بازار سرمایه اولین شنبه شهریور را با قدرت آغاز کرد. شاخص کل بورس روز گذشته با رشد ۴/ ۲درصدی، از محدوده یک‌میلیون و ۹۹۰هزار واحد عبور کرد. شاخص هم‌وزن نیز رشد ۵۵/ ۲درصدی را در کانال خود ثبت کرد. به طور کلی بیش از ۹۴درصد از نمادها در بازار سرمایه دیروز مثبت بودند و این موضوع به‌وضوح نشان‌دهنده برتری تقاضا نسبت به عرضه بود. ۴۷۱میلیارد تومان پول حقیقی به بازار وارد شد و ارزش معاملات خرد (سهام و حق تقدم) در بورس و فرابورس نیز به حدود ۵/ ۴همت رسید. به طور کلی تابلوی معاملات به‌وضوح نشان‌دهنده روز خوشی در بازار سرمایه بود و این امید را به وجود آورد که شب سیاه رکود در این بازار به پایان رسیده باشد و شهریورماه آغاز روزهای مثبت آن بعد از حدود یک فصل منفی در بازار سرمایه باشد. در این گزارش احتمال آغاز روند مثبت در بازار سرمایه از دید سه تحلیلگر بورسی بررسی شده است.
به گزارش دنیای اقتصاد، محمد خبری‌زاد، تحلیلگر بازار سرمایه، با تاکید بر اینکه علت رشد بازار در روز گذشته درواقع ریزش شدید و طولانی‌مدت بازار سرمایه طی چند ماه اخیر است، گفت: به نظر می‌رسد رشد دیروز نقطه‌ای قوی برای کف‌سازی بازار باشد. علاوه بر این، چند خبر از روز چهارشنبه هفته گذشته به بازار سرمایه مخابره شد که بر بهبود وضعیت روز گذشته تاثیر گذاشت. اولین خبر انتشار حدود ۶همت اوراق تبعی یا اوراق بیمه سهام با کف سود ۲۰درصد و سقف باز از سوی صندوق توسعه بازار بود. همیشه اوراق کف و سقف سود داشتند، اما این اوراق سقف ندارد و به نظر می‌رسد استقبال خوبی از آن صورت گیرد.
وی ادامه داد: علاوه بر این، خبرهایی مبنی بر رفع قیمت‌گذاری دستوری در خودرو شنیده شده و شایعاتی در این زمینه به گوش می‌رسد. قیمت فلزات جهانی نیز آخر هفته رشد خوبی داشت. همه اینها در کنار هم شرایط بازار سرمایه در ابتدای هفته و معاملات آخر وقت چهارشنبه هفته گذشته را رقم زد. اما برای تبدیل این رشد به روند باید دید چه اتفاقاتی رخ داد که منجر به شکل‌گیری روند منفی در بازار سرمایه شد.
این تحلیلگر افزود: روند منفی دلایل مختلفی داشت که باعث عدم‌اعتماد به بازار سرمایه شده بود. بازار برای اینکه روند مثبت بگیرد احتیاج دارد که اعتماد برگردد. لازمه برگشت اعتماد سهامداران نیز عملی شدن اخبار مثبت است. یعنی اگر خبری از حذف قیمت‌گذاری دستوری یا تجدید ارزیابی در خودرویی‌ها منتشر می‌شود، باید به واقعیت بپیوندد یا حداقل نشانه‌هایی از عملی شدن آنها وجود داشته باشد. دلیل اینکه روزهای مثبتی که طی چند ماه رکودی اخیر تجربه کردیم ماندگار نبودند، نیز این بود که مشخص شد اخبار مثبت منتشر‌شده واقعیت نداشته و به همین دلیل رشدهایی که تجربه شدند به روند تبدیل نشدند. بنابراین تا زمانی که اعتماد به بازار برنگردد و پول‌های خارج‌شده از بازار به این اطمینان نرسند که دولت و نهادهای تصمیم‌گیر از مواضع قبلی خود کوتاه آمده‌اند، این پول‌ها به بازار برنمی‌گردند و وضعیت صعودی نیز ممتد نخواهد بود. اما اگر حرف‌ها عملی شوند در نهایت احتمالا بازار روند صعودی خواهد گرفت. بنابراین همه‌چیز به روزهای آینده بستگی دارد و نمی‌شود با یک روز مثبت، به برگشت بازار، توقف روند نزولی و شروع روند صعودی امیدوار بود.
می‌توان به آینده امیدوار بود
مهدی رضایتی، تحلیلگر بازار سرمایه، نیز با اشاره به اینکه بازار در اصلاح اخیری که تجربه کرد اخبار منفی متعددی را متحمل شد، گفت: مخابره اخبار منفی به بازار زمانی صورت گرفت که بازار سرمایه بازدهی صددرصدی داشت و سود زیادی را نصیب سرمایه‌گذاران کرده بود. معمولا در چنین مواقعی سهامداران برای فروش به دنبال بهانه هستند و در نتیجه حتی اگر نکته مثبتی هم در بازار وجود داشته باشد مهم نیست و بازار سرمایه به آن توجهی نمی‌کند. هر زمان از فشار منفی‌ها در بازار کاسته می‌شد خبر منفی جدیدی به بازار شوک وارد می‌کرد و در نتیجه روند رکودی بازار فرسایشی و ماندگار شد.
این تحلیلگر افزود: بازار سرمایه اکنون به جایی رسیده که عملا اخبار منفی به اتمام رسیده و فروشنده‌ای نیز در بازار باقی نمانده است. اگرچه از سوی دیگر خریداری هم در بازار نیست، اما فروشنده‌ای هم وجود ندارد که قیمت سهام کاهش یابد. درواقع موقعیت فعلی دقیقا نقطه مقابل چیزی است که از نیمه اردیبهشت شاهد آن بودیم. بازار به جایی رسیده که منتظر کوچک‌ترین خبر مثبت است و خبرهای مثبتی مانند انتشار اوراق تبعی، کاهش ریسک سیاسی با شایعات پیوستن ایران به بریکس و مسائلی از این دست باعث شده بازار خوش‌بین شود. از طرف دیگر با توجه به اینکه با وجود مخابره اخبار این‌چنینی از وضعیت سیاسی، قیمت دلار کاهش نیافت، چشم‌انداز مثبتی ایجاد شده و می‌توان به آینده امیدوار بود.
رضایتی ادامه داد: از طرف دیگر اتفاقاتی مانند افزایش قیمت نفت، افزایش جزئی قیمت‌های جهانی، اخبار مثبت در خودرویی‌ها و تجدید ارزیابی برخی از شرکت‌ها باعث شده خریداران به بازار بیایند. نمی‌توان گفت روند بازار برگشته است. ما همچنان در روند نزولی هستیم و این روند شکسته نشده، اما با توجه به ورود پول و حجم و ارزش معاملاتی که بازار در روز گذشته تجربه کرد، بعد از گذشت چند روز می‌توان امیدوار بود روند نزولی به اتمام رسیده باشد و شاید به سمت سقف قبلی نیز حرکت کنیم.
این تحلیلگر بورسی عنوان کرد: چنانچه مواردی که باعث شد بازار منفی شود تغییر کند، احتمال تغییر روند در بازار سرمایه قوت می‌یابد. برای مثال افزایش نرخ خوراک یکی از شاخص‌ترین اتفاقاتی بود که به روند منفی در بازار سرمایه منجر شد. در‌حال‌حاضر شایعاتی در مورد شناور و فرمولی شدن نرخ خوراک وجود دارد که این خبر مثبتی است. خبرهایی نیز در مورد خودرویی‌ها به گوش می‌رسد، از قبیل موضوع واگذاری یا اینکه اعلام شد گروه بهمن و کروز بلوک خودرو خریداری کردند. این موارد نیز در صورت عملی شدن می‌تواند به محرک بازار تبدیل شود.
رضایتی گفت: به طور کلی با توجه به اینکه درآمد نفتی ایران رکورد زده و طی چندین سال اخیر بی‌سابقه بوده است، امید است فشار از صنایع تولیدی و صادراتی برداشته شود؛ چراکه دولت وقتی می‌تواند نفت بفروشد درآمد دلاری کسب می‌کند. از طرف دیگر دولت اگر یارانه‌ای را که به واسطه تخصیص دلار ۲۸هزار و ۵۰۰تومانی به یک سری از اقلام اختصاص داده حذف کند، می‌تواند کسری خود را از محل دیگری تامین کند و نیازی نیست دست در جیب بازار سرمایه کند. در این صورت ریسک‌هایی مانند افزایش تعرفه صادراتی، افزایش نرخ خوراک و ... در بازار کاهش می‌یابد.
شروط تغییر روند
ابراهیم سماوی، تحلیلگر بازار سرمایه، در خصوص عمده‌ترین دلایلی که به رشد بازار سرمایه در روز گذشته انجامید، گفت: یک رشد کوچک و چندروزه را نمی‌توان به عنوان سیگنالی از پایان روند ریزشی در بازار در نظر گرفت، بلکه این سیگنال باید چند تاییدکننده داشته باشد. یکی از این پارامترها ارزش معاملات است که خوشبختانه روز گذشته ارزش معاملات خرد بورس و فرابورس به حد چشمگیری افزایش داشت. علاوه بر این، خروج پول از صندوق‌های درآمد ثابت به سوی صندوق‌های سهامی را می‌توان تاییدکننده دیگری دانست. روز گذشته بیشترین میزان ورود پول حقیقی - حدود ۱۵۰ میلیارد تومان - به صندوق‌های سهامی را شاهد بودیم. بیشترین خروج پول حقیقی از صندوق‌های درآمد ثابت نیز حدود ۶۶۰میلیارد تومان بوده که بخش زیادی از آن به سایر صنایع از قبیل فلزات اساسی، فرآورده‌های نفتی و خودرو و ساخت قطعات وارد شده است.
وی افزود: رشد بازار در صورتی اتفاق افتاده که در روند کلی اقتصاد و متغیرهای اثرگذاری مانند دلار تغییر اثرگذاری ندیده‌ایم. در واقع اتفاقی که افتاده درون‌بازاری بوده است. ریزش‌ها بسیار زیاد و فرسایشی شده بود و خیلی از سهم‌ها به محدوده بسیار ارزنده‌ای رسیده بودند و نسبت P/ E آینده‌نگر به حدود کمتر از ۵ رسیده بود. در این میان حمایت‌هایی که صندوق توسعه بازار با انتشار اوراق تبعی داشت، باعث شد شاخص به محدوده حمایتی یک‌میلیون و ۸۵۰هزار واحد واکنش نشان دهد. برای اینکه این رشد تبدیل به روند شود، باید تغییرات جریانات نقدینگی از سوی صندوق‌های درآمد ثابت به سهام و صندوق‌های سهام را دنبال کنیم. همچنین ارزش معاملات و سرانه خرید نیز می‌تواند موثر و مهم باشد.