توانایی تشخیص خود در آینه، که یک شاخص کلیدی خودآگاهی است، مدت‌هاست که به جز انسان‌ها تنها منحصر به گونه‌های معدود حیوانات از جمله میمون‌های بزرگ، دلفین‌ها، فیل‌ها و زاغی‌ها بوده است، اما براساس مطالعه‌ای جدید خروس‌ها فرای توانایی تولید صدای بلند ممکن است اشتراکاتی با ما داشته باشند.
به گزارش ایسنا و به نقل از آی‌ای، یک مطالعه جدید توسط محققان دانشگاه‌های بن و بوخوم، با همکاری دانشکده پزشکی MSH هامبورگ، نشان می‌دهد که خروس‌ها، آن دسته از ساکنان زمین که اغلب دست کم گرفته می‌شوند، ممکن است سطح مشابهی از خودآگاهی داشته باشند.
خودآگاهی یک ویژگی ثابت در تحقیقات رفتاری بوده است و یک آزمایش سنتی برای این ویژگی، «آزمون علامت گذاری» است، آزمایشی که در آن یک علامت رنگی روی سر حیوانی که خود را در آینه می‌بیند، قرار داده می‌شود.
اگر حیوان پس از روبرو شدن با انعکاس خود در آینه به بررسی ناحیه علامت‌گذاری شده بپردازد و واکنش نشان دهد اینگونه در نظر گرفته می‌شود که دارای خودآگاهی است. با این حال، اثربخشی این آزمایش در میان گونه‌های مختلف متفاوت است و این محققان را دچار تردید در صحت نتایج می‌کند.
دکتر اینگا تیمن (Inga Tiemann) و همکارانش در دانشگاه بن به دنبال تطبیق آزمایش آینه با رفتار ماکیان به خصوص خروس‌ها بودند.
خروس‌ها به هنگام مشاهده شکارچیانی مانند پرندگان شکاری یا روباه، اعلام خطر می‌کنند تا از جوجه‌های دیگر در برابر آسیب محافظت کنند. محققان آزمایش منحصربه‌فردی ابداع کردند تا ببینند خروس‌ها در مواجهه با یک تهدید بالقوه چگونه به تصویر خود در آینه واکنش نشان می‌دهند.
در این مطالعه، محققان فضایی ایجاد کردند که توسط یک حصار تقسیم شده بود که یک طرف آن تصویر یک پرنده شکاری روی سقف بود. آن‌ها ۵۸ خروس را در این مجموعه آزمایش کردند و آزمایش را سه بار با هر خروس تکرار کردند.
نتایج قابل توجه بود. وقتی جوجه‌های دیگر در طرف مقابل حصار حضور داشتند، خروس‌ها به طور مداوم هشدار خطر را صادر می‌کردند، اما اعلام خطر آن‌ها زمانی که تنها بودند به میزان قابل توجهی از ۷۷ مورد به ۱۷ مورد کاهش یافت.
برخی از حیوانات شجاع‌تر از دیگران هستند. با این حال، نتایج نشان می‌دهد که اکثر خروس‌ها در واقع به جوجه‌های دیگر خود هشدار می‌دهند که یک شکارچی در محیط رها شده است.
هنگامی که بین دو بخش به جای حصار یک آینه قرار داده شد از ۱۷۴ آزمایش، خروس‌ها تنها ۲۵ اخطار صادر کردند که نشان می‌دهد تصویر آینه‌ای خود را به عنوان مرغ دیگری در نظر نمی‌گیرند و این به طور بالقوه نشان‌دهنده خودآگاهی است.
اینگا تیمن، با بیان این احتمال نظری که خروس‌ها شاید تصویر خود در آینه را حیوانی تشخیص داده‌اند که رفتار آن‌ها را تقیلد می‌کند و ترجیح دادند به آن هشدار ندهند، گفت: به آزمایش‌های بیشتری نیاز است. خروس‌ها در آزمایش سنتی هیچ نشانه‌ای از خودشناسی نشان ندادند.
سونجا هیلماچر (Sonja Hillemacher) معتقد است که کاستی‌های آزمایش سنتی آینه ممکن است به دلیل فقدان انگیزه طبیعی حیوانات برای بررسی علامت‌ها باشد. او اصرار دارد که باید بر رفتار‌های مربوط به زندگی روزمره گونه‌ها تمرکز کنند تا درک قابل اعتمادتری به دست آورند.
پروفسور اونور گونتورکون (Onur Güntürkün) از دانشگاه روهر، بوخوم می‌گوید: در شرایط سنتی، خروس ما ممکن است هیچ گونه خودآگاهی نشان نداده باشد. اما وقتی یک شکارچی آن‌ها را تهدید می‌کند، واضح است که تصویر درون آینه، خروس دیگری نیست، بلکه خود اوست.
ناتان امری (Nathan Emery)، مدرس ارشد دانشگاه کوئین مری لندن، که در این تحقیق دخالتی نداشت، با نیو ساینتیست صحبت کرد و محدودیت‌های آزمایش سنتی علامت‌گذاری را به ویژه برای حیواناتی که فاقد دست برای خودآزمایی آسان هستند، بیان کرد. در نهایت، حیوانات همان کاری را انجام می‌دهند که همیشه انجام می‌دهند. ما باید افراد باهوشی باشیم تا پارادایم‌های مناسبی را پیدا کنیم تا مهارت‌هایی را که از قبل دارند، آشکار کنیم.
یافته‌های محققان در مجله PLOS ONE منتشر شد.