روند افزایشی قیمت صیفی‌جات پرمصرف به‌ویژه پیاز در شهرستان شیراز به‌دلیل نبود نظارت‌های مستمر و کاربردی سبب گلایه شهروندان شده است.
به گزارش تسنیم، براساس گزارش مرکز آمار ایران، پیاز طی چند ماه گذشته بین محصولات سبزی و صیفی رکورددار افزایش قیمت بوده است و همچنان این رکورد ادامه دارد.
روند صعودی قیمت پیاز و عبور از مرز ۳۰ هزار تومان به‌ازای هر کیلو؛ این روز‌ها در استان فارس و شهر شیراز به‌قدری سرعت گرفته که اشک مصرف‌کنندگان را درآورده است و بسیاری از خانواده‌ها قادر نیستند مطابق با نیاز خود این کالای پرمصرف را خریداری کنند.
هرچند مسئولان بخش کشاورزی همواره اعلام می‌کنند که هیچ کمبود محصول داخلی وجود ندارد، اما بر قیمت سرسام‌آور این محصولات نظارتی ندارند و این عدم نظارت‌ها موجب شده است در این فشار‌های اقتصادی علاوه بر نارضایتی مردم سفره خانوار‌ها کوچک‌تر از قبل شود.
بررسی‌های میدانی از فروشگاه‌ها و بازارچه‌های خرید در سطح شهر نشان می‌دهد که پیاز در بازار شیراز به‌قیمت هرکیلوگرم ۲۶ تا ۳۵ هزار تومان عرضه می‌شود و به فروش می‌رسد. کارشناسان مربوطه، صادرات، دیر رسیدن محصول، بارندگی، افزایش هزینه‌های تولید و واسطه‌گران را از جمله عوامل افزایش و گرانی این محصول کشاورزی عنوان می‌کنند.
هرچند سازمان صمت و تعزیرات بر نظارت جدی بازار و برخورد با گرانفروشان تأکید می‌کنند، اما مشاهدات خبرنگار ما این گونه نیست و مردم از عدم نظارت جدی بر قیمت محصولات در بازار گلایه‌مند هستند و گویا همه حرف‌ها در حد شعار و تیتر رسانه‌هاست.
زارع یکی از شهروندان، خواستار جلوگیری از نرخ‌های فضایی و البته غیرمتفاوت محصولات پرمصرف روزانه شد و گفت: به‌دلیل بی‌توجهی‌های مسئولان قیمت یک کیلوگرم پیاز ۳۵ هزار تومان باید باشد؟! مگر بنده که یک کارگر هستم در روز چقدر درآمد دارم که تنها یک کیلوگرم پیاز را با این قیمت بایستی خریداری کنم؟
وی با ابراز اینکه یک قلم محصول در هر گوشه‌ای از شهر با یک قیمت متفاوتی فروخته می‌شود و در این میان هیچ‌گونه نظارتی وجود ندارد، گفت: مسئولان استان کجای کار هستند؟ قدرت خرید مردم به حداقل، حتی می‌توان گفت به صفر رسیده است.
کشاورز دیگر شهروند شیراز ضمن گلایه و ابراز نارضایتی از روند افزایش نرخ محصولات به‌ویژه پیاز، بیان کرد: آقایان مسئول آیا اطلاعی از افزایش قیمت‌ها دارند؟ از آن‌ها خواهش دارم که سری به سفره‌های مردم بزنند تا متوجه شوند که برای مایحتاج حداقلی یک سفره چقدر باید هزینه کرد!
به‌دنبال مطالبات گسترده مردم در خصوص افزایش بی‌ضابطه و نامتعارف قیمت محصول راهبردی پیاز طی دو هفته اخیر، تشکل مردمی، جهادی و مطالبه‌گری نجات به‌همراه اصحاب رسانه بر خود واجب دید با حضور مسئولان مربوطه علت افزایش تدریجی روند توزیع و قیمت‌گذاری، و بررسی علت گرانی پیاز را پیگیری کنند تا قدمی برای مردم بردارند.
حجت‌الله بهمنی دبیرکل تشکل مردمی، جهادی و مطالبه‌گری نجات با هدف مشخص گره‌گشایی از مشکلات مردم و کمک به کاهش آلام معیشتی مردم، طبق هماهنگی با مسئولین مربوطه و دعوت از آن‌ها، با حضور اصحاب رسانه با موضوع پیگیری گرانی بی‌حد پیاز، بازدیدی از غرفه‌های مورد نظر و علل آن صورت گرفت.
وی با اشاره به رشد قیمت فزاینده پیاز به هر کیلوگرم ۳۵ هزار تومان، متذکر شد: روزانه برای ۳ وعده غذا در هر خانواده ایرانی حداقل ۳۵۰ گرم پیاز استفاده می‌شود و یک کارگر روزمزد، با حقوق ۳۰۰ هزار تومانی، می‌بایست ۱۰ درصد از حقوق خود را صرف خرید تنها پیاز، به‌عنوان یک محصول پرمصرف و اساسی کند و این یک ظلم محرز به این قشر و بلکه سایر اقشار جامعه محسوب می‌شود.
دبیرکل تشکل جهادی، مردمی و مطالبه‌گری نجات بیان داشت: در بازدید میدانی از غرفه‌های متولی توزیع پیاز در میدان میوه و تره‌بار شیراز، نرخ‌های عجیب از ۲۲ هزار تومان تا ۲۵ هزار تومان را مشاهده کردیم.
بهمنی با ابراز اینکه قبل از بازدید استعلام اینترنتی از قیمت پیاز در میدان میوه و تره‌بار تهران گرفته شد، افزود: در میدان میوه و تره‌بار تهران پیاز سفید صدفی ۱۴، ۹۰۰ تومان، پیاز سفید معمولی ۱۴، ۷۰۰ تومان و پیاز قرمز حدود ۱۵ هزار تومان نرخ‌گذاری شده است و نکته قابل توجه این است که میانگین قیمت لوکس‌ترین پیاز در بازار تهران ۱۵ هزار تومان بوده، که البته این قیمت‌ها تک‌نرخی است.
وی با اشاره به کشت پیاز در جیرفت کرمان گفت: فاصله جیرفت تا تهران نسبت به شیراز کمتر نباشد بیشتر هم نیست.
این کنشگر اجتماعی خاطرنشان کرد: در نرخ‌نامه اتحادیه بارفروشان میوه و تره‌بار شیراز پیاز سه نوع و دو نرخ حداقل ۱۹ هزار تومان تا حداکثر ۲۴ هزار تومان تهیه شده است و این نرخ باید توجیه منطقی داشته باشد که چرا پیاز در پایتخت کشور با ۹ هزار تومان کمتر از شیراز ثبت شده است و چگونه است که در میادین میوه و تره‌بار تهران، این محصول با قیمت تک‌نرخی و مشخص در حال توزیع است، در حالی که در میدان مرکزی میوه و تره‌بار شیراز این محصول در ۳ نوع و با ۶ نرخ حداقل و حداکثر قیمت‌گذاری شده است!
بهمنی تصریح کرد: علی‌رغم اینکه اتحادیه بارفروشان میوه و تره‌بار شیراز نرخ‌نامه برای پیاز صادر کرده است، اما غرفه‌داران و توزیع‌کنندگان هیچ تبعیتی از این لیست ندارند و این متأثر از عدم نظارت دستگاه‌های متولی از جمله اتحادیه‌ها و مقامات بالادستی است.
وی عمده مشکل غرفه‌داران و بارفروشان میدان میوه و تره‌بار شیراز را در بازدید میدانی نبود ساعت کاری مشخص برای آن‌ها دانست و گفت: در طول ۲۴ ساعت ورود، خروج و توزیع بار در میدان میوه و تره‌بار شیراز صورت می‌گیرد و این نکته به‌اعتراف صدرالله زارع، سربازرس اتحادیه بارفروشان میوه و تره‌بار شیراز، باعث نارضایتی ۸۵ درصد از غرفه‌داران و عدم ثبات قیمت‌ها شده است.
وی اظهار داشت: ۱۵ درصد از بارفروشان سبب التهاب در توزیع میوه و تره‌بار در میدان شیراز هستند.
بهمنی ادامه داد: به‌گفته غرفه‌داران طی سه سال گذشته ساعت کاری میدان از ساعت ۲ بامداد تا ۲ بعدازظهر بوده است، که آن زمان در توزیع و عرضه باثبات میوه بسیار مؤثر بوده است، اما متأسفانه این مهم در زمان حاضر از دستور کار میدان میوه و تره‌بار و اتحادیه بارفروشان شیراز خارج شده است.
دبیرکل تشکل مردمی، جهادی و مطالبه‌گری نجات با اشاره به بازدید از غرفه موز (غرفه ۱۴۴) نیز گفت: طبیعتاً زمانی که شاهد فروش میوه خوش‌فروش موز در میدان میوه و تره‌بار، با قیمت فروش عمده ۶۵ هزار تومان هستیم، با احتساب ۱۰ تا ۳۰ درصد سقف حاشیه سود، حدود ۸۰ تا ۸۵ هزار تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد.
گفتنی است مسئول فروش موز در غرفه ۱۴۴ میدان میوه و تره‌بار شیراز، از ارائه فاکتور خرید و نرخ مشخص خودداری کرد.
بانشی معاون اجرایی تشکل مردمی نجات با بیان اینکه "مردم ما مردمی انقلابی و صبور هستند"، گفت: مردم با مدیر ناکارآمد و غیرمتعهد مخالف هستند و از استاندار محترم و فرماندار شهرستان می‌خواهند در این موضوع حساسیت بیشتری به خرج دهند.
پس از بازدید میدانی از میدان مرکزی میوه و تره‌بار شیراز جلسه مشترک با موضوع بررسی چرایی کمبود عرضه محصولات صیفی و ضعف چرخه قیمت‌گذاری برگزار شد و در این جلسه مصوباتی از جمله بررسی بازبینی ساعت کار غرفه‌داران و مجموعه مدیران میدان میوه و تره‌بار، نصب تابلوی روان نرخ‌های مصوب عرضه میوه در میدان مرکزی شیراز، استقرار سیستم صدور فاکتور هوشمند، الزام غرفه‌داران به تمکین از نرخ‌نامه مصوب اتحادیه و ارائه فاکتور خرید و فروش، حضور پررنگ و رسمی شعبه سیار تعزیرات در میدان میوه و تره‌بار، کمک و همراهی تشکل مردمی نجات و اصحاب رسانه در شناسایی انبار‌های احتکار کالا‌های اساسی، تشکیل کارگروه تخصصی کارشناسی، نظارت و رسیدگی مشترک بین تشکل مردمی و مطالبه‌گری نجات با دستگاه‌های متولی و مدعو این جلسه و سایر دستگاه‌های مورد نیاز به‌فراخور موضوع و تشکیل جلسات کارگروه مشترک به‌صورت حداقل یک بار در ماه، با حضور اصحاب رسانه برای بررسی و نظارت بر موضوع تنظیم و تدوین شد.
معاون نظارت و بازرسی سازمان صمت فارس ضمن قدردانی از حساسیت و دغدغه اصحاب رسانه نسبت به معیشت مردم گفت: این مطالبه‌گری ما را در امر اجرای وظیفه و یاری رساندن به مردم در حد بضاعت تقویت و دلگرم می‌کند.
مهدی حسنی با بیان اینکه محصولات کشاورزی مانند کالا‌های صنعتی نیست، بیان داشت: کیفیت و هزینه تمام‌شده در قیمت محصولات کشاورزی تأثیر بسزایی دارد.
معاون نظارت و بازرسی سازمان صمت فارس، پس از بازدید و جلسه مشترک در میدان میوه و تره‌بار و حسب دریافت تلفنی و آنی گزارش مردمی با تشکل نجات، پیرامون دپو و منجمد کردن حدود ۳۰۰ تن پیاز، با همراهی اصحاب رسانه در حاشیه بازدید شبانه از آن سردخانه مواد غذایی (مرغ منجمد، پیاز منجمد، فلفل دلمه، پنیر پیتزا و گوشت)، گفت: الحمدلله براساس شواهد موجود هیچ احتکاری خصوصاً پیاز منجمد در این سردخانه صورت نگرفته است.
حسنی گفت: براساس گزارش‌ها و بررسی‌های چند ماه اخیر، صادرات محصولات کشاورزی از جمله پیاز به کشور پاکستان سبب شده تا زمینه عرضه این محصول در بازار با کاهش و جامعه با افزایش قیمت مواجه شود. در مناطق کوچکی از جمله جیرفت پیاز کشت شده و آماده عرضه در بازار است تا کمبود این محصول اساسی کاهش یابد.
وی ابراز امیدواری کرد که به زودی در استان‌های دیگر پیاز کشت، و در بازار عرضه شود تا شاهد کاهش قیمت آن باشیم، گفت: محصولات کشاورزی تابع عرضه و تقاضا است و قیمت را افزایش یا کاهش می‌هد.
مدیر بازرسی و نظارت بر کالا‌های اساسی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس با توجه به وضعیت نظارت و محدودیت نیروی انسانی در این حوزه نیز در این جلسه گفت: در این زمینه بسیج اصناف، سازمان صمت و اتاق اصناف به صورت دوستانه همکاری می‌کنند.
علیرضا شیخ با اشاره به جریمه قیمت‌های نرخ گذاری شده افزود: در این زمینه به فاکتور خرید و نرخ‌نامه استناد می‌شود تا مشخص شود که یک محصول دارای چه قیمتی است.
مدیر بازرسی و نظارت بر کالا‌های اساسی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس با توجه به بازدید از غرفه ۱۴۴ فروش موز و نداشتن فاکتور خرید گفت: برای خود ما نیز مجهول است که چرا موز و سایر میوه‌ها در میدان میوه و تره‌بار طبق فاکتور خرید به فروش نمی‌رسد!
علیرضا شیخ از مدیر میدان میوه و تره بار شیراز درخواست کرد تا در سریع‌ترین زمان ممکن تابلو روان هوشمند در میدان نصب شود.
وی گفت: زمانی پرونده تخلفات گرانفروشی تشکیل می‌شود مستلزم آن است تا مدارک و مستندات کامل برای تعزیرات و قاضی پرونده ارسال شود. مدیر بازرسی و نظارت بر کالا‌های اساسی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس از نظارت و بازرسی بر بازار میوه و تره‌بار و محصولات پروتئینی برای ایام نوروز خبرداد و گفت؛ نظارت و بازرسی از اول بهمن ماه در فارس انجام شده است.
شیخ ادامه داد: در بحث نظارت، بازرسان به صورت غیر محسوس و رسمی با سازمان جهاد کشاورزی استان فارس همکاری می‌کنند.
بر اساس این گزارش عدم نظارت بر نرخ فروش و ارئه فاکتور در بازدید از چند مورد غرفه به صورت رندمی قابل مشاهد بود. یکی از گلایه‌های غرفه داران و کارگر‌ها ۲۴ ساعته بودن کار در میدان میوه و تره‌بار است، که درخواست آن‌ها سامان دادن به این وضعیت توسط مدیران متولی بود، که پیشنهاد دبیرکل تشکل مردمی، جهادی و مطالبه‌گری نجات این بود که ساعت کاری مشخصی برای ارائه خدمات بهتر به مردم، و ثبت و نصب نرخ‌نامه لازم الاجرا و ثابت برای خرید محصولات در غرفه‌ها صورت پذیرد.
لازم به ذکر است که به گفته کارگران و غرفه داران حاضر در این بازدید، در سه سال اخیر ساعت کاری مشخصی برای فروش و خرید محصولات کشاورزی وجود ندارد.
به‌هرحال با درنظر گرفتن مشکلات مردم برای تهیه میوه و تره‌بار با قیمت‌های مصوب یا حداقل معقول، می‌طلب مسئولان مربوطه علاوه افزایش نظارت‌های بازار به‌گونه‌ای سیاست‌گذاری کنند تا توسعه شبکه خدمات رسانی میادین میوه و تره‌بار شهرداری زمینه حذف سودجویی‌های احتمالی از سوی برخی افراد را فراهم کند.