اولین ویتامین شناخته شده در دنیا ویتامین آ می‌باشد که در بسیاری از میوه‌ها و غذا‌ها یافت می‌شود، اما قبل از مصرف این ویتامین به فواید و مضرات آن توجه کنید.
همه ما به بدن، ذهن و روح سالم نیاز داریم در نتیجه باید سبک زندگی منظمی را ایجاد کرد. می‌توانید با انجام تمرینات ورزشی، مراقبت از پوست و مو و رژیم غذایی مناسب به این دست یابید هم چنین مراقبت چشم یکی از مهم‌ترین کار‌ها است که می‌توانیم به راحتی آن را با رژیم غذایی مناسب و کمتر در معرض تلویزیون و کامپیوتر بودن انجام داد.
ویتامین آ در غذا‌های حیوانی و گیاهی یافت می‌شود و به دو شکل مختلف از قبل ساخته شده و پروویتامین آ است. بتاکاروتوئن به عنوان شکل فعال ویتامین آ شناخته می‌شود و در محصولات حیوانی از جمله گوشت، مرغ، ماهی و لبنیات وجود دارد و حاوی ترکیباتی مثل رتینول و رتینوئیک اسید است.
کمبود ویتامین A در بدن می‌تواند ناشی از رژیم غذایی یا دلایلی که مانع جذب، ذخیره یا انتقال آن می‌شوند باشد. قرار گرفتن در برابر مواد شیمیایی سمی نیز موجب از بین رفتن این ویتامین در کبد است. کمبود ویتامین آ در بدنمی تواند منجر موارد زیر شود:
شب کوری
خطر ابتلا به عفونت ها، به ویژه در گلو، سینه و شکم
هایپرکراتوز فولیکولار که منجر به پوست خشک می‌شود
مشکلات باروری
تاخیر رشد در کودکان
آبسه گوش
بی خوابی
کوفتگی
کاهش وزن
بی خوابی
آکنه
هویج، زردآلو و سیب را در رژیم غذایی خود قرار دهید تا آکنه‌های پوست را رفع کنید. ویتامین آ به کاهش مشکلات آکنه کمک می‌کند، به خصوص در میان افرادی که بطور متوسط تا مشکلات جدی آکنه را دارند، چرا که تولید چربی اضافی پوست را کاهش می‌دهد. استفاده از ویتامین آ برای آکنه بسیار موثر است.
ویتامین آ شامل مقادیر زیادی از بتا - کاروتوئن و رتینول، یک آنتی اکسیدان قوی است که به مبارزه با رادیکال‌های آزاد در پوست مشهور است؛ بنابراین جذب منظم ویتامین آ خطوط ظریف، لکه‌های تیره و تجمع رنگ دانه‌ها را کاهش می‌دهد.
ویتامین آ به تولید مقدار صحیح چربی در پوست سر کمک می‌کند که از خشک شدن پوست سر و مو جلوگیری می‌کند. این آنتی اکسیدان‌ها در ویتامین آ، ترشح روغن را تنظیم می‌کنند و در نتیجه منجر به پوست سر سالم می‌شوند.
ویتامین آ در بازسازی سلول‌های جدید پوست با جایگزین کردن سلول‌های مرده کمک می‌کند. سلول‌های جدید منجر به شکل گیری پوست سالم و صاف می‌شوند که در نهایت علائم کشیدگی را کاهش می‌دهد.
به خاطر غلظت بالای آنتی اکسیدان ها، ویتامین آ مانع تشکیل رادیکال‌های آزاد می‌شود، در نتیجه مو را از آسیب رادیکال‌ها حفظ می‌کند و به بازیابی، درخشش طبیعی مو کمک می‌کند.
ویتامین آ به خاطر ویژگی بازسازی که دارد مو‌ها را نرم می‌سازد. نرم کننده‌ها حاوی ویتامین آ و‌ای هستند.
مطالعات نشان داده اند که ویتامین آ به درمان آکنه، زگیل، آسیب‌های ناشی از آفتاب و آکنه روزاسه کمک می‌کند. می‌توانید آن را به صورت خوراکی یا به شکل موضعی برای نتیجه بهتر استفاده کنید.
ویتامین آ به تنظیم تولید چربی در پوست سر کمک می‌کند. در نتیجه، تشکیل لایه‌های شوره سر را کاهش می‌دهد. مصرف منظم سبزیجات برگ سبز، جگر پنیر می‌تواند شوره سر خشک را کاهش دهد.
به رشد سلول‌های سفید خون و یا لنفوسیت کمک می‌کند که به مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کند.
پیش از این هم در بخضش سلامت تغذیه نمناک گفتیم که این بیماری به مبارزه با بیماری‌های چشمی مانند آب مروارید، آب سیاه و دیگر بیماری‌های چشمی مرتبط با سالخوردگی کمک می‌کند.
ویتامین آ برای بینایی مفید و بدن ما آن را به رتینالدهید تبدیل می‌کند که برای چشم ضروری است. اگر ویتامین آ را مصرف کنید می‌توانید شب کوری را درمان کنید.
برای داشتن استخوان‌های سالم، ویتامین آ را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید، چون بدن ما آن را به اسید رتینوئیک تبدیل می‌کند که توسط استخوان‌های ما جذب می‌شود.
ویتامین آ در رشد سلول‌ها و بافت‌های جدید با جایگزین کردن سلول‌های قدیمی کمک می‌کند.
برخی افراد از مشکلات کلیوی یا صفرا رنج می‌برند. این سنگ‌های کوچک از سنگ مثانه ساخته شده اند که موجب درد، تهوع و استفراغ می‌شوند. ویتامین آ فسفات کلسیم تولید می‌کند که به جلوگیری از این سنگ‌ها کمک می‌کند.
دندان‌های ما متشکل از یک ماده سخت به نام عاج هستند که نیاز به ویتامین آ برای استحکام و سختی طبیعی خود دارد.
سیستم ایمنی بدن ما را قوی و سالم نگه می‌دارد. ویتامین آ پوست و غشا مخاطی را سالم و آن برای توسعه و نگهداری سلول‌های اپیتلیال اعضای بدن مهم است.
مطالعه نشان داده که ویتامین آ به عنوان بازدارنده برای تولید سلول‌های سرطانی در بدن عمل می‌کند.
نقش مهمی در عملکرد درست کلیه، کبد و سیستم غدد درون ریز ایفا می‌کند.
مهم‌ترین فایده ویتامین آ این است که به جلوگیری از سرطان کمک می‌کند. جذب منظم ویتامین آ در رژیم غذایی شما مانع از تولید DNA در سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کند.
ثابت شده است که ویتامین آ نقش مهمی در بهبود زخم ها، سوختگی‌ها و ... دارد، چون به بازسازی سلول‌ها و تولید سلول‌های جدید و سالم کمک می‌کند. اکثر پماد‌ها غنی در ویتامین آ هستند.
ویتامین آ به ذخیره سازی و تبدیل چربی‌ها و سنتز پروتئین و گلیکوژن در بدن ما کمک می‌کند.
ریتونیک اسید، یکی از مشتقات ویتامین آ، برای نرمال کردن قند خون در افراد مبتلا به دیابت یافت شده است.
ویتامین آ برای تولید مثل زنان و مردان ماده ضروری است، زیرا در رشد اسپرم و تخمک نقش ایفا می‌کند همچنین برای سلامت جفت، رشد جنین نیز حیاتی است
جگر بوقلمون، روغن کبد ماهی، شیر، پنیر، خامه، کدو، ریحان خشک، کاهو، لوبیا، گوجه فرنگی، اسفناج، کلم، هویج، سیب زمینی، انبه، هلو، پاپایه، فلفل دلمه‌ای قرمز، آب گریپ فورت زرده تخم مرغ، مرزنجوش، جو دوسر، پاپریکا، طالبی، شلغم، زردآلو، کره، مارگارین، سالمون، میوه‌ها و سبزیجات زرد یا نارنجی مثل هویج، سبزیجات دارای برگ‌های سبز تیره
از مصرف آن‌ها به مقدار زیاد یا کم خودداری کنید. این می‌تواند اثرات مضری روی سلامتی داشته باشد.
جذب بیش از حد ویتامین آ منجر به اختلالات سیستم عصبی مرکزی، چگالی استخوان پایین تر، نقص‌های مادرزادی، اختلالات کبد، پوکی استخوان و ... می‌شود.
ویتامین آ می‌تواند باعث مرگ و میر مادران، کاهش توانایی مبارزه با عفونت ها، شب کوری، عفونت، اسهال، کاهش رشد، خشکی چشم، کراتومالاسی
مکمل ویتامین آ باید فقط بعد از مشورت با پزشک مصرف شود.
بالاترین خطر کمبود در میان موارد زیر است:
نوزاد زودرس
کودکان و نوزادان در کشور‌های در حال توسعه
زنان باردار و شیرده در کشور‌های در حال توسعه
افراد مبتلا به فیبروز کیستی
دارو‌های کاهش وزن نیز توانایی بدن برای جذب ویتامین‌های محلول در چربی مانند ویتامین آ و خطر کمبود را افزایش می‌دهد.
مکمل‌های ویتامین آ برای کسانی که به سختی مواد مغذی را جذب می‌کنند، در دسترس است، اما بهتر است که نیاز‌ها را از طریق غذا برطرف کنید، نه تنها.
با استفاده از مکمل‌ها می‌توان کمبود‌های مواد مغذی دیگر را پوشش داد بلکه به طور بالقوه منجر به مشکلات حاد و طولانی مدت سلامتی می‌شوند.
مصرف بیش از حد ویتامین آ می‌تواند سمی باشد و منجر به موارد زیر شود:
تغییرات پوست مانند زرد شدن، ترک خوردن، خارش و افزایش حساسیت به نور خورشید
تغییرات بینایی و دوبینی
ناخن‌های شکننده
تغییرات مو‌ها مانند ریزش مو و چربی مو.
استخوان‌های ضعیف، درد استخوان، یا تورم
استفراغ، سرگیجه، سردرد و حالت تهوع
کاهش اشتها، خشکی دهان، درد شکم
دشواری در وزن گرفتن و کاهش اشتها
بیماری زبان
کج خلقی
یرقان
بیماری کبد، خستگی، خواب آلودگی، و تغییرات در هوشیاری در موارد جذب بیش از حد
زنان باردار نباید بیش از حد توصیه شده از ویتامین آ مصرف کنند، زیرا رتینول با تغییر شکل جنین در ارتباط بوده است.
حدود نود درصد از ذخایر بدنی ویتامین A در کبد قرار دارد. قسمت بیشتر عمل دفع از طریق صفرا و مدفوع صورت می‌گیرد.
میزان توصیه شده غذایی این ویتامین برای گروه‌های مختلف سنی تفاوت دارد. به عنوان نمونه پسران بزرگ‌تر از ۱۱ سال و مردان بزرگسال در روز به ۱۰۰۰ میکروگرم رتینول نیاز دارند. خانم‌ها ۸۰۰ میکروگرم رتینول نیاز دارند ونیاز خانم‌های باردار و شیرده به رتینول به ترتیب به ۱۳۰۰ و ۱۲۰۰ میکروگرم است.
منبع: نمناک