وقتی یک مریخ‌نورد یک عکس سلفی را می‌فرستد، مهندسان و دانشمندان روی زمین احساس می‌کنند که آن را از دوستی دریافت می‌کنند که سال‌هاست ندیده‌اند. ما می‌دانیم که مریخ‌نورد‌ها ربات هستند، اما آن‌ها را مانند دوست یا حیوان خانگی در نظر می‌گیریم. چه چیزی باعث می‌شود که ما تا این اندازه به آن‌ها احساس وابستگی داشته باشیم؟
به گزارش ایسنا و به نقل از بیزینس اینسایدر؛ کسانی که از نزدیک با این فرستادگان رباتیک کار می‌کنند و همچنین مردم تمایل دارند آن‌ها را انسان‌سازی کنند یا به این ربات‌های بی‌جان ویژگی‌های انسانی ببخشند. کارشناسان در مصاحبه با بیزینس اینسایدر گفتند که این کار می‌تواند به ماموریت کمک کند.
«جانت ورتسی» (Janet Vertesi)، جامعه‌شناس علم و فناوری «دانشگاه پرینستون» (Princeton University) و قوم‌شناس حاضر در چندین مأموریت فضایی رباتیک ناسا گفت: در تمام ماموریت‌های ناسا، مردم این احساس را دارند که با وسیله نقلیه، خواه مریخ‌نورد و مدارگرد، خواه فرودگر ارتباط برقرار می‌کنند. ربات چیزی است که کل علاقمندان را گردهم می‌آورد و مانند نماد یک گروه است.
حتی دانشمندان و مهندسان نیز نمی‌توانند ویژگی‌های انسانی را به ربات‌های فضایی نسبت دهند. «ابیگیل فریمن» (Abigail Freeman)، دانشمند پروژه مریخ‌نورد «کنجکاوی» (Curiosity) گفت: این روشی است که مریخ‌نورد‌ها بر مبنای آن طراحی شده‌اند. مغز ما به گونه‌ای طراحی شده است که از چیز‌هایی که فقط به صورت مبهم شبیه به چهره هستند، چهره بسازد.
مریخ‌نورد‌های «فرصت» (Opportunity) و «اسپیریت» (Spirit) را در نظر بگیرید که در سال ۲۰۰۴ روی سیاره سرخ فرود آمدند. هر دو مریخ‌نورد با کاوش و جمع‌آوری داده‌ها در سطح مریخ، از عمر مورد انتظار ۹۰ روزه خود فراتر رفته‌اند.
مانند بیشتر مریخ‌نورد‌های جدید، این دو مریخ‌نورد دارای یک دکل دوربین هستند که به گردن شباهت دارد. فریمن گفت: مریخ‌نورد واقعا شبیه یک چهره به نظر می‌رسد و این از دیدگاه علمی عمدی است. ما دو دوربین داریم که فاصله آن‌ها با فاصله چشم‌ها برابر است. همچنین، مریخ‌نورد‌ها دارای بازو‌های رباتیکی هستند که به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مانند یک زمین‌شناس انسان کار کنند.
«امیلی استو» (Emily Stough)، مهندس کاوشگر «اینسایت» (Insight) گفت: ما همراه این کاوشگر‌های رباتیک به خوبی زندگی می‌کنیم. مثل این است که دوستان شما به یک ماجراجویی بزرگ می‌روند و همه این عکس‌های عالی را می‌گیرند و شما می‌توانید از خانه آن‌ها را دنبال کنید.
توانایی ربات‌ها در گرفتن عکس‌های سلفی روی سطح مریخ باعث می‌شود آن‌ها خودآگاه به نظر برسند. مریخ‌نورد‌ها می‌توانند از دوربین متصل به بازوی رباتیک خود برای گرفتن سلفی روی سطح مریخ استفاده کنند.
«کیتی استک مورگان» (Katie Stack Morgan)، دانشمند پروژه «مریخ ۲۰۲۰» (Mars ۲۰۲۰) گفت: خودآگاهی خاصی ورای گرفتن عکس سلفی وجود دارد و من فکر می‌کنم ما می‌توانیم آن را به مریخ‌نورد انتقال دهیم. البته ما کسانی هستیم که به آن می‌گویند این کار را انجام دهد.
وی افزود: چیزی که همیشه در مورد سلفی‌ها توجه مرا جلب می‌کند، این است که چگونه یک شیب ظریف دکل می‌تواند احساسات انسانی متفاوتی را در مقایسه با یک نمای روبرو و مستقیم انتقال دهد.
با سپری شدن ماموریت یک مریخ‌نورد شش چرخ، شخصیت آن نمایان می‌شود. طراحی اسپیریت و فرصت کاملا یکسان بود، اما براساس مکان‌های گوناگون فرود آن‌ها روی مریخ، نهایتا دو تجربه بسیار متفاوت داشتند.
فریمن گفت: اسپیریت این شخصیت را در جایی به دست آورد که واقعا در خاک می‌غلتید و به انجام دادن کار‌های سخت‌تری نیاز داشت.
مریخ‌نورد فرصت نیز پس از کشف شواهد زمین‌شناسی مبنی بر وجود آب مایع به عنوان «خانم کوچک بی‌نقص» دست یافت.
کنجکاوی، مریخ‌نوردی به اندازه یک خودرو است که در سال ۲۰۱۲ روی مریخ فرود آمد. به گفته مورگان که به عنوان زمین‌شناس در مأموریت کنجکاوی حضور داشت، مهندسان «آزمایشگاه پیش‌رانش جت» (JPL) دوستانه آن را جورج نامیدند. این ربات انعطاف‌پذیر در طول ماموریت خود مجبور بود بر چندین مشکل غلبه کند.
مورگان ادامه داد: شما احساس می‌کنید که مریخ‌نورد در حال مقابله کردن با چالش‌ها است و این کار‌ها نهایتا به اقدامات بسیار انسانی تبدیل می‌شوند. دوره فراز و نشیب‌های کار کردن با فضاپیما، زمانی است که شما یک ارتباط عاطفی را آغاز می‌کنید. شما واقعا آن‌ها را به عنوان یک دوست و شریک می‌بینید که در حال همکاری کردن با شما است. ما کار روی زمین را انجام می‌دهیم و مریخ‌نورد‌ها کار روی مریخ را انجام می‌دهند.
همه اعضای گروه ماموریت، این سطح از نسبت دادن خصوصیات انسانی به یک ربات واقعی را قبول ندارند. ورتسی گفت: برای برخی افراد، انسان‌سازی بیش از اندازه پیش می‌رود، زیرا فشار مراقبت واقعی از ربات را از بین می‌برد.
برای گروه‌های متشکل از صد‌ها مهندس و دانشمندی که روی فضاپیمای مریخ کار می‌کنند، پایان یک ماموریت به معنای از دست دادن یکی از اعضای اصلی گروه است. ورتسی گفت: این موضوع همچنین به معنای از دست دادن گروهی است که شما چندین دهه با آن بسیار سخت و فشرده کار کرده‌اید.