فرارو- تماس‌های سرد و پیام‌های متنی از چند ماه پیش به تلفن "یان فن وینکل" مربی فوتبال بلژیکی و کارشناس فنی فیفا می رسند و هنوز قطع نشده اند. او می گوید روزانه حدود ده تماس و پیام این چنینی ابراز امیدواری نسبت به سلامتی اش و صحبت های طولانی مدت از سوی آشنایان و دوستان قدیمی را شامل می شوند. فن وینکل 49 ساله اکنون در امارات متحده عربی کار می کند اما بخش عمده ای از دوران حرفه ای خود را در فوتبال عربستان سعودی گذرانده و به عنوان مدیر فنی و مربی تیم های ملی آن کشور فعالیت کرده بود. این چیزی است که او را برای عوامل، کارگزاران و مدیرانی که بارها با تلفن اش تماس گرفته یا برایش پیام می فرستادند ارزشمند می سازد و همگی یک چیز را از او می خواهند: معرفی به یک رئیس باشگاه سعودی، ارتباط با یکی از مقام های لیگ حرفه ای سعودی و شماره تلفن هر فردی که ممکن است بتواند به آنان کمک کند تا ادعای خود برای به دست آوردن ستارگان تازه فوتبال را اثبات کنند.
به گزارش فرارو به نقل از نیویورک تایمز؛ در هفته نخست ماه ژوئن مقام های فوتبال عربستان سعودی و صندوق سرمایه گذاری عمومی آن کشور برنامه جسورانه ای را برای متحول ساختن بازی فوتبال در آن کشور اعلام کردند. آنان اعلام کردند که صندوق سرمایه گذاری عمومی کنترل چهار تیم از برجسته ترین تیم های عربستان سعودی و صدها تیم را در دست خواهد گرفت. میلیون ها دلار برای خرید برخی از بزرگترین ستاره های فوتبال در دسترس خواهد بود و در آن لحظه لیگ عربستان سعودی به یکی از جذاب ترین مقاصد جهان برای فوتبالیست ها تبدیل خواهد شد.
درست همانند مداخلات سعودی ها در بازی های بوکس، گلف و بسیاری از ورزش های دیگر منطق ارائه شده توسط مقام های سعودی از ورود جدی به عرصه فوتبال بر مزایای سلامت عمومی، نیاز به تنوع بخشیدن به اقتصاد کشور، تمایل به کمک به حذف آن از اتکا به نفت متمرکز بوده است. با این وجود، ناظران بیرونی توضیح بدبینانه تری برای نیت عربستان سعودی دارند و حضور پررنگ تر آن کشور در عرصه های ورزشی را تلاش دیگری از سوی رهبران مستبد آن کشور به منظور پنهان کردن سابقه فضاحت بار عربستان سعودی در عرصه حقوق بشری در پشت ظاهری طلاکاری شده توسط ورزش قلمداد می کنند.
با این وجود، فوتبال وقت خود را برای شگفتی در مورد چرایی و دلایل رویکرد تازه عربستان سعودی نسبت به آن ورزش تلف نکرده است.
در عوض، ورزش یا بهتر است بگوییم شبکه ای از عوامل و واسطه هایی که در آن صنعت تجاری غیر شفاف نقش ایفا می کنند همان کاری را انجام می دهد که همیشه در صورت وجود معاملات و پول انجام می دهند.
مدت زمان زیادی به طول نیانجامید که چشم انداز جسورانه عربستان سعودی از آینده به ثمر نشست. چند روز پس از اعلام صندوق سرمایه گذاری عمومی "کریم بنزما" یکی از بهترین مهاجمان تاریخ فوتبال و پرافتخارترین و دومین گلزن برتر تاریخ رئال مادرید و برنده توپ طلای 2022 با یک هواپیمای خصوصی به جده رفت و در آنجا با تیم الاتحاد قراردادی را امضا کرد. در هفته های پس از آن ده‌ها بازیکن دیگر که در اروپا بازی کرده اند از جمله انگولو کانته، روبن نوس و روبرتو فیرمینو راهی عربستان سعودی شدند.
این روند احتمالا صرفا آغاز راه است. گزارش ها حاکی از آن است که وزارت ورزش عربستان سعودی حدود 800 میلیون دلار برای تقویت لیگ فوتبال آن کشور در تابستان سال جاری با هدف دستیابی به دست کم 18 خرید بازیکن برجسته اختصاص داده است. فیلیپه کوتینیو و جردن هندرسون ممکن است به الاتفاق ملحق شوند که اکنون توسط استیون جرارد ستاره سابق لیورپول و انگلیس هدایت می شود. رادامل فالکائو و خامس رودریگز کلمبیایی و فابینیو هافبک برزیلی نیز در حال بررسی پیشنهادات سودآور هستند.
سرعتی که لیگ عربستان توانسته چنین نام های آشنایی را از باشگاه های برتر اروپا انتخاب کند جاه طلبی آن کشور را اجتناب ناپذیر ساخته است. "نیویورک تایمز" در این باره با چندین کارگزار، مربی مسئول و مدیری که تجربه دست اولی از معاملات نقل و انتقالات عربستان سعودی در تابستان امسال داشتند گفتگو کرده است.
یکی از مدیران یک باشگاه بزرگ اروپایی چند هفته گذشته را مصداق "آشوب" توصیف کرد. بسیاری از افراد که "نیویورک تایمز" برای تهیه این گزارش با آنان گفتگو کرده آنان به این شرط که هویت شان فاش نشود حاضر به صحبت شده اند زیرا اجازه نداشتند در مورد موضوعات حساس تجاری به صورت عمومی صحبت کنند.
این صرفا "فن وینکل" نبوده که غرق تماس ها و پیام های طرف سعودی شده است. به گفته چندین نفر سعودی ها از طرق مختلفی از جمله ارسال پیام در پروفایل لینکدین افراد به دنبال برقراری ارتباط و تماس با آنان بوده اند. باشگاه های اروپایی با ایمیل های متعددی از سوی افرادی مواجه بودند که ادعا کرده اند نماینده تیم های سعودی هستند. آنان مجبور بودند ساعت ها وقت صرف کنند تا درخواست ها و پیشنهادات تقلبی را از واقعی تشخیص دهند.
کارکنان فعلی و سابق تیم نیوکاسل یونایتد نیز با تماس های افرادی مواجه شده اند که خود را مرتبط با صندوق سرمایه گذاری عمومی سعودی معرفی کرده اند. با این وجود، هیچ کس به اندازه خود سعودی ها تحت تاثیر گردابی که چشم انداز آینده عربستان سعودی از آینده ایجاد کرده قرار نگرفته است.
ماه ها به طول انجامید تا لیگ حرفه ای عربستان سعودی، وزارت ورزش و صندوق سرمایه گذاری عمومی آن کشور برنامه ای را برای تغییر فوتبال عربستان طراحی کنند. عربستان سعودی با پرداخت های هنگفت مشاوران خارجی را استخدام کرد تا این اطمینان را حاصل کند که سرمایه گذاری معتبر است. عربستان سعودی به صراحت اعلام کرد که نمی خواهد اشتباهات بی شمار چندین سوپر لیگ در سال 2016 میلادی را تکرار کند. هدف عربستان سعودی از حضور در فوتبال مانند بسیاری از پروژه های مرتبط با چشم انداز 2030 مدنظر محمد بن سلمان ساختن چیزی پایدار بوده است.
تیم‌های عربستان سعودی جزو بهترین های آسیا هستند اما بسیاری از آن تیم ها ساختار داخلی ضعیفی دارند. هم چنین، تیم های سعودی از نظر مالی با معضلاتی مواجه بودند. در مقطعی از فصل جاری تیم الاتحاد که اکنون میزبان بنزما و کانته و قراردادهای 9 رقمی آنان است به مدت سه ماه نتوانست حقوق برخی از کارکنان خود را پرداخت کند. حتی در حالی که این خریدهای اخیر اعلام می شد باشگاه هنوز پاداش های مربوط به قهرمانی فصل گذشته را پرداخت نکرده بود. هم چنین، الاتحاد یکی از چندین باشگاه سعودی بود که هنوز پرونده ای در اتاق حل اختلاف در مقر فیفا در زوریخ دارد جایی که بازیکنان و تیم هایی که به خاطر حقوق های پرداخت نشده یا هزینه های نقل و انتقالات تحت فشار قرار گرفته اند شکایت خود را مطرح می کنند. تیم النصر خانه کریستیانو رونالدو نیز وضعیت مشابهی داشته است. با ورود موج جدیدی از ستاره ها به جده و ریاض بسیاری از آن مسائل حل نشده باقی مانده اند. تا زمانی که پرونده ها حل و فصل نشود باشگاه های متهم نمی توانند امضاهای خود را در سازوکار فیفا که اجازه نقل و انتقالات برون مرزی را می دهد ثبت کنند. مقام های سعوید پس از این مشکلات متوجه شدند که باید به طور مستقیم بر جذب بازیکنان نظارت داشته باشند. دولت آن کشور پول لازم برای این کار را به عنوان هدیه و نه وام ارائه می کند اما لیگ کنترل مرکزی بر نحوه خرج کردن آن خواهد داشت تا مطمئن شود از آن برای کمک به بهبود رقابت استفاده می شود. فن وینکل که با بسیاری از مدیرانی که وظیفه اجرای چشم انداز تازه لیگ عربستان سعودی را برعهده دارند در تماس است می گوید:"آنان بسیار باهوش هستند و صرفا پول خرج نمی کنند آنان برای پول خرج کردن استراتژی دارند".
برای این منظور لیگ حرفه‌ای فهرستی از چندین خرید پیشنهادی را برای باشگاه‌های خود منتشر کرد عمدتا بازیکنانی در اوایل دهه سوم عمرشان که بسیاری از آنان با تیم های اروپایی قراردادی ندارند و مجموعه ای از قوانین با شرایط و مفاد نسبتا ساده را ارائه کرده است.
هر بازیکنی که حقوق سالانه بیش از 3 میلیون دلار داشته باشد باید توسط لیگ مورد تایید قرار گیرد. تیم ها نباید علیه یکدیگر مذاکره کنند و هر بازیکنی که از یک تیم به عنوان ابزار چانه زنی برای گرفتن دستمزد پرسودتر از رقیب استفاده می کند بلافاصله در فهرست سیاه قرار خواهد گرفت. از تیم ها خواسته شده که به طور جمعی فکر کنند. ایده انتصاب یک مدیر ورزشی برای کار در کل لیگ مطرح شد. این نقش ممکن است به زودی به مایکل امنالو که زمانی آن سمت را در چلسی داشت واگذار شود.
با این وجود، فعلا به باشگاه ها درجه از استقلال عمل و تصمیم گیری داده شده است. باشگاه ها می توانند اهدافی را که احساس می کنند با نیازهای شان مطابقت دارد دنبال کنند. باشگاه ها مجبور نخواهند بود برخلاف میل شان بازیکنانی را بپذیرند.
برای مثال، الهلال یکی از چهار باشگاهی که قرار بود توسط صندوق سرمایه گذاری عمومی تصاحب شود زمانی که مشخص شد لوکا مودریچ تنها قراردادی یک ساله را مدنظر دارد با این موضوع مخالفت کرد. اکثر قراردادها سه ساله هستند و تضمین می کنند که بازیکنان امضا کننده در آستانه جام جهانی 2026 میلادی پیراهن های باشگاه های سعودی را بر تن خواهند داشت. با این وجود، مدت زمان زیادی به طول نیانجامید که فرصت طلبانی که گوشه های بازار نقل و انتقلات حضور دارند شکاف های سیستم را کشف کردند. مدیران سعودی با تعداد زیادی از نمایندگانی که ادعا می کردند ماموریت انحصاری برای مذاکره از جانب مشتریان و یا باشگاه های اروپایی برعهده دارند مواجه شدند و این موضوع باعث سردرگمی شان شد.
هم چنین، لیگ باشگاه عربستان متوجه شد باشگاه هایی مانند الهلال با استفاده از پول دولت آن کشور پیشنهادهای پرداخت بسیار بالاتر از قیمت معمول را ارائه داده اند. لیگ عربتان سعودی ظرف مدت چند هفته متوجه شد که باید رویکرد خود را تغییر دهد تا راهی برای تحمیل نوعی نظم در هرج و مرج ایجاد شده بیابد.
یکی از وظایف فن وینکل پس از تصدی پست مدیر فنی فدراسیون فوتبال عربستان سعودی در سال 2015 میلادی ترتیب دادن تورهای سفر و بازدید از جندین باشگاه بزرگ اروپایی بود. او تعدادی از مسئولان فدراسیون و چند رئیس تیم را مهمان خود کرد. هدف این بود که مشخص شود عربستان سعودی چه چیزی می تواند از کارخانه معروف استعدادیابی اروپا بیاموزد. فن وینکل اتاق های هتل ها را رزرو کرد و بازدیدها و سفرها را برنامه ریزی نمود. اگرچه او با سعودی‌های بانفوذی سفر می کرد که به استاندارد خاصی از تجمل عادت داشتند اما بر اساس آن چه که به عنوان بودجه معقول توصیف می کرد تصمیم گیری نمود. او می گوید:" ما در هتل های لوکس پنج ستاره نبودیم. خوب بود تمام ما راننده مرسدس یا چیزی شبیه آن نداشتیم. من خودم از دورتموند تا آژاکس رانندگی کردم".
اکنون عربستان سعودی به طور مستقیم با مشتریان اروپایی تماس می گیرد و صحبت با واسطه ها را متوقف کرده است. هیچ رفتار ترجیحی ای برای یک بازیکن ثابت نسبت به دیگری وجود نخواهد داشت این درسی کلیدی است که سعودی ها از تجربه چین آموخته اند.