نماینده، ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی، حج امسال را «موفق» توصیف کرد و از احیای سفر عمره مفرده ایرانی‌ها در آینده نزدیک با تصمیم شورای عالی حج و زیارت خبر داد.
به گزارش مهر، حجت الاسلام والمسلمین «سیدعبدالفتاح نواب» در نشست خبری با اهالی رسانه با تشریح عملیات حج ۱۴۰۲، افزود: ما پیگیر هستیم سفر‌های عمره هر چه زودتر راه اندازی شود.
مسئول بعثه مقام معظم رهبری افزود: مقدماتی باید در ایران انجام بگیرد که برخی از آنها انجام شده است. انشاءالله شورای عالی حج و زیارت به ریاست رییس جمهوری تشکیل می‌شود و به دنبال آن عمره راه اندازی خواهد شد.
وی تصریح کرد: به دنبال آن هستیم که در فصل عمره سال جاری این کار انجام شود و کسانی که در نوبت عمره هستند، بتوانند مشرف شوند.
سرپرست حجاج ایرانی در این مراسم گفت: خدا را شاکر هستیم که الطاف الهی شامل حال مسلمانان جهان به ویژه ملت مسلمان و قهرمان ایران شد و حج موفق دیگری در صحیفه اعمال زائران ایرانی رقم خورد.
وی افزود: امسال گرمترین سال حج در طول ۲۵ سال اخیر و در عین حال، طولانی‌ترین مدت حج بود، زیرا دولت میزبان تغییراتی در این زمینه انجام داده بود، اما با وجود آنکه، تعداد پدران و مادران مسن و افراد سالمند در این حج بیش از سال‌های قبل بود -، چون در سال ۱۴۰۱ به دلیل شرایط سنی نتوانسته بودند در حج حضور یابند –، به شکر خدا، مناسک آن بخوبی برگزار شد و بسیاری از آنها از حج بخوبی بهره بردند.
حجت الاسلام نواب یادآور شد: با این حال، برخی از زائران مسن به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای با مشکلاتی در انجام مناسک مواجه شدند و به همین دلیل، باید در برنامه سال‌های بعد تصمیماتی در این زمینه اتخاذ شود.
سرپرست حجاج ایرانی تصریح کرد: با وجود آنکه تعداد خادمان حج امسال به منظور افزایش تعداد زائران، کاهش یافته بود، اما آنها، خادمان خیلی خوبی برای زائران خانه خدا بودند و در همه بخش‌ها سنگ تمام گذاشتند.
نواب گفت: ما همچنان بیش از ۹۷۰ هزار نفر زائر ثبت نام شده حج تمتع داریم و این نگرانی وجود دارد که به دلیل افزایش سن و طولانی شدن مدت انتظار، بسیاری از آنها نتوانند به حج تمتع مشرف شوند. به همین دلیل، هر چه تعداد خادمان کمتر شود و روادید حج در اختیار زائران قرار گیرد، به نفع همه است.
نماینده، ولی فقیه در امور حج و زیارت خاطرنشان کرد: امسال با فعالیت‌ها و همکاری همه بخش‌های امور حج و زیارت اعم از بعثه مقام معظم رهبری، سازمان حج و زیارت و مرکز پزشکی جمعیت هلال احمر پنج کاروان زائر نسبت به سال‌های قبل بیشتر اعزام شد. به عبارت دیگر، به اندازه بیش از پنج کاروان، هزینه کمتری نیز برای خادمان حج صورت گرفت.
سرپرست حجاج ایرانی در باره وضعیت برنامه‌های فرهنگی حج اظهارداشت: برنامه‌های حج امسال در حوزه برنامه‌های فرهنگی و جهاد تبیین بسیار خوب بود و نسبت به سال‌های گذشته حدود ۵۰ درصد حضور در برنامه‌های فرهنگی و محافل انس و معرفت نیز افزایش یافته بود.
وی افزود: همایش‌های فرهیختگان در زمان حضور همه زائران ایرانی در مکه مکرمه نیز از برنامه‌هایی بود که با استقبال بسیار خوبی مواجه شد.
حجت الاسلام نواب با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با خادمین زائران حج امسال خاطرنشان کرد: در رابطه با امر تمدنی حج و مسائل فرهنگی، مطالب و برنامه‌های خوبی را اساتید دانشگاه‌ها و حوزه بیان داشتند که جمع بندی و تبدیل به کتاب خواهد شد. علاوه بر آن، مقالات، همایش‌ها و نشست‌های بسیار خوب بین المللی در موسم حج امسال برگزار شد.
سرپرست حجاج ایرانی گفت: در رابطه با زائران نیز سرکشی از هتل‌ها هر روز انجام شد و زائران بدون هیچ واسطه‌ای حرف دلشان را با خادمین خود اعم از مسئول بعثه و رییس سازمان حج و زیارت بیان کردند.
وی در این زمینه از تلاش‌های «سیدعباس حسینی» رییس سازمان حج و زیارت قدردانی کرد و گفت: «ایشان، انصافا در همه برنامه‌ها فعال و کوشا بود و تلاش فراوان داشت.»
مسئول بعثه مقام معظم رهبری همچنین از نوآوری‌هایی در حج امسال برای زائران ایرانی خبر داد که از سوی بعثه، سازمان حج و زیارت و مرکز پزشکی جمعیت هلال احمر انجام شده است.
وی برای نمونه گفت: امسال برای اولین بار بخش عمده‌ای از زائران کاروان‌های «مدینه بعد» با استفاده از قطار سریع السیر حرمین از مکه به مدینه مشرف شدند.
نواب افزود: در هیات پزشکی هم برای آنکه شمار پزشکان و کادر درمان اعزامی را کاهش دهند، از پزشکان و کادر درمان زائر که علاقه‌مند به خدمتگزاری بودند، در سرزمین وحی استفاده شد که تجربه بسیار موفقی بود.
سرپرست حجاج ایرانی گفت: پزشکان و کادر درمان زائر قبلا در کربلا و اربعین خدمت کرده بودند، اما تجربه آن در حج وجود نداشت. امسال با برنامه ریزی خوبی که مرکز پزشکی کرده بود، تعداد فراوانی از پزشکان و کادر درمان زائر برای خدمت به حجاج حضور پیدا کردند و علاوه بر آن، مرکز پزشکی حج و زیارت به پزشکان بسیار خوب و فداکاری دست یافت که با وجود آنکه هزینه سفر را خودشان پرداخته اند، اما در سرزمین وحی به زائران خانه خدا و یار حبیب، پیامبر رحمت (ص) خدمت بی منت کرده اند.
حجت الاسلام نواب، انجام برخی اقدامات در بعثه مقام معظم رهبری به منظور انجام بهینه امور و با چارچوب‌ها و قواعدی بهتر از گذشته را نیز از نوآوری‌های این بخش برشمرد.
سرپرست حجاج ایرانی گفت: ما در حج در مجموع، با مردمی روبرو بوده و هستیم که قانع اند و بیش از آنکه از خودشان صحبت کنند و دنبال خواسته‌های نفسانی باشند، تذکر می‌دهند که جلوی هر گونه اسراف گرفته شود.
وی افزود: حتی وقتی آنها تاکید دارند وضعیت طبخ غذا باید بهتر شود، برای آن است تا همه غذا‌ها مصرف شود. این نگاه مردم، نگاه مثبت و از روی خیرخواهی و دلسوزی است. آنها به دنبال منافع شخصی خود نیستند بلکه حفاظت از منافع عمومی کشور عزیزمان را می‌خواهند.
مسئول بعثه مقام معظم رهبری خاطرنشان کرد: «شب‌ها و سحر‌های مسجدالحرام جای همه عزیزان خالی بود. حقیر شاهد بودم همه کسانی که آنجا بودند با اشک چشم دعا می‌کردند. بار‌ها در مسجدالحرام و در هتل‌ها که حضور پیدا می‌کردم، زائران با اشک به من می‌گفتند خدمت رهبر معظم انقلاب شهادت بده که اینجا دعاگوی ایشان بودیم، برای آقا طواف کردیم و برای ایشان نماز خواندیم.»
وی گفت: «عشق زایدالوصفی که بین رهبر و رهرو وجود دارد، در این سفر کاملا مشهود بود و انصافا در هیچ کشوری در جهان چنین رفتاری وجود ندارد و حق هم همین است.»
حجت الاسلام نواب با بیان اینکه «کشوری که رهبر آن یک مجتهد جامع الشرایط باشد، با رهبرانی که در کشور‌های دیگر وجود دارند، قابل مقایسه نیست»، از خدای بزرگ خواست «توفیق قدردانی نعمت هایش به ویژه نعمت عظمای ولایت را روزی همه ما بگرداند.»
سرپرست حجاج ایرانی در باره دلایل بروز تاخیر در پرواز‌های حامل حجاجی که به کشور بر می‌گردند، اظهارداشت: شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران همه تلاش خود را می‌کند تا بتواند زائر را به وقت برساند، اما سه مساله موجب می‌شود تاخیر‌هایی در این زمینه صورت بگیرد؛ نخست، کشور میزبان اجازه نمی‌دهد ما از همه امکانات خود از جمله ظرفیت دیگر شرکت‌های ناوگان هوایی ایران استفاده کنیم. علت دوم، تسریع در روند بازگشت زائرانی ایران است، زیرا همه کاروان‌هایی که در طول یک ماه وارد عربستان شده اند حالا در طول ۲۰ روز می‌خواهند برگردند و همین مساله، مشکلاتی در اجرا پیدا می‌کند.
وی علت تعجیل در برگشت حجاج را ناشی از آن دانست که مردم و حجاج می‌خواهند به عزاداری‌های سالار شهیدان و همچنین برنامه‌ها و ولیمه خود در دهه اول محرم برسند.
مسئول بعثه مقام معظم رهبری، سومین علت تاخیر‌ها را ناشی از مدیریت کاروان‌ها دانست که باید زائران را زودتر به فرودگاه‌های جده و مدینه برسانند تا هواپیما معطل نشود.
سرپرست حجاج ایرانی در باره مشکلات حجاج ایرانی در جمرات و سرزمین منا اظهارداشت: در منا به دلیل ماندگاری زیاد زائران و محدودیت امکانات، مشکلاتی از جمله در زمینه سرویس‌های بهداشتی برای زائران همه کشور‌ها وجود دارد. علاوه بر آن، عمل حلق (تراشیدن موی سر مردان) هم در آنجا صورت می‌گیرد و سرویس‌های بهداشتی در زمان تراکم زائران پاسخگو نیست.
نواب افزود: جمهوری اسلامی ایران در سال ۹۹ به عربستان پیشنهاد کرده بود افرادی هستند که حاضرند سرویس‌های بهداشتی منا را به صورت دو طبقه بسازند و از پشت بام آنها نیز برای عمل حلق استفاده شود تا کار تراشیدن موی سر جلوی بانوان و در مسیر تردد حجاج نباشد.
وی افزود: عربستان این پیشنهاد را نپذیرفت و گفت طرحی که خودمان داریم بهتر است، اما در حالی که ما انتظار داشتیم شرایط بهتر شود، ولی متاسفانه، وضعیت آنجا همچنان مشکلاتی را دارد.
سرپرست حجاج ایرانی، دومین مشکل منا را در مسیر جمرات بیان کرد و توضیح داد: برای اینکه زائر ما در منا به جمرات مشرف شود و در مسیر حرکت اذیت نشود، به کشور میزبان پیشنهاد دادیم آمادگی داریم در سایبان زدن مسیر‌ها کمک بکنیم.
وی افزود: هر چند، آنها نیازی به کمک کشور‌های دیگر ندارند و سرمایه گذاری‌های کلانی در زمینه‌های مختلف نیز انجام داده اند، ولی در عین حال، حاضر بودیم کمک بکنیم تا مسیر تردد زائران ایرانی سرپوشیده شود.
نواب خاطرنشان کرد: حتی اگر سال ۱۳۹۴ خیابان ۲۰۴ منا سرپوشیده بود، آنقدر افراد از کل جهان اسلام شهید نمی‌شدند، اما آنها این پیشنهاد را هم نپذیرفتند و شوربختانه، امسال نیز مسیری که برای بازگشت از جمرات برای ایرانی‌ها انتخاب کرده بودند، خیلی بد بود.
وی گفت: ما مراتب عدم خرسندی خود را بابت این موضوع به مسئولان حج و عمره عربستان اعلام کرده ایم، چون مسیری را به ما داده بودند که در گرمترین ساعات روز و طولانی‌ترین مسیر جمرات بود و در مسیر‌ها نیز نیازمندی‌های زائر وجود نداشت.
سرپرست حجاج ایرانی افزود: این وضعیت موجب شد ما تعداد زیادی گرمازده داشته باشیم که ادامه انجام مناسک آنها با کندی و سختی مواجه شده بود.
حجت الاسلام نواب با بیان اینکه «کشور میزبان خدمات زیادی می‌دهد، اما اگر مشورت با کشور‌های خدمات گیر بکنند، خیلی بهتر است»، آمادگی ایران را برای ارایه پیشنهادات مناسب به مسئولان حج و عمره عربستان برای بهبود خدمات به زائران اعلام کرد.
وی گفت: ایرانی‌ها می‌توانند مشاوران خوبی برای خادمین زائرین در عربستان باشند و مسئولان آن کشور باید از این ظرفیت استفاده کنند تا در سال‌های بعد مشکلات کمتر شود، همانطور که تاریخ نشان داده است پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) هم با ایرانی‌ها مشورت می‌کرد و نمونه آن، سلمان فارسی بود که فتح خندق با پیشنهاد او محقق شد.
خبرنگاری از سرپرست حجاج ایرانی در باره پرداخت مطالبات شرکت مطوفین عربستان سوال کرد. آقای نواب گفت: مسئولان سازمان حج و زیارت این موضوع را با وزارت حج و عمره عربستان مطرح کرده اند و آنها هم پذیرفته اند که این مطالبات را پرداخت کنند.
وی افزود: به مسئولان سازمان حج و زیارت تاکید کرده ایم که این مطالبات حق همه زائران ایرانی است و پس از دریافت آن، باید با صاحبان آن پرداخت شود.
نماینده، ولی فقیه در باره تاثیر احیای مناسبات سیاسی ایران و عربستان بر همکاری‌های دو کشور در زمینه حج گفت: امسال رفتار رفاقت گونه مسئولین کشور میزبان بهتر بود وعلاوه بر آن، چون نمایندگان سیاسی کشورمان در آنجا بودند یک پشتوانه برای ما محسوب می‌شدند.
وی ابراز امیدواری کرد رابطه بین کشور‌های اسلامی هر روز بهتر و بیشتر شود، زیرا «برخورد‌هایی که الآن میان کشور‌های اسلامی هست، زیبنده هیچیکدام از آنها نیست. ما همه برادر هستیم. باید سعی کنیم دوستانه بنشینیم، اشکالاتمان را برطرف کنیم و در جهت هم افزایی هم کار کنیم.»
سرپرست حجاج ایرانی همچنین از برگزاری برنامه‌های قاریان پیشکسوت و گروه تواشیح ایران در مسجدالحرام، مسجدالنبی و در جمع کاروان‌های ایرانی و کشور‌های دیگر خبر داد و با ابراز خرسندی از تاثیرات آن گفت: ما با قرآن بهتر می‌توانیم امر دیپلماسی را پیش ببریم.
نماینده، ولی فقیه در امور حج و زیارت در پاسخ به سوال خبرنگاری در باره برنامه‌های بعثه برای کاروان‌های اهل سنت در حج امسال اظهارداشت: اهل سنت و شیعه همه هموطنان ما هستند و سازمان حج و زیارت و مجموعه بعثه و مرکز پزشکی در انجام وظایف خود به زائر نگاه می‌کنند نه به مذهب او.
وی افزود: هر زائر در هر شرایط و دارای هر مذهبی باشد، وظیفه ما خدمتگزاری به او و احترام به شخصیت زائر است که به لطف خدا این کار انجام می‌شود.
حجت الاسلام نواب تصریح کرد: تمام برنامه‌های فرهنگی که برای کاروان‌های شیعه داریم، عین همان برنامه را برای کاروان‌های اهل سنت هم داریم. علاوه بر آن، امسال در برنامه شبی با اندیشمندان و پیشکسوتان اهل سنت از سه نفر از علمای بزرگ اهل سنت که پیشکسوت در امر حج و تاثیرگذار در منطقه خودشان بودند، نیز تقدیر شد.
سرپرست حجاج ایرانی در پاسخ به سوالی در باره وضعیت افراد سالمند در حج امسال اظهارداشت: پزشکانی که سالمندان را معاینه کرده بودند، برای اینکه سد راه حج آنها نشوند، بسیاری از افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای مثل بیماران کلیوی و دیالیزی یا مبتلا به آلزایمر را تایید کرده بودند در حالی که امکانات پزشکی و درمانی ما در عربستان با محدودیت‌هایی مواجه است.
وی افزود: وقتی تعداد زیادی از اینگونه بیماران به حج تمتع اعزام شوند، مجموعه کاروان را درگیر می‌کنند. باید آنها را هفته‌ای چند بار بطور مرتب برای دیالیز ببرند. علاوه بر آن، امسال تعداد زیادی آلزایمری داشتیم که کاروان را زمین گیر می‌کنند، چون برخی از آنها راه و مسیر خود را گم می‌کنند و مشکلات بسیاری برای مجموعه و کاروان به بار می‌آورند.
مسئول بعثه مقام معظم رهبری تصریح کرد: باید هیات پزشکی برای اینگونه بیماران تصمیمی بگیرد که افرادی که آمدن آنها به حج تمتع مشکل دارد و انجام اعمال آنها به صورت اضطراری و نیابتی است یعنی فرد زائر به دلیل مشکلات نمی‌تواند به داخل مسجدالحرام برود یا سعی صفا و مروه یا رمی جمرات انجام دهد و ناچار است این کار را افراد دیگری به نیابت از او انجام دهند، به راحتی برای سفر حج تمتع تایید نشوند، چون اینگونه افراد نمی‌توانند از مناسک حج بهره‌ای ببرند.
وی یادآور شد: بسیاری از این افراد در حج تمتع، همراهی ندارند و بار مشکلات و مسائل آنان بر دوش خادمان کاروان می‌افتد که از قضا، تعداد آنها نیز با هدف افزایش تعداد زائران در سال جاری و سال‌های بعد کم شده است.
سرپرست حجاج ایرانی به همین دلیل توصیه کرد این افراد که استطاعت جسمی ندارند و نمی‌توانند اعمال خود را انجام دهند، فیش حج تمتع خود را واگذار کنند و به جای آن به سفر عمره بروند.
حجت الاسلام نواب گفت: «ما از عزیزانی که ثبت نام حج تمتع دارند، خواهش می‌کنیم اگر وضعیت خودشان را می‌دانند و توانایی لازم برای انجام مناسک را با توجه به گرمای هوا، طولانی بودن زمان و دوربودن مسیر‌های آن ندارند، فیش خود را تبدیل به حج عمره کنند. به این ترتیب، هم زیارت خانه خدا کرده اند و هم، چون استطاعت جسمی ندارند، بر آنان حرجی نیست.»
امسال ۸۷ هزار و ۵۴۹ زائر ایرانی از سوم خرداد تا دوم تیر برای انجام مناسک حج تمتع راهی سرزمین وحی شدند و پس از انجام مناسک، روند بازگشت آنها از دوازدهم تیر با هواپیما‌های شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) از شهر‌های مکه و مدینه آغاز شده است.
بنا بر آخرین گزارشها، تاکنون نزدیک به ۷۰ هزار زائر ایرانی وارد کشور شده اند و سایر حجاج نیز تا دوشنبه آینده (دوم مرداد) خاک عربستان را ترک خواهند کرد.