هر ساله تعداد زیادی از افراد در سراسر دنیا در اثر برق‌گرفتگی آسیب می‌بینند یا جان خود را از دست می‌دهند و بیشتر از نیمی از این حوادث در خانه‌ها اتفاق می‌افتند، اما بیشتر این تراژدی‌ها قابل پیشگیری‌اند.
به گزارش تبیان، الکتریسیته یا همان برق بخشی از زندگی روزمره ماست و استفاده‌های بی‌شماری از آن می‌کنیم؛ از گرم و سردکردن خانه‌هایمان تا راه‌انداختن دستگاه‌های بازی و؛ بنابراین شاید به‌راحتی فراموش کنیم که در صورت عدم رعایت نکات ایمنی، برق می‌تواند خطراتی برای ما داشته باشد.
هر ساله تعداد زیادی از افراد در سراسر دنیا در اثر برق‌گرفتگی آسیب می‌بینند یا جان خود را از دست می‌دهند و بیشتر از نیمی از این حوادث در خانه‌ها اتفاق می‌افتند، اما بیشتر این تراژدی‌ها قابل پیشگیری‌اند. تقریباً ۹۶ درصد از افرادی که دچار برق‌گرفتگی می‌شوند مرد هستند و مردان در دهه ۳۰ زندگی خود بیشتر از مردان دیگر احتمال دارد به برق‌گرفتگی دچار شوند.
همه ما می‌دانیم که کوچولو‌ها دوست دارند محیط اطراف خود را کشف کنند. آسیب کودکان در اثر برق‌گرفتگی نادر است؛ اما به این معنی نیست که والدین نباید مراقب باشند. شما باید پریز‌های برقی را که بچه‌ها به آن‌ها دسترسی دارند مسدود کنید، هر چه زودتر در مورد خطرات برق به بچه‌ها آموزش دهید و مثلاً به آن‌ها بگویید که هرگز نباید با دست خیس به جا‌هایی که برق دارد دست بزنند.
این مثل را حتماً شنیده‌اید که هر چقدر پول بدهید همان قدر آش می‌خورید. در مورد وسایل برقی نیز این مسئله کاملاً صدق می‌کند. وسایل برقی فراوان و ارزان‌قیمت و بی‌کیفیتی در بازار وجود دارد که از نظر ایمنی ضعیف‌اند. پس توصیه می‌کنیم وسایل الکتریکی را از برند‌های معتبر تهیه کنید. شاید در نگاه اول یک جنس ارزان‌قیمت خوب به نظر برسد؛ ولی بهتر است ایمنی داشته باشید تا اینکه بعداً پشیمان شوید.
شاید ساده به نظر برسد، اما باز کردن وسایل برقی درحالی‌که به جریان برق متصل هستند شما را در معرض جریان الکتریسیته جاری در درون وسیله قرار می‌دهد. هیچ وسیله برقی را خودتان در خانه تعمیر نکنید مگر اینکه واقعاً بلد باشید. حتی اگر خیلی هم وارد هستید باز هم حتماً وسیله را از برق قطع کنید.
- به دیواری که در آن سیم‌کشی برق وجود دارد میخ نکوبید.
- از وسایل برقی خراب یا آسیب‌دیده یا سیم‌های برقی که روکش آن‌ها پاره یا سوراخ شده هرگز استفاده نکنید.
- با دست خیس به هیچ وسیله برقی دست نزنید.
- سیم‌های برق را در معرض قرار ندهید.
- قطع‌کننده‌های مدار خطای زمین (GFCI) در خانه نصب کنید.
- هرگز از ابزار‌های برقی برای سوراخ‌کردن یا بریدن دیواری که از آن‌سویش خبر ندارید استفاده نکنید.
-ممکن است از آن طرف در دیوار سیم‌های برق وجود داشته باشند و ارتباط تیغه فلزی با این سیم‌ها می‌تواند موجب شوک برقی خطرناکی شود.
- تمام سیم‌های برق را عایق کنید و پریز‌ها را بپوشانید
- کاپ‌های پلاستیکی برای بستن پریز‌های برق وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
- با دست خیس به وسایل برقی دست نزنید.
یکی از معمول‌ترین علت‌های برق‌گرفتگی که کشنده‌ترین نیز می‌باشد با دست خیس وسایل برقی را لمس‌کردن است. هر چند همه می‌دانند نباید با دست خیس به وسایل برقی دست بزنند؛ اما خیلی وقت‌ها عجله و بی‌دقتی باعث می‌شود این کار را انجام دهند.
- اجازه دهید وسایل برقی را برای اولین‌بار یک برق‌کار راه بیندازد
- یک برق‌کار یا تکنیسین برق می‌تواند وسیله برقی را از جهت ایمن بودن بررسی کند و به‌درستی آن را راه بیندازد.
اگر تردید دارید کسی دچار برق‌گرفتگی شده، قبل از اینکه اقدامی برای کمک بکنید ابتدا باید مطمئن شوید هیچ منبع برقی به او وصل نیست. اقدامی که انجام می‌دهید بستگی به این دارد که آیا منبع برقی که باعث برق‌گرفتگی شده ولتاژ بالاست یا ولتاژ پایین.
کابل‌های انتقال برق نمونه‌ای از یک منبع برق ولتاژ بالا هستند. برق ولتاژ بالا توانایی پرش یا قوس تا فاصله ۱۸ متر را دارد. اگر در مجاورت برق خطرناک با ولتاژ بالا با یک مصدوم روبرو شدید، نزدیک نشوید و حداقل ۲۵ متر از مصدوم فاصله بگیرید تا زمانی که برق توسط اداره برق قطع شود.
اگر با مصدومی مواجه شدید که دچار برق‌گرفتگی از منبعی با ولتاژ پایین شده است باید:
مصدوم و منبع برق را از هم قطع تماس کنید. اگر می‌خواهید با خیال راحت این کار را انجام بدهید باید منبع برق را خاموش کنید یا با قطع جریان برق، یا با خاموش‌کردن برق در برد مدار، یا با جداکردن دوشاخه و یا با آزادکردن کابل.
منبع برق مثل سشوار را با استفاده از جسمی با رسانایی کم از خود و مصدوم دور کنید. ابتدا روی یک ماده عایق مثل کتاب یا تشک بایستید. سپس از یک ابزار بلند و نارسانا مثل یک جارو چوبی استفاده کرده و منبع برق را از مصدوم دور کنید یا عضو مصدوم را از منبع برق دور کنید.
برای اینکه به مصدوم شانس نجات بدهید باید فوراً سطح واکنش‌دهی او را بررسی کنید. شما می‌توانید این اطلاعات مهم را به اورژانس انتقال دهید. اگر نتوانستید مصدوم را از منبع برق جدا کنید یا برق را قطع کنید به او دست نزنید.
- او را صدا بزنید و بپرسید صدای من را می‌شنوی؟.
- زیر هر دو گوش او بگویید چشم‌هایش را باز کند.
- لاله گوشش را نیشگون بگیرید یا به شانه‌هایش بزنید.
- داد بزنید و کمک بخواهید.
- فرد مصدوم را حرکت ندهید، مگر اینکه محیط یا موقعیت خطرناک باشد.
- اگر مصدوم به شما جواب داد فوراً اورژانس خبر کنید.
- باز کردن راه هوایی مصدوم و بررسی تنفس او اولویت دارد.
- با بلندکردن چانه و کج کردن سر به عقب، راه هوایی را باز کنید.
- اگر نمی‌توانید این کار را انجام دهید، مصدوم را به پشت بغلتانید.
به بالا و پایین رفتن قفسه سینه‌اش نگاه کنید.
به صدای تنفسش گوش دهید.
هوای بازدمش را روی صورتتان احساس کنید.
این کار را تا ۱۰ ثانیه انجام دهید.
اگر مصدوم نفس می‌کشد، او را در وضعیت راحتی قرار دهید و با اورژانس تماس بگیرید. به طور مرتب علائم حیاتی او را چک کنید و تا رسیدن آمبولانس این علائم را ثبت کنید.
از فرد دیگری بخواهید با اورژانس تماس بگیرد. در اسرع‌وقت، احیای قلبی را با فشردن قفسه سینه شروع کنید.
قرار گرفتن در معرض برق می‌تواند باعث سوختگی پوست و در موارد بسیار شدید، اندام‌های درونی شود.
در مورد مصدومی که جواب شما را می‌دهد:
- محل سوختگی را حداقل ۱۰ دقیقه زیر آب سرد نگه دارید.
- در مورد مصدومی که به شما پاسخی نمی‌دهد، محل سوختگی را با پارچه‌ای خیس خنک کنید.
- هیچ تاولی را نترکانید.
- به پوست آسیب‌دیده دست نزنید. از هیچ پماد و کرمی استفاده نکنید.
- از هیچ روغن و چربی که معمولاً افراد عقیده دارند سوختگی را سرد می‌کند استفاده نکنید.
- لباس آسیب‌دیده را از تن مصدوم خارج نکنید. از یخ استفاده نکنید.