بازدید و گشت و گذار در نقاط کویری ایران لذت خاص خود را دارد؛ طبس یکی از همین مناطق است که دیدنی‌های آن شما را غافلگیر می‌کند.
به گزارش همشهری آنلاین، طبس نامی که ما را به یاد شنزار و کویر و یا زمین‌لرزه سال ۵۷ می‌اندازد. زلزله‌ای که این شهر و روستا‌های مجاور آن را ویران کرد و حدود ۲۵ هزار نفر کشته داد. اما سال‌ها از آن زلزله وحشتناک گذشته است.
حالا طبس شهری است آباد که به دلیل معادن مختلفش مانند ذغال سنگ، سنگ آهن، خاک نسوز و پتاسیم رونق بسیار دارد. شهری که خیابان‌ها و بلوار‌های آن با نخل‌های سربه فلک کشیده دل گردشگران را می‌برد. شهری که در آن گدا نمی‌بینید و تمیزی بیش از اندازه خیابان‌های آن شما را متعجب می‌کند.
باغ گلشن این شهر کویری با درختان نخل و جوی‌های پر آبش گویی رویای بهشت را به واقعیت تبدیل می‌کند. این فقط یک روی طبس است. روی دیگر آن جاذبه‌های طبیعی آن است که هر یک از آن‌ها به تنهایی برای معرفی جهانی هر کشوری کافی است.
جاذبه‌هایی که تاکنون برای گردشگران و طبیعت‌گرد‌ها آنچنان که باید معرفی نشده است. در حالی که دیدن جاذبه‌های طبیعی این شهر کویری در کنار باغ ها، نخلستان‌ها و چشمه‌سار‌های متعددش تمام معادلات ذهنی یک گردشگر را متحول می‌کند و برای همیشه آن شکل غیر واقعی طبس را که بیشتر در ذهن‌ها به شکل شنزار و منطقه‌ای خشک و بی‌آب است به فراموشی می‌سپارد.
برای رسیدن به طبس باید از تهران به سمت طبس حرکت کنید. برای رسیدن به این شهر کویری بعد از گذشتن از جاده قم و کاشان از زواره نیز می‌گذرید. خور و بیابانک را پشت سر می‌گذارید و وارد یک جاده بیابانی می‌شوید. جاده‌ای که شما را به طبس می‌رساند.
اما بد نیست قبل از راهی شدن به سمت طبس، راهی منطقه خورو بیابانک شوید و سری به دهکده گردشگری پتاس خور و بیابانک که بزرگ‌ترین پهنه نمکی کشور است بزنید. شاید بپرسید چنین جایی چه جذابیتی می‌تواند داشته باشد؟ این مجتمع یک آبشار نمکی به طول ۳۰ متر، مجموعه تفریحی، حوضچه نمکی، آب انبار، آلاچیق و سوئیت‌های اقامتی دارد. گفته می‌شود آبشار پتاس تنها آبشار نمکی جهان است. به همین دلیل این دهکده گردشگری می‌تواند یکی از متفاوت‌ترین جاذبه‌هایی باشد که تاکنون دیده‌اید دو به راحتی می‌توانید در حدود ۳۰ کیلومتری شرق شهر خور و در مسیر ارتباطی خور-طبس سری به آن بزنید. مسیر رسیدن به این دهکده سفید و درخشان است، چون همه جای مسیر بلور‌های نمک به چشم می‌آیند.
آبشار و حوضچه نمکی این مجتمع گردشگری که به دلیل وجود پتاس در آن به رنگ آبی فیروزه‌ای است گردشگران زیادی را به ویژه در چند سال اخیر به خود جذب کرده است. اینکه یک مجتمع صنعتی با ایجاد دهکده نمکی توانسته است در زمینه گردشگری موفق عمل کند بسیار حائز اهمیت است، زیرا هنوز مناطقی وجود دارند که با داشتن جاذبه‌های طبیعی هیچ نفعی از گردشگری نمی‌برند. شاید بهتر است با معرفی و الگو قراردادن چنین اماکنی حرکتی در گردشگری سایر نقاط هم به وجود بیاوریم.
نرسیده به طبس می‌توانید در یک اقامتگاه بومگردی اتاقی رزرو کنید. طبس هتل نیز دارد تا شب را در آنجا اقامت کنید و از شب‌های آن نیز نهایت لذت را ببرید. شب‌های کویری که ستاره‌های بی‌شمارش ذهن را خالی از دغدغه‌ها و روزمرگی‌ها می‌کند؛ جایی که ناخودآگاه شعر «شب آنچنان زلال که می‌شد ستاره چید، دستم به هر ستاره که می‌خواست می‌رسید» را زمزمه کنید.
صبح زود به سمت کال جنی حرکت کنید تا فرصت کافی برای بازدید از همه نقاط آن داشته باشید. دره‌ای که در سال‌های گذشته سبب شد تا نام طبس بر سر زبان‌ها بیفتد و طبیعتگردان بسیاری را به خود جذب کند. البته کال جنی جایی نیست که بتوانید به تنهایی در آن گشت‌وگذار کنید. باید از یک راهنمای محلی کمک بگیرید. استفاده از راهنمای محلی برای محلی‌ها خود ایجاد درآمده کرده است.
کال همان دره یا مسیر ایجاد شده به وسیله سیلاب‌ها و جریان آب است. کال جنی شاید بی‌نظیرترین گراندکانیون ایران باشد. دره‌ای زیبا و مخوف که بومیان قدیمی آن را دره جن‌ها نامیده‌اند. بی‌شک گشت و گذار در شب به صورت دسته جمعی هم در این دره دل و جرات می‌خواهد، حتی اگر اعتقادی به وجود ارواح نداشته باشید.
کال جنی از دالان‌های سنگی مختلفی تشکیل شده است که در برخی از جا‌ها حوضچه‌ها و حفره‌های آن پرآب است. در قسمتی از مسیر حتی نیزار‌هایی روییده است که عبور از آن زیبایی مسیر را چند برابر می‌کند. دره کال جنی به تنهایی حاصل فرسایش طبیعت نیست، زیرا برخی از نقاط آن ساخته دست بشر است. روی دیواره‌های این دره اتاقک‌هایی را می‌توان مشاهده کرد که می‌گویند به دوره ساسانیان برمی‌گردد. این اتاقک‌ها به خانه گبر‌ها معروف است که قنات‌هایی از دل آن‌ها می‌گذرد. در واقع این قنات‌ها وجه مشترک همه این اتاقک‌ها است.
این دره در نقاطی دارای دیواره‌های بلند است که برای ثبت یک عکس یادگاری باید با فاصله زیاد با آن بایستید تا همه دیواره در قاب عکس شما بگنجد.
در مسیر انتهایی کال جنی معبدی میترایی قرار دارد. معبدی که برای ورود به آن باید از یک چاه که حدود ۴ متر ارتفاع دارد صعود کنید. تا وارد دالانی شوید که در دوطرف آن اتاقک‌هایی قرار دارد که می‌گویند عبادتگاه بوده است. هرچند برای دیدن از این معبد هیچ امکاناتی اندیشیده نشده است، زیرا باید دره نورد باشید یا تجربه بالارفتن از چاه را داشته باشید تا موفق به بازدید شوید.
در راه بازگشت از کال جنی به سمت ازمیغان بروید. ازمیغان جایی است که نخلستان و شالیزار به هم پیوند می‌خورند. گویی در دل یک روستای کویری شمال کشور را هم تجربه می‌کنید! و این در کل ایران بی‌نظیر است. از ابتدا تا انتهای روستا جوی‌های آب روان است. ازمیغان جایی است که تعریفتان از کویر تغییر می‌کند. زیرا این همه جوی آب و آبشار و رودخانه را تا قبل از آن هرگز نمی‌توانستید در دل یک روستای کویری تصور کنید. رودخانه دائمی این روستا سبب شده سرسبز و کشاورزی در آن رونق داشته باشد.
در مسیر رودخانه تعداد پرشمار ماهیانی که محلی‌ها آن را دکتر فیش می‌نامند در زلالی آب رود خودنمایی می‌کنند. ماهیانی که خود عاملی برای جذب گردشگران هستند، زیرا وقتی پا‌های خود را داخل آب قرار دهید دور پاهایتان حلقه و به آن‌ها تک می‌زنند.
محلی‌ها معتقدند آن‌ها خاصیت درمانی دارند و پا را ماساژ می‌دهند. در امتداد رودخانه و بعد از گذشتن یک مسیر کوهستانی بی‌نهایت زیبا که نخل‌ها در جای‌جای آن قد علم کرده‌اند به قسمتی به نام تخت عروس می‌رسید که از زیبایی بی‌نظیری برخوردار است. این قسمت به دلیل وجود سنگ بزرگ سفیدی که در کف دره وجود دارد، به این نام خوانده می‌شود. این سنگ بزرگ سفید در وسط رودخانه واقع است و آب در دوطرف آن حرکت می‌کند. بیهوده نیست که می‌گویند ازمیغان بهشت گردشگری طبس است.
چشمه آب‌گرم مرتضی علی یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری طبس است. این چشمه در مسیر گردشگری روستای خرو واقع شده است. این چشمه جوشان هم آب سرد و هم آب گرم دارد که این ویژگی منحصربه فرد است. برای رسیدن به این چشمه باید ۵ کیلومتر را در دل آب پیاده طی کنید. در طول مسیر چشمه آب‌گرم مرتضی علی، دیواره‌های بلندی در دو طرف دیده می‌شود که در نقاطی از این مسیر، این دیواره‌ها بیشتر به دلیل وجود خزه سبز یشمی هستند. بزرگ‌ترین چشمه از درون دالانی بیرون می‌آید که به حمام مرتضی علی معروف شده است.
روستای اصفهک در نزدیکی طبس قرار دارد. معماری ویژه این روستا با چند آثار تاریخی و منحصربه‌فردش مانند مسجد جامع گردشگران را به سمت خود می‌کشاند.
بعد از آن به سوی کویر حلوان حرکت کنید. نام کویر حلوان از روستایی به همین نام در حاشیه شرقی کویر گرفته شده است و دلیل شهرت آن اهمیت روستای حلوان از بعد گردشگری و استقبال گردشگران از آن است. حلوان یکی از بکرترین کویر‌های ایران و پوشیده از ریگزار است. جایی که می‌توان در نزدیکی آن کاروان‌های شتر را دید و از تل ماسه‌های آن لذت برد.
بی‌شک سفر به طبس بهترین خاطرات را در ذهن ماندگار می‌کند. شنیده بودم که می‌گفتند به طبس سفر نکنید شاید بهترین سفرتان باشد و همین دلیلی شود که بعد از آن مابقی سفر‌ها آن لذت طبس گردی را به شما ندهد. درست می‌گفتند. سفر به طبس بی‌مانند است. آنقدر که دلتان می‌خواهد دوباره به آن سلام کنید.