هر ویتامینی که در بدن شما کم شود، آسیبی به جسم و روان شما وارد خواهد شد. پس تعجب نکنید که ارتباط معناداری بین کمبود ویتامین و ابتلا به وسواس وجود داشته باشد.
اصلا تعجب نکنید؛ درست حدس زدید؛ کمبود برخی از ویتامین‌ها می‌تواند در بروز یا تشدید وسواس تاثیر داشته باشد. وسواس، یک فشار فکری مزاحم است و ریشه در اضطراب دارد. در این مقاله با مفهوم وسواس بیشتر آشنا خواهید شد و به پاسخ این پرسش خواهید رسید که کمبود چه ویتامینی باعث وسواس می‌شود؟
اختلال وسواس فکری یک بیماری روانی است که افکار و احساسات ناخواسته در فرد ایجاد می‌کند. نوعی از وسواس، اختلال وسواس اجباری است که در آن فرد بار‌ها و بار‌ها گویی به اجبار کاری را انجام می‌دهد. به این اختلال OCD می‌گویند. فردی که پس از لمس یک ماده آلوده، ۷ بار دست‌های خود را می‌شوند و همچنان فکر می‌کند که دست‌هایش کثیف است، به اختلال وسواس مبتلاست.
البته وسواس را نباید فقط مختص به تمیزی و کثیفی دانست. عادات و افکاری که به شکل وسواس‌گونه مدام تکرار می‌شوند و فرد احساس می‌کند که توانایی متوقف کردن آن‌ها را ندارد، همه و همه می‌توانند به اختلال وسواس مرتبط باشند. اما موضوع مورد بحث ما در این مقاله پاسخ به این سوال است که کمبود چه ویتامینی باعث وسواس می‌شود؟
تازه‌ترین تحقیقات محققان نشان می‌دهد که بین کمبود ویتامین و وسواس ارتباط وجود دارد. در پاسخ به این پرسش که کمبود چه ویتامینی باعث وسواس می‌شود، به این دو ویتامین می‌توانیم اشاره کنیم:
ویتامین دی
ویتامین B۱۲
ویتامین D و وسواس
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که سطح ویتامین دی در افراد مبتلا به وسواس کمتر از سایرین است. از این رو می‌توان نتیجه گرفت که کمبود ویتامین D می‌تواند در بروز یا تشدید OCD یا اختلال وسواس اجباری نقش داشته باشد. در جولای ۲۰۲۲ نتیجه یک مطالعه در یک نشریه معتبر منتشر شد که در آن ۱۷۴ بیماری که به تازگی تشخیص داده شده بود که به وسواس مبتلا هستند و همچنین ۱۷۰ داوطلب سالم مورد آزمایش و تحقیق قرار گرفته بودند.
سطح سرمی ویتامین D در این دو گروه مورد آزمایش قرار گرفته بود. نتیجه حاصله بسیار جالب بود: سطح سرمی ویتامین دی در گروه مبتلا به OCD به طور بسیار قابل توجهی از گروه دیگر کمتر بود. از این رو می‌توان نتیجه گرفت که کمبود ویتامین دی در ابتلا به وسواس می‌تواند موثر باشد. با این حال همچنان نیاز به تحقیقات جامع‌تری در این زمینه وجود دارد. مطالعه ذکر شده یکی از اولین مطالعاتی است که در رابطه با ارتباط کمبود ویتامین دی و وسواس اجباری صورت گرفته است.
کمبود ویتامین دی در کشور ما و به ویژه در میان زنان بسیار شایع است. سالانه ۱ یا ۲ بار آزمایش خون بدهید تا سطح این ویتامین در بدن شما بررسی شود. در صورت لزوم با مشورت پزشک برای خرید قرص ویتامین D اقدام کنید.
کمبود چه ویتامینی باعث وسواس می‌شود؟ مطالعات نشان می‌دهد که کمبود ویتامین B۱۲ در بروز OCD می‌تواند موثر باشد. ویتامین B۱۲ در بهبود عملکرد سیستم عصبی مرکزی، تشکیل گلبول‌های قرمز و حفظ سلامت DNA نقش دارد. پس اصلا بعید نیست که کمبود آن در بروز وسواس اثرگذار باشد. با این حال دقت کنید که مطالعات در این زمینه بسیار محدود است و همچنان برای اثبات اینکه بین کمبود ویتامین ب ۱۲ و وسواس ارتباط وجود دارد، نیاز به تحقیق هست.
محققان به پزشکان توصیه می‌کنند که هر فردی را که برای مشکلات روانی مثل وسواس، افسردگی، اضطراب و… به آن‌ها مراجعه می‌کند، از لحاظ سطح ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد بررسی و آزمایش قرار دهند. آنچه امروز ما می‌دانیم این است که احتمالا کمبود برخی ویتامین‌ها مثل ویتامین دی و ب۱۲ در بروز اختلالات روانی مثل وسواس، افسردگی و اضطراب موثر است.
در جدول زیر می‌توانید مقدار مصرف توصیه شده برای ویتامین‌های تاثیرگذار در وسواس را ببینید:
برایتان شرح دادیم که کمبود چه ویتامینی باعث وسواس می‌شود. اگر می‌خواهید به کمبود ویتامین دی و ب۱۲ مبتلا نشوید، مواد غذایی زیر را در رژیم غذایی خود بگنجانید:
منابع خوراکی حاوی ویتامین دی: ماهی سالمون، روغن کبد ماهی، ماهی تن، ماهی ساردین، جگر گاو، زرده تخم مرغ، غلات و لبنیات غنی شده با ویتامین D.
منابع غذایی حاوی ویتامین B ۱۲: کبد و کلیه گاو و گوسفند، ماهی ساردین، گوشت گوساله، ماهی تن، ماهی سالمون، تخم مرغ، غلات و لبنیات غنی شده با ویتامین ب ۱۲.
همان طور که می‌بینید، بسیاری از منابع تامین این ویتامین مشترک هستند.
درمان وسواس فکری با ویتامین کافی نیست. کمبود ویتامین تنها یکی از فاکتور‌های دخیل در بروز وسواس است. اگر از لحاظ مواد مغذی در بدن خود کمبودی دارید، آن را جبران کنید، اما به منظور درمان تخصصی حتما باید به پزشک مراجعه کنید. ترکیبی از دارو درمانی و رفتار درمانی شناختی برای درمان وسواس به کار برده می‌شود:
دارو‌های ضد افسردگی مانند مهار کننده‌های باز جذب سروتونین می‌توانند در کاهش علائم وسواس اجباری یا وسواس فکری موثر باشند. ۲ تا ۴ ماه ممکن است طول بکشد تا اثرات نتیجه‌بخش دارو روی بیماری آشکار شود. سیتالوپرام، فلوکستین و سرترالین از جمله دارو‌هایی هستند که می‌توانند در بهبود وسواس موثر باشند.
رفتار درمانی شناختی به تغییر الگو‌های تفکر و رفتار در فرد بیمار کمک می‌کند. CBT برای درمان اختلال وسواس اجباری می‌تواند بسیار موثر و مفید واقع شود. درمانگر در CBT به فرد کمک می‌کند تا وسواس خود را شناسایی و درک کند، رابطه بین وسواس‌ها و اجبار‌ها را متوجه شود و برای مقابله با وسواس تکنیک‌هایی را بیاموزد.
نوروتراپی، درمان تحریک عمقی مغز و درمان الکتروشوک از جمله درمان‌های موثر برای اختلال وسواس هستند که بیشتر برای افرادی به کار برده می‌شود که به سایر درمان‌ها پاسخ نداده‌اند.
مصرف ویتامین، درمان برای وسواس نیست، اما در پاسخ به این سوال که کمبود چه ویتامینی باعث وسواس می‌شود، اشاره کردیم که کمبود ویتامین دی و ب۱۲ می‌تواند در بروز یا تشدید وسواس نقش داشته باشد. با تغذیه مناسب، به حفظ سلامت سیستم عصبی مرکزی خود کمک کنید و سلامت و عملکرد مغز را بهبود بخشید.
منبع: مجله سلامت مثبت سبز