همه ما در ذهنمان این تصور را داریم که مارها باید فلس یا همان پولک را داشته باشند و مارهای بدون فلس ممکن است متناقض به نظر برسند. به هر حال فلس یکی از ویژگی‌های تعیین کننده برای بعضی حیوانات هستند. اما باید بدانید که مارهای بدون فلس هم در طبیعت دیده شده اند که معمولاً در اسارت پرورش می‌یابند و حتی به عنوان حیوانات خانگی هم نگهداری می‌شوند.
به گزارش فرادید؛ اگر همه چیز را در مورد انواع مارها بدانید متوجه خواهید شد که این موجودات چندان با همتایان خود تفاوتی ندارند. اما تمایزاتی وجود دارد که آن‌ها را به یک موضوع مورد توجه برای طرفداران خزندگان و محققان تبدیل می‌کند.
مارهای بدون فلس از رنگ‌های بسیار روشن گرفته تا پوست صاف و شبیه گل ختمی، حیواناتی با ویژگی‌های منحصر به فرد هستند. در این مطلب هشت واقعیت جالبی که درباره آن‌ها وجود دارد را بیان کردیم:
قابل درک است که فکر کنیم نداشتن فلس در مارهای بدون فلس تنها یک تغییرظاهری است، که البته این فرضیه اشتباه است. از نظر فنی و علمی نداشتن فلس یک جهش ژنتیکی است. عدم وجود فلس یک صفت مغلوب است که در مقایسه با آلبینیسم* که در بسیاری از حیوانات (از جمله مارها) ظاهر می‌شود، بهتر است. در نتیجه، به شرط جفت گیری مارهای بدون فلس با سایر مارها، می‌توانند این ژن را منتقل کنند.
چشم‌های مارهای بدون فلس بزرگ‌تر به نظر می‌رسند، اما این به دلیل نداشتن فلس در اطراف آنهاست که باعث می‌شود بیشتر بیرون بزنند.
نبود فلس در مارها به یک گونه محدود نمی‌شود. بسیاری از انواع مختلف مارها این ویژگی منحصر به فرد را دارند. رایج‌ترین مار بدون فلس، مار ذرت بدون فلس رنگ روشن است که یکی از محبوب‌ترین انواع مارها برای پرورش در اسارت است. گونه‌های دیگری که این ویژگی را دارند عبارتند از مار سفید موش تگزاس، مار گوفر، مار گارتر (بند جورابی) و مار پایتون توپی.
فلس چیزی نیست که مار بدون آن متولد شود و با بالغ شدن موجود ظاهر شود؛ بنابراین عدم وجود فلس در مارهای بدون فلس ربطی به سن ندارد. آن‌ها یا این جهش ژنی را دارند یا ندارند، و این تعیین می‌کند که آیا آن‌ها در طول زندگی خود فلس دارند یا نه. از زمان کشف مارهای بدون فلس در سال ۱۹۴۲، این گونه مار در تمام سنین، از نوجوان تا بزرگسال، در طبیعت یافت شده اند.
مارهای بدون فلس کاملاً بدون فلس نیستند) "Scaleless"نداشتن فلس) در واقع یک نام اشتباه برای این مارها است. آن‌ها فلس‌هایی دارند که کاملاً شکمشان را می‌پوشاند که فلس شکمی نامیده می‌شود، درست مانند مارهای معمولی. این ویژگی برای این مارها مهم است، زیرا همه مارها به فلس‌های شکمی نیاز دارند تا بتوانند به راحتی روی زمین بلغزند. فلس‌ها سطح شکم را می‌پوشاند تا مار بتواند خودش را به جلو بکشد. یک مار واقعاً بدون فلس نمی‌تواند حرکت کند.
علاوه بر این، مارهای بدون فلس اغلب دارای پوسته‌های کوچکی در امتداد بدن خود هستند که در اندازه‌های مختلف دیده می‌شود. هیچ الگوی واقعی برای این پوسته هاوجود ندارد، و مجموعه پراکنده فلس‌های هر مار تصادفی و منحصر به فرد است.
یکی از سوالات رایج در مورد مارهای بدون فلس این است که آیا پوست آن‌ها هم می‌ریزد یا خیر. در پاسخ باید گفت بله. مارها پوست ریزی دارند نه فلس ریزی، بنابراین نبود فلس تاثیری در ریختن پوست مار ندارد. مارهای بدون فلس دقیقاً مانند مارهای معمولی پوست ریزی دارند و در هر مرحله یک تکه لوله‌ای که بیرونی‌ترین لایه پوست بدن آن‌ها است به جا می‌ماند.
اگربرای یک مار در اسارت زمان پوست ریزی این لایه بیرونی تکه تکه شود، نشان دهنده مشکل در رطوبت محوطه است. (تفاوت اصلی در پوست ریزی مار بدون فلس و مار فلس دار این است که وقتی پوست یک مار معمولی می‌ریزد، پوست بافت سنگینی پیدا می‌کند، زیرا فلس‌های مار را در خود دارد. اما وقتی یک مار بدون فلس پوست ریزی دارد، پوست صاف می‌شود. احساس لمس این پوست را با یک بادکنک لاتکس مقایسه کرده اند که دور از واقعیت نیست، زیرا برخی افراد با در دست گرفتن یک مار بدون فلس پوست آن را شبیه به گل ختمی یا پوست انسان توصیف کرده اند.
این اصل پذیرفته شده است که یکی از عملکرد‌های فلس برای خزندگان، حفظ رطوبت است. اگر اینطور باشد، باید انتظار داشت که مارهای بدون فلس راحت‌تر از بین بروند، زیرا آن‌ها فلسی برای حفظ رطوبت ندارند. با این حال، علم این فرضیه را رد کرده است.
پژوهشی که توسط دپارتمان جانورشناسی در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی انجام شد، از دست دادن آب در پوست را بین مارهای بدون فلس و مارهای معمولی مقایسه کرد. نتایج نشان داد که مارهای بدون فلس رطوبت پوست را به میزان برابر یا کمتر از مارهای معمولی از دست دادند. به عبارت دیگر، با وجود نداشتن فلس، مارهای بدون فلس گاهی خود را کمی بیشتر هیدراته نگه می‌دارند.
رنگ و نقش مارها به دلیل رنگدانه‌های موجود در پوست است نه فلس‌های آن. در نتیجه مارهای بدون فلس هیچ چیزی از زیبایی خود را از دست نمی‌دهند. در واقع برعکس این اتفاق می‌افتد. بدون لایه‌ای از فلس‌های شفاف برای به هم ریختن رنگدانه‌های پوست، مارهای بدون فلس اغلب زیباتر و چشم نوازتر از مارهای معمولی هستند. الگو‌های آن‌ها واضح‌تر و رنگ‌های آن‌ها روشن‌تر به نظر می‌رسند.
حفاظت یکی از شناخته شده‌ترین عملکرد‌های فلس در خزندگان است که به عنوان نوعی زره برای بدن آن‌ها مشهور و معروف است. حال سؤالی که ایجاد می‌شود این است که آیا این بدان معناست که یک مار بدون فلس آسیب پذیرتر است؟ شاید، اما شاید هم نه.
بر اساس این فرض، پرورش دهندگان در اسارت توصیه می‌کنند که، چون احتمال دارد طعمه اقدام به گاز گرفتن یا خراشیدن پوست مار کند، به مارهای بدون فلس طعمع زنده به عنوان غذا ندهید. جوندگان منجمد شده بهترین گزینه برای آن‌ها در اسارت هستند. مارهای اسیر نیز به بستر نرم و محیطی مرطوب برای زندگی نیاز دارند تا آسیبی به پوستشان وارد نشود.