بازار سهام این روزها در فرآیندی قرار گرفته که الگوی دو سال اخیر را تغییر داده است. این فرآیند قطعا تحت تاثیر ریسک‌های متعددی نیز قرار خواهد گرفت. کارشناسان معتقدند بازار سهام یک برآیند صعودی با نوسانات زیاد را پیش رو خواهد داشت که این نوسانات در نتیجه ریسک‌های متفاوت پیرامون بازار است. بخشی از این ریسک‌ها مربوط به لایحه بودجه ۱۴۰۲ بوده که می‌توان به مواردی از قبیل نرخ خوراک، هزینه‌های تحمیلی به صنایع، نرخ بهره مالکانه، مالیات‌ستانی از صادرکنندگان مواد خام و نیمه‌خام اشاره کرد.
به گزارش دنیای اقتصاد، بخش دیگری از ریسک‌ها نیز ریسک‌های سیاسی و اجتماعی است که به طور مشخص شامل تشدید تحریم‌‌ها و تحولات داخل کشور می‌شود. این موارد می‌تواند نوسانات غیرمنطقی را برای بازار سرمایه به وجود بیاورد. بورس تهران در‌حال‌حاضر در برهه‌ای از زمان قرار گرفته که تصمیم‌گیران و سیاستگذاران کشور در یک دومینوی معیوب با محوریت اتخاذ تصمیمات غیرمنطقی به مسیر خود ادامه می‌دهند. نتیجه این دومینو تنش‌های قیمتی و نوسانات ریال خواهد بود. اما چون برآیند این تصمیمات خود را در تورم نشان می‌دهد، می‌توان مطمئن بود که با وجود ریسک‌های متعدد برآیند قیمت‌ها رو به بالاست. در این میان سرمایه‌گذار به علت نوسانات شدید به شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرد و احتمالا با اشتباهات زیادی مواجه می شود که این موضوع ورود جریان پول به بازارهای پرریسک‌تر و پرنوسان‌تر مثل بازار سهام را با تاخیر بیشتری نسبت به بازارهای موازی روبهرو می‌سازد؛ اما آنچه مسلم است این است که بازار سهام با یک تاخیر نسبت به این بازارها نوسانات خود را جبران خواهد کرد و حتی می‌تواند از بازارهای موازی خود نیز پیشی بگیرد.
بازار سهام در حال پوست‌اندازی
سلمان نصیرزاده، کارشناس بازار سهام، در این خصوص گفت: حرکتی که بازار سرمایه از هفته دوم آبان آغاز کرد، موید این موضوع بود که با موج قوی از رشد روبهرو هستیم که این رشد در اوایل یادآور رشدهای بهار ۱۴۰۱ و تابستان ۱۴۰۰ بود. هر چه جلوتر آمدیم و امواج قیمتی را شاهد بودیم و به‌خصوص روی موج اخیر (موج سوم بازار سهام) که رشد از محدوده یکمیلیون و ۳۸۳هزار واحد استارت خورد، نشانه‌ها حاکی از آن بود که محدوده مقاومت معروف یکمیلیون و ۶۰۰هزار واحد در این سطح متزلزل شود. با توجه به روند بازار به نظر می‌رسد در حال حاضر حمایت مهمی در محدوده یکمیلیون و ۵۸۰هزار واحد داریم که بازار سهام بعد از یک اصلاح مقطعی به آن واکنش مثبت نشان داد و الان حرکت خود را به سمت یکمیلیون و ۷۰۰هزار واحد انجام می‌دهد.
وی ادامه داد: در محدوده یکمیلیون و ۷۰۰هزار الی یکمیلیون و ۷۵۰هزار واحد و حتی یکمیلیون و ۸۰۰هزار واحد یک محدوده مهم مقاومتی پیش روی بازار سهام است که از نظر داینامیک نیز می‌توان گفت مقاومتی در این محدوده وجود دارد. اگر قرار باشد این محدوده به عنوان یک نقطه چرخشی قلمداد شود و بازار بخشی از این رشد را اصلاح کند باید حجم معاملات به شکل قابل‌توجهی افزایش پیدا کند. این احتمال وجود دارد که در هفته آتی ارزش معاملات حتی به محدوده ۱۵هزار میلیارد تومان نیز برسد و آنجا باید رفتار معاملاتی را دید. این کارشناس بازار سهام عنوان کرد: تا زمانی که شاخص زیر محدوده یکمیلیون و ۵۸۰هزار واحد نیاید می‌توان گفت موجی که شکل گرفته همچنان ادامه‌دار است.
در این میان احتمال این موضوع که بازار سهام مدتی را در سطح یکمیلیون و ۸۰۰هزار واحد بماند و مجدد در سطح یکمیلیون و ۵۸۰هزار واحد به عنوان سطح حمایتی در نوسان باشد و بعد از آن حرکت مجدد خود را برای کانال دومیلیون واحد استارت بزند زیاد است. در این میان آنچه با دوره‌های قبل وجه تمایز است، این است که از نظر تکنیکالی محدوده مقاومتی یکمیلیون و ۶۰۰هزار واحد بی‌اعتبار شده و از این جهت اصلاحاتی که شکل بگیرد به معنای تمایل بازار برای ثبت مقاومت مازاد سال ۹۹ است. اما این موضوع طی فرآیندی خواهد بود. این فرآیند در موج سوم که رخ داد با شیب خیلی خوبی انجام شد و بعد از آن، این احتمال وجود دارد که شاخص در دوره اصلاح زمانی با حمایت محدوده یکمیلیون و ۵۸۰هزار واحد روبهرو شود و مجدد در این محدوده حرکت کند تا با تحولات آتی بتواند از مقاومت‌های بعدی نیز عبور کند.
نصیرزاده عنوان کرد: در کوتاه‌مدت می‌توان گفت در حال نزدیک شدن به انتهای موج اخیر هستیم که از محدوده یکمیلیون و ۳۸۵هزار واحد استارت خورد. در این سطح باید نیم‌نگاهی به سیو سود داشته باشیم یا در خریدها با محافظه‌کاری و عقلانیت بیشتری عمل کنیم. اما همچنان نشانه‌ها منفی نیست و در نمودارها واگرایی منفی را شاهد نیستیم. ارزش معاملات خوب است و ورود جریان پول را نیز کماکان داریم. در این سطح می‌توانیم به سهام خود اجازه رشد دهیم، اما باید دقت کنیم که کجای بازار قرار داریم و خب اصلاح نیز ذات بازار است. وی گفت: برای اینکه بازار سهام بخواهد به اهداف جدیدی دست پیدا کند، نیازمند ابزار است. یکی از این ابزارها نرخ دلار است. با توجه به شرایط موجود و بودجه ۱۴۰۲ به نظر می‌رسد باید محدوده ۴۰هزار تومان را به عنوان کف قیمت دلار در نظر گرفت و برای سال آینده نیز با توجه به شرایط تورمی روند افزایشی پیش‌بینی می‌شود، این خود می‌تواند یک پایه حمایتی و پشتوانه برای بازار سهام باشد تا مجددا با ریزش‌های قابل‌توجه روبهرو نشود. از دیگر سو قدرت سودآوری شرکت‌ها باید تقویت شود اما در سه فصل اخیر سودهای تحلیلی و آینده‌نگر نسبت به سودهای گذشته‌نگر و TTM ضعیف‌تر بود. این موضوع باعث می‌شود بازار در یک محدوده قیمتی حرکت کند و برای شکستن مقاومت‌ها و رسیدن به اهداف جدید تمایل نداشته باشد.
این کارشناس بازار سهام اظهار کرد: افزایش نرخ دلار و وجود تمایل برای شکست نرخ دلار نیمایی نکته مثبتی است. از سوی دیگر بازارهای جهانی نیز تمایلی به اصلاح ندارند و به یک ثبات نسبی رسیده‌اند. حتی با توجه به تحولاتی که در حوزه ایالات متحده و اروپا اتفاق افتاده و شیب تورم در این کشورها کمتر شده و از طرف دیگر تمایل بازار چین نیز مقداری بیشتر شده، تقاضا می‌تواند بهبود یابد. این خبر خوبی برای صنایع کامودیتی‌محور است. بنابراین این انتظار وجود دارد که در سه‌ماهه پایان سال به بعد شاهد چرخشی باشیم و و برآوردها از سودهای تحلیلی بهتر از سودهای گذشته‌نگر باشد و P/ Eهای تحلیلی ما پایین‌تر از P/ Eهای TTM باشد که این موضوع می‌تواند به رشد قیمت بازار کمک کند.
نصیرزاده با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد در نیمه اول سال آینده و در نتیجه برآیندی که استارت آن از آبان امسال زده شده، شاخص کل محدوده ۲میلیون واحد را لمس کند، گفت: احتمالا بازار سهام با یک تاخیر زمانی نسبت به سایر بازارها حرکت می‌کند، اما خود را به میانگین بازارها می‌رساند و حتی از آنها فراتر خواهد رفت. واضح آنکه نوسانات را قطعا داریم و بازار سهام شارپی حرکت رو به بالا نخواهد داشت. چون بازار برای رشد باید ابزارهای لازم را در اختیار داشته باشد تا طیب خاطری از این جهت که تنش‌ها و تصمیماتی که اتخاذ می‌شود اثر خود را بر بازار سهام و سودسازی شرکت‌ها نمی‌گذارد برای سهامداران ایجاد شود که این موضوع را هنوز ندیدیم. فاکتور مهمی داریم به نام افزایش نرخ ارز و بیدار شدن انتظارات تورمی که یکی از ابزارهاست.
اما پازل‌های دیگر ما هنوز تحت‌تاثیر سیاست‌های سیاستگذار است و این همان فرآیندی است که نوسانات را زیاد می‌کند. وی ادامه داد: سهامداران باید به این موضوع واقف شوند که در چه شرایطی هستیم. ما در یک فضای پرریسک از نظر سرمایه‌گذاری در اقتصاد کشور قرار داریم. در این میان بازار سهام به دلیل تصمیمات اثرگذار متعدد داخلی و خارجی نوسانات زیادی خواهد داشت؛ اما فرآیندی که از آبان‌ماه آغاز شد یک تغییر رفتار نسبت به دو سال گذشته است و این آغاز یک فرآیند برای رشد و رسیدن به اهداف جدید بازار در آینده نه چندان دور خواهد بود.