سمت دور یا تاریک ماه، سمتی از ماه است که به دلیل نحوه چرخش ماه به دور زمین و چرخش آن حول محور خود، از زمین قابل مشاهده نیست. مردم روی زمین می‌توانند حدود ۵۹ درصد از ماه را در طول زمان ببینند.
در این تاریخ، فضاپیمای اتحاد جماهیر شوروی، لونا ۳، از سمت دور ماه عکس گرفت. تصاویر ارسال‌شده توسط کاوشگر حدود هفتاد درصد از سمت دور ماه را پوشش داد و برای اخترشناسان برای ساختن اولین تصورات از نیمه تاریک ماه مفید بودند.
اگرچه تصاویر لونا ۳ تار و با نویز الکترونیکی همراه بود، اما همه کسانی که آن‌ها را دیدند شگفت‌زده شدند.
قبل از شروع اکتشافات فضایی، ستاره‌شناسان انتظار نداشتند که سمت دور با سمتی که برای زمین قابل مشاهده است متفاوت باشد. اما تصاویری که مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت، فهرستی از ۵۰۰ ویژگی متمایز از منظره ماه را به‌جا گذاشت.
ماه پشت یا دور خود را با یک ترفند منظم پنهان می‌کند. این قمر با همان سرعتی که به دور زمین می‌چرخد، می‌چرخد.
به‌طور معمول، چرخش ویژگی‌های جدیدی را به نمایش می‌گذارد، اما هر ذره‌ای که می‌چرخد، به مقدار مساوی در طول مدار خود حرکت می‌کند و آنچه را که در غیر این‌صورت آشکار می‌شد پنهان می‌کند. به این چرخش هم‌زمان، قفل جزر و مدی می‌گویند.
بیشتر قمر‌های بزرگ در منظومه شمسی به‌صورت جزر و مدی به سیارات خود قفل شده‌اند. چهار قمر بزرگ و درخشان مشتری مثال خوبی هستند.
منبع: دیجیاتو