مسمومیت‌های سریالی مدارس دخترانه که به خوابگاه دختران دانشجو هم سرایت کرد، نگرانی و واکنش‌های بسیاری از جمله مراجع تقلید را به دنبال داشته است. در همین راستا علاوه بر تریبون امامان جماعت تعدادی از مراجع نسبت به این مسئله هشدار‌های لازم را داشتند. اما نکته قابل تامل در واکنش به این مسئله، واکنش دولت و مسئولان دولتی در مواجهه با این موضوع است.
به گزارش هم‌میهن، ۱۰۲ روز از مسمومیت دختران در مدارس گذشته، اما هنوز عاملان آن شناسایی و دستگیر نشده‌اند. پس از مسمومیت دانش‌آموزان دختر در سه مدرسه قم خبر رسانه‌ای شد، ولی باز هم اولین واکنش مسئولان این حادثه تکذیب و کتمان بود. اما هیچ‌کس فکرش را نمی‌کرد که این موضوع به بحران تبدیل شود.
اما با افزایش واکنش‌ها، با فردی مصاحبه کرد که می‌گفت: «راننده تانکری است که نشتی داشته و اتفاقی کنار مدارس ایستاده و ناخواسته دانش‌آموزان را مسموم کرده است.» البته نکته جالب اینکه راننده این تانکر بیش از ۱۰۰ روز دور ایران حرکت کرده و هوای مدارس دخترانه را مسموم کرده، اما خود سالم است.
در این میان زنان افغانستانی با انتشار بیانیه‌ای با دختران دانش‌آموزان در ایران اعلام همبستگی و اعلام کردند: «حمله بر مکتب‌ها و مراکز آموزشی دخترانه از جمله تاکتیک‌های تروریستی است. با تأسف بسیار، این روز‌های ایران نیز مشابه به دورانی شده که زنان و دختران افغانستان در سال‌های اخیر تجربه کردند و، چون هرگز صدایشان به جایی نرسید، به اسارت کامل درآمدند.» حالا که مسئولان عزم‌شان را جزم کرده‌اند که عاملان مسمومیت دختران در مدارس ایران را شناسایی کنند، سازمان ملل خواهان انجام «تحقیقات شفاف» در مورد مسمومیت سریالی دانش‌آموزان دختر شده است.
راوینا شمداسانی، سخنگوی کمیساریای عالی سازمان ملل، دیروز (جمعه) در ژنو به خبرنگاران گفت: «ما در مورد ادعا‌ها مبنی بر اینکه دختران به‌صورت عمدی و در شرایطی نامعلوم هدف قرار می‌گیرند، بسیار نگران هستیم. سازمان ملل خواستار تحقیقات شفاف درباره این پرونده است و نتایج این تحقیق باید به‌صورت علنی منتشر شود و عاملان باید تسلیم عدالت شوند.»
مارگارت هریس، سخنگوی سازمان جهانی بهداشت (WHO)، نیز با بیان اینکه این نهاد با مقامات وزارت بهداشت ایران و کارشناسان پزشکی مخصوص این حوادث در تماس است، گفت: «از راه‌های دیگری نیز این موضوع را پیگیری می‌کنیم تا شواهد بیشتری در اختیار داشته باشیم و به درک بهتری درباره این اتفاقات برسیم.»
پس از التهاب در بازار ارز، اعتراضات، گرانی و تورم و شرایط معیشتی و اقتصادی حالا رئیس‌دولت، دولتمردان و حتی انسیه خزعلی بر آن شدند که مسمومیت دانش‌آموز دختر را هم به دشمن نسبت دهند؛ دشمنی که به قول یکی از نمایندگان باید مورد تحسین قرار گیرد چراکه با ضعف عملکرد مسئولان، به‌خوبی از عهده وظایف خود برآمده است.
سیدابراهیم رئیسی، رئیس دولت در سخنرانی خود گفت: «دشمن پس از جنگ ترکیبی و تلاش برای ایجاد التهابات ارزی و اقتصادی به‌سراغ پروژه امنیتی در مدارس رفته است. دشمن می‌خواهد برای فرزندان ما در مدارس دلهره، ناامنی و فضای ترس و ناامیدی ایجاد کرده و از این طریق ایجاد آشوب کند. در جلسه اخیر دولت، وزیر کشور و وزیر اطلاعات را مامور کردم تا هر چه سریع‌تر این موضوع را ریشه‌یابی و بررسی و اطلاعات آن را هم سریعا به مردم اعلام کنند تا توطئه دشمن برای ایجاد دلهره و ناامیدی در مردم خنثی شود.»
محمدتقی فاضل‌میبدی، روحانی اصلاح‌طلب درباره شناسایی و دستگیری عاملان مسمومیت دختران دانش‌آموز و انتساب این بحران به دشمن، تاکید کرد: «یکی از مشکلات ما این است که مسائل را با راه‌حل‌های علمی رفع نمی‌کنیم و فرافکنی می‌کنیم. گرانی ارز پیش آمد، گفتند کار دشمن است. این حادثه فجیع دانش‌آموزان هم پیش آمده که می‌گویند کار دشمن است. مردم این حرف‌ها را قبول نمی‌کنند. یک‌بار هم باید قبول کنیم که ما سوءتدبیر و اشتباهاتی داریم.»
او با اشاره به اینکه بیش از ۳ ماه است که این حادثه در مدرسه دخترانه رخ داده، افزود: «معتقدم که این حادثه یکی از مسائل بعد از انقلاب و حتی تاریخ کشور است. این حادثه شاید از اسیدپاشی دختران در اصفهان هم بدتر است، چون اسیدپاشی چند مورد بود، اما حادثه مدرسه دختران هنوز هم ادامه دارد. شاید از قتل‌های زنجیره‌ای کرمان هم بدتر باشد. به همین دلیل سوال من هم این است که چرا مسئولان چنین رخداد زشت، غیرعقلانی و غیرشرعی را دنبال نکرده و ریشه آن را به سرعت نمی‌خشکانند؟ امنیت ما در خطر افتاده است.
اینکه مدام بگوییم کار دشمن است و از سوی دیگر تناقض‌گویی در صحبت‌های مسئولان وجود داشته باشد، بدتر از خود اتفاق است. نگرانی اولیای دانش‌آموزان را زیادتر می‌کند و می‌گویند چرا این موضوع پیگیری اساسی نمی‌شود. به همین دلیل برخی از ذهن‌ها به این سو می‌رود که دولت هم در این اتفاق دست دارد. البته من معتقدم که این ادعا دلیل می‌خواهد که دلیلی برای این اقدام وجود ندارد.»
فاضل‌میبدی با بیان اینکه نهاد‌های امنیتی باید زودتر از این وارد می‌شدند، گفت: «از مراجع و علما تشکر می‌کنم که هشدار و اندرز خوبی برای دنبال کردن سریع این حادثه به مسئولان دادند. من که روز اول درباره این حادثه مصاحبه کردم، به مذاق بسیاری خوش نیامد و گفتند چرا اسم گروهی را بردید؟ اما من معتقدم پشت این حادثه جریانی وجود دارد.
امیدوارم این رخداد مدارس دخترانه به آن جریان ارتباطی نداشته باشد. ممکن است که زمینه‌های اعتقادی پشت این اتفاقات باشد که معتقدند دختران نباید بیش از سه‌چهار کلاس درس بخوانند. ما چند میلیون دختر داریم که پدران و مادران‌شان نگران آن‌ها هستند. خوشبختانه دستورات برای پیگیری این موضوع صادر شده است.»
او افزود: «معتقدم که ما نباید از این جریان بهره‌برداری‌های سیاسی و جناحی کرده و چپ و راست همدیگر را محکوم کنند. در حال حاضر امنیت ملی کشور در خطر است و جریانات خارج از کشور ما را محکوم می‌کنند و فضای بدی علیه ما درست شده است؛ بنابراین نباید از این موضوع بهره‌برداری سیاسی شود و از آن سو مسئولان باید جلوی نگرانی را بگیرند. کار‌های امنیتی قوی‌تری در این کشور انجام شده است و افرادی را شناسایی و دستگیر می‌کنند که بسیار قوی هستند. امیدواریم ریشه این جریان هم پیدا شود.»
یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش که از رسانه‌ها خواسته بود به تلطیف فضای به‌وجود آمده کمک کنند، به دیدار مراجع به قم رفته است. آیت‌الله سبحانی، در دیدار وزیر آموزش و پرورش گفت: «مسئله و پدیده جدیدی که در برخی از مدارس قم و بروجرد به وجود آمده است، خیلی از مردم را نگران کرده و هنوز به صورت درست به مردم گفته نشده که ریشه این پدیده چه چیزی بوده، آیا این حوادث عمدی بوده یا سهوی بوده است؟ مدیران مدارس هم در مورد این حوادث اطلاع دقیقی ندارند. اگر تحقیقی انجام شده، باید نتیجه آن به مردم گفته شود، اگر عمدی در کار بوده، باید افراد مقصر دستگیر و مجازات شوند. برخی از خانواده‌ها سه هفته است که فرزندان خود را به مدرسه نمی‌فرستند.»
آیت‌الله جوادی‌آملی نیز در دیدار با وزیر آموزش و پرورش به موضوع مسمومیت دانش‌آموزان دختر اشاره کرده و گفت: «این کار با مدیریت حل می‌شود، اینکه منشاء این حوادث هنوز مشخص نشده، رعب‌آور است، این حوادث هم موجب اضطراب و نگرانی اولیاء و خانواده‌ها شده و هم موجب نگرانی آموزش و پرورش و معلمان می‌شود که بچه‌های زیرمجموعه آن‌ها که بچه‌های خودشان محسوب می‌شوند، آسیب می‌بینند، ما دعا می‌کنیم که این فرزندان معصوم و بی‌گناه آسیبی نبینند، ولی لازم است مسئولان نیز با مدیریت این کار را هرچه زودتر سامان ببخشند و مردم را از نگرانی دربیاورند.»
آیت‌الله نوری‌همدانی نیز پنج‌شنبه یازدهم اسفند در دیدار با فرمانده کل نیروی انتظامی به حوادث مسمومیت دانش‌آموزان دختر در قم، تهران و چند شهر دیگر اشاره کرده و گفت: «این حوادث که منجر به مسمومیت تعدادی از دانش‌آموزان شده، یکی از دغدغه‌های مردم شده است. باید توجه داشت که دشمنان و بدخواهان می‌خواهند به این وسیله ضعف ما را نشان دهند. اولین کار شما برخورد قاطع و دستگیری عوامل مسمومیت مدارس و قلع و قمع نمودن عاملان این حوادث است. این موضوع به‌عنوان اولین آزمون شما و امیدوارم هر چه زودتر این حوادث ریشه‌کن و برطرف شود.»
این مسمومیت‌ها تریبون نمازجمعه برخی از شهر‌ها را هم به خود اختصاص داده بود. سیدحسن عاملی، امام جمعه اردبیل گفت: «دولت تمام توان و نیروی خود را بسیج کرده تا علت را کشف و خانواده‌ها از نگرانی خلاص شوند. این ظلم بزرگی است که بگوییم نظام اسلامی دست در ماجرا دارد. اپوزیسیون خارج‌نشین در ماجرای مسمومیت فررندان ما روسیاه و منفور شده‌اند، هر عاقلی ذره‌ای تردید ندارد که یک حکومت هیچ وقت خود را ذبح نمی‌کند و دست به انتحار نمی‌زند.»
سیدمحمد سعیدی خطیب نمازجمعه قم با اشاره به مسمومیت‌های دانش‌آموزان در مدارس گفت: «بدون شک این کار غیرانسانی نشان از توطئه جریانی خائن دارد. مردم و مراجع تقلید از مسئولین انتظار دارند که این مسئله را ریشه‌یابی کنند و اگر به مجرمانی رسیدند آن‌ها را محاکمه و به اشد مجازات برسانند.»
شعبانی‌موثقی، امام‌جمعه همدان نیز با اشاره به اینکه گاهی از موارد، طنز تلخی را مطرح می‌کنند، تاکید کرد: «می‌گویند این مسمومیت‌ها کار خود نظام است تا دختران به مدرسه نروند! گاهی کار‌های رسانه دشمن رذالت و حماقت است. مسئولان نباید اجازه دهند با این شیطنت‌ها مدارس تعطیل شود، در مهرماه برنامه‌ریزی کردند تا دانشگاه‌ها تعطیل شود و فضای رشد علمی کشور را تحت‌تأثیر قرار دهند و امروز هم از طرفی می‌گویند این مسمومیت‌ها کار خود نظام است و از طرفی می‌خواهند مدارس را تعطیل کنند.»
سیدمحمدحسن ابوترابی‌فرد، امام جمعه تهران نیز گفت: «انتظار است اولا در کوتاه‌ترین زمان با شناسایی عوامل از تکرار این حوادث ناگوار جلوگیری شود و با تنویر افکار عمومی زمینه آرامش دانش‌آموزان و والدین فراهم شود.»
مجمع عمومی فرهنگستان علوم نیز بیانیه‌ای صادر و اعلام کرد: «حوادث تلخی که طی این ایام در مورد مراکز تحصیلی و آموزشی دانش‌آموزان به ویژه مدارس دخترانه کشورمان به گوش می‌رسد، در مجمع عمومی فرهنگستان علوم کشور مطرح شد و اعضای مجمع به‌شدت ابراز نگرانی کردند.
انتظار از مسئولان آن است که با کمال سرعت و دقت، علل و عوامل این حوادث را تحقیق و در مراجع مربوط جهت رفع این پدیده و جلوگیری از تکرار آن اتخاذ تصمیم، اقدام و اطلاع‌رسانی لازم معمول دارند. امید می‌رود که با پیگیری سریع و دقیق مراجع ذیصلاح، نگرانی خانواده‌ها مرتفع و فرزندان در کمال امنیت، سلامت و آسایش به ادامه تحصیل و وصول به مقامات عالیه علمی موفق شوند.»