بررسی نمودار قیمت دلار آزاد از معاملات ابتدای سال جاری تاکنون حاکی از آن است که روند این ارز در ۴ ماه گذشته کاهشی بوده است. هر برگ از این اسکناس آمریکایی که در بازار نوروز در کریدور قیمتی ۵۰ تا ۵۴ هزار تومانی معامله می‌شد در بازار سه‌شنبه برای سومین روز متوالی در کانال ۴۸ هزار تومانی نوسان کرد.
به گزارش دنیای اقتصاد، این در حالی است که روند قیمت این ارز در مدت مشابه سال گذشته افزایشی بود. مقایسه این دو نمودار سبب شد تا در این گزارش به بررسی عوامل موثر در بازار ارز در این دو بازه زمانی بپردازیم. به‌طور کلی می‌توان گفت که انتظارات تورمی از مهم‌ترین پارامتر‌های تاثیرگذار بر تعیین سمت و سوی نقدینگی مردم است، از سوی دیگر بازار ارز نیز از مهم‌ترین مقاصد این جریان پولی است در نتیجه می‌توان گفت که تغییرات انتظارات تورمی در کنار تغییر اندازه نقدینگی محرک‌های مهم بازار هستند. بررسی آمار منتشر شده از سوی بانک مرکزی حاکی از آن است که نرخ رشد نقدینگی در خرداد ماه 1401 رقمی معادل 8/ 37 درصد بوده است. این در حالی است که نرخ رشد این شاخص مهم اقتصادی در خرداد ماه سال جاری در رقمی معادل 29 درصد ثبت شده است. در نتیجه می‌توان گفت نرخ رشد ارز و نقدینگی در 4 ماه نخست امسال و سال گذشته همسو پیش رفته‌اند.
تضاد اخبار و افت نرخ رشد نقدینگی
افزایش ریسک‌های سیاسی با در نظر گرفتن تحریم‌های اقتصادی از جهات مختلفی به بازار ارز ایران فشار وارد می‌کند. چرا که با تضعیف روابط بین‌المللی، میزان تجارت خارجی نیز کاهش یافته و در نتیجه با کمتر شدن درآمد ارزی، بازار در سمت عرضه دچار کمبود می‌شود. در 4 ماه گذشته بهبود روابط خارجی با کشور‌های حوزه خلیج فارس سبب برخی گشایش‌ها در فضای اقتصادی کشور شد.
از سوی دیگر زمزمه‌هایی از وجود یک قرارداد نامکتوب میان ایران و غرب بر سر زبان‌ها افتاده که این مطلب نیز در تغییر سمت و سوی انتظارات معامله‌گران تاثیر داشته است. در کنار این مطالب آمار‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد که نرخ رشد نقدینگی در خرداد ماه سال جاری از مدت مشابه سال پیش خود حدود 8 واحد درصد کاهش یافته که در نتیجه می‌توان گفت موارد ذکر شده تاثیر چشمگیری بر کاهش فشار از روی بازار آزاد داشته است. اما بررسی موارد ذکر شده در بازه 4 ماه نخست سال گذشته حاکی از آن است که شرایط در بهار و تابستان 1401 متفاوت بوده است. نرخ رشد نقدینگی در خرداد 1401 رقمی معادل 8/ 37 درصد بوده است. از سوی دیگر کم‌سو شدن نور تابلوی مذاکرات هسته‌ای نیز در بهار سال گذشته سبب افزایش فشار تقاضا در بازار شده بود. علاوه بر موارد ذکر شده از دیگر پارامتر‌های تاثیرگذار بر روند کاهشی دلار در سال جدید، بهبود فرآیند تخصیص ارز رسمی است. در بهمن ماه سال گذشته مرکز مبادله ارز و طلا با تکمیل سرفصل‌های ارز رسمی سبب کاهش حجم مراجعه به بازار آزاد شد.
روز گذشته قیمت هر برگ دلار آزاد با حدود 130 تومان افزایش نسبت به نرخ روز پیشین در رقم 48 هزار و 730 تومان معامله شد.