پس از حمله روسیه به خاک اوکراین مناسبات بازار انرژی عوض شد. قیمت‌ها افزایش یافت آن‌هم درحالی‌که به سبب تحریم‌های گروه هفت بر نفت روسیه از عرضه نفت و گاز به بازار جهانی کاسته شد. اروپا که به گاز روسیه وابسته بود اعلام کرد برای منابع عرضه تازه مناطقی مثل خاورمیانه، آفریقا و حتی آمریکای‌جنوبی را مدنظر قرار داده است.
به گزارش دنیای اقتصاد، در حالی کشور‌های آمریکای‌جنوبی از سقف قیمتی گروه هفت پیروی نکردند که واردات فرآورده‌های روسی به کشور‌های آمریکای‌جنوبی رکورد تازه‌ای را ثبت کرده است و با اعمال سقف قیمتی به فرآورده‌های روسیه انتظار می‌رود این مراوده تجاری بیشتر شود. نروژ که بیشترین ذخایر گاز و نفت اروپا را دارد خودش را برای به عهده گرفتن عرضه به اروپا در سال‌های آینده آماده می‌کند.
پس از افزایش قیمتی که حامل‌های انرژی در اروپا تجربه کردند، نروژ بار دیگر رکورد تولید گاز و نفت را شکست؛ آن‌هم در حالی‌که برنامه‌های انرژی پاک این کشور برای فاصله گیری از سوخت‌های فسیلی همچنان ادامه دارد. نروژ به‌عنوان گزینه اصلی جایگزین نفت و گاز اروپا در این قاره مهم است، زیرا بیشترین ذخایر نفت و گاز اروپا را این کشور در خود جای داده است. باتوجه به‌جایگاه مناسب این کشور در مناسبات جهانی و کمبود گاز اروپا، به نظر می‌رسد نروژ در سال۲۰۲۳ هم شاهد رکورد تازه تولید انرژی باشد.
در اکتبر، شرکت نروژی نفت و گاز اکوینور «Equinor» از رکورد تولید در سه ماه سوم سال‌خبر داد. درحالی‌که در این بازه زمانی تولید نفت و گاز نروژ ۷۷/ ۹ میلیارد دلار بود تولید این کشور در سال۲۰۲۲ در همین بازه زمانی به ۳/ ۲۴ میلیارد دلار رسید. دلایل این افزایش فروش شیوع کووید و قیمت بالای گاز در بازار جهانی بود که از آغاز حمله روسیه به خاک اوکراین شروع شد.
آندرس اوپدال مدیرعامل شرکت اکوینور «Equinor» در گفتگو با (spglobal) جنگ اوکراین را عامل اصلی «کاهش دسترسی به انرژی و افزایش قیمت‌ها» دانست و گفت: تولید بالا درحالی‌که بهای نفت و گاز در اوج بود نتایج مالی بسیار خوبی همراه داشت.» این شرکت به‌دنبال خروج گازپروم از اروپا و کاهش سهم آن، مسوولیت تامین گاز اروپا را در سال۲۰۲۲ به عهده گرفت. با اینکه اکوینور انتظار افزایش تولید ۲ درصدی در سال۲۰۲۲ را داشت، اما رقم یک‌درصد را ثبت کرد.
دلیل این امر تاخیر در توسعه فاز دوم Johan Sverdrup بود، فازی که اکوینور انتظار تولید روزانه ۲۲۰ هزار بشکه‌ای از آن دارد. دولت نروژ امیدوار است به اهداف تعیین شده در ۲۰۲۳ برسد که شامل تولید ۱۳۱ میلیارد دلار نفت و گاز در سال‌میلادی جاری نیز می‌شود.
به گزارش (spglobal) اداره نفت نروژ (NPD) اعلام کرده میزان تولید نفت نروژ با توسعه این میدان نفتی ۹/ ۶ درصد افزایش می‌یابد؛ آن‌هم در حالی‌که به سبب میزان تقاضا، رکورد تولید همچنان بالا می‌ماند. همچنین این سازمان گزارش داده که میزان تولید میعانات تقطیری ۰۲/ ۲ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت، در حالی‌که در سال۲۰۲۲ رقم تولید این محصولات ۸۹/ ۱ میلیون بشکه در روز بود.
همچنین اداره نفت نروژ از افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت نفت و گاز که شامل اکتشاف هم می‌شود به ۱۸۹میلیارد کرون در ۲۰۲۳ خبر داده است که براساس همین برنامه‌ها تا سال۲۰۲۵ به ۲۰۲ میلیارد کرون می‌رسد؛ درحالی‌که این رقم در سال۲۰۲۲ روی ۱۷۲ میلیارد کرون ایستاده بود.
تورگیر استوردال مدیرکل اداره نفت نروژ در این‌باره گفت: این موقعیت می‌تواند به نروژ کمک کند که در آینده یکی از تامین کننده‌های انرژی پاک و تجدیدپذیر برای اروپا باشد. به گزارش اداره نفت نروژ میزان تولید نروژ در سال‌های پیش رو روند صعودی خواهد داشت و به ۳/ ۴ میلیون بشکه در سال۲۰۲۵ می‌رسد که بیشترین رکورد در دو دهه گذشته غیر‌از تولید ۵۴/ ۴ میلیون بشکه‌ای سال۲۰۰۴ است. البته به گفته این نهاد دولتی تولید روزانه گاز در سال۲۰۲۳ روی ۱۲۲ میلیارد مترمکعب می‌ماند و تغییری نخواهد کرد.
کشور‌های آمریکای‌جنوبی چقدر نفت تولید می‌کنند؟ در سال۲۰۲۲ «گویان» شگفتی ساز تولیدکننده‌های نفت آمریکای‌جنوبی بود. صادرات نفت کشور گویان در سال‌گذشته میلادی ۱۶۴ درصد افزایش داشته است و به نظر می‌رسد تقاضا برای نفت سبک این تولیدکننده تازه بازار افزایش یابد. مخصوصا به اروپا که پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها تشنه نفت جایگزین نفت روسیه هستند.
به گزارش رویترز از زمانی‌که شرکت آمریکایی اکسون شروع به فعالیت و ایجاد کنسرسیوم نفتی در آمریکای‌جنوبی کرد، گویان توانسته ۱/ ۱ میلیارد دلار به میزان صادرات کشور‌های نفتی آمریکای‌جنوبی اضافه کند. در سال۲۰۲۱، درآمد نفتی دولت این کشور ۴۰۹ میلیون دلار بود و به سبب شرایط بی ثبات بازار نفت پیش‌بینی می‌شد این رقم در ۲۰۲۲ به ۹۵۸ میلیون دلار برسد که با افزایش قیمت‌ها به ۱/ ۱ میلیارد دلار رسید.
گویان کوچک‌ترین و توسعه‌نیافته‌ترین کشور آمریکای‌جنوبی است که دولت آن اعلام کرده قصد دارد از افزایش درآمد نفتی در توسعه صنایع، ساخت نیروگاه گازی، جاده‌های جدید و پروژه‌های انرژی خورشیدی استفاده کند. هم اکنون گویان روزانه ۳۶۰ هزار بشکه نفت تولید می‌کند و برای افزایش تولید به ۱/ ۱ میلیون بشکه در روز تا پایان دهه پیش رو سرمایه‌گذاری می‌کند. متوسط صادرات نفت این کشور در ۲۰۲۲ روزانه ۲۶۵.۶۹۳ بشکه بود که نسبت به صادرات سال۲۰۲۱ افزایش دوبرابری را نشان می‌دهد.
اروپا با واردات ۴۹ درصد از صادرات گویان، مقصد اصلی نفت این کشور است. پیش از این، آسیا با میزبانی ۳۴ درصد، بزرگ‌ترین واردکننده نفت گویان بود. به گزارش سایت اینوست‌پدیا (investopedia) برزیل به‌عنوان دهمین تولیدکننده نفت دنیا روزانه ۹/ ۲ میلیون بشکه نفت به بازار عرضه می‌کند. مکزیک با روزانه ۸۵/ ۱ میلیون بشکه و آرژانتین با ۸۲۰ هزار بشکه سومین تولیدکننده‌های نفت آمریکای‌جنوبی هستند.
ونزوئلا که بیشترین ذخایر نفت آمریکای‌جنوبی را دارد تقریبا ۶۷۰ هزار بشکه در روز تولید می‌کند؛ این در حالی است که این کشور در سال۱۹۹۷ روزانه ۳/ ۴ میلیون بشکه تولید داشته که به سبب تحریم‌های بین‌المللی کاهش یافته است. البته ایالات‌متحده آمریکا به شرکت شورون معافیت خرید نفت ونزوئلا اعطا کرد و اولین محموله نفتی این شرکت در هفته‌های گذشته به خاک آمریکا رسید. کلمبیا که در سال۲۰۱۰ روزانه ۸۰۰ هزار بشکه نفت تولید می‌کرد، در سال۲۰۲۲ روزانه ۷۷۰ هزار بشکه نفت روانه بازار کرد.
همزمان با افزایش قیمت‌ها در بازار انرژی و کاهش عرضه به سبب تحریم‌های اروپایی بر نفت روسیه، داده‌ها از افزایش تقاضای محصولات فرآوری شده در آمریکای‌جنوبی خبر می‌دهند. براساس داده‌های سازمان اطلاعات انرژی آمریکا، در ماه ژوئن بهای گازوئیل و بنزین در آمریکای‌جنوبی افزایش یافت. تقاضای فرآورده‌های پالایش‌شده در منطقه آمریکای‌جنوبی به اندازه نصف صادرات ایالات‌متحده است؛ یعنی ماهانه ۲۰۰ میلیون بشکه در سال۲۰۲۲.
براساس گفته‌های فیلیپ پرز تحلیلگر کمیته تحقیقاتی اس اند پی گلوبال (S&P Global Commodity) چشم انداز تقاضای بنزین در آمریکای‌جنوبی ۸ درصد و واردات خالص این محصولات ۲۲ درصد در آمریکای‌جنوبی افزایش داشته است. منابع بازار اعلام کرده‌اند آمریکای‌جنوبی در ۲۰۲۳ شاهد افت تقاضای بنزین خواهد بود و انتظار دارند که ایالات‌متحده آمریکا درگیر رکود اقتصادی شود.
البته تحلیلگران این سایت گفتند؛ اقتصاد آمریکای لاتین به‌جز مکزیک، از رکود اقتصادی آمریکا متاثر نخواهند شد. به گفته پرز، تقاضا در آمریکای‌جنوبی در بالاترین حد در ۵ سال گذشته است و پیش‌بینی می‌شود همچنان ادامه پیدا کند، اما در سال۲۰۲۳ رشد نخواهد کرد: «مساله اصلی این است که رویکرد دولت‌های آمریکای‌جنوبی نسبت به قیمت بالای انرژی چگونه خواهد بود؟» در شرایطی که روسیه قرار دارد بازار آمریکای‌جنوبی بسیار جذاب است.
به گفته پرز به همین سبب کشور‌های آمریکای‌جنوبی از تحریم‌های اروپایی بر بشکه‌های نفت روسی پیروی نمی‌کنند، اما برای اینکه مورد تحریم کشور‌های قدرتمند دیگری مثل ایالات‌متحده آمریکا قرار نگیرند، با احتیاط نفت روسیه را وارد می‌کنند. شرکت‌های کوچک برزیلی مشتری اصلی روسیه در آمریکای‌جنوبی هستند.
کشور‌های حوزه دریای کارائیب، اکوادور، ونزوئلا و کوبا نیز به سبب روابط نزدیکی که با روسیه دارند محصولات فرآوری شده روسیه را وارد می‌کنند. اطلاعات کشتیرانی موسسه کپلر نشان می‌دهد از ژانویه تا دسامبر ۲۰۲۲ کشور‌های آمریکای‌جنوبی ۸/ ۱۴ میلیون بشکه محصولات نفتی روسی وارد کرده‌اند که مبدأ ۵۶/ ۴ میلیون بشکه از ایالات‌متحده آمریکا بوده است.
منبع دیگری در آمریکای‌جنوبی به رویترز گفت: «به دلیل فاصله زیاد، ورود محصول روسی در آمریکای‌جنوبی غیرممکن بود، اما بازار آن را ممکن کرد.» ایالات‌متحده آمریکا و اروپا درحالی با بازاری کوچک و قیمت‌های بالا مواجه شدند که عرضه روسیه متوقف شد؛ اتفاقی که روی بازار انرژی آمریکای‌جنوبی هم تاثیر گذاشت. سوال‌میلیون دلاری این است که آیا مکزیک، همسایه جنوبی ایالات‌متحده که با این کشور رابطه خوبی دارد به واردات نفت روسی اقدام می‌کند؟
براساس گفته‌های پرز تحلیلگر بازار انرژی، روسیه از پنجم فوریه ۲۰۲۳ تحریم‌هایی که برای فرآورده‌های نفتی روسیه درنظر گرفته است را اجرایی خواهد کرد که می‌تواند صادرات فرآورده‌های نفتی روسیه به آمریکای‌جنوبی را تقویت کند: «آمریکای‌جنوبی به‌دنبال خرید و ذخیره گازوئیل خواهد بود، آن‌هم هرقدر که بتوانند.» اروپا به‌دنبال تامین عرضه از آفریقا و حتی برخی از کشور‌های آمریکای‌لاتین است، زیرا چشم انداز سناریوی جنگ روسیه و اوکراین عملا نامشخص است.