فرارو-"جنگ" از جمله پدیده هایی است که از نخستین روزهای حیات اجتماعی بشر، در اشکال مختلف خود، با انسان ها بوده است. البته که محرک های آغاز جنگ ها نیز متفاوت بوده اند. گاه رقابت بر سر دستیابی به منابع کمیاب و گاه انگیزه هایی نظیر کشورگشایی و دفاع از ادعاها و غرور ملی، از جمله محرک های آغاز جنگ ها در اقصی نقاط جهان بوده اند. اساسا به همین دلیل هم است که منازعه و جنگ، از جمله پدیده هایی در طول تاریخ بشر بوده اند که توجه بسیار از محققان و متفکران و چهره های برجسته را نیز به خود جذب کرده اند.
به عنوان مثال، "سون تزو"، تئوریسن نظامی چین باستان، توصیه های روشن و مشخصی را به فرماندهان و مقام‌های نظامی جهت پیروزی و نحوه هدایت و مدیریت جنگ ها ارائه می کند. توصیه هایی که در کتاب مشهور و شناخته شده او یعنی "هنر جنگ/Art of War " نیز انعکاس یافته اند. البته که هر چه به جلو حرکت می‌کنیم، اندیشمندانِ بیشتری به ارزیابی و تحلیل پدیده جگ پرداخته اند. مثلا نیکولو ماکیاوولی که بسیاری وی را از جمله آبا و متفکران نظریه رئالیسم(واقعی گرایی) در حوزه سیاسی می دانند، در کتابِ شهریار/The Prince خود، توصیه های مشخصی را به حاکمان جهت تدبیر امور مختلف به ویژه معادلات جنگی ارائه می کند.
به گزارش فرارو؛ در این میان، یکی از افرادی که اگرچه وارد حوزه تئوریک نشده اما در عرصه معادلات نظامی و جنگی، فعال بوده و البته که مدیریت جنگ های بزرگی را در قاره اروپا برعهده داشته و خود نیز سال ها در راس هرم قدرت در فرانسه حضور داشته، ناپلئون بناپارت است. فردی که خود را امپراطور فرانسه می نامید و همواره سعی در گسترش دامنه قدرت و نفوذ جهانی فرانسه با بهره گیری از اقدامات نظامی ورای مرزهای فرانسه داشت. در این چهارچوب، گاه و بیگاه، برخی نکات به نقل از ناپلئون بناپارات در قالب توصیه های وی به مقام های نظامی و رهبران مختلف جهان در بحبوحه تحولات جنگی، مورد استناد قرار می گیرد و برجسته می شود.
از این رو، در شرایط کنونی که شاهد اوج گیری جنگ غزه نیز هستیم، به نحوی عینی می توان جلوه های یکی از مهمترین و مشهور ترین توصیه های نظامی ناپلئون بناپارات به مقام های نظامی و سیاسی کشورها را مشاهده کرد. ناپلئون باپارت در جایی می گوید: "سعی کنید با دشمن خود به مدت طولانی نجنگید. زیرا وی عملا تمامی حیله هایتان را فرا می گیرد و تدابیر خاص و موثری را علیه شما می اندیشد".
در این چهارچوب، انعکاس عینی این موضوع را در میدان های جنگ غزه، پس از وقوع حادثه هفتم اکتبر و آغاز حملات گسترده ارتش اسرائیل به نوار غزه می توان مشاهده کرد. به عنوان مثال، اسرائیل و دولت های غربی متحد آن همواره عادت کرده بودند که با اتکا به جریان های رسانه ای و اهرم های تبلیغاتی موثر و فراگیر خود در عرصه بین المللی، در بحبوحه یک بحران بین المللی که پایِ منافع آن ها در آن به نحوی بارز و برجسته در میان است، به نحوی از کلیتِ روند تحولات، روایت سازی کنند که جدای از اقناع گسترده افکار عمومی بین المللی جهت همراهی با رویه ها و اقدامات آن ها، زمینه های لازم برای مشروعیت بخشی به اقدامات غیرقانونی و نامشروعشان نیز فراهم شود.
اساسا بر همین پایه، شاهد آن بوده ایم که گروه های مقاومت فلسطینی و کلیت محور مقاومت در منطقه غرب آسیا، سرمایه گذاری های قابل توجهی را روی اهرم رسانه و تبلیغات انجام داده و می دهند. معادله ای که سبب شده اکنون شاهد باشیم در بحبوحه جنگ غزه، دیگر این اسرائیل نیست که مسائل و تحولات جنگی را روایت می‌کند و جبهه مقابل آن نیز صداهای قابل توجهی را برای روایت تحولات مذکور دارد.
اساسا همین قدرتِ جدیدِ ایجاد شده نیز سبب شده تا مثلا ادعاهای مختلف مطرح شده اسرائیلی ها در مدت اخیر نظیر اقدام نیروهای حماس در سربریدن کودکان ساکن در اراضی اشغالی و یا تجاوز به زنان صهیونیست از سوی آن ها و همچنین سازماندهی مرکز فرماندهی جنبش حماس در فضای زیر بیمارستان شفای غزه، خیلی زود هدفِ افشاگری قرار گیرد و دروغ بودن ادعاهای اسرائیل در این حوزه ها، پیش چشمِ افکار عمومی بین المللی قرار گیرد.
جالب اینکه مثلا در مورد آنچه سربریده شدن کودکان ساکن در اراضی اشغالی به دست نیروهای مقاومت ادعا شده بود، کار به جایی رسید که خبرنگار شبکه سی ان ان رسما از مخاطبان بین‌المللی به دلیل انتشار این خبر عذرخواهی کرد و تاکید کرد که از منابعی ناموثق اقدام به مخابره خبر مذکور کرده است.
در نمونه ای دیگر، شاهد آن بوده ایم که ارتش اسرائیل در قالب کارزار نظامی خود علیه نوار غزه، با شوک های قابل توجهی رو به رو شده است. به عنوان مثال، تاکنون چیزی در حدود 400 خودروی زرهی و تانک ارتش اسرائیل در جریان حمله زمینی به نوار غزه آسیب دیده یا منهدم شده است. نکته جالب اینکه اسرائیلی ها قبل از حمله زمینی خود به نوار غزه، مانور گسترده ای را با محوریت توان تانک ها و خودروهای زرهی خود انجام می‌دادند و تاکید داشتند که با تکیه بر این ادوات، می توانند پیشروی های موثری زمینی را در نوار غزه ثبت کنند.
با این حال، شناخت مقاومت اسلامی فلسطین از این موضوع و درنظرگرفتن تمهیدات لازم برای آن در قالب انهدام خودروهای زرهی با "راکت های ضدزره یاسین"، شوکی جدی را به ارتش اسرائیل وارد کرده است. موضوعی که حتی نشریات اسرائیلی و تحلیلگران نظامی این رژیم نیز به صراحت به آن اشاره داشته اند. در این راستا، جالب است که ارتش اسرائیل به دلیل وارد آمدن آسیب های جدی به یگان تانک های مرکاوا این رژیم، برای جلوگیری از ایحاد خسارات بیشتر، اقدام به وارد کردن تانک های قدیمی‌ترِ خود به میدان های جنگ غزه کرده است.
جدای از همه این ها، یکی از نکاتی که بسیاری از ناظران و تحلیلگران نظامی در مدت اخیر به آن اشاره داشته‌اند، تلفات پایین نیروهای جنبش حماس در بحبوحه نبرد با دشمن اسرائیلی بوده است. از این رو، اینطور به نظر می‌رسد که تئوریسین ها و فرماندهان نظامی حماس به خوبی مدل جنگاوری ارتش اسرائیل را مطالعه کرده اند و خود را برای سناریوهای مختلف در قالب جنگ با این ارتش و دور ماندن از آسیب های احتمالی در این جنگ، آماده کرده اند.
مسائلی که همه و همه سبب شده اند یکی از به اصطلاح پیشرفته ترین ارتش های دنیا، پیشروی های بسیار کُندی را در میدان های جنگ غزه به ثبت برساند و چشم اندازهای چندان روشنی نیز پیش روی تحرکات آتی نظامی آن در نوار غزه نباشد. جالب اینکه حتی در بحبوحه جنگ غزه شاهد هستیم که اسرائیل به گزینه هایی نظیر آتش بس موقت تن می دهد که در قالب آن ها تا حد زیادی اصول مد نظر حماس لحاظ شده است.
از این رو، باید اذعان کرد که اسرائیل عملا با بحرانی رو به رو شده که ناپلئون بناپارت مدت ها قبل نسبت به آن هشدار داده بود: سعی کنید با طرف متخاصم خود به مدت طولانی نجنگید. زیرا وی تمامی نیرنگ و فریب‌های شما را یاد می گیرد!