودمن" یک بیمار ۵۱ ساله در کلینیک جدید سیدرز – ساینای که هیچ نشانه‌ای از اختلال شناختی نداشت توصیه‌ها مبتنی بر پیاده روی طولانی‌تر با سگ اش و خوردن میزان کم‌تر شیرینی برای بهبود پایبندی او به "رژیم غذایی ذهن" بود. آن چه "رژیم غذایی ذهن" نامیده شده برنامه غذایی مبتنی بر مواد غذایی سالم برای مغز مانند سبزیجات برگدار سبزو انواع بری (توت) است. گودمن یک مراقب تمام وقت که مادرش دو سال پیش مبتلا به الزایمر تشخیص داده شد به دلیل وجود سابقه خانوادگی به کلینیک پیوست.
او می‌گوید:"من می‌خواهم تا جایی که می‌توانم سالم باشم". برخی از پزشکان و محققان به شواهد متفاوتی مبنی بر توانایی تغییرات سبک زندگی در کاهش خطر ابتلا به اختلالات شناختی اشاره می‌کنند و می‌گویند که بیماران باید نسبت به هر برنامه وعده دهنده‌ای برای پیشگیری از زوال عقل محتاط باشند. نتایج یک کارآزمایی تصادفی سازی شده و کنترل شده منتشر شده در مجله پزشکی نیوانگلند تفاوت قابل توجهی در پیامد‌های شناختی برای افراد مسن‌تر با سابقه خانوادگی زوال عقل که به مدت سه سال از رژیم غذایی "مایند*" پیروی می‌کردند در مقایسه با افرادی که این رژیم را دنبال نمی‌کردند نشان نداد.
به گفته محققان و پزشکان زوال عقل حفظ فشار خون سالم قوی‌ترین شواهد را برای کاهش خطر ابتلا به زوال عقل نشان می‌دهد. توصیه‌های برنامه‌های بالینی شامل نظارت بر فشار خون، ورزش، مصرف یک رژیم غذایی سالم و آموزش شناختی است. دکتر "دیوید روبن" مدیر برنامه مراقبت از آلزایمر و زوال عقل و بخش طب سالمندان در دانشگاه کالیفرنیا (یو سی ال ای) در لس آنجلس می‌گوید:"این شیوه‌ها برای بیماران مسن به طور کلی منطقی هستند، اما اگر به دنبال آن برای جلوگیری از زوال عقل هستید هنوز شواهدی در این باره وجود ندارند". گروه ویژه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده یک گروه مشاوره پزشکی تحت حمایت دولت که توصیه‌های آن به طور گسترده توسط پزشکان و شرکت‌های بیمه دنبال می‌شود ابراز موافقت یا مخالفتی در مورد آزمایش اختلالات شناختی در بزرگسالانی که هنوز علائم زوال عقل را نشان نمی‌دهند نداشته است.
برخی از کلینیک‌ها بیمه درمانی خصوصی را نمی‌پذیرند. مدیران برنامه می‌گویند ممکن است برخی از خدمات به عنوان مراقبت‌های پیشگیرانه تحت پوشش بیمه قرار گیرند، اما بسته به پرداخت کننده و برنامه متفاوت است. هزینه‌های بدون بازپرداخت می‌تواند از ۲۵۰ دلار برای آزمایش ژنتیک تا ۴۰۰ دلار برای ارزیابی با دو بار بازدید در یک کلینیک متغیر باشند. آزمایش‌های ژنتیکی و خون که پژوهشگران از طریق ان به دنبال یافتن نشانگر‌های مرتبط با افزایش خطر ابتلا به آلزایمر مانند ژن APOE۴ یا پروتئینی به نام بتا آمیلوئید هستند در برخی از کلینیک‌ها ارائه می‌شوند و عموما تحت پوشش بیمه نیستند.
دکتر "گیل لیوینگستون" استاد روانپزشکی افراد مسن در دانشگاه کالج لندن که نویسنده اصلی مقاله‌ای پژوهشی در مورد زوال عقل در سال ۲۰۲۰ میلادی برای لنست بوده می‌گوید:"نگرانی من این است که افرادی که بیش‌تر به این کلینیک‌ها مراجعه می‌کنند افرادی باشند که کمترین احتمال ابتلای شان به بیماری وجود دارد".
پزشکان مرتبط با کلینیک ها، اما می‌گویند هزینه‌های اولیه می‌تواند درمان گران قیمت را به تاخیر بیاندازد. مرکز پزشکی سیدرز-ساینای برای جذب گروه متنوعی از بیماران قصد دارد از هوش مصنوعی برای اسکن پرونده سلامت میلیون‌ها بیمار استفاده کند. به گفته "تان" الگوریتم‌هایی برای شناسایی عوامل سلامتی طراحی می‌شوند که ممکن است بیمار متوجه نشود که می‌توانند خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش دهد عواملی مانند کلسترول بالا و آپنه خواب (وقفهٔ تنفسی در خواب).
"اندی دیویس" مشاور ۴۱ ساله در مینیاپولیس می‌گوید که علاقمند است به یک کلینیک متمرکز بر پیشگیری بپیوندد. یک کیت آزمایش ژنتیک خانگی نشان داد که او دو نسخه از ژن APOE۴ دارد که با افزایش خطر ابتلا به آلزایمر مرتبط است.
او برای انجام یک آزمون شناختی نزد یک متخصص مغز و اعصاب رفت که می‌تواند از آن به عنوان مبنایی برای ردیابی پیشرفت یا کاهش احتمال ابتلا به بیماری با افزایش سن استفاده کرد. پس از آن ویزیت و برخی تحقیقات مستقل دیویس ورزش کردن بیش‌تر و نوشیدن کم‌تر مشروبات الکلی را آغاز کرد. دیویس می‌گوید:"داشن قدرت است. من نمی‌خواهم کاری کنم که زندگی خراب شود و نتوانم از آن لذت ببرم".
* رژیم غذایی مایند ترکیبی از رژیم غذایی مدیترانه‌ای و دَش است. این رژیم غذایی مصرف بعضی از مواد غذایی مانند غلات کامل، سبزیجات و مرغ را تشویق می‌کند در حالی که استفاده از مواد غذایی حاوی چربی اشباع یا قند افزوده شده را محدود می‌نماید.