ایبوپروفن در دسته‌ای از دارو‌ها به نام NSAIDها قرار دارد. این دارو با توقف تولید ماده‌ای در بدن که باعث درد، تب و التهاب می‌شود، عمل می‌کند. ایبوپروفن، برای تسکین درد، حساسیت، تورم و سفتی ناشی از استئوآرتریت (آرتریت ناشی از شکسته شدن پوشش مفاصل) و آرتریت روماتوئید (آرتریت ناشی از تورم پوشش مفاصل) استفاده می‌شود. همچنین برای تسکین درد‌های خفیف تا متوسط، از جمله درد قاعدگی کاربرد دارد.
ایبوپروفن بدون نسخه برای کاهش تب و برای تسکین درد‌های جزئی ناشی از سردرد، درد‌های عضلانی، آرتریت، دوره‌های قاعدگی، سرماخوردگی، دندان درد و کمردرد استفاده می‌شود.
ایبوپروفن تجویزی به صورت قرص و سوسپانسیون (مایع) برای مصرف خوراکی عرضه می‌شود. معمولاً سه یا چهار بار در روز برای آرتریت یا هر ۴ تا ۶ ساعت در صورت نیاز برای درد مصرف می‌شود. ایبوپروفن بدون نسخه به صورت قرص، قرص جویدنی، کپسول، کپسول ژل، سوسپانسیون (مایع) و قطره (مایع غلیظ) عرضه می‌شود.
بزرگسالان و کودکان بالای ۱۲ سال معمولاً ممکن است بر حسب درد یا تب هر ۴ تا ۶ ساعت یک بار بدون نسخه ایبوپروفن را مصرف کنند، اما نباید بیش از ۶ دوز در ۲۴ ساعت مصرف کنند.
کودکان و نوزادان معمولاً ممکن است هر ۶ تا ۸ ساعت در صورت نیاز برای درد یا تب، ایبوپروفن بدون نسخه تجویز کنند، اما نباید بیش از ۴ دوز در ۲۴ ساعت تجویز شود.
ایبوپروفن ممکن است همراه با غذا یا شیر مصرف شود تا از ناراحتی معده جلوگیری شود. اگر به طور منظم ایبوپروفن مصرف می‌کنید، باید آن را در زمان‌های یکسانی در روز مصرف کنید. دستورالعمل‌های روی بسته یا برچسب نسخه را به دقت دنبال کنید و از پزشک یا داروساز خود بخواهید هر قسمتی را که متوجه نمی‌شوید توضیح دهد.
ایبوپروفن به تنهایی و همراه با سایر دارو‌ها عرضه می‌شود. برخی از این محصولات ترکیبی فقط با نسخه و برخی از این محصولات ترکیبی بدون نسخه در دسترس هستند و برای درمان علائم سرفه و سرماخوردگی و سایر بیماری‌ها استفاده می‌شوند. اگر پزشک دارویی حاوی ایبوپروفن را تجویز کرده است، باید مراقب باشید که از مصرف دارو‌های بدون نسخه که حاوی ایبوپروفن نیز هستند خودداری کنید.
اگر محصولی را برای درمان علائم سرفه یا سرماخوردگی انتخاب می‌کنید، از پزشک یا داروساز خود در مورد اینکه کدام محصول برای شما بهتر است راهنمایی بخواهید. قبل از استفاده همزمان از دو یا چند محصول، برچسب محصولات بدون نسخه را به دقت بررسی کنید. این محصولات ممکن است حاوی یک ماده فعال مشابه باشند و مصرف آن‌ها با هم می‌تواند باعث مصرف بیش از حد دارو شود. این امر به ویژه در صورتی هائز اهمیت است که به کودکی دارو‌های سرفه و سرماخوردگی بدهید.
محصولات ترکیبی سرفه و سرماخوردگی بدون نسخه، از جمله محصولات حاوی ایبوپروفن، می‌توانند باعث عوارض جانبی جدی یا مرگ در کودکان خردسال شوند. این محصولات را به کودکان کمتر از ۴ سال ندهید. اگر این محصولات را به کودکان ۴ تا ۱۱ ساله می‌دهید، احتیاط کنید و دستورالعمل‌های بسته را با دقت دنبال کنید.
اگر ایبوپروفن یا محصول ترکیبی حاوی ایبوپروفن را به کودک می‌دهید، برچسب دارو را به دقت بخوانید تا مطمئن شوید که این محصول برای کودکی در آن سن مناسب است. محصولات ایبوپروفن را که برای بزرگسالان ساخته شده است به کودکان ندهید.
قبل از دادن دارو به کودک، برچسب آن را بررسی کنید تا متوجه شوید که کودک چه مقدار دارو باید دریافت کند. دوز مناسب با سن کودک را به او بدهید. اگر نمی‌دانید چه مقدار دارو باید به کودک بدهید، از پزشک کودک بپرسید.
قبل از هر بار مصرف سوسپانسیون و قطره را به خوبی تکان دهید تا دارو به طور یکنواخت مخلوط شود. برای اندازه گیری هر دوز سوسپانسیون از لیوان درجه بندی شده استفاده کنید و برای اندازه گیری هر دوز قطره از قطره چکان دوزبندی شده استفاده کنید.
اگر علائم شما بدتر شد، علائم جدید یا غیرمنتظره بروز کرد، قسمتی از بدن که دردناک بود قرمز یا متورم شد، درد بیش از ۱۰ روز طول کشید یا تب بیش از ۳ طول کشید، مصرف ایبوپروفن بدون نسخه را متوقف کنید و با پزشک خود تماس بگیرید.
اگر کودکتان در ۲۴ ساعت اول درمان احساس بهتری نداشت، از دادن ایبوپروفن بدون نسخه به کودک خودداری کنید و با پزشک او تماس بگیرید. همچنین در صورت بروز علائم جدید، از جمله قرمزی یا تورم در قسمت دردناک بدن، یا اگر درد یا تب کودک شما بدتر شد یا بیش از ۳ روز طول کشید، از دادن ایبوپروفن بدون نسخه به کودک خودداری کنید.
به کودکی که گلودرد شدیدی دارد یا گلودردی دارد که از بین نمی‌رود یا همراه با تب، سردرد، تهوع یا استفراغ است، ایبوپروفن بدون نسخه ندهید. فوراً با پزشک کودک تماس بگیرید، زیرا این علائم ممکن است نشانه یک بیماری جدی‌تر باشد.
ایبوپروفن همچنین گاهی اوقات برای درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان (آرتریت که عمدتا ستون فقرات را تحت تاثیر قرار می‌دهد)، آرتریت نقرسی (درد مفاصل ناشی از تجمع برخی مواد در مفاصل) و آرتریت پسوریاتیک استفاده می‌شود. با پزشک خود در مورد خطرات استفاده از این دارو برای بیماری خود صحبت کنید.
حساسیت دارویی: اگر به ایبوپروفن، آسپرین یا سایر NSAIDها مانند کتوپروفن و ناپروکسن (Aleve، Naprosyn)، هر داروی دیگر یا هر یک از مواد غیرفعال موجود در نوع ایبوپروفن که قصد مصرف آن را دارید، حساسیت دارید، به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید. از داروساز خود بپرسید یا برچسب روی بسته را برای لیستی از مواد غیرفعال بررسی کنید.
دارو‌های مصرفی: به پزشک و داروساز خود بگویید که چه دارو‌های تجویزی و بدون نسخه، ویتامین ها، مکمل‌های غذایی، و محصولات گیاهی مصرف می‌کنید یا قصد دارید مصرف کنید. ممکن است لازم باشد پزشک دوز دارو‌های شما را تغییر دهد یا شما را با دقت بیشتری از نظر عوارض جانبی تحت نظر داشته باشد.
دارو‌های ضد درد دیگر: ایبوپروفن بدون نسخه را با هیچ داروی دیگری برای درد مصرف نکنید، مگر اینکه پزشک به شما بگوید که باید این کار را انجام دهید.
شرایط پزشکی: در صورت داشتن آسم، به پزشک خود اطلاع دهید، به خصوص اگر مکرر آبریزش بینی یا پولیپ بینی (تورم داخل بینی) نیز دارید. نارسایی قلبی؛ تورم دست‌ها، بازوها، پاها، مچ پا یا ساق پا؛ لوپوس (شرایطی که در آن بدن به بسیاری از بافت‌ها و اندام‌های خود، اغلب از جمله پوست، مفاصل، خون و کلیه‌ها حمله می‌کند) یا بیماری کبدی یا کلیوی نیز باید به پزشک گزارش داده شوند. اگر به کودک ایبوپروفن می‌دهید، اگر کودک مایعات ننوشیده است یا به دلیل استفراغ یا اسهال مکرر مقدار زیادی مایعات از دست داده است، به پزشک کودک اطلاع دهید.
بارداری: اگر باردار هستید یا برای باردار شدن برنامه ریزی می‌کنید، یا در حال شیردهی هستید، به پزشک خود اطلاع دهید. ایبوپروفن ممکن است به جنین آسیب برساند و در صورت مصرف حدود ۲۰ هفته یا بعد از آن در دوران بارداری باعث ایجاد مشکلاتی در زایمان شود. از مصرف ایبوپروفن در حوالی یا بعد از هفته ۲۰ بارداری خودداری کنید، مگر اینکه پزشکتان به شما گفته باشد که این کار را انجام دهید. اگر با مصرف ایبوپروفن باردار شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.
جراحی: اگر جراحی می‌کنید، از جمله جراحی دندان، به پزشک یا دندانپزشک بگویید که ایبوپروفن مصرف می‌کنید.
سن: اگر ۷۵ سال یا بیشتر دارید، در مورد خطرات و مزایای مصرف ایبوپروفن با پزشک خود صحبت کنید. این دارو را برای مدت طولانی‌تر یا با دوز بالاتر از توصیه شده در برچسب محصول یا پزشک مصرف نکنید.
رژیم غذایی عادی خود را ادامه دهید، مگر اینکه پزشک به شما دستور دیگری بدهد.
اگر به طور منظم ایبوپروفن مصرف می‌کنید، به محض یادآوری دوز فراموش شده را مصرف کنید. با این حال، اگر تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را رها کنید و برنامه دوز منظم خود را ادامه دهید. برای جبران نوبت فراموش شده دو دوز مصرف نکنید.
ایبوپروفن ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند. اگر هر یک از این علائم شدید است یا از بین نمی‌رود، به پزشک خود اطلاع دهید:
یبوست
گاز یا نفخ
سرگیجه
عصبی بودن
زنگ زدن گوش
برخی از عوارض جانبی می‌تواند جدی باشد. اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. تا زمانی که با پزشک خود صحبت نکردید، دیگر ایبوپروفن مصرف نکنید.
افزایش وزن غیر قابل توضیح
تنگی نفس یا مشکل در تنفس
تورم شکم، پاها، مچ پا یا ساق پا
اسهال
تب، بثورات، تاول، یا پوسته پوسته شدن پوست
خارش
کهیر
تورم چشم ها، صورت، گلو، بازوها یا دست‌ها
مشکل در تنفس یا بلع
گرفتگی صدا
خستگی مفرط
درد در سمت راست بالای معده
حالت تهوع
از دست دادن اشتها
زرد شدن پوست یا چشم
علائم شبیه آنفولانزا
پوست رنگ پریده
ضربان قلب سریع
ادرار کدر، تغییر رنگ یا خونی
کمر درد
ادرار سخت یا دردناک
تاری دید، تغییر در دید رنگی یا سایر مشکلات بینایی
سردرد، سفتی گردن، تب
ایبوپروفن ممکن است عوارض جانبی دیگری ایجاد کند. در صورت بروز هرگونه مشکل غیرعادی در حین مصرف این دارو با پزشک خود تماس بگیرید.
این دارو را در ظرفی که در آن آمده، محکم بسته و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید. آن را در دمای اتاق و به دور از گرما و رطوبت اضافی (نه در حمام) نگهداری کنید.
مهم است که تمام دارو‌ها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از ظروف (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم ها، چسب‌ها و استنشاق ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند.
برای محافظت از کودکان خردسال در برابر مسمومیت، همیشه درپوش‌های ایمنی را قفل کنید و فوراً دارو را در مکانی امن قرار دهید؛ جایی که بالا و دور از دید و دسترس آن‌ها باشد.
دارو‌های غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند. با این حال، نباید این دارو را داخل توالت بریزید. درعوض، بهترین راه برای دور انداختن دارو‌های خود از طریق برنامه بازیافت دارو است.
مصرف بیش از حد ژلوفن
در صورت مصرف بیش از حد ژلوفن، اگر فرد مسموم شده، افتاده است، تشنج کرده است یا مشکل تنفسی دارد یا نمی‌تواند بیدار شود، فورا با اورژانس با ۱۱۵ تماس بگیرید.
خستگی مفرط
خواب آلودگی
دل درد
حالت تهوع
استفراغ
تنفس کند یا دشوار
سرگیجه
حرکات سریع چشم که نمی‌توانید کنترل کنید
رنگ آبی دور لب، دهان و بینی
مصرف بیش از حد ژلوفن بر کلیه اثر می‌گذارد
دکتر احمد رهنمای چیت ساز نایب رئیس انجمن داروسازان تهران در گفتگو با باشگاه خبرنگاران، گفت: داروی ایبوپروفن با نام تجاری پروفن به صورت دراژه وجود دارد که سه چهار سالی است که به صورت ژله‌ای و با نام ژلوفن تهیه می‌شود.
وی خاطر نشان کرد: در تکنولوژی جدید داروسازی تولید دارو‌ها به صورت ژله‌ای بسیار جا باز کرده است، زیرا تولید دارو‌ها به صورت ژله‌ای عوارض قرص را به حداقل می‌رساند و جذب دارو با سریع‌تر می‌کند.
وی افزود: از عوارض این دارو عوارض گوارشی است که از آن جمله می‌توان اثر آن بر روی کبد را ذکر کرد، چون این دارو در کبد متابولیزه می‌شود تا قابلیت جذب داشته باشد بنابراین مصرف زیاد آن به کبد فشار می‌آورد. وی ادامه داد: یکی دیگر از عوارض آن تاثیر این دارو بر کلیه است چرا که دفع دارو از طریق کلیه صورت می‌گیرد و مصرف بیش از حد آن بر کلیه اثر می‌گذارد.
رهنما یادآور شد: این دارو در بالغین استفاده می‌شود و به صورت کپسول‌های ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی گرمی در بازار موجود است. وی اذعان داشت: از این دارو در امراضی، چون آرتریت، نقرس، درد‌های شدید قاعدگی و درد دندان استفاده می‌شود.
وی ادامه داد: این دارو خاصیت ضد درد، ضد التهاب، ضد تب دارد که کودکان از این دارو به صورت شربت و با نام ایبوپروفن استفاده می‌کنند. وی در مورد مصرف این دارو در دوران بارداری گفت: به طور کلی توصیه می‌شود تمامی دارو‌ها در سه ماهه اول بارداری استفاده نشود.
وی افزود: ژلوفن در دوران بارداری جز گروه B است یعنی برای جنین ضرری ندارد، اما باید طبق دستور پزشک مصرف شود. وی ادامه داد:، اما در ۳ ماهه سوم بارداری این دارو جزء گروه D قرار می‌گیرد که نباید استفاده شود و مصرف آن باعث بروز اختلالات جنینی می‌شود.
مصرف داروی ژلوفن در مواردی منع مصرف دارد که نداشتن آگاهی در این خصوص می‌تواند باعث بروز مشکلاتی شود. دکتر احمد رهنمای چیت ساز متخصص داروسازی گفت: افراد مبتلا به آسم نباید از ژلوفن استفاده کنند. وی تصریح کرد: مبتلایان به فشار خون نیز نمی‌توانند از ژلوفن استفاده کنند چرا که حجم خونشان بالا می‌رود. وی افزود: همچنین افراد مبتلا به ناراحتی‌های خونی مثل هموفیلی و افرادی که مشکلات انعقادی دارند نیز باید از خوردن داروی ژلوفن پرهیز کنند. وی گفت: این دارو بر روی معده اثر می‌گذارد بنابراین اگر افرادی مبتلا به زخم معده باشند و یا کولیت داشته باشند نیز ژلوفن برایشان مضر است.
وی متذکر شد:، چون دفع این دارو از طریق کلیه و به صورت ادرار است مبتلایان به ناراحتی‌های خیلی شدید کلیه نیز نباید از این دارو استفاده کنند همچنین کسانی که به ترکیبات آسپیرین حساسیت دارند نیز جزء موارد منع ژلوفن هستند. وی با اشاره به این نکته که این دارو با برخی دارو‌ها تداخل دارد گفت: ژلوفن استامینوفن و همچنین دارو‌های ضد انعقادی تداخل دارویی دارد و نباید همراه این دارو‌ها استفاده شود.
رهنمای چیت ساز خاطر نشان کرد: افرادی که دارو‌های آنتی دیابتیک استفاده می‌کنند نباید ژلوفن بخورند چرا که ژلوفن باعث افزایش اثر ضد قند داروهایشان می‌شود و افت ناگهانی قند و به دنبال آن بروز شوک را به همراه دارد.
این متخصص داروسازی گفت: ژلوفن نباید همراه با دارو‌های ادرار آور استفاده شود چرا که کاهش اثر داور می‌شود. وی در پایان توصیه کرد: لازم است که مصرف این داور به حداقل رسانده شود و حتماً زیر نظر پزشک تهیه شود و به صورت خود سرانه مصرف نشود و حتماً زیر نظر پزشک تهیه شود و به صورت خود سرانه مصرف نشود تا مشکلات ناشی از مصرف خودسرانه این دارو از بین برود.
منبع: سلامت نیوز