داراب، یکی از زیباترین شهر‌های استان فارس که با برخورداری از جاذبه‌های تاریخی، از مناطق گردشگری محبوب در ایران محسوب می‌شود.
داراب یکی از شهر‌های قدیمی و تاریخی استان فارس است که در گذشته‌های دور به نام‌های دیگری همچون «دارابگرد» و «دارابجرد» نیز شهرت داشته است. روایات متعددی در مورد وجه تسمیه این شهر به داراب وجود دارد.
برخی از مورخان بر این باور هستند که نام داریوش دوم از پادشاهان ایران باستان، بر این شهر نهاده شده است. فردی که در شاهنامه فردوسی نیز از آن به نام «داراب» (داریوش دوم)، پدر «دارا» (دارا نام داریوش سوم است)، یاد شده است. در مورد پسوند «گرد» مورخان و صاحب‌نظران عقاید متفاوتی ابراز کرده‌اند. گروهی معتقد هستند که لفظ «جرد» یا «گرد» به‌معنای شهر و «دارابگرد» به‌معنای شهر داراب است.
عده‌ای نیز اعتقاد دارند که، چون «داراب شاه» این شهر را به صورت مدور ساخت، آن را «دارابگرد» نامیده‌اند. برخی نیز بر آن باور هستند که «گرد» تصحیف «کرد» به‌معنای «ساخته» است؛ یعنی ساخته داراب (شهری که داراب آن را ساخته است) و البته به نظر می‌رسد که این روایت از دیگر روایات، صحیح‌تر است.
دراین منطقه آثار هزاره پنجم قبل از میلا د (عصرسفال نخودی و مقارن با تمدن سیلک ۲ کاشان) توسط باستان‌شناسان شناسایی شده این منطقه از کشور، علاوه بر جاذبه‌های تاریخی ارزشمند، دارای مناطق زیبای گردشگری طبیعی متعددی است که سالانه حضور جمع زیادی از گردشگران و توریست‌ها را در خاک این شهر، شاهد هستیم. اقلیم گرم این منطقه از ایران، آن را به یکی از بهترین مناطق توریستی در فصل بهار و ایام باطراوت نوروز تبدیل کرده است. در ادامه با جا‌های دیدنی داراب آشنا خواهیم شد.
آدرس: استان فارس، ۶ کیلومتری شهر داراب
«دارابگرد»، نام یکی از قدیمی‌ترین شهر‌های ایران باستان است که در فاصله ۶ کیلومتری از شهرستان داراب قرار گرفته است. این شهرستان که در گذشته به نام‌های دیگری همچون داراگرد شهرت داشته است، به نظر می‌رسد که اولین پایتخت حکومت ساسانیان بوده است و باستان‌شناسان قدمتی برابر با حکومت هخامنشیان را بر این شهر تخمین زده‌اند.
جالب است بدانید که دیوار مخروطی شکل بزرگی به ارتفاع بالغ بر ۱۰ متر که با مصالحی همچون رس، سنگ و ملاط آهک ساخته شده است، در اطراف این شهر تاریخی قرار دارد که پیشینه آن نزدیک به ۲۶۰۰ سال است. البته ارتفاع امروزی این دیوار باستانی به‌دلیل گذشت زمان به ۷ متر کاهش یافته است. از دیگر نکات مهم در مورد این شهر باستانی، واگذاری این شهر به امام حسن مجتبی (ع) است که در عهدنامه صلح بین ایشان و معاویه به آن اشاره شده است که نشئت گرفته از اهمیت آن در طول تاریخ است.
آدرس: استان فارس، ۱۰ کیلومتری از شهرستان داراب
در فاصله ۱۰ کیلومتری از شهرستان داراب، بنایی تاریخی و به سبک چهار تاقی با گنبد قرار دارد که به «آتشکده آذرجو» شهرت یافته است. متاسفانه بر اثر گذر زمان، بخش زیادی از عمارت تاریخی تخریب شده و گنبد آن نیز ریخته است. «مروج‌الذهب مسعودی» روایت کرده است که این آتشکده به فرمان «اشو زرتشت» احداث شده است. گفته می‌شود که «زرتشت» به «یستاف شاه»، فرمان یافتن «آتش مقدس جمشید» را صادر کرده است.
وی پس از یافتن این آتش مقدس در «خوارزم»، آن را به «دارابگرد» منتقل کرده و آتشکده‌ای برای نگهداری آن، ایجاد کرد. پس از آن شهر «دارابگرد» نیز احداث و در اوایل قرن چهارم هجری قمری این آتشکده به نام «آتشکده آذرجو» شهرت یافت. بنای آتشکده به صور چهارتاقی و با معماری به سبک ساختمان‌های دوران ساسانی با پلانی مربعی شکل، ساخته شده است. متاسفانه بی‌مهری‌های فراوانی به این اثر باستانی وارد و امروزه به اثری ویران تبدیل شده است.
آدرس: شهرستان داراب، بخش رستاق، دهستان کوهستان، روستای لایزنگان
«لایزنگان» نام یکی از روستا‌های زیبای «استان فارس» است که می‌توان آن را سرزمین گل‌های محمدی نامید. این روستای سردسیر کوهستانی که به «ماسوله فارس شهرت» دارد، امروزه به یکی از مناطق گردشگری و توریستی استان فارس تبدیل شده که مردم آن به مهمان‌نوازی شهره هستند. باغ‌های زیبا با درختان سربه‌فلک‌کشیده این شهرستان، زیبایی خیره‌کننده‌ای را به طبیعت بکر و ناب این منطقه از کشور بخشیده است که تماشای آن، لذتی شگرف را به گردشگران و مسافران خواهد بخشید.
آدرس: استان فارس، داراب، دهستان فورگ
مجوعه‌ای تاریخی در دهستان «فورگ» از توابع شهرستان داراب وجود دارد که به «قلعه نارنجستان» یا «نارنج قلعه» شهرت یافته است. اثری که متشکل از بقایای یک قلعه تاریخی، تپه‌ای باستانی متعلق به حکومت ساسانیان و آثاری باقی‌مانده از ساختمان مسجدی تاریخی و شبستان‌دار است. امروزه تنها بخشی از ساختمان قلعه و دروازه ورودی آن برجای مانده است.
آدرس: استان فارس، داراب، خیابان امامزاده
از دیگر بنا‌های تاریخی در شهرستان داراب، مسجد جامع این شهر است که یکی از شاهکار‌های معماری در نوع ساخت محسوب می‌شود. این اثر تاریخی متعلق به قرن ۱۰ هجری قمری و در زمان سلطنت شاه طهماسب اول است.
معماری انجام شده در مسجد جامع داراب به سبک معماری ساختمان‌های دوران حکومت سلجوقیان است که دارای چهار مناره کوتاه به‌شکل ۱۱ ضلعی است که در چهار گوشه مسجد قرار دارد. تفاوت تزیینات انجام شده در این مناره‌ها از نکات جالب در مورد این اثر تاریخی است که در نوع خود منحصربه‌فرد است.
آدرس: فارس، ۴ کیلومتری داراب
در دامنه کوه «پهنا» در چهارکیلومتری شهرستان داراب، یکی دیگر از آثار تاریخی ارزشمند ایران باستان وجود دارد که به «نقش شاپور» نام گرفته است. این نقش‌برجسته متعلق به دوران حکومت ساسانیان است که پیروزی شاپور اول بر امپراطوران روم را به تصویر کشیده است. ابعاد این میراث ایرانی به‌صورت مستطیلی به طول تقریبی ۹ متر و عرض ۵ متر است که تصویر شاپور را به‌صورت سوار بر اسب، تمام رخ و در مرکز نقش‌برجسته کنده‌کاری کرده و در مقابل آن سه تن از امپراطوران روم مشاهده می‌شوند.
آدرس: استان فارس، ۵ کیلومتری جنوب شرقی داراب
از دیگر آتشکده‌های خاموش در ایران، آتشکده‌ای است در پنج کیلومتری جنوب شرقی شهرستان داراب و در دامنه کوه که به‌صورت صلیب و به مساحت ۴۲۰ متر مربع ساخته شده است. بنایی که به‌صورت یک‌پارچه و تماما از کوه تراشیده شده و اثری شگفت‌انگیز از هنر دست انسان را به‌وجود آورده است. «مسجد سنگ» یا «مسجد سنگی» از دیگر نام‌های شناخته شده این اثر تاریخی است که به نظر می‌رسد که به‌عنوان نیایشگاه مهرپرستان آریایی احداث، پس از گذشت زمان در دوران حکومت ساسانیان به آتشکده تبدیل و در اواخر قرن ۷ هجری قمری به مسجد تغییر کاربری داده است.
منطقه‌ای زیبا، سرسبز، برخوردار از طبیعتی بکر و ناب در ۱۳۵ کیلومتری شهرستان داراب قرار دارد که به «منطقه شکار ممنوع چاه نفت داراب» شناخته می‌شود. این منطقه طبیعی پوشیده از تنوع جالبی از گیاهان بنه، بادام وحشی، درمنه، شقایق وحسی، ارس، قیچ، تنگرس و نیز محل زندگی حیواناتی همچون بز، قوچ، میش، پلنگ، گرگ، روباه معمولی، خرگوش، کبک، تیهو، دراج و… است.
آدرس: شهرستان داراب، بخش فورگ، هشت کیلومتری شمال غربی فدامی
یکی از جاذبه‌های گردشگری در شهرستان داراب، پدیده‌ای طبیعی به نام «آبشار فدامی» است که در شهر «فدامی»، در منطقه «فورک» یا «فرگ» قرار گرفته است.
از نکات جالب و منحصربه‌فرد این آبشار زیبا، حضور چهار نوع آب گرم، سرد، شیرین و شور است که در فاصله ۲۰ متری از آن، پس از ترکیب با یکدیگر، استخری طبیعی با منظره‌ای چشم‌نواز و زیبا را به وجود می‌آورد. تفرجگاهی دوست‌داشتنی که به یکی از تفریحگاه‌های شهرستان داراب تبدیل شده و دارای ارتفاعی بالغ بر ۱۵ متر است.
آدرس: کیلومتر ۵ جاده کمربندی داراب به حاجی آباد
آسیاب سنگی داراب، یکی دیگر از آثار تاریخی شهرستان داراب است که در بخش شمالی آتشکده آذرخش این شهرستان (مسجد سنگی) قرار دارد. این آسیاب سنگی متشکل از دو استوانه سنگی بزرگ است که در بالای کوه قرار گرفته و آب مورد نیاز آسیاب را تامین می‌کند. معماری این سازه سنگی متعلق به دوران حکومت ساسانیان است و می‌توان آن را یکی از کم‌نظیرترین انواع آسیاب در تاریخ ایران معرفی کرد. طبق کتیبه‌ای که در بخش غربی ورودی آسیاب وجود دارد به خط کوفی که متعلق به اتابکان است، از تعمیر و بازسازی آن در دوران اتابکان و قاجاریه و نیز استفاده مجدد آن در دوران ناصرالدین شاه حکایت می‌کند.
آثار تاریخی و طبیعی بی‌شماری در شهرستان تاریخی داراب وجود دارد که می‌توان از چشمه گلابی، تنگه رغز داراب، تپه‌های باستانی مادوان و خسویه، قصر بهرام، قصر آینه، برج شاه‌نشین، روستای نوایگان، سد رودبال داراب، آبشار کاسه‌رود، باغ جنت‌شهر، باغ فسارود، دحیه انصاری و آرامگاه سید علاالدین حسین پیرمراد نام برد.
منبع: کجارو