روزنامه خراسان با همایون اسعدیان کارگردان سینما در باره حال و روز کنونی سینمای ایران مصاحبه کرده است.
سینما مدت‌هاست که حال خوبی ندارد. با این که فیلم تولید می‌شود، ولی خیلی از فیلم‌ها با استقبال مواجه نمی‌شود. شما مشکل اصلی سینما را چه می‌دانید؟
این قضیه به چند سال پیش برمی‌گردد که شیوع کرونا در جهان، در خیلی از حرفه‌ها یک سکته ایجاد کرد و در سینما هم همین‌طور. در ایران هم سالن‌ها تعطیل شد و پلتفرم‌ها رشد کردند. خود به خود مخاطب عادت کرد تا فیلم را در نمایش خانگی ببیند. بعد از ۲ سال کرونا، طبیعتا بازگشت به گذشته زمان می‌برد، اما تماشاگر متوجه شد که خیلی از فیلم‌ها را می‌تواند در خانه‌اش ببیند و چرا به سالن سینما برود؟ من همان موقع هم در گفت‌وگوهایم مطرح می‌کردم که سینما از بین نخواهد رفت، بلکه شکل جدیدی به خود خواهد گرفت. دیگر وقتی آدم‌ها از خانه خارج می‌شوند و یک سفر شهری می‌روند تا یک فیلم را ببینند، باید فیلمی باشد که در صفحه تلویزیون، نمی‌شود خوب دید و باید حتما در سالن سینما دیده شود. تعداد زیادی از فیلم‌ها به سمت نمایش آنلاین در پلتفرم‌ها سوق پیدا می‌کنند، که اتفاقا بد هم نیست.
بعد از کرونا، به تدریج سینما داشت روی غلتک می‌افتاد که بحران‌های اقتصادی شدید و اتفاقات چند ماهه اخیر کشور، سکته دوباره‌ای ایجاد کرد. به هر روی، حال آدم‌ها خوب نیست و خیلی‌ها در وضعیتی‌اند که ترجیح می‌دهند برای این که آرامش داشته باشند، در خانه باشند و به سینما نروند. به همین دلیل با افت خیلی شدیدی روبه‌رو شدیم و الان تقریباً یک ماه است که دوباره کم‌کم بهتر می‌شود. نمی‌گویم به ۲-۳ سال پیش و قبل از کرونا برگردد، اما امیدوارم بتواند مسیر صعودی خودش را طی کند. البته با این شرایط اجتماعی، افت فیلم‌ها هم بوده است.
اطلاعاتی که من دارم، می‌گوید خیلی از فیلم‌ها ممکن است نتوانند در سال آینده گیشه خیلی گرمی را ایجاد کنند. بعضی وقت‌ها حواسمان نیست که سینما یک صنعت است و سینمای یک کشور صرفاً با ۵ یا ۱۰ فیلم فاخر و ارزشمند، دوام پیدا نمی‌کند. صنعت سینما فیلم تجاری مبتذل هم نیاز دارد. اگر شما بخواهید سالن‌های سینما را حفظ کنید تا بتوانند فیلم‌های فاخر را نمایش دهند، نیاز است به نوعی از فیلم‌ها که خیلی‌ها ممکن است دوست نداشته باشند، اما می‌تواند مخاطب زیادی داشته باشد و چرخ اقتصادی سینما را به گردش دربیاورد.
در همه دنیا هم همین‌طور است؟
بله، در سینمای آمریکا هم اگر در سال هزار فیلم ساخته می‌شود، شاید از آن‌ها ۱۰ یا ۲۰ فیلم شاخص بشود بیرون کشید و بسیاری از فیلم‌ها صرفاً برای حفظ صنعت و اقتصاد سینما ساخته می‌شود. در ایران متأسفانه نگاه بدی به این قضیه وجود دارد و حتی یک نگاه هست که می‌گوید اگر ما در طول سال فقط ۱۰ فیلم فاخر تولید کنیم، کفایت می‌کند و نباید فیلم دیگری بسازیم! این‌طور می‌توانید بگویید ۱۰ فیلم فاخر داریم، اما دیگر چیزی به عنوان صنعت سینما نداریم. سالن‌ها نابود خواهد شد، مگر این که سالن‌های سینما هم یارانه بگیرند و اصلاً پول داده شود تا خالی باشند.
اوایل کرونا پول می‌دادند
بسیار اندک بود. اکثر سالن‌های سینما الان با مشکل اقتصادی شدید روبه‌رو هستند. افزایش هزینه‌های سینما سرسام‌آور است، در حالی که افزایش قیمت بلیت سینما نداشتیم. فکر می‌کنم امسال مجبوریم افزایش قیمت بلیت را داشته باشیم.
همین ۴۵ هزار تومان هم خیلی گران است!
در شرایطی که حداقل هزینه تولید یک فیلم از ۳ میلیارد تومان به ۱۰ میلیارد تومان رسیده، هزینه مثلا یک لامپ سالن سینما ۱۰ برابر شده و نرخ دلار ۵۰ هزار تومان را هم رد کرده است، انتظار این که سالن‌های سینما با بلیت ۴۵ هزار تومانی ادامه دهند، عملاً به معنای تعطیلی سینماهاست. باید بلیت‌های شناور را که چند ماه پیش انجام دادیم، محکم پیگیری کنیم و امکان فیلم دیدن را در بعضی سانس‌ها با قیمت زیر ۴۰ هزار تومان برای تماشاگر فراهم کنیم و در بعضی سانس‌ها این امکان را فراهم کنیم که بلیت حتی با ۲ برابر این قیمت فروخته شود.
الان نمی‌خواهم اسم از سینمایی بیاورم، اما شاید برایتان عجیب باشد که بدانید بخشی از سینما‌های مناطق مرفه در روز‌های نیم‌بها فروش بسیار پایینی دارند، چون برای خیلی از مراجعان آن، زشت است که بخواهند با بلیت نیم‌بها فیلم ببینند! باید حواسمان به تنوع سینماها در جغرافیای شهری باشد و توجه کنیم که بعضی مخاطبان برای تئاتر‌های لاله‌زاری به راحتی ۱۵۰ یا ۲۰۰ هزار تومان پول بلیت می‌دهند و آن‌ها هیچ مشکلی برای بلیت ۱۰۰ هزار تومانی سینما ندارند. قشری هم نمی‌تواند این ارقام را پرداخت کند و ما باید کاری کنیم که کسی بتواند با ۲۰ هزار تومان فیلم ببیند و عده‌ای هم که امکانش را دارند، با ۸۰ هزار تومان فیلم ببینند. به طور کلی نگه داشتن قیمت روی ۴۵ هزار تومان در کشوری که روزبه‌روز قیمت همه‌چیز بالا می‌رود، به معنی تعطیلی صنعت سینماست.