در دل کوچه‌های تنگ و ترش محله زرکش، به کوچه‌ای می‌رسیم که نام هلند روی تابلوی ورود کوچه حک شده است. کوچه‌ای با خانه‌هایی متحدالشکل که داستان نامگذاری آن با زلزله مهیب سال ۱۳۴۱ در بوئین زهرا گره خورده است. ماجرای نامگذاری کوچه هلند را در ادامه بخوانید.
به گزارش همشهری آنلاین، کوچه هلند برای اهالی محله‌های شرق تهران و به ویژه ساکنان خیابان زرکش مثل یک تونل زمان است که آن‌ها را با خود به گذشته می‌برد. کوچه‌ای پرماجرا و پر از قصه‌های تلخ و شیرین که هنوز سینه به سینه میان اهالی محله نقل می‌شود.
داستان شکل‌گیری کوچه‌ای به نام کشور هلند در خیابان زرکش، با زلزله سال ۱۳۴۱ در بوئین‌زهرا، کوچ ارامنه به اراضی شرق تهران و نیز سفر ملکه هلند به ایران گره خورده است. پس از ویرانی‌های زلزله سال ۱۳۴۱ بوئین‌زهرا، بسیاری از ارامنه‌های که در روستا‌های این شهر مثل روستای چاناخچی سفلی سکونت داشتند، پس از تخریب خانه‌هاشان به تهران کوچ کردند. کوچ این گروه از ارامنه به تهران و محله زرکش، اما با سفر ملکه هلند به مناطق زلزله‌زده بوئین‌زهرا مرتبط است.
«علیرضا زمانی» تهران‌شناس، می‌گوید: «او پس از بازدید از مناطق زلزله‌زده، زمین‌های بایر شرق تهران را برای اسکان ارامنه روستا‌های زلزله‌زده خرید و خانه‌هایی با نمای متحدالشکل در کوچه‌ای که از همان سال به پاس خدمات دولت هلند به نام این کشور شد، ساخت. زمین‌های این محدوده نیز به دلیل اینکه سال‌ها پیش با کوچ گروهی از ارامنه به اراضی مجیدیه، وحیدیه و زرکش به محل سکونت ارامنه تبدیل شده بود انتخاب شد.
علاوه بر کوچه هلند، دو کوچه دیگر نیز به نام‌های زرین و مدارس ارامنه ساخته شد که اکنون هر ۳ کوچه با همان نام قدیمی در دل خیابان زرکش وجود دارند.» اکنون با گذشت ۵دهه از کوچه ارامنه بوئین‌زهرا به این محدوده، به تدریج نمای ظاهری چند خانه قدیمی تغییر کرده، اما کوچه هلند هنوز هم حال و هوای گذشته خود را با کلیسایی که در انتهای کوچه ساخته شد، حفظ کرده است.
بازدید ملکه هلند از مناطق زلزله زده بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱