تاکنون زلزله ترکیه و سوریه بیش از ۴۰ هزار کشته به‌جای گذاشته و اتفاقات و حواشی عجیبی را در پی داشته است. از درگذشت کریستین آتسو فرانسوی که «سرنوشت» او را تعقیب می‌کرد، تا درگذشت سه فوتبالیست ایرانی که برای زندگی بهتر و درآمد بیشتر در ترکیه لژیونر شده بودند؛ همه دست‌به‌دست هم داد تا این زلزله به یکی از تراژیک‌ترین اتفاقات دردناک چند سال اخیر برای ورزشکاران تبدیل شود. البته هنوز تلفات و گستردگی زلزله در ترکیه و سوریه جمع‌بندی نشده و باید منتظر اخبار بدتر و کشته‌های بیشتری بود انگار، اما به بهانه اعلام پایان عملیات نجات، نگاهی به ورزشکاران کشته‌شده در این فاجعه می‌اندازیم.
به گزارش هم‌میهن، از سوی دیگر نگاهی داریم به نقش سلبریتی‌های دنیا در تجمیع کمک‌های جهانی و ماجرای کمک‌رسانی و اتحادی که بین حاکمیت ترکیه با سلبریتی‌های این کشور رخ داد و نشان داد که از سرمایه‌های اجتماعی در مواقع بحرانی می‌توان استفاده کرد؛ چیزی که در کشور ما و تا آخرین تجربه تلخ، یعنی زلزله خوی اتفاق نیفتاده است.
ابعاد فاجعه این زلزله چنان گسترده بود که ورزشکاران ایرانی نیز در این حادثه بی‌نصیب نماندند و سه ورزشکار ایرانی که در لیگ معلولین ترکیه بازی می‌کردند از فوت‌شدگان این زلزله دردناک بودند. ماجرا از این قرار است که محمدرضا میراحمدی، مهدی سعیداوی و حامد مطرودی لژیونرهاى تیم نقص عضو بلدیه اسپور مالاتیا بودند که همراه تیم‌شان در هتل کرچوال حضور داشتند و تخریب ۱۰۰ درصدی این هتل باعث شد تا جامعه فوتبال نگران از دست دادن این سه بازیکن شود. با این وجود در روز‌های اخیر، جست‌وجو‌ها برای پیدا کردن این سه بازیکن انجام شد که متأسفانه سلامت آن‌ها تائید نشد و به‌صورت رسمی خبر فوت آن‌ها در رسانه‌ها اعلام شد.
مهدی سعیداوی، ۳۸ ساله از جانبازان ۵۰ درصد از شهرستان سوسنگرد، محمدرضا میراحمدی ۲۵ ساله از رامهرمز با قطع عضو ناحیه پا و حامد مطرودی ۲۷ ساله از شهرستان شادگان با قطع عضو ناحیه پا از سوی تیم ملی به شهر مالاتیای ترکیه رفته بودند. این سه نفر درگیر مسابقات بوده و در اکثر مواقع در حال رفت‌وآمد به ترکیه بودند. محمدرضا پنج سال اخیر عضو این تیم ترکیه‌ای بود که همزمان برای تیم ملی فوتبال معلولین ایران نیز به میدان می‌رفت. همچنین حامد مطرودی عضو تیم ملی فوتبال معلولین ایران بود و در واقع ایران دو ملی‌پوش سابق خود را از دست داد.
کشتی‌گیران هم از این تراژدی در امان نماندند. اتحادیه جهانی کشتی در این‌باره با انتشار توییتی نوشت: «هفت کشتی‌گیر ترکیه‌ای جان خود را از دست داده‌اند و سرنوشت بسیاری از آن‌ها نامشخص است». نناد لالوویچ، رئیس اتحادیه جهانی کشتی نیز به‌صورت رسمی تائید کرد هفت کشتی‌گیر شجاع ترکیه‌ای در میان جان‌باختگان این زلزله مرگبار هستند. همچنین بدن بی‌جان ایوپ تورکاسلان، دروازه‌بان ۲۸ ساله تیم ینی مالاتیا اسپور ترکیه نیز توسط نیرو‌های امدادی این کشور از زیر آوار بیرون کشیده شد.
ساعاتی بعد از درگذشت تلخ احمد ایوب ترک‌آسلان، دروازه‌بان تیم مالاتیا اسپور، وب‌سایت‌های ترکیه خبر از جان باختن یک فوتبالیست دیگر دادند. تانر کهریمان، بازیکن تیم استقلال اسپور که در لیگ‌های رده‌پایین ترکیه توپ می‌زد، در حالی به شکلی تلخ جان خود را از دست داد که توسط نیرو‌های امدادی از زیر آوار نجات پیدا کرده بود. باشگاه استقلال اسپور در بیانیه خود نوشت: کهریمان که فصل گذشته پیراهن ما را بر تن می‌کرد، در اثر تخریب ساختمان زیر آوار ماند و در بیمارستان از دنیا رفت.
یکی از دلخراش‌ترین مرگ‌هایی که به‌واسطه زلزله ترکیه شنیده شد فوت کریستین آتسو ۳۱ ساله ستاره تیم هاتای اسپور ترکیه بود. روز گذشته رسانه‌های غنایی اعلام کردند که پیکر بی‌جان این بازیکن هم از زیر آوار خارج شده است. این وینگر ۳۱ ساله غنایی سابقه بازی در پورتو، چلسی، نیوکاسل و مالاگا را دارد و در هاتای اسپور نیز فقط سه بازی انجام داد و یک گل به ثمر رساند تا دوران فوتبالی او به تراژیک‌ترین حالت ممکن خاتمه یابد. ماجرا از این قرار است که آتسو یک روز پیش از برگزاری آخرین مسابقه تیمش پیش از زلزله از مربی خود درخواست می‌کند تا به کشورش فرانسه برگردد و در صورت دریافت پیشنهاد مناسب، از تیم هاتای اسپور برود.
مربی هاتای این اجازه را به او می‌دهد، اما درخواست می‌کند بعد از پایان این مسابقه حساس به کشورش فرانسه برگردد. آتسو نیز درخواست مربی را قبول می‌کند و در دقیقه ۸۰ به‌عنوان بازیکن تعویضی وارد زمین می‌شود و در دقیقه ۹۷ گل پیروزی تیمش را وارد دروازه حریف می‌کند. کریستین آتسو که بلیت برگشت به کشور فرانسه را برای ساعت یک بامداد یعنی تقریباً یک ساعت بعد از سوت پایان این مسابقه گرفته بود برای اینکه در شادی تیمش حضور داشته باشد بلیت هواپیما را لغو می‌کند تا دو روز بعد به کشورش برگردد. همین اتفاق باعث شد زلزله مرگبار ترکیه گریبانگیر او نیز بشود تا هواداران تیم هاتای با دیدن این گل سه امتیازی آن هم در دقیقه ۹۷ بیش‌ازپیش غصه‌دار شوند که سه امتیاز این مسابقه به قیمت جان بازیکن تیم‌شان تمام شد.
در ماجرای فاجعه اخیر علاوه بر درد زلزله، رنج تبعیض بر سر مردم سوریه آوار شد. تصور می‌شد در بحث انسانی، رسانه تفاوتی میان کشور‌ها قائل نباشد چرا‌که موضوع جان انسان‌ها مطرح است، اما در زلزله اخیر ترکیه و سوریه به‌وضوح دیده شد که توجه به آسیب‌دیدگان کشور ترکیه بیش از آسیب‌دیدگان سوریه بود و کار به‌جایی کشید که حتی کمک‌های جامعه بین‌الملل بیش‌ازپیش به‌سمت ترکیه سرازیر شد. ۱۴ کشور که اغلب آسیایی و آفریقایی بودند به سوریه کمک مالی کردند درحالی‌که بیش از ۴۵ کشور اعم از کشور‌های آسیایی، اروپایی و آفریقایی کمک‌های خود را به‌سمت ترکیه سرازیر کردند. در خود ترکیه هم سرمایه اجتماعی سلبریتی‌ها به یاری‌شان آمد.
چهره‌های مشهور ترکیه اعم از فوتبالیست و بازیگر سعی کردند به‌واسطه تریبون و اعتباری که نزد مردم دارند به کمک مردم زلزله‌زده کشورشان بیایند. چندی پیش کارزار جمع‌آوری پول برای زلزله‌زدگان به نام کارزار «ترکیه یکدل» با شرکت شماری از سلبریتی‌ها و شخصیت‌های مشهور ترکیه انجام شد که به‌صورت زنده از ۲۱۳ شبکه تلویزیونی داخلی و خارجی و ۵۶۲ شبکه رادیویی، پوشش داده شد. مجریان این کارزار نهاد خطیب اوغلو، رئیس دانشکده الهیات و شخصیت‌های تلویزیونی شامل پلین چیفت، دنیز بایرام اوغلو، نازلی چلیک، آجون ایلیجانی و دیدم ارسلان ییلماز بودند. کارزار مشترک شکل‌گرفته توانست مبلغ ۱۱۵.۱ میلیارد لیر از سلبریتی‌ها و نهاد‌های مختلف دولتی و خصوصی ترکیه جمع‌آوری کند و آن را به سازمان مدیریت بحران و حوادث غیرمترقبه (آفاد) و هلال‌احمر ترکیه (کیزیلای) واگذار کرد.
زلزله مهیب در ترکیه دقیقاً ۱۱ روز بعد از زلزله شهرستان خوی در ایران رخ داد. برد رسانه‌ای که دولت ترکیه توانست از آن به‌خوبی بهره ببرد باعث شد تا بسیاری از چهره‌های سرشناس بین‌المللی با زلزله‌زدگان ترکیه همراه شوند و کمک‌های نقدی خود را به این کشور ارسال کنند. برخی سلبریتی‌ها و هنرمندان مشهور خارجی مانند هیو جک من، مدونا، دیوید بکهام، پرنس ویلیام و همسرش کیت، جیسون موموآ، آندیا بوچلی، ناتالی پورتمن، شکیرا، درو بریمور، راسل کرو، الیجا وود و جیمی فالن نیز به این کارزار، پول اهدا کردند. این را مقایسه کنید با وقوع این فجایع در کشور ما که حتی از ظرفیت‌های داخلی هم نمی‌توانیم آن‌طور که باید استفاده کنیم.
در زلزله خوی دیدیم اتحادی که می‌توانست از سوی سلبریتی‌ها شکل بگیرد، با ایجاد معارض انجام نشد. مثلاً کریم باقری، مربی اسبق پرسپولیس و کاپیتان اسبق تیم ملی ایران با اعلام شماره‌حسابی در صفحه اینستاگرام شخصی خود از مردم خواست کمک‌های خود را به شماره اعلامی واریز کنند تا برای مردم زلزله‌زده خوی وسایل موردنیاز و ضروری خریداری شود. اما در فاصله کمتر از ۲۴ ساعت حساب بانکی‌ای که کریم باقری اعلام کرده بود بسته شد. مشابه این اتفاق چهار سال پیش برای علی دایی نیز رخ داد؛ جایی‌که او هم برای کمک به زلزله‌زدگان کرمانشاه شماره‌حسابی را در اینستاگرامش اعلام کرد و مقامات قضایی حساب او را بستند. دایی، اما به طرق مختلف توانست شهرک کوچکی را در مناطق آسیب‌دیده بسازد و به مردم تحویل دهد. فقط از خدا بخواهیم که چنین اتفاقاتی در این ابعاد برای ما که هم در نظام بین‌الملل در حاشیه هستیم و هم نمی‌توانیم از سرمایه‌های اجتماعی داخلی‌مان استفاده بهینه کنیم، رخ ندهد.