فرارو- قهوهای ساخته شده از فضله پرندگان که در اروپا به قیمت طلا به فروش میرسد: این گنج حاصل کنجکاویای میباشد که یک مزرعه برزیلی سالها از آن محافظت میکند و به لطف ظاهر شدن شگفت انگیز پرندهای شبیه به قرقاول امکان پذیر است. هیچ کس نمیتونست آن را پیش بینی کند، اما جاکو یا "گوان تاریک پا" با پرهای سیاه و فریادهای قدرتمندش دارای یک سیستم گوارشی شگفت انگیز است. دانههای قهوهای که آن پرنده در مدفوع خود به جای میگذارد مانند تکههای طلا هستند. هیچ کس به اندازه "هنریک اسلوپر" صاحب مزرعه قهوه که برای اولین بار ظاهر شدن آن پرنده را به ترسناکی طاعون قلمداد کرده بود، از این کشف تصادفی شگفت زده نشد. او نمیدانست که به زودی آن حیوان به قویترین متحد و شریکی ارزشمند در تجارت اش تبدیل خواهد شد.
به گزارش فرارو به نقل از ال پائیس، اسلوپر میگوید: "خیلی ترسناک بود. پرنده بزرگی است و سر و صدای زیادی ایجاد میکند. شاخهها را میشکند. تعدادشان زیاد بود بنابراین، با سازمانهای حفاظت از محیط زیست تماس گرفتیم، اما آنان نمیدانستند باید چه کار کنند. به ما پیشنهاد کردند که یک حیوان شکارچی را برای شکار پرندگان مورد استفاده قرار دهیم، اما نمیدانستیم باید از چه حیوانی استفاده کنیم مثلا عقاب"؟ اکنون آن روزها را با خنده به یاد میآورد. زمین او در اطراف دوازده دره در کوههای سرسبز اسپیریتو سانتو در جنوب شرقی برزیل در کنار یک پارک ملی واقع شده است. اگر ایالت اسپیریتو سانتو یک کشور بود چهارمین تولیدکننده بزرگ قهوه در جهان محسوب میشد.
با این وجود، در میان هزاران مزرعه قهوه در برزیل آن مزرعه برجسته است چرا که تنها مزرعهای میباشد که پرندهای را به عنوان کارت برنده در دست دارد. اسلوپر سفری را به یاد میآورد که به اندونزی داشت جایی که در آن در مورد کوپی لواک نوعی قهوه که از دانههای قهوه موجود در مدفوع پستانداری کوچک و شب زی به نام زباد از خانواده زبادان تهیه میشود آموخته بود. این حیوان پس از خوردن دانههای قهوه هست آن را دفع میکند که از آن برای تهیۀ این نوع قهوه استفاده میشود. این قهوه گرانترین قهوه جهان محسوب میشود. او تصمیم گرفت شانس خود را برای نسخه برداری از آن ابتکار عمل امتحان کند.
در ابتدا متقاعد کردن کارگران مزرعه مبنی بر این که باید فضولات پرنده را برداشت کنند یک چالش اساسی بود، اما زمانی که آنان بر تردید خود غلبه کردند پس از دو سال آزمون و خطا به فرمول درست رسیدند. در طول آزمایش آنان نکات مختلفی را کشف کردند از جمله آن که عبور از دستگاه گوارش حیوان به این معنی است که دانههای قهوه به تخمیر نیازی ندارند و این فرآیند تقریبا تمام کافئین را از بین میبرد. دانهها کاملا به شکل کامل از مدفوع پرندگان خارج میشدند و هم چنین طعم خوب نکتهای مهم برای پرنده بود و باعث میشد دانههای قهوه را صرفا زمانی بخورد که کاملا رسیده باشند. پس از برداشت عجیب فضولات دانهها خشک و تمیز شده و به مدت دو تا سه ماه منجمد میشوند تا پس از ثبت سفارش فرآیند آغاز شود. این نوع از قهوه به قدری مورد توجه است که صرفا در صورت تقاضا تولید میشود. طعم آن میوهای و اسیدیتر از انواع دیگر قهوه است.
تولید قهوه جاکو بیش از یک دهه پیش آغاز شده و به سرعت به یکی از گرانترین قهوههای جهان تبدیل شد و در فروشگاه انحصاری هرودز در لندن به قیمت هر کیلو ۱۴۰۰ پوند (۱۷۰۰ دلار) فروخته میشود. به گفته اسلوپر فرانسه و ژاپن بازارهایی که علاقه قابل توجهی به محصولات عجیب و غریب در آن وجود دارند نیز از بزرگترین وارد کنندگان این نوع از قهوه هستند. این علاقه نه تنها از غیرعادی بودن نوشیدن قهوه به دست آمده از مدفوع یک پرنده بلکه از کل فلسفه پشت این مزرعه نیز ناشی میشود.
پیش از آن که جاکو به مثابه یک ستاره در مزرعه ظاهر شود مزرعه قهوه اسلوپر به کشاورزی ارگانیک و سیستم جنگلهای زراعتی متعهد بود که جایگزینی پایدار برای مدیریت جنگلهای استوایی میباشد و همزیستی با پوشش گیاهی بومی را ترویج میکند. در اینجا مزارع بی پایان تک کشت وجود ندارند. بوتههای قهوه با درختان و بوتههای دیگر از جمله موز، پیتانگا (گیلاس سورینام)، جابوتیکابا (انگور برزیلی) و انواع میوههای قرمز مخلوط میشوند که برای تهیه مربا مورد استفاده قرار میگیرند. تنوع زیستی متعادل محیط به جلوگیری از ظهور قارچها کمک میکند و بستری از برگ ایجاد میکند که به قهوه اجازه میدهد تا با شدت بیش تری رشد کند.
اسلوپر که طرفدار پرشور این سیستم شده میگوید:"اگر میانگین تولید قهوه بازای هر هکتار در برزیل حدود ۲۶ تا ۲۸ کیسه باشد در این نوع از مزارع به ۳۵ کیسه در هنگام برداشت افزایش خواهد یافت".
او میگوید:"پیشتر شما یک کشاورز بودید و به شما یاد داده بودند که چگونه از مواد شیمیایی از جمله آفت کشها استفاده کنید. با این وجود، اکنون دیکر راه بازگشتی وجود ندارد و تقاضاهای بازار متفاوت هستند. مصرف کنندگان دیگر نمیخواهند محصولاتی را با گلایفوسیت (نوعی کنترل کننده علفهای هرز جهت کمک به رشد درختان جدید) و همه موادی که ما برای مدت طولانی استفاده میکردیم بخورند. این فشاری است که از سوی مصرف کنندگان وارد میشود".
اگرچه برزیل هنوز تحت سلطه زمین بزرگ تک کشت اختصاص یافته به صادرات کالاها است جنگلهای زراعتی به تدریج در حال افزایش هستند. برای مثال، "اتحاد برای احیای آمازون" بیش از ۱۶۰۰ طرح از این قبیل را تنها در منطقه آمازون شناسایی کرده است. سیستم زراعت جنگلی هم چنین به عنوان یک حائل در برابر پدیدههای شدید آب و هوایی عمل میکند که به طور فزایندهای در حال افزایش هستند. هنگامی که طیفی از گیاهان و جانوران از یکدیگر محافظت میکنند خشکسالی، سیل و یخبندان را میتوان بهتر تحمل کرد.
در این زیستگاه که خود ساخته است جاکو علاوه بر برداشت قهوه کارکردهای دیگری نیز دارد همان طور که اسلوپر میگوید:"جنگل را دوباره جنگل میکند، زیرا دانهها را بسیار پخش میکند. در نتیجه، در وسط جنگل قهوه میروید". او میگوید که همزیستی با این پرنده بسیار محترمانه است. برخلاف قهوه کوپی لواک اندونزی که به دلیل نگهداری حیوانات در قفس تحت نظارت فزایندهای قرار گرفته جاکو همیشه در محدوده آزاد نگهداری میشود و محل لانههای آن کنترل میشود تا در هنگام برداشت انواع دیگر قهوه تولید شده در مزرعه آسیبی به آنها وارد نشود. ابتکار عملی که با ترس هیچکاکی شروع شد به اتحاد بین انسان و طبیعت تبدیل شد که به نظر میرسد آینده امیدوار کنندهای در پیش دارد. "اسلوپر" میگوید: "این پرنده حیوانی نیست که بخورد و برود بلکه اینجا باقی میماند".