لوله داربست نوعی سازه فلزی است که در هنگام ساخت یا بازسازی بناها برای انجام عملیات اجرایی در نقاط با دسترسی سخت، استفاده می‌شود. این فلزات ممکن است به علت تماس با رطوبت در خطر زنگ‌زدن قرار بگیرند. در پی این اتفاق، احتمال شکستگی لولهها و همچنین ایجاد خسارات جبران‌ناپذیری با توجه به قیمت لوله داربست امروز وجود دارد. بنابراین باید به دنبال راههای باشیم تا از زنگ‌زدن لولههای داربست جلوگیری کنیم و عمر آنها را بالاتر ببریم.
زنگ‌زدن فلزات زمانی اتفاق می‌افتد که این عناصر با اکسیژن موجود در هوا ترکیب و اصطلاحاً خورده میشوند. به‌عبارت‌دیگر، زنگ، همان اکسید فلزات است که به شکل تغییر رنگ نارنجی قهوهای، روی سطح فلز پدید میآید. هر زمان که آهن، آب و اکسیژن را در کنار هم داشته باشید، زنگ‌زدگی اتفاق می‌افتد. آب نقش کاتالیزور اصلی را در زنگ‌زدگی ایفا می‌کند.
هراندازه هم که فولاد و آهن ازلحاظ ساختاری مستحکم باشند، نفوذ مولکول‌های آب به درون آن اجتناب ناپذیر است. این فرآیند، شروع خوردگی محسوب می‌شود. اگر نمک وجود داشته باشد، مثلاً در آب دریا، خوردگی سریع‌تر خواهد بود.
قرارگرفتن در معرض دی‌اکسید گوگرد و دی‌اکسیدکربن نیز روند خورندگی را تسریع می‌کند. این اتفاق فلز را منبسط می‌کند و در پی آن ضعیف، شکننده و پوسته‌پوسته می‌شود. اما فرآیند زنگ‌زدن در این مرحله به پایان نمیرسد. بلکه به‌تدریج به لایه‌های زیرین هم نفوذ و یکپارچگی ساختار فلز را به خطر میاندازد. برای لولههای داربست این مشکل بسیار حیاتی است و حتماً باید از آن پیشگیری شود.
بهترین راههای جلوگیری از زنگ‌زدگی لولههای داربست عبارت‌اند از:
اسکلت داربست از لولههای داربستی تشکیل شده است که به وسیله بستهای مخصوصی به یکدیگر متصل هستند. رنگ‌کردن لوله به‌عنوان سپری بین آهن موجود در فلز لوله، اکسیژن و رطوبت محیط عمل می‌کند. با لوله داربست رنگ کاری شده، میتوان از زنگ‌زدگی آن جلوگیری کرد.
برای رنگ‌کردن فلزات میتوان از رنگ‌روغنی، اپوکسی و پلی‌اورتان استفاده کرد. برای این کار چند نکته وجود دارد:
ریختن خرده‌های فلز زنگ‌زده در چشم عوارضی در پی خواهد داشت. همچنین، استنشاق این ذرات بسیار مضر است. سعی کنید سطح لولههای داربست را در مکانی با تهویه مناسب رنگ‌آمیزی و آماده کنید.
از یک برس فلزی برای پاک‌کردن بیشتر زنگ‌زدگی استفاده کنید. اگر برای آماده‌کردن سطح خود وقت نگذارید، رنگ شما از سطح جدا می‌شود و از بین میرود.
اگر چیزی روی سطح لوله داربست باقی مانده است، با استفاده از چربی‌گیر یا پاک‌کننده مناسب، آن را از بین ببرید. میتوانید قبل از رنگ‌آمیزی، کل سطح را بشویید و بگذارید خشک شود.
با توجه به اندازه سطح و مدت زمانی که میخواهید دوام داشته باشد، قبل از رنگ واقعی، به آن پرایمر بزنید.
با رعایت توصیه‌های برند سازنده رنگ، چندین لایه از آن را اعمال کنید. البته حتماً سعی کنید تمام لایهها بهصورت یکنواخت باشند. وجود شکاف یا ناحیه بدون رنگ، باعث می‌شود هوا و آب به داخل نفوذ کنند و زنگ‌زدگی ایجاد کنند.
گالوانیزه کردن به عملیات افزودن یک پوشش روی (Zn) روی سطح فولاد یا آهن اطلاق می‌شود. این کار برای محافظت از آن در برابر زنگ‌زدگی یا خوردگی انجام میپذیرد. دو نوع گالوانیزاسیون وجود دارد:
به دلایل متعددی، گالوانیزه کردن قابلاعتمادترین نوع محافظت در برابر خوردگی محسوب می‌شود. اولاً، برخلاف پوشش رنگ، پیوند متالورژیکی که از طریق گالوانیزاسیون به وجود میآید، بخشی از خود فولاد می‌شود و صرفاً یک پیوند شیمیایی یا مکانیکی نیست. دوما، این فرآیند به طور خودکار اتفاق می‌افتد و نیاز به خنککردن و اعمال مجدد لایه‌های اضافی ندارد. در آخر، لوله داربست گالوانیزه از روز اول ضدزنگ است و می‌تواند تا سال‌ها استفاده شود.
کارشناسان توصیه میکنند قبل از اینکه خیلی دیر شود، از زنگ‌زدگی لولههای داربستی جلوگیری کنید. فولاد و آهن ممکن است ماهیت متفاوتی داشته باشند، اما هر دو باید محافظت شوند تا زنگ نزنند. جلوگیری از زنگ‌زدگی لوله داربست ازطریق رنگ‌کاری و یا لوله داربست گالوانیزاسیون، باعث افزایش یکپارچگی، افزایش طول عمر و در نهایت صرفه‌جویی در زمان، هزینه و استرس شما در طولانی‌مدت می‌شود.