زیردریایی‌های هسته‌ای از بسیاری جهات از نظر فنلوری برتر از زیردریایی‌های سنتی هستند. یک زیردریایی هسته‌ای می‌تواند ماه‌ها زیر آب بماند و امکان انجام ماموریت‌های شناسایی طولانی مدت یا برنامه ریزی‌های پیش از حمله را فراهم کند که دیگر کشتی‌های زیر آب به سادگی قادر به انجام آن‌ها نیستند. برآورد‌ها نشان می‌دهد که زیر دریایی‌های هسته‌ای می‌توانند به مدت ۲۰ سال زیر موج بمانند، در صورتی که نیازی به دریافت کردن تجهیزات و آذوقه‌هایی مانند غذا برای خدمه نباشد.
این امر آن‌ها را به ابزاری ارزشمند در عملیات‌های بین المللی نیرو‌های دریایی تبدیل می‌کند. این شناورها می‌توانند به سرعت‌های بالاتری نسبت به زیردریایی‌های سنتی دست پیدا کنند که بر کارآیی آن‌ها در هر درگیری احتمالی می‌افزاید. با این حال، زیردریایی‌های هسته‌ای به دلیل استفاده مداوم از رآکتور هسته ای، عموماً پرسروصداتر از دیگر زیردریایی‌ها هستند. آن‌ها همچنین بزرگ‌تر و کندتر از نمونه‌های سنتی هستند. در نتیجه، نیرو‌های دریایی که از زیردریایی‌های هسته‌ای استفاده می‌کنند، برای حفظ آمادگی رزمی در شرایط خاص، به استفاده از نمونه‌های غیر هسته‌ای ادامه می‌دهند.
زیردریایی‌های هسته‌ای یک شاهکار واقعی در حوزه مهندسی بوده، اما برخی از آن‌ها یک سر و گردن بالاتر از بقیه هستند. ۵ زیردریایی هسته‌ای که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد قوی‌ترین و پیشرفته‌ترین زیردریایی‌های هسته‌ای هستند که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در سال ۲۰۲۲ نیروی دریایی روسیه زیردریایی جدیدی از کلاس بوری- اَی (Borei – A) را به دریای سفید برد تا آزمایشات کارخانه‌ای آخرین دستاورد خود را آغاز کند. زیردریایی هسته‌ای ژنرالیسیموس سووروف یک زیر دریایی هسته‌ای نسل چهارم است و قرار بود تا پایان سال ۲۰۲۲ وارد خدمت در ناوگان اقیانوس آرام نیروی دریایی روسیه شود. این کشتی سومین زیردریایی در کلاس بوری – اَی است که پس از کنیاز ولادیمیر در سال ۲۰۲۰ و کنیاز اولگ در سال ۲۰۲۱ به نیروی دریایی روسیه تحویل داده می‌شود.
این پلتفرم یک الگوی بهبود یافته نسبت به طراحی قبلی کلاس بوری است که شامل بهبود قابلیت‌های پنهانکاری (از طریق عملیات بی سروصداتر) و قدرت مانور بالاتر در اعماق دریا می‌شود. این شناورها معمولا به ۱۶ موشک بالستیک درون قاره‌ای و اژدر‌های ۵۵۳ میلی متری مسلح هستند. یک نشریه نروژی به نام بارنتس آبزرور در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۲ گزارش داد که ژنرالیسیموس سووروف در واقع در یک مراسمی در همان روز به ناوگان اقیانوس آرام روسیه ملحق شده و به جای مهمات‌های انفجاری سنتی، موشک‌های مجهز به کلاهک هسته‌ای را حمل خواهد کرد.
موشک‌های بالستیک این زیردریایی قادر به اصابت به اهدافی در فاصله حدود ۱۰،۰۰۰ کیلومتری هستند و این کشتی‌ها همچنین به حدود هشت MIRV (سیستم حامل کلاهک موشکی هدف‌گیری پرشمار مستقل) مجهز هستند که می‌توانند پرتاب چندین کلاهک را در هر بار شلیک – هر کدام متمرکز روی اهداف مستقل – تسهیل کنند.
زیردریایی‌های حمله سریع کلاس ویرجینیا از جدیدترین زیردریایی‌ها در زرادخانه نیروی دریایی ایالات متحده هستند. قرارداد ساخت یک پلتفرم پیشران جدید در سال ۲۰۱۳ به شرکت Babcock & Wilcox Nuclear Operations داده شد و خود این زیردریایی‌ها در نیوپورت نیوز، ویرجینیا توسط صنایع هانتینگتون اینگالز و جنرال داینامیکس الکتریک بوت مونتاژ شده اند. امروزه ۲۱ زیردریایی فعال در کلاس ویرجینیا در حال خدمت هستند. این زیردریایی‌های تهاجمی از نوع هسته‌ای هستند و اولین سری از آن‌ها با نام ویرجینیا در سال ۲۰۰۴ به آب انداخته شد.
این زیردریایی‌ها قرار است جایگزین زیردریایی‌های موجود کلاس لس آنجلس شوند که بزودی بازنشسته می‌شوند. این امر به اپراتور‌ها در کشتی‌های کلاس ویرجینیا یک برتری متمایز در زمینه عملیات‌های ممانعتی و نظارت در آبراه‌های متخاصم می‌دهد.
زیردریایی‌های کلاس ویرجینیا مجهز به موشک‌های تاماهاوک و اژدر‌های MK ۴۸ ADCAP هستند. این شناورها می‌توانند به سرعتی بیش از ۲۵ گره دریایی برسند و به ویژه در انجام عملیات‌های آب‌های کم عمق توانایی بالایی دارند. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این زیردریایی ها، اتاق اژدر قابل پیکربندی مجدد است.
این فضا می‌تواند به عنوان یک محل استقرار و شروع ماموریت برای تیم‌های عملیات ویژه در اعزام به دوردست‌ها عمل کند و این زیردریایی‌ها یک محفظه ایمن برای غواصان فراهم می‌کنند تا بدون نیاز به رفتن به سطح، وارد زیردریایی شده و آن را ترک کنند.
بریتانیا در سال ۱۹۹۳ زیردریایی HMS Vanguard را به آب انداخت و در این سال‌ها چهار زیردریایی کلاس ونگارد به عنوان اصلی‌ترین شناور‌های گشت زنی زیر دریایی این کشور عمل کرده اند. زیردریایی‌های کلاس ونگارد با رآکتور‌های هسته‌ای کار می‌کنند و گزینه‌های درگیری با موشک‌های بالستیک را در اختیار نیروی دریایی بریتانیا قرار می‌دهند. این زیردریایی‌ها یکی از بازدارنده‌های هسته‌ای اصلی بریتانیا به شمار آمده و بنابراین مجهز به کلاهک‌های هسته‌ای هستند.
زیردریایی‌های کلاس ونگارد ۱۶ موشک Trident II D ۵ با ۱۲ کلاهک MIRV (که در مجموع ۱۹۲ مهمات هسته‌ای را شامل می‌شود) را حمل می‌کنند. این شناورها دارای چهار لانچر لوله‌ای اژدر هستند و اژدر‌های Spearfish را برای شرایط نبرد زیر آب یا سطحی حمل می‌کنند. این زیردریایی‌ها می‌توانند به سرعتی در حدود ۲۵ گره دریایی برسند که آن‌ها را در حد استاندارد‌های رقابتی با دیگر زیردریایی‌های هسته‌ای قرار می‌دهد که در اعماق اقیانوس‌های زمین فعالیت می‌کنند.
در حالی که زیردریایی‌های کلاس ونگارد بخش مهمی از ستون فقرات دفاعی بریتانیا را تشکیل می‌دهند، جدیدترین نمونه از این چهار کشتی در سال ۱۹۹۹ یعنی حدود ۲۰ سال پیش به خدمت گرفته شد. در مقابل، ایالات متحده، روسیه و دیگران کشتی‌های جدیدی را برای مدیریت بازدارندگی و وظایف نظارتی زیر آب عملیاتی کرده اند. دولت بریتانیا نیز به نوبه خود توسعه فناوری زیردریایی جدید را دنبال می‌کند و قصد دارد این چهار کشتی کلاس ونگارد را تا دهه ۲۰۳۰ با کلاس جدید Dreadnought جایگزین کند.
در ژوئن ۲۰۲۲، نیروی دریایی فرانسه یک کشتی جدید کلاس باراکودا را به ناوگان زیردریایی خود اضافه کرد. این زیردریایی به نام سافرن (Suffren) اولین فروند از ۶ فروند زیردریایی است که طی سال‌های آینده وارد خدمت می‌شود و می‌تواند برای ماموریت‌های ۷۰ روزه به عمق بیش از ۳۵۰ متری آب برود. این زیردریایی در مقایسه با دیگر فروند‌های از این نوع کوچک‌تر است (۹۹ متر طول) و پر از تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای است که به خدمه کمک می‌کند در آب بی صدا مانده و در مواقع لزوم مرگبار باشند.
این زیردریایی مجهز به موشک‌های کروز است و می‌تواند از طریق لانچر‌های لوله‌ای اژدر زیر دریایی، اژدر‌های هدایت شونده با سیم، پرتابه‌های ضد کشتی و مین پرتاب کند. این کشتی همچنین دارای توانایی پشتیبانی از گروه‌های عملیات ویژه است و با یک پناهگاه عرشه خشک که استقرار غواصان نظامی و وسایل نقلیه زیر دریایی را تسهیل می‌کند، تجهیز شده است.
ترکیبی از زیردریایی‌های کلاس باراکودا جایگزین کشتی‌های کلاس Le Triomphant خواهد شد. بسیاری از سیستم‌های تسلیحاتی مشابه نسل قبل هستند. کلاس باراکودا با جثه بزرگ تر، پنجره ماموریت ۶۰ روزه و ناوگانی متشکل از تنها چهار کشتی، در عملیات‌های جمع آوری اطلاعات، بازدارندگی و قابلیت‌های حمله رو به جلو بسیار بهبود یافته و دارایی ارزشمندی برای نیروی دریایی فرانسه به شمار می‌روند.
زیردریایی کلاس اوهایو بالاتر از هر زیردریایی‌های هسته‌ای پیشرفته دیگری ایستاده است. ۱۴ زیردریایی باقیمانده از این کلاس با قابلیت حمل موشک بالستیک (و چهار زیردریایی تبدیل شده به قابلیت حمل موشک هدایت شونده) بزرگ‌ترین ناوگان زیردریایی‌های مستقر در نیروی دریایی آمریکا هستند.
آن‌ها معمولاً در ماموریت‌های ۷۰ روزه گشت زنی می‌کنند، اما می‌توانند تا زمانی که لازم باشد در آب باقی بمانند (این مدت تنها به خاطر غذا و دیگر نیاز‌های مادی خدمه محدود می‌شود). با نزدیک شدن به عمق مخرب دریا، زیردریایی‌های کلاس اوهایو قادر به شیرجه تا حدود ۲۴۵ متر هستند، اما گفته می‌شود که به رکورد عمق کم‌تر از ۴۷۰ متر نیز رسیده اند.
این کشتی‌ها می‌توانند به سرعت‌های بالاتر از ۳۰ گره دریایی دست یافته و تا ۱۵۴ موشک تاماهاوک و همچنین تسلیحات هسته‌ای ترایدنت ۲ D – ۵ را حمل کنند که برد تقریبی حدود ۶۵۰۰ مایل دریایی و ۱۲ کلاهک برای هر موشک را ارائه می‌دهند.
ظرفیت تسلیحاتی حاصله به طور بالقوه به اندازه صد‌ها سلاح هسته‌ای است که می‌توانند در سراسر نیمکره‌ای که از آن شلیک می‌شوند ویرانگر باشند. این زیردریایی‌ها همچنین با اژدر‌های Mk ۴۸ و چهار لانچر لوله‌ای اژدر برای حمله به کشتی‌های سطحی و دیگر شناورها، یک نیروی بسیار قدرتمند در زیر آب هستند. این موضوع باعث شد تا Popular Mechanics زیردریایی کلاس اوهایو را «مخرب‌ترین سلاح روی کره زمین» بنامد.
منبع:روزیاتو