چشم انسان رنگهای متنوعی دارد و برخی از این رنگها کمیابتر از بقیه هستند. برخلاف تصور عموم، همیشه نمیتوان رنگ چشم نوزاد را بر اساس رنگ چشم والدینش پیشبینی کرد. یک فرآیند پیچیده در شکلگیری رنگ چشمهایی که به ارث میبریم وجود دارد و این فرایند میتواند با نتایج بسیار غیرعادی توام باشد.
به گزارش فرادید، مردمک وسط چشم ما معمولاً سیاه است، اما حلقهی رنگی اطراف آن که عنبیه نام دارد یکرنگ نیست و میتواند هر رنگی داشته باشد. رایجترین رنگ عنبیه قهوهای است، به این معنا که رنگ چشم بیشتر افراد روی زمین قهوهای است، اما نادرترین رنگ چشم کدام است؟
«سبز» به عنوان نادرترین رنگ چشم در جهان گزارش شده است. بر اساس یک نظرسنجی از سوی آکادمی چشمپزشکی آمریکا در سال ۲۰۱۴، فقط ۹ درصد مردم دارای چشمان سبز هستند، در حالی که ۴۵ درصد چشمهای قهوهای، ۱۸ درصد چشمهای فندقی و ۲۷ درصد چشمهای آبی دارند. با این حال، ۱ درصد از افراد نظرسنجی گفتند رنگ چشم آنها هیچیک از رنگهای قهوهای، آبی، فندقی یا سبز نیست.
نادرتر از چشم سبزرنگ، بیماری آلبینیسم (Albinism) است. از هر ۲۰۰۰۰ نفر ۱ نفر به این بیماری مبتلا میشوند و در اثر ابتلا به این بیماری، رنگ چشم فرد قرمز یا صورتی میشود. در این موارد، عنبیه شفاف است، اما رگهای خونی داخل چشم به آنها ظاهر صورتی یا قرمز میدهند.
بیماری نادر دیگری به نام هتروکرومی (Heterochromia) هم وجود دارد که به موجب آن، چشم فرد دو رنگ مختلف دارد. برای مثال، ممکن است یک چشم قهوهای و چشم دیگر آبی باشد. این عارضه ممکن است سبب ظاهر شدن دو رنگ در یک چشم شود به این صورت که بخشی از عنبیه یک رنگ و باقی رنگ دیگری دارد.
اکثر افراد به طور مادرزاد به هتروکرومی مبتلا میشوند و چشم آنها هیچ مشکل دیگری ندارد. با این حال، بیماریهای دیگر میتوانند باعث هتروکرومی شوند، از جمله سندرم هورنر و پیبالدیسم.
رنگ چشم شما متاثر از فعل و انفعالات بین ژنهای مختلفی است که به ارث میبرید و گاهیاوقات متاثر از یک جهش است. ژنتیک رنگ چشم علم پیچیدهای فراتر از رنگ چشم والدین یک کودک است. به عنوان مثال، دو پدر و مادر با چشمان آبی ممکن است صاحب فرزندی با چشمان قهوهای شوند.
بیشتر اوقات، افراد تا آخر عمر رنگ چشم یکسانی دارند. چشمان یک نوزاد چشمآبی ممکن است در سال اول یا حتی چند سال اول تیرهتر باشد، اما پس از آن ثابت میماند.
با این حال، شرایط مختلفی وجود دارد که باعث میشود رنگ چشم فرد تغییر کند. به عنوان مثال، آب مروارید میتواند چشمها را کدر میکند. تغییر رنگ چشم ممکن است در اثر آسیب هم رخ دهد.