طرح آلودگی هوا به منظور کنترل تردد خودرو‌ها و کاهش آلودگی محیطی وضع شده است. این طرح در اکثر کلان شهر‌های ایران وجود دارد. اولین قانون طرح کنترل آلودگی هوا، جلوگیری از تردد خودرو‌های فرسوده در مناطق پر‌تردد شهر‌هاست. علاوه بر این، نداشتن معاینه فنی به‌طور روزانه باعث ثبت جریمه برای خودرو متخلف خواهد شد. ولی مهم‌ترین بخش قانون کنترل آلودگی، ایجاد طرح آلودگی هواست. خودرو‌ها در ساعت طرح آلودگی هوا اجازه تردد در محدوده‌های تعیین شده را ندارند. در ادامه با ما باشید تا صفر تا صد قوانین مربوط به طرح آلودگی هوا در کلان شهرها را به شما بگوییم.
طرح آلودگی هوا تهران در مرکز شهر اجرا می‌شود. در این طرح، ماشین سوارانی که مجوز تردد را خریداری نکرده‌اند، اجازه تردد نخواهند داشت. برای خرید طرح ترافیک باید وارد سایت تهران من شده و بسته موردنظر خود را انتخاب کنید. ساعت طرح آلودگی هوا در دو نیمه سال با یکدیگر متفاوت است. در نیمه اول سال، از ساعت ۷ و نیم صبح تا ۵ و نیم بعد از ظهر و در نیمه دوم سال، از ساعت ۶ و نیم تا ۱۸ خواهد بود.
چنانچه تاکنون در ساعت‌های طرح ترافیک در مناطق موردنظر در حال تردد بوده‌اید، برای استعلام و پرداخت عوارض آن می‌توانید از صفحه طرح ترافیک آیتول استفاده کنید.
طرح ترافیک در مشهد به نام طرح زوج و فرد شناخته می‌شود. این طرح نیز مانند شهر تهران، برای کنترل آلودگی محدوده پر‌تردد مشهد وضع شد. در واقع مانند تهران، محدوده طرح آلودگی هوا و ترافیک مشهد در مرکز شهر قرار دارد. خودرو‌هایی که شماره آخر پلاک آن‌ها با روز هفته یکسان باشد، اجازه تردد در این محدوده را دارند. ساعت طرح آلودگی هوا در مشهد از ۸ صبح تا ۸ شب اجرا می‌شود و آخر هفته‌ها و روزهای تعطیل رسمی طرحی اجرا نخواهد شد. جریمه تردد غیر‌مجاز در این محدوده معادل ۲۰ هزار تومان است.
در اطراف حرم نیز اجازه تردد برای خودرو‌ها وجود ندارد. به‌همین دلیل افراد باید ماشین خود را در پارکینگ‌ها پارک کرده و مابقی مسیر را با وسایل نقلیه عمومی طی کنند.
مسئولین در تبریز نیز به عنوان کلان شهر ایران، برای کنترل تردد خودرو‌ها و جلوگیری از ایجاد هرج‌و‌مرج، مخصوصا در محدوده بازار تبریز، اقدام به تعیین ساعت طرح آلودگی هوا کرده‌اند. این طرح مانند طرح زوج و فرد مشهد، مربوط به شماره پلاک و ایام هفته است. یعنی، در روزهای فرد، شماره پلاک خودرو‌هایی که آخر آن اعداد ۱،۳،۵،۷،۹ باشد، اجازه تردد در محدود طرح را خواهند داشت. ساعت طرح آلودگی در تبریز، در دو نوبت صبح از ساعت ۱۰ تا ۱۴:۳۰ و بعداز‌ظهر از ساعت ۱۷ تا ۲۰ اعمال می‌شود.
در‌صورت تخطی از قانون، راننده متخلف ۲۰ هزار تومان جریمه خواهد شد. شهرداری تبریز برای سهولت تردد ساکنین محدوده طرح، امکان صدور مجوز عبور در طرح را به‌وجود آورده است. البته، وسایل نقلیه عمومی بدون هیچ محدودیتی و در هر ساعت از شبانه‌روز، امکان تردد در این محدوده را خواهند داشت.
هنگامی که قصد خرید یا فروش خودرو دارید، باید به خلافی‌ها و عوارض ناشی از ورود به طرح ترافیک هم توجه کنید. علاوه‌بر این، باید به هزینه مالیات نقل و انتقال خودرو نیز توجه داشته و برای آن برنامه‌ریزی کنید.
اهواز به‌عنوان آلوده‌ترین کلان شهر ایران شناخته می‌شود. متاسفانه سهم شهرک‌های صنعتی و پالایشگاه‌ها در این آلودگی، ۷۵ درصد و سهم خودرو‌های فرسوده ۲۵ درصد برآورد شده است. در طرح جامع کاهش آلودگی هوای اهواز، راه‌حل‌هایی در‌نظر گرفته شده که جمع‌آوری خودرو‌های فرسوده یکی از این راه‌حل‌ها محسوب می‌شود. علاوه‌بر این برای کنترل تردد در هسته مرکزی شهر، طرح آلودگی هوا وضع شده است. در اهواز، بر‌خلاف سایر کلان‌شهر‌های ایران، ساعت طرح آلودگی هوا محدود نیست. یعنی، هیچ خودرویی با پلاک شخصی اجازه تردد در مسیر‌های اعلام‌شده را نخواهد داشت. به‌همین دلیل افراد می‌توانند با خودرو‌های عمومی مانند اتوبوس یا تاکسی به مرکز شهر تردد داشته باشند.
طرح ترافیک در اصفهان همچنان به‌عنوان طرح زوج و فرد شناخته می‌شود. ساعت طرح آلودگی هوا اصفهان از ۸ تا ۱۳، سپس از ۱۶ تا ۲۱ شب ادامه خواهد داشت. عبور از محدوده طرح آلودگی هوا به‌صورت غیر‌قانونی توسط دوربین‌های پلاک‌خوان با جریمه همراه خواهد بود. البته پیامک این جریمه به‌صورت لحظه‌ای و آنی برای راننده ارسال نخواهد شد و باید استعلام خلافی خودرو را بعد از تردد در طرح، از سامانه‌های موجود بگیرید. در طرح زوج و فرد، امکان تردد با وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس و تاکسی وجود دارد. علاوه‌بر این، رانندگان تاکسی‌های اینترنتی می‌توانند در برخی از مواقع از تخفیف‌های خرید مجوز طرح ترافیک بهره‌مند شوند.
در این مقاله به بررسی ساعت طرح آلودگی هوا در کلان‌شهر‌های ایران پرداختیم. در مرکز هر یک از کلان‌شهر‌ها تردد برای کنترل آلودگی هوا محدود می‌شود. تردد در این نواحی معمولا با عوارض و جریمه‌هایی همراه است. برای استعلام و پرداخت عوارض طرح ترافیک می‌توانید به‌راحتی از سامانه خودروی من آیتول استفاده کنید. برای این کار فقط کافی است نام این سامانه را در اینترنت جست‌وجو کرده تا به صفحه خدمات آن دسترسی داشته باشید.