فرارو- سنگ قبر‌ها تا جایی که چشم کار می‌کند در سراسر قبرستان وادی السلام عراق گسترده شده است، که اغلب به عنوان بزرگترین قبرستان جهان توصیف می‌شود، که گواه خاموش زندگی و مرگ در ۱۴ قرن است.
به گزارش فرارو، گل‌ها، عکس‌ها و بنر‌های مذهبی به احترام بسیاری از میلیون‌ها نفری که در شن‌های قبرستانی که به «دره صلح» معروف است مدفون شده‌اند.
برخی از مورخان تخمین می‌زنند که بیش از شش میلیون نفر در این قبرستان آرمیده اند که اکثر آن‌ها شیعیان عراقی و ایرانی و پاکستانی هستند.
جمیل عبدالحسن که بر سر مزار پدرش حضور یافته از درگذشت پدرش ابراز تاسف می‌کند، اما می‌گوید خوشحالم و می‌دانم که وقتی قیامت فرا رسد، پدرم در کنار امام علی خواهد بود.
حسن عیسی الحکیم، مورخ شهر نجف، گفت: برای شیعیان که اکثریت مذهبی در عراق را تشکیل می‌دهند، دفن شدن در کنار امام علی بسیار مهم است. سلاطین و سربازان، کشیشان و پیامبران، همراه با تعداد نامشخصی از شهروندان عادی در اینجا دفن شده اند.
او گفت که از زمانی که امام علی در سال ۶۶۱ به شهادت رسید و در همان نزدیکی دفن شد، مردم از دفن مردگان خود در قبرستان دیگری در نجف، دست کشیدند تا آن‌ها را وادی السلام به خاک بسپارند. آن‌ها معتقدند که امام علی (ع) در قیامت شفیع‌شان خواهد بود.
بسیاری از شیعیان عراق این قبرستان را برای استراحت عزیزان خود انتخاب کردند.
مدیر یک شرکت تشییع جنازه در نجف می‌گوید: حفر قبر ۱۵۰ هزار دینار (حدود ۱۰۰ دلار) و سنگ قبر‌ها ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار دینار (۱۷۰ تا ۲۰۰ دلار) هزینه دارد.
عراق در ارائه نامه‌ای به یونسکو مساحت وادی السلام را ۹۱۷ هکتار (۲۲۶۵ جریب) - معادل بیش از ۱۷۰۰ زمین فوتبال - تخمین زد و آن را قدیمی‌ترین و بزرگترین گورستان در جهان نامید.
به گفته سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو)، قبرستان وادی السلام یکی از بزرگترین قبرستان‌های جهان اسلام با مساحت تخمینی نه کیلومتر مربع و شامل مقبره‌هایی است که پذیرای مردگان از بیش از ۱۴۰۰ سال پیش تا به امروز است. با این حال، هیچ نقشه‌ای وجود ندارد که نشان دهد چگونه می‌توان در قبرستان حرکت کرد.
هجوم بازدیدکنندگان با ماشین‌ها برای بازدید از قبرستان، علاوه بر سر و صدای زیاد که آرامش را بر هم می‌زند، منجر به ازدحام و ترافیک شدید می‌شود.
در مراسم، احمد علی، ۵۴ ساله، و حدود ۲۰ نفر از بستگانش از جنوب عراق آمدند تا عمه اش فاطمه را که به گفته او در حدود ۸۰ سالگی درگذشت، دفن کنند. وی گفت که مراسم تشییع جنازه کاملاً از مردان تشکیل شده بود، زیرا زنان برای دفن نمی‌آیند. رسم اینگونه است که زنان جنازه را می‌شویند و به خانه می‌روند و روزی دیگر می‌آیند.
بسیاری از کسانی که در وادی السلام دفن شدند قربانی خشونت‌هایی شدند که عراق را درگیر کرده است، از جمله در دهه‌های اخیر که با دیکتاتوری، جنگ و خونریزی فرقه‌ای خدشه دار شده است.
یکی از قبر‌ها عکس جوانی خندان با لباس ارتش عراق را دارد نشان می‌دهد که تاریخ درگذشت او ۷ آوریل ۲۰۱۶ درج شده است. درگذشت او مربوط به دورانی است که ارتش عراق با حمایت یک ائتلاف بین‌المللی، جهادگران گروه داعش را شکست داد.
برخی دیگر که در اینجا دفن شده بودند در تراژدی قبلی عراق - دو جنگ عراق و قبل از آن، جنگ ۱۹۸۰-۱۹۸۸ با ایران در زمان صدام حسین - جان باختند.
یک نظامی دیگر که حسن کریم نام دارد، سال ۱۹۸۷ و در پایان جنگ با ایران به عنوان "شهید" دفن شده است.
در قبرستان وادی السلام همچنین ابومهدی المهندس، که همراه با ژنرال قدرتمند ایرانی قاسم سلیمانی که هر دو در حمله هواپیمای بدون سرنشین آمریکا در ژانویه ۲۰۲۰ کشته شدند، دفن شده است.
یک حفار قبر در وادی السلام گفت: اخیراً همه گیری کووید-۱۹ باعث مرگ و میر بیش از حد شده است. او در حالی که نگاهش به وسعت قبر‌ها دوخته شده، گفت: در طول همه‌گیری ویروس کرونا، در طول یک سال ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰ جسد دیگر داشتیم.
حکیم، مورخ عراقی گفت که آمار تلفات کووید منعکس کننده سیاه‌ترین روز‌های عراق است.
وی گفت: در طول جنگ و بحران، تلفات بیشتر می‌شود. ما روزانه ۲۰۰ نفر را دفن می‌کنیم.
وی افزود: بیش از ۲۰۰ تشییع جنازه در یک روز در نجف انجام می‌شود. او با بیان اینکه آمار دفن شدگان در وادی السلام بسیار بیشتر از شش میلیون نفر است گفت در داخل دخمه‌های قبرستان قبر‌های مرئی و نامرئی زیادی وجود دارد.