فرارو- دوره‌هایی در زندگی وجود دارد که در آن هر شخصی ممکن است احساساتی مانند فشار، افسردگی، اضطراب و یا از دست دادن اراده داشته باشد. این دوره‌ها برای فرد ناراحت کننده هستند ولی همگی اجزای طبیعی تجارب زندگی آدمی محسوب می‌شوند.
به گزارش فرارو؛ تجربه‌ها در واقع پاسخ طبیعی به سختی‌های زندگی مثل ناامیدی، کمبود‌ها و اتفاقات هیجانی دردناک است که همگی اینها اضطراب زندگی نامیده می‌شود.البته باید دقت کنید که اضطراب را با فوبیا و یا حمله پانیک اشتباه نگیرید کاری که عموم مردم انجام می‌دهند و تفاوتی بین آنها قائل نیستند. در این گزارش به شما خواهیم گفت که هریک از این سه مفهوم به چه معنا هستند و عوامل و علائم و درمان آنها چگونه است؟
اضطراب یا تشویش یا دلشوره، یک احساس ناخوشایند و مبهم با منشأ ناشناخته، که به فرد دست می‌دهد و شامل عدم اطمینان و نوعی درماندگی است. وقوع مجدد موقعیت‌هایی که قبلاً استرس زا بوده‌اند یا طی آنها به فرد آسیب رسیده‌است باعث اضطراب در افراد می‌شود.همهٔ انسان‌ها در زندگی خود دچار اضطراب می‌شوند، ولی اضطراب مزمن و شدید غیرعادی و مشکل‌ساز است. تحقیقات و بررسی‌ها نشان می‌دهند که اضطراب در خانم‌ها، طبقات کم‌درآمد و افراد میان‌سال و سال‌خورده نسبت به بقیه افراد بیشتر دیده می‌شود.
به عقید فروید اضطراب انسان در نتیجه فشار و امیال واپس زده و یک سلسله کشمکش‌ها میان قسمت‌های مختلف شخصیت است و همچنین براساس نظریه آدلر اضطراب نتیجه قصور در یادگیری است و نیز نتیجه ادراک و تصورات معیوب و منحرف در انسان است.آدلر معتقد است اضطراب، زندگی فرد را تا حد زیادی تلخ می‌کند، و امید اوبه ایجاد زندگی آرام نابود می‌کند. افراد مضطرب بیشتر به خودشان فکر می‌کنند تا دیگران و آنها همیشه از تغییر موقعیت و شروع هر کاری بیشتر احساس اضطراب و هراس می‌کنند.در مجموع در تعریف اضطراب می‌توان گفت: بیشتر به حالت‌های هیجانی نگرانی و دلواپسی به علت خطری نامعلوم گفته می‌شود.
دلیل اصلی اضطراب هنوز معلوم نیست، با این حال اضطراب به دلیل ضعف شخصی، نقص شخصیت و یا تربیت نامناسب فرد نیست. دانشمندان می‌گویند خیلی از اختلالات ذهنی و روانی ناشی از ترکیب عواملی مثل تغییر در فشار و استرس مغز و محیط است.
عوامل زیر خطر ابتلای شما به اختلالات اضطرابی را افزایش می‌دهد:
زن بودن: زنان بیشتری از مردان با ابتلا به این بیماری شناسایی شده‌اند.
اتفاقات دوران کودکی: کودکانی که تحت تجاوز قرار گرفته‌اند ضربه‌های روحی دیده‌اند و یا شاهد وقایع ناراحت کننده بوده‌اند، بیشتر در خطر ابتلا به اختلال اضطراب می‌باشند.
استرس یک بیماری: ابتلا به بیماری خاص و یا جدی باعث نگرانی شدید در رابطه با مواردی همچون درمان و یا آینده تان می‌شود.
خصوصیات شخصیتی: افرادیکه خصوصیات شخصیتی خاصی داشته بیشتر از دیگران در خطر ابتلا به اضطراب هستند.
سابقه خانوادگی اضطراب – افرادیکه در خانواده شان سابقه اختلال اضطراب دارند، بیشتر از دیگران در خطر ابتلا به اضطراب می‌باشند.
موادمخدر و الکل: مصرف و یا سوءمصرف مواد مخدر و الکل می‌تواند باعث بدتر شدن اضطراب شود.
علایم و نشانه‌های ابتلا به اختلالات اضطرابی بسته به نوع اختلال متفاوت است، بااین حال به طور کلی شامل برخی از موارد زیر می‌شود:
- احساس هراس، ترس و تشویش
- افکار وسواسی غیرقابل کنترل
- به یادآوری مکرر تجربیات ناراحت کننده
- کابوس‌های شبانه
- احساس ناتوانی
- رفتار‌های تشریفاتی، مانند شستن مکرر دست
- دست‌های (پاها) سرد و یا عرق کرده
- تنگی نفس
- تپش قلب
- ناتوانی در آرام بودن و لرزش
- خشکی دهان
- بی حسی و یا سوزن سوزن شدن دست‌ها و یا پاها
- تهوع
- تنش عضلانی
- سرگیجه
- تنفس عمیق و سریع
- احساس خستگی یا ضعف
وحشت‌زدگی یا حمله پانیک (Panic attack) نوعی بیماری روانی از گروه اختلالات اضطرابی است که با حمله ناگهانیِ وحشت به بیمار و ترس شخص از وقوع مجدد آنها گفته می‌شود. این حملات که معمولاً چند دقیقه طول نمی‌کشند، با علایمی، مثل تپش قلب، عرق کردن، احساس تنگی نفس و فشردگی درقفسهٔ سینه، لرزش، احساس ازدست‌دادن تعادل یا گیجی همراه است.این علایم آنقدر گسترده هستند که افراد فکر می‌کنند دچار سکتهٔ قلبی شده‌اند و می‌ترسند که بمیرند.
معمولا این حالت برای اکثر افراد چند مرتبه در طول زندگیشان اتفاق می‌افتد، ولی دلیلی بر اینکه آن افراد مبتلا به این بیماری هستند نیست. در صورتی که تعداد این دفعات زیاد شد شما باید برای تست ابتلا به این اختلال به روانپزشک مراجعه کنید.این حملات به صورت بسیار اتفاقی رخ می‌دهند که عامل تحریک‌کنندهٔ اصلی مشخص نیست. افراد مبتلا به این نوع اضطراب اغلب جوان هستند.
علت این بیماری کاملا روشن نیست، اما عوامل زیر در بروز آن موثر هستند:
- ارث، شانس این بیماری را ۶ برابر افزایش می‌دهد.
- مصرف چای وقهوه، سیگار در افراد مستعد
- مصرف مواد مخدر مانند حشیش، شیشه و سایر مواد محرک
- بیخوابی در افراد مستعد
- بیماری جسمانی مانند پرکاری تیروئید و دیابت
همراه با اضطراب علایم زیر دیده می‌شوند
- تعریق، گر گرفتگی
- طپش قلب
- لرزش بدن، بیقراری
- احساس خفگی، سنگین شدن تنقس
- درد سینه و قلب
- احساس سرگیجه و عدم تعادل
- ترس از بروز مرگ ناگهانی
- ترس از دست دادن کنترل روانی
فوبیا یا ترس، نوعی واکنش شدید، بیمارگونه و غیرمنطقی است. اگر دچار فوبیا باشید، موقع روبه‌روشدن با منبع ترس خود، دچار احساس هراس شدیدی می‌کنید. این احساس ممکن است در ارتباط با برخی مکان‌ها، موقعیت‌ها، اشیا و جانوران به وجود بیاید.در فوبیا فرد با آن‌که می‌داند ترس‌اش نامعقول است، ولی توانایی کنترل آن را ندارد و اگر در معرض آن‌چه که از آن «ترس» دارد، قرار بگیرد، دچار اضطراب، ترس شدید و حتی وحشت‌زدگی می‌شود و این تجربه چنان برایش ناخوشایند است که تلاش می‌کند همیشه از آن مورد «ترس‌آور» دوری کند.فوبیا‌ها در اختلالات اضطرابی دسته‌بندی شده‌اند و بسیار شایع هستند. انجمن طب روانی آمریکا گزارش کرده است که سالانه تا ۸ نفر از بزرگسالان امریکایی از یکی از انواع فوبیا‌ها رنج می‌برند.
فوبیا بیش از هشتاد نوع مختلف دارد که بسیار نادرند مانند ترس از عدد ۸ یا ترس از آبگرمکن دیواری که پکیجوفوبیا نامیده می‌شود. با این وجود، کارشناسان فوبیا را به سه گروه زیر دسته‌بندی می‌کنند:
آگورافوبیا (ترس از مکان‌های باز): به ترس مرضی از حضور در مکان‌هایی باز و شلوغ مثل سینما، مراکز خرید، پایانه‌های حمل و نقل عمومی و فرودگاه‌ها و پل و… که امکان خروج فوری و آسان آنها وجود ندارد، گفته می‌شود.
فوبیا اجتماعی: این فوبیا که با نام‌های اختلال اضطراب اجتماعی و جمع‌هراسی هم شناخته می‌شود ترس از حضور در موقعیت‌های اجتماعی است. بعضی از مبتلایان ممکن است هفته‌ها از خانه خارج نشوند یا از بسیاری موقعیت‌های اجتماعی مانند موقعیت‌های شغلی و تحصیلی خود صرف نظر کنند.
فوبیا‌های خاص: نوعی ترس بی منطق و شدید است که در مورد موضوع، موقعیت یا حتی موجودی خاص اتفاق می‌افتد. مثل ترس از حیوانات، ترس از زخم، ترس موقعیتی مثل ترس از مکان‌های بسته و ارتفاع، ترس از بلا‌های طبیعی مانند زمین‌لرزه.