فرارو؛ نوجوانی مرحله گذار رشد فیزیکی و روانی انسان است که میان کودکی و جوانی روی می‌دهد. این گذار تغییرات زیستی (بلوغ جنسی)، اجتماعی، و روان‌شناختی را در بر می‌گیرد، هرچند از میان این‌ها تنها تغییرات زیستی و روان‌شناختی را می‌توان به‌آسانی اندازه‌گیری کرد.
به گزارش فرارو، در سال‌های اخیر آغاز بلوغ در پیشانوجوانی (پیش از نوجوانی) به نوعی افزایش داشته است (به‌ویژه در دختران با بلوغ زود هنگام) و نوجوانی گاه در آن سوی سال‌های نوجوانی (به‌ویژه در پسران) امتداد داشته است. این تغییرات تعریفی منسجم از چارچوب زمانی نوجوانی را دشوارتر کرده است.
در بسیاری از پژوهش‌ها نوجوانی را به سه دوره تقسیم می‌کنند: نوجوانی اولیه (۱۲–۱۴سالگی)، اواسط نوجوانی (۱۴–۱۶سالگی) و اواخر نوجوانی (۱۶–۱۹سالگی). پایان نوجوانی و آغاز جوانی و بزرگ‌سالی به در کشورهای مختلف و نسبت به کاربردش متغیر است؛ حتی فراتر از آن در درون یک کشور یا فرهنگ هم ممکن است سنین متفاوتی برای بلوغ (از نظر دوره‌بندی و قانونی) به منظور سپردن وظایف مشخص در جامعه در نظر گرفته شود.
بسیاری اوقات حرف نوجوانان این است که والدینم مرا نمی‌فهمند یا والدینم مرا درک نمی‌کنند و در بیشتر موارد نوجوانان با این جمله به جنگ با والدین خود می‌روند. وقتی ما نتوانستیم با تدبیرهای لازم با فرزندانمان رابطه عاطفی و منطقی بر قرار کنیم، در آن صورت نوجوانان برای کوبیدن والدین از جمله «پدر و مادرم مرا درک نمی‌کنند» استفاده می‌کنند.
دو عنصر اصلی وجود دارد که بر بلوغ جسمی و روانی نیز تاثیر گذار است:
• تغییرات هورمونی بدن که نتیجه گذار از دوران بلوغ است و در نتیجه با بلوغ جنسی همراه است.
این شامل تغییرات هورمون‌های جنسی، استروژن در دختران و تستوترون در پسران می‌شود. این تصور وجود دارد که عامل اصلی بسیاری از تغییرات رفتاری در دوران بلوغ به دلیل تغییرات هورمونی و خلقی است. قطعا تغییرات فراوانی در سطوح هورمون‌ها در دوران بلوغ اتفاق می‌افتد که حداقل در ۳ مورد از این هورمون‌ها تغییرات ایجاد می‌شود.
• مغز انسان طی تکامل و رشد از دوران کودکی تا نوجوانی در حال تغییر است.
تصور بر این بوده است که مغز انسان از همان مراحل اولیه بالغ و کامل بوده است؛ اما تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که در واقع بخش‌هایی از مغز تا ۱۸ سالگی رشد می‌کنند. به طور کلی می‌توان گفت که این هورمون‌ها نیستند که منجر به تغییر در مغز می‌شوند؛ اما تغییرات در مغز می‌تواند به افزایش و تغییر در سطوح هورمون‌ها منجر شود که در نهایت بلوغ را به همراه دارد.
مغز در دوران نوجوانی به طور کامل رشد می‌کند و استدلال، توانایی ارزیابی ریسک‌ها و سایر توانایی‌ها را با دیگر همتایان نوجوانان هماهنگ می‌کند. اگرچه به نظر می‌رسد که تغییرات رفتاری و خلقی در نوجوانان ناشی از تغییرات در سطوح هورمونی باشد، مشخص شده است که تغییرات رفتاری ناشی از تغییرات در روند تکامل مغز است.
دو ویژگی اصلی در مغز وجود دارد که در طول فرایند بلوغ شاهد تغییرات زیادی است. هر دو متاسفانه به نظر می‌رسد با نوجوانی تداخل دارند.
۱- غلاف میلین به نورون اضافه می‌شود، عاملی که سبب افزایش سرعت پیام‌های عصبی می‌شود: در این وضعیت فرایندها سریع‌تر اتفاق می‌افتند.
۲- مغز مسئولیت برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی و ارزیابی ریسک‌ها را بر عهده دارد. این فرایند با «محصور کردن» تعداد زیادی از اطلاعات صورت می‌گیرد.
در نتیجه این دو مورد برخی تغییرات در رفتارهای اساسی صورت می‌گیرد که در دوران نوجوانی شاهد این امر خواهیم بود:
• افزایش هیجانات را به دنبال دارد.
• کاهش توانایی برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی و ارزیابی ریسک‌ها.
• تمایل به پاسخ‌های عاطفی بیشتر.
• تمرکز روی خواسته‌های خود و کنار گذاشتن دیگران.
یکی از مسائل کلیدی که برای والدین هر نوجوانی آشناست، خواب است. به نظر می‌رسد مسائل متعددی در این زمینه وجود دارد. اولین نکته این است که نوجوانان از لحاظ فیزیولوژیکی به خواب بیشتری نیاز دارند و احتمالا این امر به دلیل سرعت رشد در آنان باشد.
ملاتونین هورمونی است که در غده کوچکی در مغز تولید می‌شود و به تنظیم چرخه خواب و بیداری در بدن کمک می‌کند. تغییر در میزان ترشح ملاتونین می‌تواند به کنترل خواب در نوجوانان کمک کند، به این معنا که در دوران بلوغ نوجوانان تمایل دارند که شب‌ها دیرتر به خواب بروند. آنها تمایل دارند که بیشتر بیدار بمانند و دیرتر به رختخواب خود بروند.
البته شواهدی مبنی‌بر تاثیر نور صفحات نمایشی کامپیوتر و تلویزون و گوشی‌ها بر خواب وجود دارد که با ترشح ملاتونین رابطه دارند و نتیجه آن این است که نوجوانان ترجیح می‌دهند ساعت بیشتری را بیدار بمانند.
مسئله دیگری که در مورد خواب نوجوانان وجود دارد، این است که در تعطیلات تابستان زمان بیشتری برای خوابیدن دارند و اواخر شب به رختخواب می‌روند و صبح‌ها به‌سختی از تخت خود بیرون می‌آیند؛ بنابراین آغاز مدرسه و تغییر الگوی خواب می‌تواند کاری دشوار باشد.
گذر از دوران نوجوانی هم برای افرادی که در حال تجربه آن هستند و هم برای اطرافیان به‌ویژه والدین بسیار دشوار است.
مسئله حائز اهمیت این است که به یاد داشته باشید شما و فرزند نوجوانتان در حال گذر از یک مرحله از زندگی هستید، مرحله حیاتی که به توسعه و پیشرفت فرد در زندگی کمک می‌کند. کافی است آرام باشید تا طوفان را پشت سر بگذارید.
منبع: skillsyouneed