به زودی خرید موبایل‌های میان‌رده هم به رویایی برای مردم تبدیل خواهد شد! گزاره‌ای که با عدم تخصیص ارز نیمایی به موبایل‌های زیر ۶۰۰ دلار محقق می‌شود. در واقع نرخ تلفن‌های همراه وابستگی زیادی به ارز نیمایی دارد. در اوایل سال جاری تخصیص ارز به موبایل‌های بالای ۶۰۰ دلار که از نظر قانون‌گذاران کالای لوکس به حساب می‌آیند، منتفی شد. از آن زمان ارز نیمایی تنها به گوشی‌های همراه میان‌رده‌ای تخصیص یافت که قیمت‌شان زیر ۶۰۰ دلار بود. به این ترتیب بود که عملا واردات گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار مختل شد و حالا تصمیم اخیر برای حذف ارز نیمایی از واردات گوشی‌های زیر ۶۰۰ دلار هم خرید گوشی‌های میان‌رده را به تصمیمی سخت برای مردم تبدیل می‌کند. فعالان بازار با اعلام خبر عدم تخصیص این ارز به موبایل‌های زیر ۶۰۰ دلار در سال آینده، درباره افزایش نجومی قیمت موبایل هشدار داده و معتقدند که به این ترتیب قیمت موبایل‌های میان‌رده برابر با آی‌فون‌ها می‌شود.
به گزارش دنیای اقتصاد، این در حالی است که همین حالا هم قیمت‌ها در بازار موبایل سر به آسمان می‌زنند؛ در حال حاضر به‌دلیل نوسانات نرخ ارز، قیمت موبایل‌ها دائما در حال تغییر است، تا جایی که قیمت آیفون ۱۳ پرو مکس به بیش از ۹۰ میلیون تومان رسیده. از طرف دیگر قیمت گوشی‌های میان‌رده و اقتصادی نیز به بازه ۱۰میلیون تومان صعود کرده است. این اوضاع باعث شده تا امکان خرید گوشی‌های هوشمند که لازمه زندگی در دنیای مدرن امروز هستند، بسیار دشوار باشد. در حالی که قرار است این اتفاق در سال آینده رخ دهد، ولی یکی از اعضای هیات‌مدیره اتحادیه فناوران رایانه اعلام کرده است که بانک مرکزی همواره اعلام می‌کند که ارز نیما موجود است، اما در دو هفته گذشته- یعنی هفته آخر آذر و هفته اول دی- ارز نیمایی از سوی صرافی‌ها و بانک‌ها تامین نشده است.
در انتظار یک بازار متلاطم
در حالی که بازار تلفن‌های همراه در طول این مدت با مشکلات بسیاری - از عدم تخصیص ارز توسط بانک مرکزی تا عدم رجیستری بعضی مدل‌ها و واردات آی‌فون‌های پرچم‌دار- دست‌و پنجه نرم می‌کرد؛ حالا فعالان بازار از حذف ارز نیمایی برای واردات کالاهای الکترونیکی و موبایل‌های زیر ۶۰۰ دلار در سال جدید خبر می‌دهند. بی‌شک تحقق این امر شوک بزرگی به بازار وارد می‌کند و کاربران مجبور می‌شوند که وسایل هوشمند مورد نیازشان را با قیمت‌های نجومی تهیه کنند. در همین راستا رضا خوش‌خرام از فعالان بازار موبایل به «دنیای اقتصاد» گفت: «ارز گوشی‌های همراه زیر ۶۰۰ دلار حذف شده است. این ارز قرار است برای لپ‌تاپ، هارد و سایر لوازم الکترونیکی نیز حذف شود. به این ترتیب از سال جدید دیگر به کالاهای الکترونیکی ارز نیمایی تعلق نمی‌گیرد و این موضوع شوک بزرگی به بازار وارد می‌کند. ارز نیمایی در حال حاضر ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان و ارز سنا و آزاد ۴۴ هزار و ۵۰۰ تومان است. اگر ارز را ۴۰ هزار تومان هم محاسبه کنند، یعنی روی هر گوشی همراه ۳۰ درصد افزایش قیمت خواهیم داشت.»
احسان بیات، عضو هیات‌مدیره اتحادیه فناوران رایانه نیز اوایل دی ماه در گفت‌وگو با خبرگزاری «ایلنا» و با اشاره به وابستگی نرخ تلفن همراه به ارز نیمایی گفت: «موبایل با ارز نیما وارد کشور می‌شود و تلاطم‌های هفته‌های اخیر این بازار به عدم تامین ارز نیما برای واردات موبایل باز می‌گردد.» این فعال صنفی با اشاره به تغییرات در مدیریت بانک مرکزی و تاثیر آن در تامین ارز نیمایی گفت: «بانک مرکزی همواره اعلام می‌کند که ارز نیما موجود است، اما در دو هفته گذشته-هفته آخر آذر و هفته اول دی- ارز نیما از سوی صرافی‌ها و بانک‌ها تامین نشد و در هفته گذشته نیز نرخ نیما افزایش پیدا کرد و بالطبع شاهد افزایش نرخ تلفن همراه در بازار بودیم.» عضو هیات‌مدیره اتحادیه فناوران رایانه ادامه داد: «امیدواریم که موبایل مانند گذشته مشمول دریافت ارز نیما شود که بتوان همچنان این کالا را با نرخ سابق در بازار عرضه کرد؛ اگر ارز نیما برای واردات موبایل حذف یا نرخ آن بالاتر برود، بدون تردید در قیمت بازار موبایل تاثیر خواهد گذاشت.»
عرضه آیفون ۱۴ تقلبی
ظاهرا مشکلات بازار موبایل تنها به عدم تخصیص ارز یا حذف ارز نیمایی خلاصه نمی‌شود؛ از مهرماه که آیفون ۱۴ وارد ایران شد، مدتی موضوع رجیستری آن در هاله‌ای از ابهام قرار داشت، اما در نهایت سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در دی ماه اعلام کرد که واردات رسمی و تجاری آیفون انجام نخواهد شد و درباره رجیستری آی‌فون‌های ۱۴ وارد شده از طریق رویه مسافری نیز هنوز تصمیم گرفته نشده است. حالا علاوه بر موضوع عدم رجیستری این گوشی‌های همراه، کاربران با مشکل آی‌فون‌های ۱۴ فیک یا کپی که به صورت قاچاق وارد کشور شده‌اند هم مواجهند. بررسی سایت‌های فروش آنلاین و فروشگاه‌های فروش موبایل نشان می‌دهد که بسیاری از این سایت‌های فروش موبایل اقدام به فروش این سری از گوشی‌ها با یک‌پنجم نسخه اصلی می‌کنند. اغلب این گوشی‌های تقلبی ساخت کشورهایی مانند تایلند، چین و فیلیپین هستند، اما چگونگی ورود آنها به کشور هنوز مشخص نیست.
با این حال به دلیل وفور بالای آن در بازار، به نظر می‌رسد واردات این گوشی‌ها تنها از طریق رویه مسافری نبوده و به صورت قاچاق هم وارد کشور می‌شوند. در همین راستا مهدی محبی، رئیس اتحادیه صنف دستگاه‌های مخابراتی و ارتباطی و لوازم جانبی استان تهران درباره این موضوع به «ایسنا» گفت: «معمولا آی‌فون‌های ۱۴ کپی به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند و سریال‌های آن هم جعل شده و فروش‌شان هم غیرقانونی است.»
او با بیان اینکه در زمینه نظارت بر فروش آی‌فون‌های ۱۴ کپی، اگر شکایتی به ما اعلام شود، حکمش را می‌دهیم و مشخصا فروش آن را تخلف می‌دانیم، درباره قیمت‌های آی‌فون‌های ۱۴ تقلبی تصریح کرد: «در رابطه با قیمت‌های این نوع گوشی به دلیل اینکه اطلاعات کافی در این زمینه ندارم، نمی‌توانم قیمت‌های دقیق این گوشی‌ها را اعلام کنم.» محبی در ادامه سخنانش تاکید کرد: «آی‌فون‌های ۱۴ کپی به دلیل اینکه به صورت قاچاق وارد می‌شوند رجیستری آنها هم جعلی است. به عبارتی این گوشی‌ها از راه قانونی وارد کشور نمی‌شوند و غیرقانونی هستند؛ چون گمرکی گوشی اپل از ارزش قانونی آن کالا بیشتر است و به همین دلیل قانونی وارد نشده و کالای فیک هم که اجازه ندارد به جای اصلی وارد شود، زیرا تخلف محسوب می‌شود.» او در ادامه افزود: «ممکن است واردات گوشی فیک و قاچاق، قطع شود و هر اتفاقی برایش رخ دهد، چون قانونی وارد کشور نشده است و رجیستری که احتمالا روی آن خورده هم غیرقانونی است. بنابراین اگر در مکانی کپی‌های این مدل از گوشی‌ها به فروش برسد و ما شناسایی کنیم، نامه تخلف آن را به سازمان صمت ارسال خواهیم کرد.» رئیس اتحادیه صنف دستگاه‌های مخابراتی و ارتباطی و لوازم جانبی استان تهران در پایان اظهار کرد: «توصیه می‌شود مردم هر گوشی را از هر فروشگاه یا از هر طریقی تهیه یا خریداری می‌کنند، حتما از طریق #۷۷۷۷* استعلام بگیرند و پس از این اقدام به دارندگان گوشی موبایل اعلام می‌شود که اولا این چه مدل گوشی است که وارد کشور شده و وارد‌کننده آن چه کسی است؛ بنابراین این موضوع با یک استعلام خیلی راحت اطلاع‌رسانی می‌شود.»
بنابر گفته‌های سخنگوی وزارت صمت آی‌فون‌های سری ۱۴ در حال حاضر تنها از رویه مسافری وارد کشور شده و عملا امکان واردات تجاری این گوشی وجود ندارد. گوشی‌هایی هم که از طریق رویه مسافری وارد شدند، طبق قانون باید رجیستر می‌شدند. با این حال آی‌فون‌های سری جدید مستثنی بوده و رجیستر آنها صورت نگرفته است. به‌طور کلی هر کالایی که از طریق رویه مسافری وارد شود، اگر در گمرک اظهار شده باشد، می‌تواند رجیستر شود، اما اگر اظهار نشده باشد، غیرقانونی است و رجیستر هم نمی‌شود. در همین راستا رضا خوش‌خرام گفت: «کاری که وزارت صمت می‌کند، غیرقانونی است؛ چرا که واردات مسافری قانونی است و قرار بر این بود که یکسری از این گوشی‌ها تعیین تکلیف شوند. با این همه گوشی‌هایی که در فرودگاه اظهار شدند آنتن دارند، اما در مورد رجیستر شدنشان اقدامی صورت نگرفته است.»
به نظر می‌رسد مشکلات بازار موبایل تمام‌شدنی نیست و خریداران نهایی بیشترین ضربه را از این آشفتگی می‌خورند. با این همه ادامه این تلاطم، بازار موبایل را دچار شوک بزرگی کرده و قدرت خرید مردم را بیش از پیش کاهش می‌دهد. این در حالی است که خریداران باید خوش‌شانس باشند که در این بحبوحه، گرفتار گوشی‌های تقلبی در بازار نشوند.