خواننده‌ها و آهنگسازان آبان ماه امسال آثاری را در قالب آلبوم و تک‌آهنگ منتشر کردند که بیشتر آلبوم‌ها به صورت بی‌کلام بوده و تک‌آهنگ‌های پاپ نسبت به سایر گونه‌های موسیقی پیشتاز بودند؛ هر چند آلبوم‌هایی که در آبان ماه منتشر شدند پیش‌تر مجوزشان را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده بودند و در این ماه امکان انتشار آثار برای مالکان آن‌ها وجود داشته است و تک‌آهنگ‌ها نیز بدون مشخص بودن وضعیت مجوز در صفحه‌های شخصی خواننده‌ها در فضای مجازی منتشر شدند.
به گزارش ایرنا، انتشار آلبوم موسیقی «خاطرات جوانیم» با آهنگسازی و تنظیم هوشنگ کامکار هنرمند پیشکسوت موسیقی ایرانی از رویداد‌های قابل توجه در این ماه بود که این آهنگساز پس از سال‌ها اثر مستقلی را منتشر کرده است. این آلبوم شامل ۶ قطعه؛ خاطرات جوانی‌ام (برای تار و کمانچه و ارکستر سمفونیک)، نه به جنگ، هزار دوزخ، در عمق کارون، شوخی با بهاران و واریاسیون نوایی است که برای ارکستر سمفونیک و ساز‌های ایرانی نوشته شده است.
همچنین گرشا رضایی خواننده پاپ آبان ماه از انتشار نخستین آلبوم موسیقی کوتاه (EP) خود با عنوان «یه روز» خبر داد، این آلبوم شامل چهار قطعه؛ «عکس تو»، «آخه من»، «دریا دریا» (ارکسترال) و «یه روز» است که تاکنون سه قطعه اول این آلبوم در صفحه شخصی رضایی در فضای مجازی منتشر شده است.
این آلبوم با حضور بیش از ۵۰ نوازنده به صورت همزمان و آنسامبل تولید و ضبط شده است. هادی زینتی، بابک صحرایی ترانه‌سرا، گرشا رضایی آهنگساز، نوازنده ساز‌های گیتار اسپانیش، گیتار آکوستیک، گیتارباس، پیانو، پرکاشن، تنظیم برای ارکستر سمفونیک و ارکستر پاپ، میکس و مسترینگ و نوازندگان؛ سعید روستا (درام)، ژیوان وفاخواه (کلارینت و ساکسوفون سوپرانو)، یاشار معصومی (پرکاشن)، علی جمالی (گیتار) و دانیال عظیمی (پیانو) و ارکستر فیلارمونیک خلیج فارس به رهبری امین غفاری در تولید این آلبوم همکاری داشتند.
همچنین به مناسبت سالروز ولادت حضرت زینب (س) نماهنگ‌های «نام بلند» با شعری از علی موسوی گرمارودی، آهنگسازی و تنظیم باربد زارع و خوانندگی امید معنوی، تدوین مرتضی طبسی توسط فرهنگسرای ارسباران و «فرشته‌های زمینی» با شعری از حامد نوروزی، آهنگسازی امید روشن بین با همراهی گروه سرود شمیم یاس توسط موسسه هنری رسانه‌ای زامیر تولید و در فضای مجازی منتشر شدند.
آلبوم‌ها و تک‌آهنگ‌های دیگری نیز در آبان ماه منتشر شدند که در این گزارش به معرفی بعضی از این آثار می‌پردازیم.
آلبوم بی‌کلام «دل گشا» ضربی‌های هفت دستگاه موسیقی ایران براساس ردیف موسی خان معروفی (راست کوک و چپ کوک) با تنظیم و بازگردانی امیرآرش قاسمی شامل ۲۷ عدد قطعه در سبک سنتی و کلاسیک ایرانی است.
بخش اول (راست کوک) شامل ضرب اصول (شور)، گریلی (شور)، گریلی شستی و هشتری (شور)، رنگ دلگشا (سه گاه)، رنگ فرح (همایون)، شهرآشوب (همایون)، رنگ فرح انگیز (بیات اصفهان)، لزگی (چهارگاه)، حاشیه و متن (چهارگاه)، شهرآشوب (چهارگاه)، نستاری (نوا)، شهرآشوب (ماهور)، حربی (ماهور و راست پنجگاه)، شهرآشوب (راست پنجگاه) است.
همچنین بخش دوم چپ کوک شامل ضرب اصول (شور)، گریلی (شور)، گریلی شستی و هشتری (شور)، رنگ دلگشا (سه گاه)، رنگ فرح (همایون)، شهرآشوب (همایون)، رنگ فرح انگیز (بیات اصفهان)، لزگی (چهارگاه)، حاشیه و متن (چهارگاه)، شهرآشوب (چهارگاه)، نستاری (نوا)، حربی (ماهور و راست پنجگاه) و شهرآشوب (ماهور) است که توسط شرکت فرهنگی هنری نسیم مهرآوا با شماره مجوز ۹-۳۳۶۰۶-۷۷۶۸۷۶ دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است.
در بخشی از توضیح این آلبوم به قلم قاسمی آمده است: «ردیف موسیقی ملی ایران» همواره به عنوان منبعی ارزشمند و مهم برای محصلین موسیقی ایران قلمداد شده است و از نظر اینجانب، محتوای ردیف به مثابه دستور زبانی است که برای جمله‌پردازی و جهت دادن به ذهنیت نوازندگان طراحی و تدوین گردیده است.
در راستای گسترش کارگان اجرایی نوازندگی ساز سنتور و تکمیل دوره‌های مدون و آکادمیک این ساز، توفیق اینگونه حاصل گردید که قطعات ضربی «ردیف موسیقی ملی ایران» که به سعی و کوشش استاد موسی معروفی جمع‌آوری و تدوین شده را به نت سنتور بازگردانی و براساس مضراب‌گذاری مخصوص این ساز، با حفظ اصول نوازندگی و تعهد به امانتداری در بیان جملات با اندکی اعمال سلیقه شخصی، تنظیم کرده و در دسترس علاقه‌مندان قرار دهم.»
آلبوم بی‌کلام «رمز و راز ساز» با نوازندگی ویولن جهانشاه برومند، نوازندگی پیانو پویان آزاده و نوازندگی تمبک محمدرضا طیار و اجرای آثار اساتید و قدما شامل ۹ قطعه در سبک کلاسیک ایرانی است.
«گلنار» اثر زنده یاد مجید وفادار همراه قطعات بداهه، «از خون جوانان وطن» اثر زنده یاد عارف قزوینی، «راز خلقت» اثر انوشیروان روحانی، «ساری گلین» ملودی آذری - قفقازی، «کعبه دل‌ها» اثر زنده یاد حبیب الله بدیعی، «بداهه نوازی دو ضربی» در بیات اصفهان و راجه، «او نیامد» اثر زنده یاد اکبر محسنی همراه با قطعات بداهه و ملودی کُردی اسمر اسمر، «عاشقانه» اثر جهانشاه برومند و «بداهه نوازی دو ضربی» شور و دشتی با چهار مضراب اثر زنده یاد حبیب الله بدیعی از قطعه‌های این آلبوم است.
در بخشی از معرفی آلبوم «رمز و راز ساز» به قلم میرعلیرضا میرعلی نقی نویسنده و پژوهشگر موسیقی با عنوان «خطی بین تصرف و وفاداری» درباره همنوازی دو هنرمند؛ جهانشاه برومند و پویان آزاده آمده است: «در این آلبوم گفت و گویی بین دو ساز، از دو نسل متفاوت را شاهد هستیم.
قطعات از نغمه‌هایی انتخاب شده‌اند که نسخه با کلام‌شان شهرتی دست کم بیش از پنچاه سال دارند. اجرا‌های حاضر، کپی برابر اصل اجرا‌های قدیمی نیستند؛ اما در آن‌ها دخل و تصرف هم به آن اندازه نشده که شنونده نتواند آن‌ها را بشناسد. اجرا‌ها براساس حافظه و قریحه و مهارت‌های نوازندگی هستند نه براساس نت‌نویسی و تمرین‌های مداوم و اجرای مو به موی صدا‌های نوشته شده. می‌توان در مقام تشبیه گفت که ویولن مانند خواننده و پیانو مانند ارکستر همراه، نقش ایفا کرده‌اند.»
لی لی فرهادی گرافیست، محمد خداداداش و بهنام آقازاده عکاس از دیگر هنرمندان این این آلبوم هستند که توسط موسسه فرهنگی هنری هنرآفرین پویان با شماره مجوز ۵۱۵۹-۱۳۹۹ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است.
آلبوم بی‌کلام «سرگشته» با آهنگسازی پیمان اسحاقی و تنظیم، میکس و مسترینگ اسماعیل طاوسیان شامل هفت قطعه؛ سرآغاز، سرگشته، گمگشته، رها، ترنم یاد، آرزو گم کرده (اثر علی تجویدی) و ورطه خیال در سبک تلفیقی است.
در توصیح این آلبوم آمده است: «آلبوم سرگشته حاصل پیوند دو دیدگاه سنت‌گرایی و نوگرایی در عرصه موسیقی بی‌کلام ایرانی است. طوری که خواستگاه مولف برای ایجاد فضای جدید موسیقایی در قالب واریاسیون‌های مختلف موسیقی ایرانی با ساز کمانچه به همراهی ساز‌های الکترونیکی و کلاسیک است که برای تلفیق این نوع موسیقی در اکثر قطعات، تمرکز روی نقاط مشترک گام‌های موسیقی غربی و دانگ‌های موسیقی ایرانی بوده و در تنظیم قطعات از ژانر‌های مختلف موسیقی اعم از «امبینت» و «راک» استفاده شده است تا مخاطب امروزی موتیف‌های موسیقی ایرانی را با تنظیم جدیدی بشنود و ارتباط برقرار کند. در اکثر قطعات آلبوم، ساختار اثر همانند آثار هنر‌های کلاسیک بر اصل سرآغاز، روند به سمت اوج و در نهایت فرود به مقام یا ایستگاه آغازین خود استوار است.»
پیمان اسحاقی (کمانچه)، اسماعیل طاوسیان (پیانو و ساز‌های الکترونیک) و مهدی خیابانی (تمبک) از نوازندگان این آلبوم هستند که توسط مرکز نشر و پخش جوان با شماره مجوز ۱۴۰۲۵۵۶۵- ۳۰۰۰۰۳۱ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است.
آلبوم بی‌کلام «چَه مَه را» شامل ۱۲ قطعه براساس ماه‌های سال شمسی، هفت دستگاه و پنج آواز موسیقی کلاسیک ایران است که سال ۱۴۰۱ با ساز‌های سه‌تار، بم‌تار، شورانگیر و تار توسط صائب کاکاوند ساخته و اجرا شده است.
سه تار- بهار؛ «فروردین - ماهور (می بمل)»، «اردیبهشت - همایون (لا)»، «خرداد - افشاری (فا)»، بم تار- تابستان؛ «تیر - چهارگاه (فا)»، «مرداد - نوا (فا)»، «شهریور - بیات ترک (سُل)»، شورانگیز- پاییز؛ «مهر - ابوعطا (فا)»، «آبان - اصفهان (دو)»، «آذر - دشتی (لا)»، تار- زمستان؛ «دی - شور (سُل)»، «بهمن - سه گاه - (می کُرُن)»، «اسفند - راست پنجگاه (فا)» از قطعه‌های این آلبوم هستند.
درباره آلبوم «چَه مَه را» نوشته شده است: ««او» چَه مَه را در کنار هم، چَه مَه را لحظه‌ها نیوشیدن، برای هر ماه، یک سال امیدوارانه نواختیم.»
یاسر فلاح‌پور صدابردار، سندس حمیدیان طراح گرافیک و مهدی آزادبخت عکاس از دیگر هنرمندان این اثر هستند که توسط مرکز نشر و پخش جوان با شماره مجوز ۱۴۰۲۴۱۹۵-۳۰۰۰۰۳۱ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است.
آلبوم بی‌کلام «توالی» با آهنگسازی، تنظیم، میکس و مسترینگ علی آجورلو شامل ۱۱ قطعه در سبک الکترونیک با شماره مجوز ۵۹۷۶-۱۴۰۲ توسط مرکز نشر و پخش جوان منتشر شده است.
آلبوم «ناگفتنی‌ها» با اشعار محمدعلی دلجویی، آهنگسازی علی اکبر رجب زاده، خوانندگی بهنام آرمین نژاد، ضبط، میکس و مسترینگ حمیدرضا آداب شامل ۶ قطعه؛ صبح عشاق، بحر بی‌ساحل، با من بنشین، ناگفتنی‌ها، سکوت بی‌پایان و گویا و خموش در سبک کلاسیک ایرانی است که با شماره مجوز ۲۳۴۸-۱۴۰۲ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است.
آرمین نژاد درباره این آلبوم نوشته است: «آلبوم ناگفتنی‌ها ثمره چهار سال تلاش مستمر است که بخش عمده‌ای از آن با شرایط پاندمی کرونا همراه بود. سیر مراحل ضبط و انجام کار با صبوری و مهر صورت گرفت و این مهم مرهون زحمات استاد رجب زاده و آقای آداب است.»
آلبوم «زنبورک» با ترانه‌ای از سارا امینی، اثری از گروه موسیقی زنبورک و آهنگسازی سروش حاتمی آذر و خوانندگی امیر سهیلی، خوانندگان کودک؛ شیدا محمودی، آیدین حاتمی آذر و رها بهبودی، میکس و مسترینگ احمد میرمعصومی توسط موسسه ترنم دلنوازان زنبورک با شماره مجوز ۵۰۰۶-۱۴۰۲ منتشر شده است.
یمین غفاری، رضا نجارزاده، فرشاد خزایی، سروش حاتمی آذر، متین آهنگری، حامد خدامی، مجید مظاهری، سیاوش طاهریان، شیما شاه محمدی، کیمیا نیکپور فرخ، امیرحسین مختاری، پویا لقایی، شهریار جعفری، فرهاد صفار، شروین موسی، عباس اوتادی، مهیار حاتمی آذر، نیلوفر ابراهیمی، آیدا هرمزیان، احسان سامانی منش، حسین مومن، سیاوش عبدی، علی گرامی فر و مژگان محمدحسینی نوازندگان آلبوم «زنبورک» هستند.
حاتمی آذر درباره این اثر نوشته است: «آلبوم زنبورک، حاصل سال‌ها پژوهش و جست‌وجو در راستای تولید و اجرای «موسیقی ایرانی برای کودکان ایرانی» است. امروز به یقین می‌توانم بگویم که انگیزه اصلی این امر، ریشه در دوران کودکی‌ام دارد. آن منِ کودک، همراه با آوازها، لالایی‌ها، کتاب‌خوانی‌ها و قصه‌های مادرم، همچون پرنده‌ای کوچک به پرواز خیال و واقعیت درمی‌آمدم و پدرم با در هم آمیزی آن‌ها با طرح و رنگ و تصویر و عکس و سینما و موسیقی و انیمیشن و نقاشی‌هایش به تک‌تک تصاویر خیال‌انگیرم جان می‌بخشید.
بدیهی است اگر نبود این همه کشش و کوشش آن دو، چنین بذری در جانم سبز نمی‌شد. خوب به یاد دارم که از سال ۱۳۷۳ وقتی به عنوان معلم هنر کودکان مشغول به کار شدم، تنها سرمایه‌ام همین جوشش و عشقی بود که مادر و پدر در من نهادینه کردند.
حال پس از ۲۹ سال پژوهش و تولید در عرصه هنر و شعر کودک، ساخت ملودی، نوازندگی انواع سازها، تنظیم قطعات موسیقی، اجرای کنسرت برای کودکان، ثبت و ضبط آثار موسیقی، یک‌یک قطعات این مجموعه با حساسیت ویژه‌ای انجام‌شده است تا از این گذر، هم در روح و جان کودک تاثیر بگذارد، هم به موسیقی ملی و ایرانی در این عرصه پیشنهاد‌هایی داده باشم و هم مقبول اهل موسیقی، والدین و کودکان سرزمینم باشد. به قامت بلند این مرز و بوم و به اساتید، پیشکسوتان و هنرمندان عرصه کودک، این مجموعه را به همه کودکان سرزمینم ایران، تقدیم می‌کنم.»
«نوشتم دوستت دارم» با آهنگسازی و تنظیم صابر جعفری توسط واحد موسیقی اداره کل امور سینمایی و تئاتر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان برای گروه سنی کودک منتشر شده است.
این آلبوم شامل ۱۳ قطعه با نام‌های «اون کیه؟!»، «نوشتم دوستت دارم»، «جوجه نوک طلا»، «لالایی»، «شب ماندنی نیست»، «نقاشی من»، «صد دانه یاقوت»، «دنیا بزرگ و زیباست»، «پس باز نغمه سر کن»، «باز هم بازی» و «دوستی شیرین است» سروده مصطفی رحماندوست، «مامان مهربون من» سروده زهره دری‌سده و «آدم برفی»، سروده عبدالرحمن ذکایی است که با آواز ایرانی سعید حکیم‌زاده اجرا می‌شود.
تعداد تک‌آهنگ‌های قابل توجهی نیز در آبان ماه امسال منتشر شدند که بیشتر آن‌ها در گونه موسیقی پاپ و با حال و هوای پاییزی بوده است و گونه موسیقی سنتی و ایرانی سهم اندکی از این آثار داشتند.
«یه پاییز» با ترانه‌ای از امید روزبه، آهنگسازی و خوانندگی محسن چاوشی، نوازندگی گیتار بهروز میرزایی، تنظیم رضا فوادیان، میکس و مستر عابد بسطامی، «گله» با ترانه، آهنگسازی و خوانندگی محسن ابراهیم زاده، نوازندگی گیتار مجتبی تقی پور، تنظیم علی تیرداد، میکس و مسترینگ محمد فلاحی، «پرسه» با ترانه و خوانندگی عرفان طهماسبی، آهنگسازی حامد دهقانی، تنظیم امین آیین، میکس و مسترینگ حمید حاتمی با تهیه‌کنندگی شرکت آوای هنر، «بخند» با ترانه‌ای از آرش طاقتی، آهنگسازی ایمان یمینی، پیمان عدالت، خوانندگی حمید هیراد و مصطفی راغب، تنظیم رسول حسینی، میکس و مسترینگ میلاد اکبری منتشر شدند.
«چون تو بیایی» با دکلمه ژاله علو، آهنگسازی و خوانندگی مجتبی صفارهرندی و تنظیم ایلیا منفرد، «دلتنگی باران» با شعری از عبدالجبار کاکایی، آهنگسازی و تنظیم شایان کریمی نژاد، خوانندگی علی سالمی، میکس و مستر حمیدرضا آداب، «خاکستر دل» با ترانه و تنظیم و آهنگسازی ستار هشیاری پور، خوانندگی سروش دادیار و میکس و مستر توحید وحید، «بی تهران» با ترانه و خوانندگی اهورا ایمان، آهنگسازی و تنظیم آیین احمدی فر، نوازندگی کمانچه آیدین ترکیان، میکس و مسترینگ امید رجبی و «صدای تو» با ترانه‌ای از احمد امیر خلیلی، آهنگسازی و خوانندگی حجت اشرف زاده، ژیوان وفاخواه نوازنده کلارینت و مهدی خضری نوازنده گیتار، تنظیم و میکس و مسترینگ کمال صداقت از دیگر تک‌آهنگ‌های این ماه هستند.
تک‌آهنگ‌های «دیدار یار» با شعری از حافظ شیرازی، خوانندگی هادی فیض آبادی و تنظیم پیمان حاتمی، «چه زیبایی» با ترانه‌ای از حسین غیاثی، آهنگسازی و خوانندگی محمد زندوکیلی، شاهرخ پیمانی نوازنده کرنا، هیراد نیکنام نوازنده گیتار الکتریک، تنظیم مهدی ابراهیمی، میکس و مستر فرید ایمانی، تهیه‌کنندگی محمود شبیری، «پاییز دلم» با ترانه‌ای از مهدی ایوبی و امیرعباس گلاب، آهنگسازی و خوانندگی امیرعباس گلاب، کیان دارات نوازنده گیتار، تنظیم فرید مهاجرپور، میکس و مستر معراج میرزایی و «سمفونی» با ترانه‌ای از احمد امیرخلیلی، آهنگسازی، خوانندگی، تنظیم، میکس و مسترینگ، نوازندگی گیتار الکتریک، گیتار بیس، گیتار آگوستیک گرشا رضایی، نوازندگی ساکسوفون ژیوان وفاخواه نیز آبان ماه امسال منتشر شدند.