کیانو ریوز ۵۹ ساله لبنانی/کانادایی به عنوان یکی از بازیگران کاریزماتیک و محبوب هالیوود به شمار می‌رود که در برخی از به یاد ماندنی‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما هنرنمایی کرده و به واسطه شیوه اکتینگ منحصر به فرد خود، مخصوصاً در ژانر اکشن، بینندگانش را به وجد آورده است. مردی که اگرچه فراز و نشیب‌های متعددی را در طول زندگی تجربه کرده، اما موفق شده تا حرفه بازیگری را قدرتمندانه ادامه دهد.
شاید برای شما جالب باشد تا بدانید که کیانو ریوز در یک بازه زمانی تمام شهرت خود را از دست داده بود و به ایفای نقش در فیلم‌های درجه دوم روی آورده بود. با این حال ساخت فیلم جان ویک ورق را برگرداند و باری دیگر شاهد غوغای این بازیگر دوست داشتنی در سینما بودیم تا حدی که ژانر اکشن را در طی یک دهه گذشته عملاً دگرگون کرده است.
حال نیز در مقاله امروز به سراغ مروری بر ۱۰ فیلم برتر و فراموش نشدنی وی رفته تا ببینیم که او در طی دهه‌های گذشته چه میراثی را از خود به یادگار گذاشته است. نکته حائز اهمیت این رتبه‌بندی در این است که فیلم‌ها توسط خود شخص کیانو ریوز در جریان یک پرسش و پاسخ با طرفدارانش برگزیده شده و باید جالب باشد تا بدانیم که او برترین فیلم‌های کارنامه بازیگری‌اش را متعلق به کدام پروژه‌ها دانسته است.
در حالی که تاکنون ۴ فیلم موفق و دیوانه‌وار از فرنچایز John Wick ساخته شده، اما او تنها به فیلم نخست اشاره داشته و آن را در رتبه دهم قرار داده است.
فیلم John Wick سال ۲۰۱۴ در عین سادگی آغازگر فرنچایزی بود که ژانر اکشن را دگرگون نمود و بینندگانش را در بهت و حیرت فرو برد. اثری که شاید زرق و برق دنباله‌های بعدی خود را نداشته باشد، اما در دوره و زمانه‌ای که ژانر اکشن به ابتذال کشیده شده بود، روی پا‌های خودش ایستاد و با کنار هم قرار دادن المان‌هایی نو و تازه در بستری از دنیایی پر رمز و راز حول محور سازمان‌های تیبل، یک دنیای سینمایی منحصر به فرد را رقم زد که در مرکز آن کیانو ریوز قرار داشت. بازیگری که ایده ساده انتقام حول محور قاتلین سگش و کشتار پس از آن را به نحو احسنت به معرض نمایش گذاشت و خشم و احساسات خفته یک هیولای غیرقابل توقف در قامت انسانی خسته و دردمند را به زیبایی هر چه تمام بروز داد.
دهه ۱۹۹۰ میلادی برای کیانو ریوز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود تا پتانسیل وی به عنوان یک ستاره ژانر اکشن را به معرض نمایش بگذارد.
در اوایل این دهه شاهد ساخته شدن فیلم Point Break بودیم که کیانو ریوز را در قامت یک مامور مخفی قرار داده تا به گروهی سرکش ورود کند؛ گروهی که با شیوه‌های عجیب و غریبی دست به سرقت از بانک زده و از سبک زندگی منحصر به فردی بهره می‌برند که دیدگاه آن‌ها به وقایع اطرافشان سبب می‌شود تا شخصیت قهرمان داستان نیز به چالش کشیده شود. تا پیش از سال ۱۹۹۱ کیانو ریوز عموماً با فیلم‌های درام و کمدی شناخته می‌شد و Point Break سبب شد تا او تغییر رویه داده و زمینه برای حضور وی در یکی از فرنچایز مطرح تاریخ سینما مهیا شود.
هشتمین فیلم مورد علاقه کیانو ریوز که به صورت همزمان در سال ۱۹۹۱ با Point Break اکران شد، اثری کاملاً متفاوت با ساخته اکشن کاترین بیگلو بود که با واکنش مثبت مخاطبین همراه گشت.
فیلم درام My Own Private Idaho حول محور ۲ دوست صمیمی جریان داشت که با الهام از داستان هنری چهارم ویلیام شکسپیر، ماجراجویی آن‌ها را در یک سفر جاده‌ای به تصویر می‌کشید. اثری با درون مایه‌هایی غم‌انگیز و تاثیرگذار که جنبه‌های تلخ شرایط زندگی جوانان را به معرض نمایش گذاشته و به واسطه هنرنمایی تماشایی کیانو ریوز، ارزش تماشای آن را بیش از پیش شوکه‌کننده جلوه داده است.
همانطور که پیشتر اشاره کردیم، آغاز دهه ۱۹۹۰ و هنرنمایی موفقیت آمیز کیانو ریوز در فیلم Point Break سبب شد تا مسیر برای حضور در یکی از مهمترین فرنچایز‌های ژانر اکشن و علمی تخیلی تاریخ سینما هموار شود.
فیلم The Matrix سال ۱۹۹۹ بهترین ترکیب ممکن از المان‌های علمی تخیلی، اکشن و هنر‌های رزمی بود که سینما از آن زمان تاکنون به خود دیده است. اثری حول محور کارمند ساده یک شرکت که متوجه می‌شود زندگی‌اش همگی درون یک شبیه‌ساز کامپیوتری بوده و دنیا بسیار پیچیده و فراتر از آن است که حتی بتواند تصور نماید و خواه ناخواه باید درگیر جنگ میان بشریت و ماشین‌های هوشمندی شود که می‌توانند نتیجه پایان دنیا را تعیین نمایند. ساخته خواهران واچوفسکی به حدی دیوانه‌وار، جاه‌طلبانه و مهمتر از همه سرگرم‌کننده بود که با گذشت بیش از ۲۰ سال نه تنها ذره‌ای از ارزش آن کاسته نشده، بلکه حتی خود شخص کیانو ریوز علاقه بسیاری به این فیلم و به صورت کلی ۳ گانه ماتریکس دارد که زندگی‌اش را برای همیشه دستخوش تغییر قرار داده است.
همانطور که تاکنون باید مشاهده کرده باشید، دهه ۱۹۹۰ میلادی دوران اوج و نبوغ بازیگری کیانو ریوز محسوب می‌شود که در هر ژانری، بهترین خود را ارائه کرده است.
یکی دیگر از آثار خاطره‌انگیز و محبوب این بازیگر ۵۹ ساله در همکاری با نام‌های بزرگی همچون شارلیز ترون و آل پاچینو در فیلم The Devil’s Advocate رقم خورده است که امروزه به عنوان اثری کالت از آن یاد می‌شود. تقابل آرمان‌های کیانو ریوز و آل پاچینو در داستانی چالش‌برانگیز که ذات انسان را مورد کنکاش قرار می‌دهد، به حدی عجیب و غریب و شگفت‌انگیز بود که تماشاگرانش را در بهت و حیرت فرو می‌برد. برخی از دیالوگ‌های The Devil’s Advocate می‌تواند مخاطبین ریزبینش را حسابی تحت تاثیر قرار داده و این مسئله را در کمتر فیلمی از هالیوود می‌توان شاهد بود که مبحث خیر و شر را بدین گونه به تصویر کشیده باشد.
با فاصله گرفتن از دهه ۱۹۹۰ میلادی و دوران اوج این بازیگر دوست داشتنی، به فیلم علمی تخیلی A Scanner Darkly در اواسط دهه ۲۰۰۰ برمی‌خوریم که تجربه منحصر به فردی در کارنامه بازیگری کیانو ریوز محسوب می‌شود.
فیلمی با تصویر پردازی پویانمایی که داستانی روان‌شناختی را در بستری از ژانر علمی تخیلی به تصویر کشیده و فروپاشی یک مامور قانون را در گردابی از مواد مخدر به شیوه‌ای جذاب و تماشایی برای مخاطبینش به معرض نمایش می‌گذارد که در مرکز آن کیانو ریوز قرار دارد. نکته‌ای که بسیاری را مخاطبین را گمراه کرده و لذت اصلی فیلم را از آن‌ها دریغ می‌کند، در این است که یک سوم ابتدایی A Scanner Darkly روایتی خسته‌کننده و تکراری داشته و باعث می‌شود تا مخاطب از تماشای ادامه آن سر باز بزنند. با این حال دقیقاً ۲/۳ پایانی A Scanner Darkly جادوی منحصر به فرد خود را به معرض نمایش گذاشته و چنین مسئله‌ای سبب شده تا باز هم با اثری کالت از سوی کیانو ریوز طرف باشیم که پتانسیل واقعی آن طی سال‌های اخیر کشف شده است.
در حالی که فیلم‌های دوم و سوم از ۳ گانه ماتریکس سبب شده تا اخلاف نظر پر سر و صدایی میان طرفداران این فرنچایز به راه بیفتد، اما خود شخص کیانو ریوز دنباله‌ها را بیشتر از فیلم نخست دوست داشته است.
فیلم The Matrix Reloaded که در جایگاه چهارم این رتبه‌بندی قرار گرفته است، شاید که در ارائه مفهوم فلسفی داستان به کیفیت فیلم نخست نرسیده باشد، اما سکانس‌های اکشن خود را بهبود بخشیده و تمرکز ویژه‌ای بر رابطه عاطفی میان نئو و ترینیتی دارد که می‌تواند بار درام داستان را افزایش دهد و کیانو ریوز نیز بیش از پیش در شخصیت نئو غرق شده و سکانس‌های دیوانه‌واری را ارائه می‌دهد که طرفداران ژانر اکشن را حتی امروز نیز به وجد خواهد آورد.
سومین فیلم مورد علاقه کیانو ریوز در کارنامه بازیگری‌اش متعلق به زمانی می‌شود که هنوز پای او تمام و کمال به ژانر اکشن باز نشده بود و حکم بازیگر جوانی را داشت که در فیلم‌های کمدی و درام به نقش آفرینی‌های ساده، ولی دوست داشتنی میپرداخت.
فیلم Bill and Ted’s Excellent Adventure یک موفقیت تمام عیار در کارنامه کیانو ریوز جوان در سال ۱۹۸۹ به شمار می‌رفت که نه تنها محبوبیت بازیگری وی را به طرز چشمگیری افزایش داد، بلکه ثابت نمود که پتانسیل تبدیل شدن به یک ستاره را داشته و می‌تواند به تنهایی عامل فروش قابل توجهی در گیشه سینما باشد. در حالی که بسیاری کیانو ریوز را با نقش‌هایی همچون نئو و جان ویک به یاد می‌آورند، اما تد در فیلم Bill and Ted’s Excellent Adventure به حدی شخصیت احمق و کمدی‌ای داشت که تاثیر قابل توجهی در شهرت این بازیگر ۵۹ ساله داشته و می‌تواند پا به پای فرنچایز‌های ماتریکس و جان ویک در حیطه محبوبیت به رقابت بپردازد.
متاسفانه طرفداران کیانو ریوز به حدی درگیر فرنچایز‌های شناخته شده او شده‌اند که برخی از آثار درام و ارزشمند وی را فراموش کنند تا حدی که جنبه متفاوتی از قدرت بازیگری وی امروزه به صورت کلی نادیده گرفته شده است.
فیلم River’s Edge نمونه بارز این مسئله می‌باشد؛ اثری درام و جنایی که از روایتی پیچیده و مبهم بهره برده و در حالی که کیانو ریوز در سال ۱۹۸۶ از تجربه ناچیزی در حرفه بازیگری بهره می‌برد، اما موفق می‌شود تا هنرنمایی قابل ستایش و تاثیرگذاری را از خود به معرض نمایش بگذارد. اثری که ارزش‌های واقعی آن در زمان خود دیده نشد و پس از ورود جان ویک به ژانر اکشن نیز کاملاً به باد فراموشی سپرده شد. با این حال به سبب آن که در رتبه دوم فیلم‌های مورد علاقه این بازیگر قرار گرفته است، تماشای آن برای طرفدارانش به امری واجب تبدیل خواهد شد.
در حالی که بسیاری از شما تصور می‌کردید که رتبه نخست فیلم‌های مورد علاقه کیانو ریوز در کارنامه بازیگری‌اش را شاید که یکی از دنباله‌های جان ویک به خود اختصاص داده باشد، اما به طرز جالب توجهی دوست نداشتنی‌ترین دنباله ماتریکس، به عنوان فیلم شماره یک این بازیگر محسوب شده است.
The Matrix Revolutions به عنوان آخرین فیلم از ۳ گانه ماتریکس در زمان خود یک رویداد سینمایی بزرگ محسوب می‌شد که سینماگران انتظارات بسیار بالایی از آن داشتند. اثری که به جنگ میان انسان‌ها و ماشین‌ها پایان داده، رابطه عاطفی میان نئو و ترینیتی را به اوج رسانده و در نهایت تکلیف قهرمان داستان را برای نجات بشریت روشن می‌کند.
شاید که انتقادات طرفداران به جا بوده و سیر روایی داستان ناامید کننده ظاهر شده باشد، اما از دید اکشن، با یک شاهکار انقلابی در تاریخ سینما طرف هستیم که سکانس مبارزه پایانی بین نئو و اسمیت حتی امروزه نیز می‌تواند هر فیلم پرهزینه و پرمدعای هالیوود را به چالش کشیده و پیروز از میدان خارج شود. The Matrix Revolutions ماحصل سال‌ها کسب تجربه و خاطره در کنار برخی از بهترین همکاران برای کیانو ریوز بوده و پایان‌دهنده فرنچایزی به شمار می‌رود که شهرت این بازیگر را در سطح بین‌المللی به طرز چشمگیری افزایش داد و بی‌دلیل نیست که به عنوان فیلم شماره یک این بازیگر برگزیده شده است.
منبع: گیمفا