رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری گفت: خطی را برای تخریب بافت تاریخی شیراز پیشنهاد نکرده‌ایم و هیچ بنای ثبت‌شده‌ای تخریب نمی‌شود. قرار نیست چیزی تخریب شود. تاکید ما اجرای طرح مشاور طرح توسعه حرم شاهچراغ است که آن طرح، بر به‌سازی، سامان‌دهی و مرمت وضع موجود تاکید دارد.
به گزارش ایسنا، مصیب امیری، رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در واکنش به اظهارنظر‌هایی مبنی بر موافقت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با تخریب ۳۵ پلاک در بافت تاریخی شیراز، با توجه به مصوبه کمیسیون ماده ۵ که براساسِ خط پیشنهادی این پژوهشگاه صادر شده است، اظهار کرد: درباره بافت تاریخی شیراز، طرح‌های مختلفی وجود داشت؛ مشاور طرح یک نظر داشت، وزارت میراث فرهنگی نظری مشابه آن داشت و متولیان و دست‌اندرکاران هم یکسری ایده داشتند، همه این‌ها در گروه‌های کارشناسی جمع‌بندی شده است و خطی که عنوان شده از سوی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری پیشنهاد شده، جدا از خط مشاور طرح توسعه حرم شاهچراغ نیست.
او گفت: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با تاکید بر این نکته که در بین گزینه‌های مختلفی که درباره اتصال دو حرم در شیراز وجود دارد، می‌تواند وضع موجود را به‌سازی و سامان‌دهی کند و به حفاظت آنجا منجر شود، طرح مشاور را با این دیدگاه که تخریب کم‌تری دارد، مد نظر قرار داده است.
امیری اظهار کرد: طرح مشاور طرح توسعه حرم، روی ساختاری تعریف شده است که قبلا این دسترسی ایجاد شده است، آن طرح تاکید می‌کند در همان بستری که وجود دارد جداره‌ها مرمت، احیاء و کف‌سازی شود و این خط پررنگ‌تر شود. پررنگ شدن آن خط به این معنا نیست که تخریب بیشتری صورت گیرد.
او در پاسخ به این پرسش که آیا خط پیشنهادی پژوهشگاه تخریبی را به دنبال دارد؟ گفت: آن طرح در حال حاضر در شورای عالی شهرسازی و معماری است و به جرأت می‌گویم تخریبی به آن شکل به دنبال ندارد و شاید فقط چند پلاک مخروبه که در این مسیر قرار دارد. آنچه درباره تخریب بنا‌های ثبت شده و واجد ارزش گفته شده است، اصلا صحت ندارد.
امیری همچنین گفت: خطی که به آن اشاره می‌کنند، خط تخریب نیست. روی خط پیشنهاد شده از سوی پژوهشگاه یکسری بناها، شناسایی و تاکید شده که این بناها باید مرمت شوند؛ چه بنا‌هایی که ثبت شده‌اند و چه بنا‌هایی که ارزشمندند. اگر برخی آن خط را با خط تخریب اشتباه گرفته‌اند، باید بدانند که بحث متفاوتی مطرح است.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، مواضع و نظر خود را درباره اجرای طرح توسعه حرم شاهچراغ در بافت تاریخی شیراز، به آن واگذار کرده است، تاکید کرد: پژوهشگاه به شکل رسمی نظر خود را به شورای عالی شهرسازی و معماری اعلام کرده است که با نظر مشاور طرح با رعایت مواردی که گفته شد، موافقیم.
امیری همچنین گفت: آنچه درباره حضور و فعالیت بولدوزر‌ها در بافت شیراز گفته شده است، حداقل تا این لحظه که صحبت می‌کنیم هیچ اتفاق جدیدی یا تخریب جدیدی در بافت شیراز رخ نداده است.
امیری تاکید کرد: این طرح دو حرم را به یکدیگر متصل می‌کند، مشاور گزینه‌های مختلف را بررسی کرده است، ما هم بررسی‌های خود را انجام داده‌ایم، آن طرح (مشاور) معقول‌ترین و مناسب‌ترین است، با توجه به این‌که در بستری شکل می‌گیرد که الان وجود دارد.
کمیسیون ماده ۵ در ۲۵ اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۱، طرح «تفصیلی بافت پیرامون حرم شاهچراغ (ع)» را با امضای استاندار فارس، شهردار شیراز، مدیرکل راه و شهرسازی فارس، رییس سازمان جهاد کشاورزی فارس، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس، رییس شورای اسلامی شهر شیراز، مصوب کرد که طبق مواد آن اجرای این طرح در محدوده ۵۷ هکتاری مورد تایید قرار گرفته است که طرح شبکه‌بندی معابر، سامان‌دهی ۸ امامزاده و مسیر ارتباطی بین آن‌ها با رویکرد حفظ وضعیت موجود، رعایت اصول پدافند غیرعامل و ایمنی از جمله موارد مصوب آن کمیسیون بود. بر این اساس مصوب شده مسیر زیارتی تعریف شده از مسجد طبالیون تا معبر موجود شمال حرم مطهر سید علاءالدین حسین، روانبخشی و ادامه یابد.
کمیسیون ماده ۵ همچنین اتصال حرمین در قالب یک میدان پیاده‌راه با هندسه مناسب محدوده پیشنهادی از شمال به خط مشکی ترسیم شده روی نقشه و از شرق به حرم حضرت سید علاءالدین حسین (ع) و از غرب به مسجد عتیق و مسجد طبالیون و از جنوب به ساختمان موجود مشهور به بین‌الحرمین طبق طرح، تصویب کرده است.
در بند شش این مصوبه همچنین آمده است تمام آثار ثبت شده ملی و واجد ارزش واقع در این محدوده با کاربری متناسب حفظ شده و در صورت ایجاد تردید در ارزشمندی برخی از بنا‌های واجد ارزشِ اعلام شده، این موضوع در کمیته‌ای متشکل از نمایندگان استانداری به نمایندگی معاونت هماهنگی امور عمرانی و معاونت امور زائران و گردشگری، میراث فرهنگی و گردشگری، راه و شهرسازی، شورای اسلامی شهر، شهرداری شیراز و نمایندگان استان‌های مقدس مورد بررسی و بازنگری مجدد قرار گیرد.
همچنین مصوب شده که محدوده تدقیق شده (حدفاصل خط مشکی تا مجموعه بین‌الحرمین) طراحی شهری میدان پیاده‌راه مناسب با لحاظ کردن مداخلات کالبدی متعارف همچون مرمت، حفاظت، نوسازی، بازسازی، تجدید بنا، تغییر عملکرد به فضای باز شهری تهیه و به تایید کمیسیون ماده ۵ استان برسد.
این مصوبه با توجه به اشاره‌ای که به خط پیشنهادی پژوهشگاه دارد، نگرانی‌ها را درباره تخریب بیشتر بافت تاریخی شیراز تشدید کرده که در نامه‌هایی به استاندار فارس و وزیر راه و شهرسازی انتقال داده شده است که استاندار فارس در واکنش به آن، تخریب تعدادی از خانه‌های ارزشمند بافت تاریخی شیراز را "شایعه" دانسته و پاسخ داده است: «هیچ تصمیمی برای افزودن فضا به حرم‌های مطهر احمدی و محمدی را نداریم و فقط یک قسمت کوچک در شرق حرم مطهر سید علاالدین حسین (ع) افزوده خواهد شد که در این فضا نیز ساختمانی وجود ندارد.»
سیدمحمدرضا رضازاده ـ استاندار اسبق فارس، مشاور تولیت حرم شاهچراغ و عضو هیأت امناء آستان‌های مقدس شیراز ـ نیز پس از آن‌که به نقش او در اجرای این طرح اشاره شده است، با انتشار توضیحاتی گفت: ۵۷ هکتار وسعت منطقه‌ای است محدود به خیابان‌هایی که حرم مطهر در آن واقع شده است و هرگز به معنای توسعه دادن صحن و شبستان و رواق در این وسعت نیست.
تخریب بافت تاریخی شیراز در چهار دهه مکرر صورت گرفته است:
۱-تخریب بافت تاریخی شمال مسجد نو با نابودی ده‌ها خانه و ساخت خیابان شهید دستغیب در دهه ۱۳۶۰،
۲-تخریب حدود ۸۰ هزار متر مربع از بافت تاریخی در جنوب بارگاه شاه چراغ به نام بین‌الحرمین در اوایل دهه ۱۳۷۰ و تبدیل آن به پاساژ‌ها و هتل و ...
۳-تخریب ۳۵۰۰۰ متر مربع فضای پیرامون مدرسه خان (مدرسه ملاصدرا عالم بزرگ اسلامی) که تبدیل به پاساژ طلافروشی در حریم حفاظتی این مدرسه مهم کم‌نظیر تاریخی شده است.
۴-احداث خیابان ۹ دی در بافت تاریخی به بهانه ایجاد دسترسی به در غرب شاه چراغ و به بهای تخریب ده‌ها خانه تاریخی، در حالی که دسترسی از طریق خیابان و میدان موجود بود و با ساخت شبستان روی میدان احمدی، راه دسترسی عمومی را بستند و مجموعه را با مشکل مواجه کردند.
۵-طرح ۵۷۰ هزار متری (بیش از نیم میلیون متر مربع) گسترش شاه چراغ (ع) با هدف تخریب بخش‌های بزرگی از بافت تاریخی و ایجاد صحن بزرگ (به اندازه تقریبی ۶ زمین فوتبال)، قبرستان زیرزمینی و مراکز رفاهی، خرید و ... که تاکنون بخش‌هایی از این محدوده تخریب شده است. اجرای این طرح تقریبا در نیمه‌های دهه ۹۰ متوقف شد، اما از سال ۱۴۰۰ بار دیگر به جریان افتاده است.