هواپیمای هندی هال تجاس (HAL Tejas) یک جنگنده چند منظوره سبک وزن است که توسط آژانس توسعه هوانوردی هند (Aeronautical Development Agency) توسعه یافته و شرکت هندوستان اِروناتیکس لیمیتد (هال) تولید آن را بر عهده دارد.هواپیمای هندی هال تجاس (HAL Tejas) یک جنگنده چند منظوره سبک وزن است که توسط آژانس توسعه هوانوردی هند (Aeronautical Development Agency) توسعه یافته و شرکت هندوستان اِروناتیکس لیمیتد (هال) تولید آن را بر عهده دارد.
به گزارش عصرایران، هال تجاس نخستین پرواز خود را در سال ۲۰۰۱ انجام داد و تولید محدود آن از سال ۲۰۰۷ آغاز شد. توسعه این جنگنده در نهایت در سال ۲۰۱۳ تکمیل شد. نخستین اسکادران تجاس در نیروی هوایی هند در سال ۲۰۱۶ عملیاتی شد. انتظار می‌رود این هواگرد به تدریج جایگزین ناوگان قدیمی هواپیما‌های میگ-۲۱، میگ-۲۳، میگ-۲۷، جگوار و میراژ ۲۰۰۰ هند شود.
آشنایی با جنگنده هال تجاس
برنامه هواپیمای رزمی سبک (The Light Combat Aircraft) یا ال سی‌ای هند در سال ۱۹۸۳ شکل گرفت. این برنامه با هدف توسعه جنگنده‌ای کاملا بومی برای جایگزینی هواپیما‌های میگ-۲۱ دوران شوروی آغاز شد. در آن زمان، جنگنده‌های میگ-۲۱ یکی از ستون‌های اصلی نیروی هوایی هند بودند.
آژانس توسعه هوانوردی هند برای مدیریت برنامه ال سی‌ای در سال ۱۹۸۴ تاسیس شد.
هال تجاس یک جنگنده بال مثلثی و مجهز به تک پیشرانه توربوفن پس سوز جنرال الکتریک اف ۴۰۴-جی ئی-آی ان ۲۰ است. جدا از آلیاژ‌های آلومینیوم-لیتیوم و آلیاژ‌های تیتانیوم، برای کاهش وزن از مواد کامپوزیت به طور گسترده در بدنه هواپیما استفاده شده است. تجاس به سامانه کنترل پرواز با سیم و رادار چند حالته مجهز شده است.
این جنگنده کوچک‌ترین و سبک‌ترین نمونه در کلاس خود بین هواپیما‌های جنگی فراصوت معاصر محسوب می‌شود.
هال تجاس؛ جنگنده‌ای سبک با قابلیت حمل ترکیبی از تسلیحات مختلف
جنگنده چند منظوره هال تجاس می‌تواند طیف گسترده‌ای از تسلیحات را حمل کند که بیشتر منشا روسی دارند. این هواپیما دارای نه جایگاه حمل تسلیحات در زیر بال و بدنه است. بیشینه ظرفیت حمل مهمات و سوخت بیرونی این هواپیما ۵۳۰۰ کیلوگرم است.
به عنوان نمونه، هال تجاس می‌تواند موشک‌های هوا به هوای فراتر از برد دیداری آسترا و آر-۷۷ (ای ای-۱۲ ادر) و موشک‌های هوا به هوای کوتاه برد آر-۷۳ (ای ای-۱۱ ارچر) را حمل کند. این جنگنده توانایی حمل موشک‌های هوا به سطح از جمله خا-۵۹ با سامانه هدایت تلویزیونی یا لیزری، یا موشک‌های خا-۳۱ را دارد. موشک‌های کروز ضد کشتی خا-۳۵ نیز در فهرست تسلیحات قابل حمل توسط هال تجاس قرار دارند.
همچنین، این جنگنده چند منظوره می‌تواند انواع مختلف بمب‌ها از جمله بمب‌های سقوط آزاد، بمب‌های خوشه‌ای یا مهمات هدایت شونده دقیق را حمل کند. یک توپ دو لول ۲۳ میلیمتری نیز این مجموعه را کامل می‌کند.
مشخصات کلی جنگنده هال تجاس
تجاس در دو نسخه یک یا دو خدمه تولید می‌شود. طول این هواپیما ۱۳.۲ متر، ارتفاع آن ۴.۴ متر و فاصله دو سر بال آن ۸.۲ متر است. وزن خالی این جنگنده چند منظوره ۶۵۶۰ کیلوگرم و وزن ناخالص آن ۹۸۰۰ کیلوگرم است. بیشینه وزن برخاستن از زمین آن نیز ۱۳۵۰۰ کیلوگرم است.
جنگنده هال تجاس می‌تواند با بیشینه سرعت ۱.۶ ماخ (۱۹۷۵ کیلومتر بر ساعت) پرواز کند. برد پروازی آن ۱۸۵۰ کیلومتر و برد رزمی آن با استفاده از مخازن سوخت داخلی ۵۰۰ کیلومتر است. برد فرابری این هواپیما ۳۲۰۰ کیلومتر است و می‌تواند تا ۴۹۲۱۲ پا (۱۵۰۰۰ متر) اوج بگیرد.
در حال حاضر، جنگنده چند منظوره سبک هال تجاس تنها در ارتش هند خدمت می‌کند، اما این کشور قصد بازاریابی برای آن را دارد. در همین راستا، هال تجاس یکی از هواگرد‌هایی است که هندی‌ها در نمایشگاه هوایی دبی ۲۰۲۳ در معرض دید بازدیدکنندگان قرار داده اند. هندی‌ها از اضافه شدن مهمات هدایت شونده دقیق الطریق به فهرست تسلیحات قابل حمل توسط هال تجاس خبر داده اند.