در هفته‌ای که گذشت، فرمانده هوانیروز ارتش از تجهیز هلی کوپتر‌های این نیروی مهم رزمی کشور به تکنولوژی پیشرفته پرواز در شب با استفاده از دوربین‌های دید در شب برای خلبانان خبر داد. اما این تکنولوژی چیست و چگونه کار می‌کند؟ فرمانده هوانیروز گفته بود این تکنولوژی را فقط کشور‌هایی مثل روسیه، چین و آمریکا در هلی کوپتر‌های تولیدی شان دارند.
به گزارش خبرآنلاین، پرواز با توانایی دید در شب. این مدل از تکنولوژی با دوربین‌های مادون سبز و از اوایلل قرن جدید توسعه یافت و یکی از بزرگترین ایرادات پرواز در شب هلی کوپتر‌های نظامی و البته امدادی را
در سال ۱۹۹۹ بود که اولین گواهینامه برای استفاده از عینک دید در شب توسط یک اپراتور هلیکوپتر غیرنظامی برای هلیکوپتر خدمات فوریت‌های پزشکی صادر شد و از آن به بعد، این مجوز در اختیار اپراتور‌های تجاری بیشتری قرار گرفته است.
در عین حال وضع قوانین جدیدی آغاز شد که اجازه استفاده از این فناوری را برای خلبانان هوانوردی عمومی نیز می‌دهد.
با در نظر داشتن این مسئله، تنها بحث زمان است تا خلبانان بتوانند بیشتر از این ابزار کاربردی و کمکی برای پرواز‌های شبانه بهره ببرند. یعنی آن‌ها باید با فناوری عینک دید در شب هلیکوپتر آشنا شده و مسائل اساسی و عملیاتی این موضوع را درک کنند. انواع مختلفی از دوربین‌های دید در شب بر اساس تکنولوژی‌های جدید ایجاد شده است. از تکنولوژی وی آر که تصاویر را پیش چشمان خلبان به نمایش در می‌آورند تا دوربین‌های مدار بسته که تصاویر را در مانیتور پیش روی او نقش می‌بندد.
ابزار‌های دید در شب، شامل تکنولوژی‌های متفاوتی مثل رادار مادون قرمز FLIR و همچنین عینک دید در شب هلیکوپتر هستند. ساده‌ترین تشبیه برای توضیح دادن نحوه عملکرد این عینک دید در شب، یک دوربین فیلمبرداری است. ایده اصلی شبیه به این است که کاربر مستقیما آنچه را که به آن نگاه می‌کند، نمی‌بیند. بلکه به جای آن، یک تصویر الکترونیکی از صحنه را می‌بیند.
عینک دید در شب ممکن است تک چشمی یا دو چشمی باشد و مثل دوربین فیلمبرداری یک ابزار الکترو اپتیکال است. انرژی الکترومغناطیسی چه به‌صورت مرئی و چه به‌شکل مادون‌قرمز که در طول شب از زمین منعکس می‌شود، از طریق لنز شیئی، وارد عینک دید در شب هلیکوپتر می‌گردد.
این فوتون‌های انرژی نور، به سمت واحد پردازش الکترونیکی به نام تقویت‌کننده تصویر هدایت می‌شوند که دربرگیرنده چندین جزء است. عنصر فوتوکاتد در بخش تقویت تصویر، فوتون‌های نور را تبدیل به الکترون کرده و آن‌ها را به سمت صفحه میکروکانال که شتاب آن‌ها را چندین هزار برابر می‌کند، به حرکت در می‌آورد.
الکترون‌ها به صفحه فسفر برخورد می‌کنند. این صفحه فسفر، مسئول نهایی انتشار نور مرئی‌ای است که کاربر از طریق عدسی چشمی، به‌عنوان یک تصویر متمرکز می‌بیند.
عینک دید در شب هلیکوپتر، برخلاف یک دوربین فیلمبرداری معمولی، برای تولید تصویر به نور زیادی نیاز نخواهد داشت.
نوری به کم‌سویی نور یک ستاره یا حتی نور کم‌سوی مهتاب نیز کافی خواهد بود. البته کارایی تجهیزات در تاریکی مطلق یا در نور به شدت زیاد، کاهش خواهد یافت. دستگاه تقویت‌تصویر، مقدار کم انرژی نور را به‌طور متوسط هزاران برابر افزایش می‌دهد. عینک‌های دید در شب هلیکوپترهای پیشرفته می‌توانند تا ۳۵ هزار بار تصویر را تقویت کنند.
انرژی تقویت شده، برروی صفحه نمایش فسفر پخش می‌شود؛ این صفحه تصویر قابل مشاهده‌ای را ایجاد می‌کند که کاربر می‌تواند آن را از طریق چشمی ببیند. تصویر عینک دید در شب هلیکوپتر، تک رنگ و معمولا به رنگ سبز یا کهربایی است و رنگ آن بستگی به نوع فسفر مورد استفاده دارد. تجهیزات NVG قابلیت نمایش تصویر چند رنگی از یک صحنه را ندارند.
عینک‌های دید در شب هلیکوپتر برروی کلاه نصب می‌شوند و نیروی الکتریکی آن‌ها توسط یک بسته باتری که روی پشت کلاه نصب شده، تامین می‌گردد. کاربر با استفاده از این ابزار، مثل هر دستگاه نوری دیگری، گزینه‌های مختلفی برای تنظیم تناسب و زوم کردن دارد. عینک دید در شب هلیکوپتر و مجموعه آن، حجیم هستند و وزنی در حدود ۵۰۰ گرم دارند. به علاوه باید وزن کلاه و بسته باتری آن را نیز در نظر داشت.
مزیت اصلی استفاده از این فناوری در هوانوردی، افزایش آگاهی موقعیتی در شب برای خلبانان است. البته باید این را در نظر داشت که با استفاده از این تکنولوژی در هنگام شب، تصویری شفاف و واضح مثل روز روشن را در اختیار نخواهید داشت؛ ولی به کاربر این امکان را می‌دهد تا اشیایی که معمولا در هنگام شب با چشم دیده نمی‌شوند را ببیند. این احتمال برخورد با زمین یا موانع مصنوعی را کاهش خواهد داد.
البته این عینک مزایای زیاد دیگری نیز دارد؛ اما نکته اصلی این است که با بهره‌گیری درست و مناسب از این تکنولوژی، می‌توان ایمنی پرواز در شب را به طرز قابل توجهی افزایش داد.
عینک‌های دید در شب هلیکوپتر فعلی، تقریبا ۴۰ تا ۶۰ درجه از میدان دید دایره‌ای شبانه کمکی را تامین می‌کنند. البته کاربر با نگاه کردن از اطراف یا از زیر عینک، می‌تواند تصویر اطراف بدون عینک را نیز ببیند. با کاهش میدان دید، تکنیک‌های موثر اسکن، اهمیت به مراتب بیشتری از دید تنها و بدون کمک پیدا می‌کنند. از آنجا که فرد به یک تصویر الکترونیکی نگاه می‌کند، درک از عمق وجود نخواهد داشت.
کاربر باید بیاموزد که تا چطور کنتراست زمین و سایه را تشخیص دهد تا بتواند عمق را به خوبی درک کند. در عین حال توانایی خلبان برای تشخیص میزان نزدیکی به زمین یا دیگر هواپیما‌ها که برای اولین بار رویت می‌شوند نیز محدود است.
در موقعیت‌هایی که نور کم است، با کاهش وضوح بصری، وضوح و کنتراست کاهش پیدا می‌کند و این تشخیص خطر را سخت خواهد کرد. دقت بینایی عینک دید در شب هلیکوپتر به مراتب بالاتر از قابلیت دید در شب انسان بدون بهره‌گیری از چنین کمکی است که با چشم غیرمسلح این دید ۲۰/۲۰۰ یا بدتر خواهد بود. اما یک عینک دید در شب مجهز، در نور ستاره‌ها یا ماهتاب دقت دیدی معادل ۲۰/۴۰ یا ۲۰/۳۰ برای فرد فراهم می‌کند که این عدد برای جدیدترین نسخه عینک‌های دید در شب به ۲۰/۲۵ می‌رسد.
دید تقویت شده با عینک دید در شب هلیکوپتر متناسب با ارتفاع و سرعت هوا خواهد بود و خلبان هلیکوپتر با بهره‌گیری از آن، در شناخت ویژگی‌های زمین در شرایط کم‌نور، برتری ویژه‌ای نسبت به یک فرد بدون این عینک خواهد داشت.
به علاوه نسل جدیدتر این عینک‌ها، در تشخیص کنتراست قوی‌تر هستند و آگاهی موقعیتی خلبان را افزایش می‌دهند. البته باید این را در نظر داشت که بهره‌گیری از دقت ۲۰/۳۰ یا ۲۰/۴۰ این عینک‌ها، به عوامل مختلفی مثل نور مناسب در کابین خلبان، مراقبت درست از عینک‌ها و وضعیت محیطی ایده‌ال نیز بستگی دارند.
همانطور که قبلا نیز گفته شد تصاویر عینک دید در شب، یک رنگ هستند؛ چرا که چشم قابلیت خوبی در تشخیص سایه‌های مختلف رنگ سبز نسبت به سایر رنگ‌های فسفری دارد؛ فسفر به کار رفته در نمایشگر این عینک‌ها معمولا به رنگ سبز هستند. این به کاربر این امکان را می‌دهد تا جزئیات بیشتری را ببیند، ولی نمی‌تواند تفاوت رنگ‌ها را تشخیص دهد.
تغییرات نور هم بر دقت بینایی اثرگذار خواهند بود. نور ناسازگار خارجی از محیط اطراف در هنگام استفاده از عینک دید در شب هلیکوپتر ممکن است باعث ایجاد هاله‌هایی شده و در نتیجه کوری فلش، تابش خیره‌کننده و مشکلاتی را برای دید خلبان ایجاد کند. یعنی نور‌های ناسازگار باعث می‌شوند تا تصاویر کمتر قابل درک باشند.
تغییر نور کابین خلبان به نوری که با این عینک‌ها سازگار باشد، اقدامی پیچیده و گران‌قیمت است. عینک دید در شب هلیکوپتر به شدت به نور حساس است و طول موج‌های زرد - سبز تا مادون قرمز را پوشش می‌دهد. قرار گرفتن این عینک‌ها در مجاورت با برخی از عوامل محیطی مثل باران، ابر، برف، گرد و غبار، دود و مه ممکن است عملکرد این تجهیزات را دچار افت کند.
استفاده طولانی مدت از عینک‌های دید در شب هلیکوپتر که روی کلاه نصب شده، به دلیل سنگینی کلاه، بسته باتری و وزن خودعینک، باعث خستگی خلبان شده واحتمال بروز گردن درد و خستگی عمومی فرد را افزایش خواهد داد.
در حالی که عینک‌های دید در شب هلیکوپتر و سایر تجهیزات دید در شب، به طور بالقوه پیشرفت‌های ایمنی فوق‌العاده‌ای برای عملیات ویژه پرواز در شب هستند، ولی درعین حال تجهیزات گران‌قیمت و پیچیده‌ای به شمار می‌روند که نیاز به تلاش قابل توجهی برای نگهداری و پیاده‌سازی دارند. عینک دید در شب هلیکوپتر، شب را به روز تبدیل نمی‌کند و اگر به‌درستی مورد استفاده قرار نگیرد، به جای پیشگیری از تصادف، می‌تواند عامل ایجاد یک حادثه شود.
استفاده عملیاتی از این عینک‌ها، بعد از آنکه خلبان‌ها نحوه استفاده از این ابزار در دوره‌هایی برروی زمین و سپس حین پرواز را آموختند، امکان‌پذیر خواهد بود. خلبانان بعد از یادگیری نحوه استفاده از این عینک‌ها نیز باید با استفاده مداوم و آموزش‌های مکرر، برای حفظ مهارت‌هایشان در استفاده از این ابزار متفاوت، بکوشند.
منبع: nightflightconcepts